Yazılı Kaynaklar

Yazısız Kaynaklar

Yardımcı Kaynaklar

Devletin bu konuda yetkilendirilmiş organları tarafından konulan kuralların tümüdür.
Bu kurallara mevzuatta denir.
Yazılı kaynakların tümü bir araya gelerek mevzu hukuku oluşturur.
Yazılı kaynaklar;
- Anayasa
- Milletlerarası Antlaşmalar
- Kanun(TBMM)
- Kanun Hükmünde Kararname
- Tüzük(Bakanlıklar)
- Yönetmelik
Normlar hiyerarşisi;
1. Anayasa
2. Kanun
3. Kanun Hükmünde Kararname
4. Milletler Arası Antlaşmalar
5. Tüzük
6. Yönetmelik
Bağlayıcıdır.

Sosyal hayatta sürekli uygulanırlar.
Toplumda bu kurallara uyulması hususunda genel bir inanç vardır.
Bu kurallar, devletin yetkili organlarınca konulmamıştır.
Yazısız kaynaklar;
- Örf ve Adet Hukukudur.
- Örf ve Adet hukukunun en temel unsuru devlet tarafından destekleniyor olmasıdır.
Bağlayıcı nitelik taşır.

Yargı organlarının veya bilim adamlarının çalışmaları sonucu doğan kaynaklardır.
Emredici değil yol gösterici bir niteliğe sahiptir.
Yardımcı kaynaklar;
- Bilimsel İçtihatlar(Doktrin – Öğreti)
- Yargısal İçtihatlar(Mahkeme Kararları)
Bağlayıcı değildir.

Hakim bir olayda öncelikle yazılı kaynaklara bakmak zorundadır.

Eğer yazılıda bulamazsa yazısız kaynaklara bakacaktır.

Yazısızda bulamazsa yardımcı kaynaklara bakmak zorunda değil ama bakabilir.

Yazılı kaynaklarda herhangi bir boşluk varsa bu Kanun Boşluğu‘dur.

Ama yazılı, yazısız kaynaklara bakıyorum kanun yoksa Hukuk Boşluğu‘dur.

Boşluk Türleri

Örneğin,
Şu şu şu boku yiyenlere 10 ila 15 yıl arasında ceza verilebilir.(Hakim taktir yetkisiyle 12 yıl dedi)(ile – ya da – veya)

Yazılı ve yazısız kaynaklarda olayla ilgili hiçbir özel ve genel hükmün bulunmaması.
Bir konu hakkında birden fazla karar varsa yargıtay bunları birleştirir.Bunada İçtihat Birleştirme denir.
İçtihat Birleştirme ile İçtihat aynı şey değildir.
İçtihat, tek bir mahkeme kararı iken,
İçtihat Birleştirme, mahkeme kararlarıdır.Yazılıdır.Bağlayıcı nitelik taşır.Yazılı kaynak olur.
İçtihatlar bağlayıcı değilken, İçtihat Birleştirme kararları yazılı kaynak niteliği taşır ve bağlayıcı olan kaynaklardır.

Örtülü Boşluk(Soyut Hükmün Somut Olaya Uygulanmaması)
- Hukuk devleti kişinin aleyhine bir durum söz konusu olduğunda bu duruma müsaade etmez.
- Yazılı kaynaklarda olayla ilgili bir hüküm var.Bu hükmü uygularsam adaletsizlik olur.Bu hükmü uygulamazsam adalet yerini bulur.
  Örneğin,
  Ayırt etme gücü olmayan bir kişiye ikramiye çıkıyor ve ayırt etme gücü olmadığı için bu kişinin hukuki işlemi olmaz.Eee bu durumda adaletsizlik olacak o yüzden bu kanun uygulanmaz ve ikramiye verilir.Adalet yerini bulur.
Açık Boşluk(Yazısız Kaynaklara Geçilir)
- Yazılı kaynaklarda olayla ilgili hiçbir özel ve genel hükmün bulunmamasıdır.

Hukukun Farklı Anlamları

Mevzu Hukuku
Bir ülkede belli bir zaman yürürlükte olan hukuk kaynaklarının sadece yazılı olanlarıdır.
Yazılı kaynakların tamamına mevzu ya da mevzuat hukuku denir.
Pozitif Hukuk
Belli ülkede belli bir dönemde yürürlükte olan yazılı ve yazısız hukuk kaynaklarının tamamıdır.
Yazısız kaynaklar yani örf ve adet hukuku pozitif hukukun kapsamındadır.
Tabi(İdeal/Doğal) Hukuk
Pozitif hukuktan bağımsız onun üstünde ya da yanında olan ulaşılması tasarlanan hukuktur.
Tarihi Hukuk
Yürürlükten kalkmış hukuk.
Örn, 1961 Abayasası.

Emredici Kurallar
Zorunlu olan kurallardır.Asla aksi düzenlenemez.
Örneğin,
Bir kişi sadece bir resmi nikah yapabilir.
Erginlik 18 yaşının doldurulmasıyla başlar.
Anahtar sözcük = Aksi düzenlenemeyen.
Tamamlayıcı Kurallar
Anahtar Sözcük = Aksi düzenlenebilir.
Örneğin,
Borç sözleşmesinde günlük faiz oranı belirtilmemişse ister borçlar kanunundan yararlanıp ilgili hüküm uygulanır istersede kendi aralarında hallederler.
Yorumlayıcı Kurallar
Tarafların bir hukuki işlemde kullandıkları ve ne anlama geldiğini açıklamadıkları ifadelere ilişkin bir hüküm kanunda öngörülmüşse o hüküm uygulanır.
Örneğin,
Sözleşmede yer alan aybaşı ifadesinde ayın ilk gününün anlaşılması gerektiği.
Anahtar sözcük = Ne anlama geldiği açıklanmayan.
Tanımlayıcı Kurallar
Bir hukuki kavramın ne anlama geldiğini açıklayan kurallardır.
Örneğin,
Kanunda ikametgah, yerleşmek niyetiyle oturulan yer olarak tanımlanıyor.
Anahtar sözcük=Ne anlama geldiğini açıklayan.