Freud bu kuramında da yaşla beraber kişiliğin aşama aşama nasıl oluştuğunu incelemektedir.
Aşağıda evrelerin tablosunu göreceğiz.Oraya gelmeden bazı bilgileri vermek yerinde olacaktır.
Her bir evre bir duygunun kazanılması için kritik dönemdir.
Oral evre, sevgi duygusu için,
Anal evre, bağımsızlık duygusu için,
Fallik evre, vicdan ve cinsel kimlik için kritik dönemdir.
Eğer bu duygular belirtilen evrelerde kazanılmazsa birdaha asla kazanılmazlar.
Her bir evrede cinsellik ve saldırganlık duygularının tatmin edildiği beden bölgesi farklıdır.
Oral evrede, cinsellik ve saldırganlık duyguları ağızdan,
Anal evrede, cinsellik ve saldırganlık duyguları anal kaslardan,
Fallik evrede, cinsellik ve saldırganlık duyguları cinsel organlardan boşaltılarak tatmin edilir.
Evrelerdeki tatmin bölgeleri kritik özelliklerdedir.
Her bir evre kritik dönem olduğu için bir duygu ya da harekette sağlantıya yol açabilir.
Saplantı(Fiksasyon)
Hayat boyu bir düşünce, hareket ya da duyguya kilitlenip kalmaktır.
Her evrede ego yön değiştirme mekanizmasını kullanarak cinsellik ve saldırganlık duygularını farklı bir yerden boşaltır.
En önemli evre fallik evredir.Burada kişiliğin en önemli parçalarından biri olan süperego oluşumunu tamamlar.Cinsel kimlikler oluşur.Dolayısıyla kişilik hemen hemen tamamlanır.
| Evreler | Özellikleri | Evredeki Saplantıların Sonuçları |
| ORAL EVRE (0 – 1,5 Yaş) | Sevgi duygusunun kazanılması için kritik dönemdir. Bebek dış dünyaya ağzı yoluyla açılır.Ego yön değiştirme mekanizmasını kullanır, hem cinsellik hem de saldırganlığı ağızla boşaltır.(Ağızdan Tatmin) Burada ağızdan tatminde ya da sevgide saplantı oluşabilir.Ağızdan tatminde saplantı, anne çok besler ya da az beslerse meydana gelir. Anne çocuğu sevmezse ya da çok severse sevgi duygusunda saplantı meydana gelir. | Ağızdan tatminde problem olduğunda birey uyuşturuculara, sigaraya, alkol, eroin vb. kullanmaya eğilimli olur.Tırnak yeme, yemek yemekten çok zevk alma, obezite, çok konuşma ve sürekli küfür etme gibi davranışlar ağızdan tatminin sonuçlarıdır.- Oral dönemde sevgi duygusu kritiktir.Anne az ya da çok seviyorsa sevgide saplantı meydana gelir.
- Sevgi duygusunda saplantı olduğunda kişi bencil olur.Sürekli sevgi peşinde koşar, sevgisinin sihirli olduğuna inanır.Sevginin tüm sorunları giderebileceğini düşünür.
- Aşırı romantik olur.
- Sevgide saplantı, cinsel açıdan iki sapmanın yolunu açar.Sadizm ve Mazoşizm
|
| ANAL EVRE (1,5 – 3 Yaş) | Bağımsızlık duygusu kritiktir. Anal kaslar gelişince ego yön değiştirme mekanizmasını kullanarak cinsellik ve saldırganlığı anal kaslardan boşaltır.Çocuğun tuvaletini yapıp rahatlaması cinselliğin tatmini, çocuğun tuvaletini sıkması, bırakmaması saldırganlığın tatminidir.(Anal Kaslar) Bu evrede anne tuvalet eğitiminde çocuğu aşırı hırpalar ve aşırı rahat bırakırsa saplantı meydana gelir. | - Kişi çevresindeki herkese karşı çok şüpheci olur.
- Kişi ya aşırı titiz ya çok dağınık.Çok cimri ya da savurgan olur.
- Obsesif Kompulsif Bozukluk(Tekrarlı takıntılı davranış) hastalığı çıkar.
- Çalma hastalığı
- Kişi ya titiz ya da pis oluyor.Titiz, kuralcı ve cimri iken, pis dağınık, savurgan, koleksiyoncu oluyor.
- Biriktirme hastalığı
|
| FALLİK EVRE (3 – 6 Yaş) | Beden bölgesi Cinsel Organdır. Vicdan ve Cinsel Kimlik için kritiktir. Freud’un en önemli evresidir.Bu evrede cinsel kimlik oluşur.Süperego gelişimini tamamlar.Dolayısı ile kişiliğin oluşumunun büyük ölçüde tamamlandığı yerdir. Bu evrede çocuklar cinsel organlarını fark ederler ve cinsel organları ile oynamaya başlarlar. Cinsel organlar fark edilince kızlar ve erkekler iki ayrı kompleks yaşarlar. Oidipus:
Erkek, cinsel organını fark edince anneye yönelir.Anneye yönelmesinin arkasında cinsel bir istek vardır.Babası durumu fark ederse kendisini hadım edeceği korkusu yaşar.Çocuk anneyi bırakıp babayla kendisini özdeşleştirir.Böylece cinsel kimlik kazanılmış olur.Ayrıca baba ile özdeşleşirken ahlak kurallarını içselleştirir. Elektra:
Kız, cinsel organını fark edince babaya yönelir.Ancak ona anne rakio olduğundan onun özelliklerini abartıp içselleştirir.Anneyle özdeşleşir. | - Cinsel problemlerin hepsinin kaynağı bu dönemdir.Cinsel soğukluk yani vaginusmus, pedafoli, ensest vb. tüm cinsel sapmalar ve hastalıklar bu dönemdedir.
- Annem bana zarar verecek, babam bana zarar verecek duygusu bilinç dışına itilir ve hastalık hastalığı olarak ortaya çıkar.
- Ruhsal şeylerden, hayaletlerden, büyüden vb. korkmak ya da ruhsal şeyleri aşırı abartmak, ruhsal şeylere aşırı meraklı olmak bu dönemdeki saplantının sonucudur.
- Aşırı kıskançlık.
- En çok ortaya çıkan Fanatik Kişi bozukluğudur.Bu bozuklukla bir gruba ait olayı aşırı abartılır.Temel özelliği vicdan duygusunun problemli olmasıdır.Futbol, politika, din, ahlak(töre cinayetleri), müzik, spor, din fanatizmi boşaltma araçlarıdır.
- Kadınsı erkek, erkeksi kadın ortaya çıkar.Günümüzde bunlar normaldir.Androjen kimlik var.
- Süperego oluşur.
- Cinsel kimlik oluşur.
- Erkekliği aşırı abartmak, maçoluk ve kadınlığını aşırı abartmak bu evredeki saplantının sonucudur.
|
| LATENT(GİZLİ) EVRE (6 – 12) | Çocuk okul ve oyunla enerjisini boşaltmaktadır.Oyun insanı rahatlatır.Ruh sağlığını korur.Oyunun tedavi edici yönü vardır görüşü Freud’dan kaynaklanmaktadır.Oyun terapisi buradan ortaya çıkar.(Freud’a ait) | - Çocuk oyun oynayarak stresle baş etme araçlarını geliştirmektedir.Eğer yeterince oynayamazsa strese dayanıksız olur.
|
| GENİTAL EVRE (12 – 18) | Fallik evredeki durum uygulamaya geçilir. Cinsellik gencin ilgi odağı haline gelir. | - Fırtına stres süreci bunlara ait.
|