| Düzeyler | Düzeyler Hakkında Genel Açıklamalar | Evreler | Evrenin Özellikleri | Uyma Nedenleri |
Gelenek Öncesi
Kişi benmerkezcidir.Yalnızca kendisini düşünerek hareket eder. | - Birey önemlidir.
- Toplum dikkate alınmaz.
- Bencildir.
- Hep bana hep bana der.
- İşlem öncesine benzer.
| İtaat ve Ceza | - Birey ceza alacağı için kurallara uyduğundan otoriteye bağımlıdır.Ortamda cezalandıracak otorite yoksa kurallara uymaz, varsa uyar.
- İtaat ediyorum…Peki neye itaat?Cevap “Otoriteye”
- Otoritenin kuralları çok önemli.
- Piaget’in Dışa bağımlı döneme benzer.
- Otorite varken kurallara uyulur.
- Otorite yokken kurallara uyulmayabilir.
| - Cezadan kaçmak.
- Ortamda cezalandırabilecek otorite yoksa tüm kuralları ihlal eder.
|
| Saf Çıkar | - Birey uzun vadeli çıkarı için kısa vadeli bedel öder.Karşılıklı ilişkide amaç somut olarak bireyin fayda elde etmesidir.
- Bencilliğin tam olduğu yerdir.
- Birey için diğer taraftan ne alacağı önemlidir.
- Sadece bencillik varsa yani bir pazarlık yoksa bu durumda da saf çıkarcılık söz konusudur.
Bir başka deyişle, “Doğru davranış beni tatmin edendir, başkasının davranışları benim umurumda değildir.” - Kişi yalnızca kendini düşünüp hareket ediyorsa saf çıkarcılıktır.
- Araçsal ilişkidir.
| - Uzun vadeli yarar.
- Yapmış olduğu davranış uzun vadede kendisine somut olarak dönecektir.
- Sevgi, saygı dönerse iyi çocuk oluşur.
- Bedel
- Karşılık
- Tüccar ahlakı
|
Geleneksel
Toplumun beklentilerini ve düzeni dikkate alır. | - Somut işlemlere benzer.
- Toplum küçük olmalıdır.Yani yakın çevre, köy, kasaba, aile gibi…
- Toplum önemlidir.
- “Hep başkalarını mutlu edeyim”, “hep başkaları iyi olsun”, “beni siktir edin” demektir.
- Birey önemli değildir.
- Empati kurmaya başlanır.
| İyi Çocuk | - Küçük grubun beklentilerini, hedeflerini, çıkarlarını karşılamak önemlidir.
- Saf çıkara benzer lakin arada fark vardır.Hangi iyilik karşılıksız olmaz ki…
- Saf çıkarcılıkta araçsal beklenti varken buradaki manevidir.
- Saf çıkarcılıkta bencillik varken burada taktir görmek, onaylanmak ve kabul görmek vardır.
- Kişiler arası uyum.
- Toplumsal yönelim.
| - Başkaları ne der? kafasındadır.
- Göze girmek, iyi görünmek, kınanmak, laf söylemek önemlidir.
- Torpil, kayırmacılık burada görülür.
|
Yasa Düzen
–
Toplumsal Sistem ve Vicdan | - Düzeni sağlayan kurumlar, Ahlak, hukuk, din ile özdeşleşme, grubu ve insanları değil, kurumları ve düzeni korumak vardır.
- Ahlak yasası.
- Hukuk, yöneltmelik, devlet görünce aklınıza burası GELMEYECEK!!!
- Her ne olursa olsun, hangi koşulda olunursa olunsun, insan hayatından bile, kanunlar, töreler ya da yasalar daha önemlidir.Birey her koşul altında bunlara uymak zorundadır.
- İtaat ve Cezada otorite varken burada kitleyi ilgilendiren kurallardan bahsediyoruz.
- İtaat ve Cezada otorite yokken kurallar çineniyordu lakin burada her durumda yasa geçerlidir.
- Bu evredeki insan marsta bile yasalarla yaşar.
| - Kurallar içselleştiriliyor.
- Zorunluluktan dolayı kurallara uyuyor.
- Düzen sağladığı için kurallara uyuyor.
- Cezalar artsın diyor, cezalandırıcılar çoğalsın diyor.
- Biz ceza verelim kafasındadır.
|
Gelenek Ötesi
Ahlak kuralları üzerine düşünülüp eleştirilir.İlkeler ve bireysel haklar temel alınır. | - İlkelerden dolayı ahlak kurallarına uyuyor ama ya da uymuyor.
- İnsanların çok azı buraya çıkabiliyor.
- Burada akıl ön planda.
- Hem benim ihtiyaçlarım önemli, hemide toplum kuralları önemli.
- Bencillik yok.
| Toplumsal Sözleşme ve Bireysel Haklar
–
Sosyal Sözleşme | - Rehberlik servisiyle yapılan herşey otomatikman buraya girer.
- Herkesin yararınadır.
- Herkesin yararını dikkate alarak kuralları değiştirmek, yeni kurallar ortaya koymak, bireysel hakları gözetmek vardır.
- Kesinlikle kanunlara sahip çıkar.
- Yasa ve Düzen her durumda, her koşulda ve hatta insan hayatından bile kanunları, yasaları ve töreleri üstün tutuyordu ve uyulması söyleniyordu.Lakin Sosyal sözleşmede ise bazı durumlarda kanunlar sorgulanabilir, eleştirilebilir hatta değiştirilmesi için eylemlerde bulunulabilir.
| - Herkesin yararı.
- Tüm insanlar hatta tüm canlılara doğru genişler.
- Herkesin yararına değilse, kurallar değiştiriliyor.
- Kural yoksa kişi kural koyar.
- Koyulan kurallar bireysel hakları ihlal edemez.
|
| Evrensel Ahlak İlkeleri | - Evrensel ilkeleri kabul etmek her insan ve canlının saygı değer olduğunu kabul etmek vardır.
- Bu döneme çok az insan çıkabiliyor.
- Ne olursa olsun insan hayatından, insan haklarından, barış, özgürlük ve adaletten daha üstün birşey yoktur demektedir.
- Gerekirse de yasalar çiğnenir.Çünkü hiçbir şey insan hayatından önemli değildir.
- İkilem yoktur.
- Sosyal Sözleşmede ikilem vardır ama bunda yoktur.
| - İnsan hakları.
- Adalet, eşitlik ve özgürlükle ahlak kurallarını değerlendirir.
|