Öğrenme
Organizmanın bir ihtiyaç ya da etki dolayısı ile kendiliğinden çevre ile etkileşime girmesi ve bunun sonucu olarak organizmada büyük ölçüde kalıcı izli davranış değişikliği oluşması sürecidir.
Yani öğrenme,
Yaşantı ürünü, nispeten kalıcı izli bir davranış değişikliği
dir.
Gördüğünüz gibi öğrenme, hem tanımdır hemde koşul.Yani öğrenme oluşabilmesi için “yaşantı ürünü” olması, “nispeten kalıcı izli” olması ve “davranış değişikliği” olması gerekmektedir.
Peki…
Şimdi biz burada 6 saat öğrenmeyle ilgili örnekler verebiliriz.Lakin bunun sonu yoktur.Halbuki öğrenme olmayan davranış değişikliklerinden bahsedersek kanımca olayı daha pratik bir şekilde özetlemiş olacağız.
Öğrenme Sayılmayacak Davranış Değişiklikleri Nelerdir?
- Refleks davranışlar öğrenme değildir.
- İçgüdüler öğrenme değildir.(Bir türün tüm üyelerinde aynı biçimde gözlenen davranıştır.Sadece hayvanlarda vardır.)
- Geçici davranışlar öğrenilmiş değildir.Çünkü bu davranışlar hastalık, yorgunluk, ilaç, alkol, aşk vs. gibi nedenlerle ortaya çıkan davranışlardır.
- Olgunlaşma sonucu ortaya çıkan davranışlar öğrenme değildir.Çünkü bu davranışlar zaten olacaktır ve olgunlaşmadan bildiğimiz üzere, çevreden ve yaşantıdan bağımsız olarak gerçekleşir.
Yaşantı
Bireyin çevresiyle geçirmiş olduğu etkileşimdir.
Davranış
Organizmanın uyarıcılara verdiği her türlü cevap ya da karşılık davranıştır.
Yani, organizmanın her türlü etkinliğidir.
İki tür davranış mevcuttur.
| Türüne Göre Davranışlar | Kazanılmasına Göre Davranışlar | ||||
| Bilişsel Davranışlar | Duyuşsal Davranışlar | Psikomotor Davranışlar | Doğuştan Gelen Davranışlar | Geçici Olan Davranışlar | Sonradan Kazanılan Davranışar |
| Düşünme, akıl yürütme. Zihni kullanarak yapılan davranışlardır. | Duygu içerikli davranışlar. Duygular duyuşsal davranışlardır. | Zihin kas koordinasyonuna dayalı davranışlardır. Beden ve iskelet sistemini kullanarak yapılan her türlü davranıştır. | Refleks(bir uyarıcıya karşı gösterilen istemdışı basit bir tepkidir) ve içgüdü. | Alkol, ilaç, hastalık, uykusuzluk, yorgunluk etkenlerinden oluşur.Etken ortadan kalktığından davranış görülmez. | Formal, informal |
| Bu ikisinin öğrenmeyle alakası yoktur. | Öğrenilmiş davranışlardır. | ||||
Organizmayı harekete geçiren, tepkide bulunmaya iten enerji ya da nesnedir.
Tepki
Organizmanın uyarıcıyı aldığında gösterdiği davranıştır.
Karşılık
Tepkinin aldığı tepkidir.Tepkinin aldığı sonuçtur.
Pekiştirme
Davranışın ardından olumlu, hoş uyarıcı vermektir.
Görmezden Gelme
Bir davranışı söndürmenin en etkili yolu görmezden gelmedir.
Son olarak denge davranışları hakkında bilgi verip dersimizi sonlandıralım.
Denge Davranışları
Vücudun dengesini sağlayan içgüdü ya da refleks olmayan ama doğuştan gelen davranışlardır.Örneğin, uyumak, kan dolaşımını sağlamak için hareket etmek gibi…