Etiket arşivi: ölçme

Klasik(Geleneksel) Ölçme Değerlendirme Araçları

Bilgi Düzeyi
(Bloom Taksonomisi)
Hazırlama
Uygulama
Puanlama
Puanlama GüvenirliğiŞans BaşarısıGüvenirlik ve Geçerlik
(Soru Sayısı, Kapsam Geçerliliği ve Duyarlılığı gösterir.
Puanlama Güvenirliğine bakacaksın.Puanlama Güvenirliği Objektifliği hakkında bilgi verir.)
Özellikler
Yazılı YoklamalarÜst Düzey
Sentez – Değerlendirme hedef alanları ölçülür.
H -> Kolay
U -> Kolay
P -> Zor ve zaman alıcı.
Düşüktür.
Subjektif testtir.
En büyük dezavantajı budur.
Yoktur.
Şişirme ve blöf yeteneği vardır.
Güvenirlik ve Geçerlilik düşüktür.
Soru sayısı düşüktür.Bu yüzden Kapsam Geçerliliği ve Duyarlılık düşüktür.
Puanlama Güvenirliği düşüktür.
  • Puanlama Güvenirliği düşüklüğünü önlemek için ayrıntılı cevap anahtarı olmak zorunda.
  • Seçimlik ve ön koşulluk soru kullanmayacaksın.Yoksa Kapsam Geçerliliği dahada düşer ve puanların kıyaslanabilirliğini engellersin.
Sözlü YoklamalarÜst Düzey
Sentez – Değerlendirme
H, U ve P -> Zor ve zaman alıcı.Çünkü herkese eş güçlükte soru hazırlanması gerekiyor.Düşüktür.
Subjektiftir.
Yoktur.
Sözlü iletişim becerisi vardır.
Düşüktür.
Soru sayısı azdır.Buda Kapsam Geçerliliğini ve Duyarlılığı düşürür.
Puanlama Güvenirliği düşüktür.
  • İlköğretimin ilk kademesinde not verme amacıyla yapılması yasaklanmıştır.
Kısa Cevaplı – Boşluk DoldurmaAlt Düzey
Bilgi – Kavrama
H, U ve P -> Kolaydır.Yüksektir.
Yarı objektiftir.
Nispeten nesneldir.
Yoktur.
Ezber ve hatırlama yeteneği iyi olanlar başarılı olur.
En büyük dezavantajıdır.
Yüksektir.
Soru sayısı fazla olması Kapsam Geçerliliğini ve Duyarlılığı arttırır.Puanlama Güvenirliği yüksektir.
  • Bir cümlede en fazla iki boşluk bırakılmalı.
  • Başta ve sonda boşluk bırakılmamalı.
Doğru | YanlışAlt Düzey
Bilgi – Kavrama
H, U ve P -> Kolaydır.Yüksektir.
Objektiftir.
En yüksek olandır.

  • Düzeltme formülü kullanacaksın.
  • Açıklama istersin.
Yüksektir.
Güvenirliği ve Geçerliliği yüksek, sınav hazırlamak zordur.
  • Olumsuz soru kökü kullanmayacaksın.
  • Öğrenme eksikliği belirlenen(Formatif) değerlendirmede kullanılması önerilmez.
  • Bir öğretmen konuyu anlattıktan sonra ilke ve genellemeleri yoklayacaksa, önerme ya da yargıları yoklayacaksa, neden ve sonuç ilişkilerini yoklayacaksa kullanılır.
Eşleştirme TestiAlt Düzey
Bilgi – Kavrama
H, U ve P -> KolayYüksektir.
Objektiftir.
Vardır.

  • Düzeltme formülü kullanacaksın.
  • Cevaplar sorulardan fazla olmalıdır.
  • Sorular ve cevaplar tek boyutlu olmalıdır.
Yüksektir.
  • 5N – 1K -> Olgusal bilgileri yoklarız.
Çoktan Seçmeli Testi
(Bilişsel alanların sentez dışındaki diğer alanlarında ölçme yapmaya yarayan araçtır.)
Bilme – Kavrama – Uygulama – Analiz – Sentez – Değerlendirme

Daha çok Uygulama ve Analiz bazlı kullanılır.

Zorlarsak değerlendirme bile yaptırabilirsin.

Lakin Sentez yaptırılamaz.

H -> Zor ve uzmanlık gerektirir.

U ve P -> Kolay

Yüksektir.
Objektiftir.
Vardır.

  • Düzeltme formülü kullanacaksın.
  • Seçenek sayısını arttıracaksın.

Seçeneksiz sınavlarda şans başarısından bahsedemezsin.

En yüksek olandır.
  • Kalabalık gruplarda uygulanabilir.
  • Madde analizi yapılabilir.
  • Kritik ve önemli karar verilecekse çoktan seçmeli test kullanılmalıdır.
  • Soru kökünde ipucu olmayacak.
  • Bir soru diğerine cevap olmayacaktır.
  • Bir hikayeye en fazla 3 soru bağlanır, bağlanmalıdır.

Ölçme – Değerlendirme – Ölçme Sonucu(Ölçüm) – Ölçüt – Ölçme Kuralı

Ölçme

Bir özelliğin gözleyip sayı, sembol ya da sıfatla ifade etmektir.

Örneğin,

Hale iyi bir insandır. – > Sıfatla Hale’yi ifade ediyor.
Ahmet KPSS’de 1. oldu. -> Ahmet’in KPSS durumunu gözlemiş ve 1. olduğunu söyleyerek sayı ile ifade etmiş.

Ölçme Yapabilmek İçin;

  • Özelliği belirlememiz lazım.
    Yani neyi ölçececeğiz? Haliyle ona karar vermek lazım…
  • Gözlem yapmalıyız.
    Ne ile ölçeceğiz.
  • Sonucu ya sayı, ya sembol ya da sıfayla ifade ediyoruz.

Ölçmede betimleme yaparız ama bu betimleme sonucunun herhangi bir şeye yetip yetmediği hakkında karar vermeyiz.

Ölçme işlemi farktan doğmuştur.

Ölçme bir özelliğin miktarını betimlerken o özelliğin herhangi bir şeye yetip yetmediğine karar bildirmez.

Ölçme değerlendirmeye nazaran daha objektiftir diyebiliriz.

Sıralama ve sınıflama bildiren işlemler ölçmedir.

Değerlendirme

Ölçme ile elde edilen sonuçları bir kriterle karşılaştırarak bir karara varmaktır.

  1. Değerlendirme yapabilmek için elde ölçme sonucu olmalıdır.
  2. Belirlediğim ölçüt ya da kriterle(yeterlilik sınırıyla) karşılaştıracaksın.
  3. Karar, yargı, hüküm vereceksin.

Yani uzun lafın kısası değerlendirmede karar veririz.

Ahmet KPSS’den 1. olduğu için atandı.

Şimdi bu örneğe bakalım.Ahmet’in KPSS’den 1. olması bir ölçmedir.Peki soruyorum.”1. oldu da ne oldu?” bu sorunun cevabı “atandı” dır.Hmm demek ki, ölçme sonucunda bir yargı verilmiş ve bu cümle değerlendirme olmuştur.

DİKKAT!!!
Demek ki, bir cümle içinde birden fazla ölçme ifadesi yer alabilir.Lakin bir adet değerlendirme ifadesi olursa o cümle komple değerlendirmedir.

Daha subjektiftir diyebiliriz.Kanaat olduğu için öznel yapıdadır.

Ölçme Sonucu(Ölçüm)

Ölçüm sonucunda ki sayı, sembol ya da sıfattır.

Ali matematikten 90 puan aldı.
Bugün hava sıcak.
Bu gün hava 15 C.

Ölçüt(Kriter – Yeterlilik Sınırı)

Değerlendirmeye dayanak oluşturan sınırdır.

Mezun olabilmek için diploma notunun 4 üzerinden en az iki olması gerekir.

Ölçme Kuralı

Hangi miktara ne kadar puan verileceğinin belirtildiği ifadelerdir.

Her soru 10 puandır.
1. ve 4. sorular 20 şer diğerleri 10 ar puandır.
Bu sınavdan alınabilecek en yüksek puan 100 dür.
Puanlama için hazırlanan cevap anahtarı da bir ölçme kuralıdır.

Kural ifadesi tamamen puanlamayla ilgili olmalıdır.Puanı etkilemesi gerekiyor.Aksi taktirde Sınav kuralı olur.

Sınav süresi 45 dkdır. -> Sınav kuralı.Puanlamayı etkilemez.
Kurşun kalemle işaretleyiniz. -> Sınav kuralı.Yönerge.Puanlamayı etkilemez.

Ölçme Değerlendirme – Temel Kavramlar

Değişken

Birden çok değer alabilen özelliktir.

Değişken Türleri

  1. Nicel Değişken
    Sayılabilen değişkendir ya da başka bir deyişle büyüklüğü sayı ile ifade edilebilen değişkendir.
    Test puanı, yaş, uzunluk, kütle, hacim, adetler…
  2. Nitel Değişken
    Sayılamaz, sayıyla ifade edilemezler.
    Mesela Cinsiyet gibi…
    Kategorik, branş…
    Bazen niteller sayıyla gösterilir.Cinsiyet => Kız : 1 veya Erkek : 2
    Branş => İngilizce : 36 veya Coğrafya : 28 gibi
  3. Sürekli Değişken
    İki değer arasında sonsuz küçüklükte ölçülebilir.
    Sıcaklık…
  4. Süreksiz Değişken
    Aradeğerler almaz.Tam sayıdır.(Sınırlı değer alır)
    Tüm kategoriler süreksizdir.
    Din, cinsiyet, milliyet, okul, adet sayısı …. bunların hiç biri 1.27 olamaz.Cinsiyet ya kızdır ya da erkektir.Yani ya 1  dir ya da 0 dır.

Eğitimde değişken olan şeyler,
Başarı, zeka, yetenek, ilgi, tutum, kişilik, özgüven

Örnekler,

  • Partinin aldığı oy miktar sayısı(Nicel ve süresiz)
  • Partinin oy oranı(Nicel ve sürekli)
  • Kişilik tipi(Nitel ve süreksiz)
  • Ales puanı(Nicel ve sürekli)

Bağımlı ve Bağımsız Değişken

Öncelikle bir araştırma olacak.

Hipotezler sunulur.(Hipotez, ispatlanmamış ölçüttür.)

Bağımsız Değişken

Herhangi bir araştırmada etkisi merak edilen değişkendir.Etkisi araştırılır.Neden konumundadır.

Bağımlı Değişken

Sonuç konumu, etkilenen değişkendir.

Şimdiki çocukların gerizekalı olması bilgisayar oyunlarından olabilir mi?
Bağımsız DeğişkenBağımlı Değişken
Bilgisayar oyunları.Şimdiki çocukların gerizekalılık oranı.

Ölçme

Ölçme, bir niteliğin gözlenip gözlem sonuçlarını sayı ya da sembollerle göstermektedir.

Muratın zekasının belirlenmesi.

Ya da

Kişinin köyünün/zekasının/doğduğu şehrin/cinsinin belirlenmesi.

Murat’ın zeka puanı 160 IQ

Berfin KPSS’de 1. oldu

Ödevlere +, – vermek ölçmedir.(+ -> 10 puan)

Eğer ölçme neticesinde bir karar varsa değerlendirme oluyor.

Ölçme Kuralı

  • Her soru dört puan.
  • 4 yanlış 1 doğruyu götürür.
  • 1. soru 60 puan.
  • Sınavın süresi.
  • Puanlama anahtarındaki ifadeler.
  • vs.
  • vs…

Ölçme Türleri

Doğrudan Ölçme

Bağzı özellikler doğrudan gözlenir.

Cinsiyet, uzunluk, renk, yaş, fiziksel özellik

Özelliğin kendisini gözleriz.

Örneğin,

Baskül terazisi doğrudandır.Çünkü ağırlığı ağırlıkla ölçeriz.

Dolaylı Ölçme

Göstergeyle ölçeriz.

Bazı özellikler doğrudan gözlenmez.Ölçeceğimiz özelliğin bilişsel ya da duyuşsal kısmı varsa dolaylı ölçüyoruz.

Doğrudan ölçemediğimiz için bunlarla ilgili başka bir özellik bulunur ve o ölçülür.

Örneğin,

Kişiliği ölçerken,

-> Yazılarına baksak,
-> Düzenli mi değil mi incelesek,
-> Renksiz mi renkli mi?
-> Rahat mı disiplinli mi?

Kişiliği ölçerken farklı özelliklere baktık.Ölçtüğümüz şey kişilik, baktığımız şeyler yukarıdakiler.

Sıcaklık, termometre

Performans testleri,

Testler dolaylı ölçüm yapar, yazılı, sözlü, çoktan seçmeli, performans

Türetilmiş Ölçme

Bazı özellikler formülle tanımlanır.Matematiksel bir işlem olur.

Örneğin,

Hız = Yol/Zaman

Sene sonu ağırlık ortalaması(%40 vize, %60 final, %100 girdi)

Nüfus yoğunluğu,

Z, T puanı

Ölçmede Birim

Birim sayı verirken kullanılır.

Sayısal sonuçlarda kullanılır.

Ölçerken kullanılan en küçük parça birimdir.Yani o anki aracın en küçük parçasıdır.

Murat’ın boyu 174 cm => cm birimdir.

Murat’ın boyu 14 karış => karış

Murat 38 yaşında => yaş

Sıcaklık 8 C => C

Sıcaklık 76 F => F

Sınıfta 36 kişi var => Kişi

Doğal BirimYapay Birim
Zaten doğada var olan birimdir.
Karış,
Kişi,
Kulaç,
Adım
İnsanların uydurduğu birimlerdir.
İnç,
Litre,
C,
Saat,
cm
ÖLÇMEDE BİRİM ÖZELLİKLERİ
EşitlikBirimin büyüklüğünün standart olmasıdır.Her yerde, herkes için aynı olmasıdır.

Eşit olmayan birimler = Karış, adım, parmak, tutam, avuç, diş(diş sarımsak)

cs, gr, ons, F, inç, litre, euro, C, liraKişi, bir doğal birimdir.Lakin her yerde eşittir.
GenellikBirimin yaygın olmasıdır.Genellik ülkeden ülkeye değişir.

Okka, engaze birimlerini bırakmamız genel olmamasından ötürüdür.

dk, sny, feet tüm dünyada geneldir.
KullanışlılıkPratiktir.Özelliği kolayca ölçmeye uygun olmasıdır.

Kütle -> gr, mg, ton, kg{bunlar arasından en kullanışlı kg dır.}

Uzunluk -> m, cm, mm, kmİnsan boyu için cm kullanışlıdır.Ama dm kullanılmaz çünkü kullanışsızdır.

Uyarı

Birim küçüldükçe detay artar, hata azalır.

Aracın duyarlılığı artar.

Bir testte birim nedir?
Sorudur.

Soru eklendikçe duyarlılık artar.Birim küçülüyor demektir.

Ölçmede Sıfır

Saymaya başlangıçtır.

Bağıl/Tanımlanmış/Yapay Sıfır

Özelliğin başlangıcı bitişi tam belli değilse kullanılır.

İnsanların belirlediği bir nokta sıfır olarak kabul edilir.

Örneğin, Tarih…

Negatif bir sonuç varsa kesin uydurulmuştur.

Sıcaklık 14 C -> Sıfırda sıcaklık yok değildir, yani uydurulmuştur.

Çankayanın deniz seviyesinden yüksekliği 870 metredir.-> Deniz seviyesi sıfır olarak kabul edilmiş.

Ne, hangi test olursa olsun sıfır puan bağıldır.

Ali 10 soru 10 puan olan sınavdan Ali sıfır puan almıştır.Buda bağıl sıfırdır.Soruların hiçbiri doğru cevaplanmamış diyebiliriz ama hiç bilmiyor diyemeyiz.

Yaş,

Zaman konusunda bir kaç örnek vermek gerekirse,

Yarış başlayalı 10 snye geçti.(Bu gerçektir yani mutlak sıfır)

Saat 17:05(Bu keyfidir)

Saatler keyfidir, ama süreler mutlaktır.

Kullandığımız sıfır bağılsa sonuçlar birbirlerine oranlanamaz…

GençayMurat
Para510Mutlaktır.Murat’ın parası Gençay’ın parasının 5 lira fazlası ya da 2 katıdır diyebiliriz.
Zeka10 IQ5 IQBağıldır.Gençay’ın zekası Murat’ın zekasından 5 fazladır lakin 2 katıdır denmez…

Mutlak/Gerçek/Doğal

Özelliğin başlangıcı/bitişi biliniyorsa kullanılır.

Uzunluk ölçülürken kullanılan sıfır gerçektir.

Eğer kullanılan sıfır gerçekse yokluk anlamına gelir.

Muratın boyu 100 cm(0 cm olunca yok oluyor)

Araç 80 km/sn hızla gidiyor.0 km/sn hızda duruyor demektir.

Kütlenin sıfırı gerçektir.

Adetler gerçektir.

Bu yazımız karışık notlardan ibarettir.Bundan sonrakiler düzenli ve daha açıklayıcı olacaktır.

Eğitimde Kullanılan Araç-Gereçler

Ders Kitapları

Ülkemizde ders kitapları konusunda yetki talim terbiye kurulunundur.Bu kurulun en önemli görevi öğretim programlarından sorumlu olmasıdır.

Ders Kitaplarında Olması Gereken Özellikler

Ders Kitapları

  1. İçerik
    Hedefe uygun, geçerli, güvenilir ve güncel bilgilerden oluşmalıdır.
  2. Dil, anlatım ve üslup
    Sade, anlaşılır, örneklendirilmiş ve düzeye uygun olmalıdır.
  3. Öğrenme, öğretme ve ölçme-değerlendirme
  4. Teknik, tasarım ve düzenleme ilkelerine uygun bir şekilde hazırlanır.
    Küçük sınıfların kitaplarında
    * Ebat büyüktür,
    * Sayfa sayısı azdır.
    * Görseller çok yer kaplar.
    * Yazı azdır, puntoları büyüktür.

Ders Kitaplarının Sınırlılıkları

  • Tek kitaptan öğrenme kolaycılığına yol açabilir.
  • İçerikteki ayrıntılar öğrenciyi bunaltabilir.
  • Çok kolay yıpranabilir.
  • Telif hakkı gerektiren görsel ya da edebi eserler fiyatı yükseltir.
  • İki boyutlu durağan görseller öğrencilerde kavram kargaşası oluşturabilir.

Manyetik Tahtalar

Manyetik Tahtalar

  • Mıknatıslı tak çıkar özelliğinden dolayı öğrencilerin ilgisini çeker.
  • Görsel alanı sınırlıdır ve üzerine konulacak materyaller için ek hazırlık gerektirir.

Kumaş Kaplı Tahtalar

Kumaş Kaplı Tahtalar

  • Genelde üç amaç için kullanıllır.
    1-) Ünite panosu ve Atatürk köşesi,
    2-) Öğrenci faaliyet panosu,
    3-) Haber, duyuru ve işlem panosu.

Döner Levhalar

  • En önemli faydası pratik bir akış şeması olarak kullanılabilmesidir.
  • Dikey ve küçük olduğu için görme alanı sınırlıdır.

Pasta Grafikleri

Pasta GrafikleriBir bütünün içindeki pay dağılımlarını yüzdelik dilimlerle gösterir.Her dilim farklı renkle görselleştirilir.

 

 

 

 

Çizgi Grafikleri

Çizgi GrafikleriBir olayın belli bir zaman aralığında gelişen iniş çıkış dalgalanmalarını gösterir.

 

 

 

 

 

 

Sütun Grafikleri

Sütun GrafikleriSayısal değerler dikey boyutta, sözel veriler ise yatay boyutta yer alır.

Karşılaştırma yapmak için kullanılır.

 

 

 

Çubuk Grafikler

Çubuk GrafiklerDikey boyutta sözel veriler, yatay boyutta sayısal veriler yer alır.

Karşılaşma yapmak için kullanılır.

 

 

Resimli Grafikler

Resimli GrafiklerToplam sayının cinsiyet, yaş, meslek ve benzeri özelliklere göre dağılımını basit resimlerle gösterir.

 

 

Akış Şemaları

Kronolojik bağlantıları gösterir.Oluş sırası.

Örgüt(Teşkilat) Şeması

Hiyerarşik bağlantılar gösterir.

Gerçek Nesneler(Numune)

En etkili ders materyalidir.Çünkü hayatın kendisidir.Birinci elden somut yaşantılar sağlar.

  • Yaparak yaşayarak ve kalıcı öğrenmeler sağlar.
  • Öğrencilerin bireysel olarak kendi hızında ilerlemesini sağlar.
  • Yaratıcılığa sevk eder ve geliştirir.
  • Problem çözme becerisi kazandırarak somut alıştırma imkanı sunar.
  • Her ders için gerçek nesne temin edilemeyebilir.

Modeller – Maketler

Modeller, yapı ve büyüklük olarak gerçeğine daha yakınken
Maketler, gerçeğinden küçük olurlar…

İkisininde en önemli faydası,

Gerçek nesnelerin sağlayamayacağı öğrenme yaşantılarını sağlayabilirler…

  • İlgi, tutum ve güdülenmeyi artırır.
  • Öğrencileri araştırmaya sevk eder.
  • Risk almadan gerçek yaşam sürecinin önemli noktalarının görülmesini sağlar.
  • Büyüklük, renk, yapı ve yapı maddesi konusunda hatalı bilgi verebilir.

Çoklu Ortam Setleri

Aynı anda görme, işitme ve dokunma duyusuna hitap eden ortamlara çoklu ortam denir.

En az iki materyal kullanılır.

  • Birden fazla duyu organını harekete geçirir.Üst düzey öğrenmeler sağlar.En önemli maddesi budur.
  • Somut öğrenmeler sağlar.
  • Yaparak yaşayarak bütüncül öğrenme sağlar.
  • Zaman ve emek bakımından ekonomiktir.Dikkat, para bakımından değildir.
  • Kullanımı beceri gerektirir.
  • Maliyeti yüksektir.

Videolar

Oynat, durdur, geri ya da ileri sar özelliği dersi verimli hale getirir.

En önemli sınırlılığı çok kolay bozulabilmesidir.

Telekonferans

Konuşmak demektir.

Coğrafi olarak aynı ortamda bulunmayan kişilerin aynı ortamdaymış gibi bilgi alışverişinde bulundukları sistemlerdir.

Telemetin

Teleteks olarak bilinen telemetinler, tek yönlü metin ve grafiklerin televizyon ekranına yansıtılması ile kullanılır.

Videometin

Asenkron, eş zamansız, ofline, banttan yayın

Etkileşimli Video

Senkron, eş zamanlı, online, canlı yayın

Tepegöz

Küçük bir materyali tüm grubun görebileceği büyüklükte yansıtır.

Alım ve bakım maliyeti yüksektir.

Asetat Hazırlama İlkeleri

  • Görsel çok, yazı az olacak.
  • Yansıya yerleşecek öğeler düzenli bir şekilde yerleştirilmelidir.(Yatay biçimde)
  • Bir yansıda sadece bir kavrama yer verilmelidir.
  • Renkli görseller kullanılacaksa koyu olmasına dikkat edilmelidir.Aksi taktirde görseller ışıkta yansımayabilir.
  • Fonlarda renk kullanılacaksa dikkat edilmelidir.Örneğin, siyah fon ve mavi öğeler aynı anda kullanılırsa yansıda sıkıntı oluşabilir.(Zıtlık İlkesi)
  • Başlıklar yansının en üstüne yazılmalıdır.
  • Grafik kullanılacaksa en fazla iki grafik kullanılmalıdır.
  • Hazırlanan yansılar önceden denenmelidir.Fakat bazen asetat sunum esnasında bile geliştirilebilir.

Slaytlar

PowerPoint Sunumu Hazırlanırken Dikkat Edilecekler

  • Özellikle hareketli ve sesli görüntüler eklendiyse çalışıp çalışmadığı prova edilmelidir.
  • Sunum esnasında slaytlarda değişikliğe gidilmez.
  • Sunum maksimum elli slayttan ve yirmi dk. oluşur.