Yıllık arşivler: 2014

Sempozyum(Çok Oturumlu Seans)

Sempozyum, bir bilimsel sunum toplantısıdır.

  • Bilimsel, sanatsal, tarihsel, düşünsel konuların bilimsel olarak ele alınmasıdır.

Amaç, yeni ve özgün konuları ya da eski konuya yeni bir bakış açısı getirmek için yapılır.

Çok sayıda bildiri sunulduğu için bu bildiriler daha sonra bir araya getirilip bilimsel bir kitaba dönüştürülür.

  • Uzmanlar, sunularını çoğunlukla tebliğ şeklinde düzenlerler.Sempozyumda konuşmacılar kürsüye gelerek konuşur.Kürsüye gelen konuşmacı, kendisinin veya ekibinin yaptığı bilimsel bir araştırmaya ait sonuçları dinleyicilere bildiri şeklinde okuyarak sunar.
  • Sempozyum sonunda ihtiyaç duyulursa forum yapılır.
  • Bilişsel ve duyuşsal kazanımlar önemlidir.

Brifing(Anlatım Tekniği)

Bu bir anlatım tekniğidir.Çünkü konuşmacı sayısı bir tanedir.

Bilgilendirici net açıklama demektir.

Farklı konularda bir üst kurula veya yöneticiye kısa, net ve öz bilgiler vermek için kurulan sözel iletişimdir.

  • Astın, üste bilgi vermesidir.

Amaç, konunun uzmanları tarafından anlaşılır, algılanır hale getirilerek ilgililere aktarılmasıdır.

Çalıştay(WorkShop – Düşünme Atölyesi)

Konusunda uzman bir grubun belirli bir yer ve zamanda çok kısa ya da 3 – 4 günlüğüne toplanarak belli bir konu üzerinde derinlemesine bilgi topladıkları, tartıştıkları, probleme çözüm üretip ortak karar aldıkları tekniktir.

Uyarı

Çalıştay genellikle güncel eğitim sorunlarına çözüm bulmak ve eğitime yeni uygulamalar katmak için konusunda uzman olan kişilerin yaptığı toplantıdır.

Dikkat!!!
Çalıştayda herkes o konuda uzman…

  • Kararlar bağlayıcıdır.
  • Konusunda uzmanlar bir araya gelir.

Çalıştay Üç Aşamada Gerçekleşir.

  1. Tüm katılımcılar birlikte toplantının amaç ve alt amaçlarını saptayıp atölye çalışma gruplarını oluştururlar.
  2. Grup atölyelerine gidip konu hakkında tartışarak fikir üretilir.Sonra bu fikirleri uygulayarak denerler.
  3. Tüm katılımcılar yeniden bir araya gelirler.Atölyeden gelen öneriler hep birlikte değerlendirilip karara bağlanır ve sonuç raporu yazılır.

Kaçma – Kaçınma – Davranışta Kontrast – Psikolojik Tepkisellik

Kaçma

Kaçınma

Olumsuz bir uyarıcıyla karşılaştıktan sonra ortamdan uzaklaşmaktır.

Köpek geldi ısırdı, arkama bakmadan kaçtım.Bu olaydan sonra köpeğin sesini duydun uzaklaştın.

Yani bir uyarıcıyı aldığında kaçıyorsan kaçmadır.

Olumsuz uyarıcının olabileceği ortamlardan uzak durmaktır.Yani bir nevi tedbir, önlem almaktır.Ne olur ne olmaz tepkisi göstermektir.

Köpekle karşılaşabileceği yerlerden uzak duruyorsa kaçınmadır.

Tepkisel Koşullanmaya girer.U – TEdimsel Koşullanmaya girer.T – U

Davranışta Kontrast(Zıtlık)

Davranış bir ortamda yapıldığında pekiştirilir başka bir ortamda pekiştirilmez ve hatta cezalandırılırsa davranışın pekiştirilen ortamdaki görülme sıklık ve sayısında eskiye nazaran artış olmasıdır.

Dikkat
Davranışta kontrast, farklı ortamlarda bir davranış birinde artarken diğerinde mutlaka azalacaktır.

Psikolojik Tepkisellik

Var olan seçeneğin, var olan hakkın ortadan kalkma ihtimaline karşı tepki göstermektir.

Doğru veya yanlış ihtimale karşı uymamaktır.

Örnek olarak,
Baba, “Çocuklar ödevlerinizi yapmadığınız için önümüzdeki yıl tatile gitmeyeceğiz” diyor.Çocuklar babalarına küsüyor.İşte buna psikolojik tepkisellik denir.

Edimsel Koşullanmanın Diğer Kavramları

Karşı Pekiştirme

Karşısında olduğumuz, istemediğimiz bir davranışı farkında olmadan pekiştirmek.

Derste konuşan kızlarla sürekli ilgilenirseniz bu kızların konuşma davranışlarında artış olur.Bunun yerine istenmeyen bir davranışı ortadan kaldırmak için en etkili yol görmezden geleceksin.

Kademeli(Biçimleme, Zincirleme) Yaklaştırma

Organizmanın daha önce hiç yapmadığı bir davranışın adım adım pekiştirilerek inşa edilmesidir.

Bu kavramı Sistematik Duyarsızlaştırma ve Eşik ile karıştırma riskiniz var.

Alarında ki farkı görmeniz gerekmektedir.

Sistematik duyarsızlaştırma ve eşik te kesinlikle pekiştirme yoktur, kademeli yaklaştırmada her adımda pekiştirme vardır.

Biçimlendirme(Şekillendirme) Yaklaştırma

Davranışa şekil, biçim veren pekiştirmedir.

Biçimlendirmede organizmada daha önce hiç olmayan yeni bir davranış kazandırılır.

Bir davranışı organizmaya kazandırmak için amaca götüren alt davranışları pekiştirilerek yeni bir davranışın kazandırılmasıdır.

Örnek olarak,
Sirk hayvanlarına öğretilen davranışlar.
Bir aslan terbiyesici bir aslana yanan çemberden atlama davranışı öğretmeye çalışması.
Çocuklara okuma yazma becerisi öğretme biçimlendirmeyle yapılır.

Zincirleme

Sıra, aşama ve hiyerarşi içeren psikomotor davranışlar kazandırması tekniğidir.

Davranışların sırası önemlidir.

Örnek olarak,
Çay demlemek, yemek yapmak, otomobil kullanmak…

Dikkat ederseniz eğer, önceki adımın yapılmış olması sonraki adım için pekiştireç görevi görüyor.

Tersine Zincir

Bazı davranışların baştan sona değilde sondan başa olmasıdır.

Ayırt Edici Uyarıcı

Bir davranış ortamda bir uyarıcı varken yapılır.Uyarıcı yokken yapılmıyorsa veya yapılmazsa o uyarıcı ayıt edici hale gelmiştir.

Tepkisel koşullanmada koşullu uyarıcı neyse edimsel koşullanmada Ayırt edici uyarıcı odur.Ayırt edici uyarıcı öğrenilmiş uyarıcıdır.

Bir çocuk diğer derslerde yaramazlık yapmazken İngilizce dersinde yapmaktadır.Burada İngilizce dersi ayırt edici uyarıcıdır.

Batıl Davranış

Tesadüfi pekiştirmedir.

Neden sonuç ilişkisini ilgisiz bir uyarıcıyla eşleştirmektir.

Seda çok çalışmış(neden) KPSS de başarılı olmuş(sonuç).

Okunmuş pirinç sayesinde kazandım deseydi de batıldı.

Seda bundan sonraki zorlu sınavlarında okunmuş prinçle girdiğinde başarılı olacağım diye düşünüyorsa batıl inanç

Seda bütün zorlu sınavlara okunmuş pirinçle girmeye başlamışsa batıl davranışa dönüşmüştür.

Premack İlkesi(Büyükanne Kuralı) – Koşullu Anlaşma

Premack İlkesi(Büyükanne Kuralı)

  • Davranışı davranış, etkinliği etkinlikle pekiştirmektir.
  • Bir davranışı arttırmak için başka bir davranışı pekiştirmektir.
  • T – T mantığı vardır.

“Yaparsan ………….. yaparsın” mantığı vardır.

Olumsuz olmayacak sadece olumlu…

Koşullu Anlaşma

Karşılıklı olarak pekiştirme sözleşmesi yapmaktır ve Premack ilkesinden farklı “yaparsan ………… yaparım”dır.

“Yaparsan …………. yaparım” ya da “Yaparsam ………… yapabilirim” mantığı vardır.

Burada pekiştiren kişi olaya dahil olur.Premack ilkesinde bu söz konusu değildir.

Koşullu anlaşma uzun sürelidir, Premack ilkesi kısa sürelidir.

Kişi kendi kendisiyle anlaşma yapıyorsa bu da koşullu anlaşmadır.

Örnek olarak,
Cumaya kadar günde 500 soru çözersem Cumartesi arkadaşlarla içebilirim.

Pekiştirme Tarifeleri

Sürekli PekiştirmeAralıklı Pekiştirme(Kesintili)
Zaman Aralıklı Pekiştirme
(Süre-Zaman önemlidir.)
Katışık(Birleşik) PekiştirmeOranlı Pekiştirme
(Pekiştirme sayısı önemlidir)
Sabit Aralıklı PekiştirmeDeğişken Aralıklı PekiştirmeSabit Oranlı PekiştirmeDeğişken Oranlı PekiştirmeArtan Oranlı Pekiştirme

Bir davranışı aynı pekiştireçle sürekli pekiştirirseniz bir zaman sonra etkisi azalır.Etkisi azalmaması amacıyla tarifeli pekiştirmeler yapılmaktadır.

Sürekli Pekiştirme

Her doğru davranıştan hemen sonra pekiştirme yapılması sürekli pekiştirmedir.

Unutma!!!
“Her bir” ifadesi bir tek bunda olacaktır.

Her doğru davranışın sürekli pekiştirilmesidir.

Zor ve yeni konuların öğrenilmesinde ilk olarak kullanılmalıdır.Davranış biraz kazanıldıktan sonra diğer pekiştirme tarifelerine geçilmelidir.Aksi halde davranış söner.

Örnek olarak,
Öğretmen öğrencilerin her yaptığı ödeve bir +(artı) veriyorsa kullandığı pekiştirme tarife sürekli pekiştirmedir.

Aralıklı Pekiştirme

Davranışın zamana göre ya da süreye göre pekiştirilmesidir.

Sabit Aralıklı Pekiştirme(Her)

Davranışın sabit zaman dilimlerinde pekiştirilmesi önemlidir.

Örnek olarak,
Memur maaşları, işçilerin yövmiyeleri, çırak haftalığı

Ya da

Öğretmen öğrencilerin her 20 dk çalışmalarına + vermektedir.

Değişken Aralık Pekiştirme(Bazen)

Davranışın değişen zaman dilimleri sonunda pekiştirilmesi söz konusudur.

Örnek olarak,
Öğretmen öğrencilere bazen 20 dklık bazen 45 dklık bazen de 10 dklık çalışmalarına + vermektedir.

Katışık(Birleşik) Pekiştirme

Oranlı ve aralıklı pekiştirmelerin aynı davranış üzerinde bir arada kullanılmasıdır.

Sabit Oranlı Pekiştirme(Her)

Oranlı pekiştirmelerde davranışın sayısı önemlidir.

Davranışın sabit sayılarla pekiştirilmesidir.
Başka bir deyişle,
Sabit sayıda davranışın pekiştirilmesidir.

Örnek olarak,
Öğretmen öğrencilerin her 10 ödevine artı vermektedir.

Pekiştirilen kişi kaç sayıdan sonra pekiştirileceğini bilir.

Değişken Oranlı Pekiştirme(Bazen)

Davranışın sürekli değişen sayılarla pekiştirilmesidir.
Başka bir deyişle,
Davranışın pekiştirilme sayısının sürekli değiştirilmesidir.

Amaç, pekiştirilen kişinin bu sayıyı tahmin edememesidir.

En etkili budur.

Örnek olarak,
Öğretmen öğrencilerin bazen 3 ödevine bazen 9 ödevine bazende 5 ödevine + vermektedir.

Artan Oranlı Pekiştirme

Davranışı pekiştirme sayımızın belli bir oranda sürekli arttırılmasıdır.

Örnek olarak,
Öğretmen öğrencilerin önce iki ödevine artı vermiş, sonra bu işlemi 4 ödev, 6 ödev, 8 ödev …… yaptığında pekiştirmeye devam etmiştir.

Bir sayının katları şeklinde artıyorsa artan oranlı pekiştirmedir.

Münazara(Savlı Tartışma)

  • Farklı düşüncede, farklı iki grubun jüri önünde tez-antitez şeklindeki fikirleri savunmaları sürecidir.
  • Kazanan – Kaybeden vardır.
  • Önemli olan konunun savunulma şeklidir.

Kazanmanın birinci şartı kendi fikrini çok iyi savunacaksın.

Jürinin ve Kazanan – Kaybedenin olduğu tek budur.

Münazara 1

Münazara 2