- Kırım Savaşı‘nın çıkmasında;
- Kutsal Yerler
- Boğazlar
- Macar Mültecileri
etkili olmuştur.
- Osmanlı Devleti’nde ıslahat hareketlerine yardımcı olmak, yeni teklifler getirmek, memurların terfi ve yargılanmalarıyla uğraşmak üzere 2. Mahmud zamanında açılan kurum Dar-ı Şura-ı Bab-ı Ali‘dir.
- Mehmet Akif‘in, Safahat eserinin bölümleri;
- Hakkın Sesleri
- Gölgeler
- Hatıralar
- Fatih Kürsüsünde
- Chester Projesi, Demiryolu ve Liman alanlarında yapım taahhüt etmektedir.
- 15’ler Olayı, Mustafa Suphi‘nin öldürülmesidir.
- Türkiye Cumhuriyetinin ilk kadın öğretmeni Refet Angın‘dır.
- İslam’a inanan ilk Moğol topluluğu Altın Orda Devleti‘dir.
- Gazneli Hükümdarı Sebük Tigin‘in çocuklarının iyi birer idareci olması için kaleme aldırttığı ahlak kitabına Pendname denir.
- Otlukbeli Savaşı, Erzincan’da yapılmıştır.
- Osmanlı şehzadelerinin yetiştiği, Tahtgah-ı Kadim olarak bilinen sancak Amasya Sancağı‘dır.
- “Cerre Çıkma“, Osmanlı Devletinde Medrese öğrencisinin eğitimini ifade eder.
- 1890 yılında ilk Ermeni isyanı Erzurum’da çıkmıştır.
- Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi hakkında “Tarihin ender ve büyük bir eser olarak kaydedeceğini” söylemiştir.
- Sakarya Savaşı‘nda;
- Beylikköprü
- Duatepe
- Kartaltepe
muharebeleri yaşanmıştır.
- Milli Mücadele’nin önemli kahramanlarından biri olan Üstteğmen Mehmet Sait, Şahin Bey‘dir.
- Ardahan, Artvin ve Batum’u ele geçiren Gürcülerin, geri adım atmasına neden olan askeri faaliyet Posof Harekatı‘dır.
- Arif Oruç, Laik Cumhuriyetçi İşçi ve Çiftçi Partisini İstanbul’da kurmuştur.
- Kore Savaşı‘nın diğer adı Han-Guk Savaşı‘dır.
- Çin ile Şantan adı verilen Tohum Savaşları yapan Türk Devleti Göktürk Hakanlığı‘dır.
- Büyük Selçuklu Devleti‘nin ilk medresesi Nişabur Medresesi‘dir.
- Türk – İslam devletlerinde vezirlerin kullandığı unvanlar;
- Yuğruş
- Hace-i Buzurg
- Sahib-i Divan-ı Devlet
- Muallim-i Salis(Üçüncü Öğretmen) olarak bilinen bilim adamı İbn Sina‘dır.
- Bilirkişi Heyeti, Ehl-i Vukuf demektir.
- Osmanlı sınırlarında açılan ilk ABD okulu Robert Koleji‘dir.
- Dakya Projesi çerçevesinde Osmanlı Devleti ile mücadeleye giren devletler Rusya ve Avusturya’dır.
- Erzurum ve Sivas Kongreleri’ne katılanlara İstiklal Madalyası verilmiştir.
- “Kalesinde Türk Bayrağı dalgalanmayan ülkede Cuma Namazı kılınmaz.” diyen ve Fransızlara karşı halkı harekete geçiren kişi Rıdvan Hoca‘dır.
- Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile ilgili önergeyi meclise sunan Maarif Vekili Hüseyin Vasıf Çınar‘dır.
- Köye, tarıma ve bu konuda alınacak eğitime gösterilen hassasiyetin kanıtları;
- Karınca Dergisi
- Kooperatifçilik Dergisi
- Ziraat Vekaleti Dergisi
- Atatürk döneminde basın – yayın faaliyetleri arasında;
- Basma Yazı ve Resimleri Derleme Kanunu
- Birinci Basın Kongresi
- Milli İstihbarat ve Matbuat Müdürlüğü
vardır.
- Mustafa Kemal, “Kırk asırlık Türk yurdu ecnebi elinde kalamaz” sözünü Sancak(Hatay) Sorunu için söylemiştir.
- Litvanya
- Macaristan
- Yugoslavya
- Çekoslavakya
1. Dünya savaşı sonrasında kurulmuştur.
- Çöl Fareleri olarak bilinen ve 2. Dünya Savaşı’nda etkin rol oynayan birlikler İngiltere’nin dir.
- Demokrat Parti iktidarı döneminde başbakan Adnan Menderes tarafından kurulan siyasi oluşum Vatan Cephesi‘dir.
- YAYKUR, işlevlerini Anadolu Üniversitesi‘ne devretmiştir.
- Türkler’de Çar ünvanını Tuna Bulgarları kullanmıştır.
- Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig eserinde kendisi için Ay Toldı ismini kullanmıştır.
- Büyük Selçuklu veziri Nizamülmülk‘ün ilk görevi Atabeylik‘tir.
- Taht kadılarından bir derece aşağıda olan Mevleviyet Kadısı‘dır.
- Osmanlı’da eksik rekabet şartlarından dolayı devletin fiyatlara müdahalesine Narh denir.
- Osmanlı tarihinde ilk kez kardeşinden sonra tahta çıkan ve iki kez saltanatı olan padişah 1. Mustafa’dır.
- Osmanlı Devleti’nde “Ferahi Madalyası” olarak basılan ilk madalya 1. Mahmud döneminde hazırlanmıştır.
- Batı müziği tarzında eser besteleyen Osmanlı padişahı Abdülaziz’dir.
- Mustafa Kemal ile Fevzi Çakmak’ın birlikte katıldığı kongre Afyon Kongresi‘dir.
- Şark Meselesi‘nin iflasını getiren antlaşma Lozan Barış Antlaşması‘dır.
- Türkiye Cumhuriyeti’nde gayrimüslim vatandaşlar 1935 yılından itibaren oy kullanmaya başlamışlardır.
- 23 Nisanı, bayram olarak kurum bazında ilk kutlayan Himaye-i Etfal Cemiyeti‘dir.
- Mustafa Kemal, Hatay konusunda İsmet Paşa Hükümeti’ne olan eleştirilerini Asım Us ile birlikte kaleme almıştır.
- İslam Konferansı Örgütü‘nün merkezi Cidde‘dir.
- Bulgaristan’da ki soydaşlarımıza karşı asimile politikası başlatan Bulgar lider Jivkov‘dur.
Aylık arşivler: Haziran 2015
Tarih 50 Yeni Bilgi(7)
- Osmanlı Devleti’nde Hidivlik uygulaması Mısır eyaletiyle ilgilidir.
- Maşatlık Mitingi‘nin düzenlendiği şehir İzmir’dir.
- Milli Mücadele sürecinde İstihbarat ve Teşkilatlanma faaliyetleri yürüten gruplar;
- Mim Mim
- Hamza
- Ferhad
- Namık
- Milli Mücadeleye katkılarından dolayı İstiklal Madalyası alan şehirlerin ilki İnebolu‘dur.İstiklal Madalyası alan diğer şehirler ise Kahramanmaraş ve Gaziantep‘tir.
- Falih Rıfkı Atay‘ın kaleme aldığı Atatürk biyografisi “Atatürk Ne İdi?“‘dir.
- Kronolojik olarak;
- Şapka Kanunu
- Soyadı Kanunu
- Unvan ve Lakapların Yasaklanması Kanunu
- Halk Mecmuası, Millet Mektepleri‘nin yayın organıdır.
- 1937 yılında, Akdeniz’de ki korsanlığa son vermek amacı ile toplanan konferans Nyon Konferansı‘dır.
- Atatürk pulları basan ülkeler;
- Tunus
- Arjantin
- İran
- 14 Temmuz 1942’de batan, 38 denizcinin hayatını kaybettiği denizaltı Atılay‘dır.
- Türkler’de örgün eğitim Uygurlarla başlamıştır.
- İlk Türk kütüphanesi Uygurlarda görülmüştür.
- Kutadgu Bilig;
- Siyasetname ve Nasihatname özelliği taşımaktadır.
- Eserde; kanun, mutluluk, hayatın sonu ve akıl gibi soyut kavramlar üzerinde durulmuştur.
- Uygur alfabesi ile kaleme alınmıştır.
- İslami Türk edebiyatının ilk yazılı örneğidir.
- Memlüklerde hükümdar emirlerine verilen isim Sultaniyat‘tır.
- Organ Gazi ünvanları arasında İhtiyarüddin ve Seyfüddin bulunur.
- Osmanlı devleti için kullanılan isimler;
- Devlet-i Aliyye
- Memalik-i Mahsure
- Devlet-i Ebed Müddet
- Saltanat-ı Alem Penah
- Osmanlı’da deneysel farmakolojinin kurucusu sayılan Fatih döneminin ünlü tıp bilgini Sabuncuoğlu Şerafettin‘dir.
- Abdülmecid Döneminde Türk Marşı’nı besteleyen kişi Johann Straus‘tur.
- 1856 Paris Antlaşması‘nda Eflak ve Boğdan’a muhtariyetlik verilerek Romanya’nın temeli atılmıştır.
- Mustafa Kemal ile ilk röportajı yapan Ruşen Eşref Ünaydın‘dır.Bu ilk görüşmeyi Çanakkale Savaşları sırasında gerçekleştirmiştir.
- Erzurum Kongresi’nin çalışmaz hale gelmesi için çalışmalar yürüten İngiliz Yarbay Rawlinson‘dur.
- Sakarya Savaşı‘nın ardından yapılan ve taarruz içeren, ancak hava şartları, komutanlar arasında birliğin sağlanamaması gibi nedenlerle uygulanamayan plan Sad Harekatı‘dır.
- İstiklal Marşı‘nın armonileşmesini yapan kişi Edgar Manas‘dır.
- 2. Dünya Savaşı sırasında Nazilerden kaçan Yahudileri Filistin’e götürmek üzere yolan çıkan Struma gemisini İstanbul açıklarında batıran denizaltı Rusya’ya aittir.
- Türkiye Cumhuriyeti’nin ve İstanbul Üniversitesi’nin ilk rektörü Neşet Ömer İrdelp‘tir.
- Yusuf Akçura‘ya ait bazı kitaplar;
- Üç Tarz-ı Siyaset
- Türkçülüğün Tarihi
- Afganistan’ın SSCB tarafından işgali meselesini BM’ye ilk olarak götüren devlet Çin’dir.
- Kıbrıs meselesi ile ilgili olarak Johnson Mektubu‘nun geldiği devlet ABD’dir.
- Hazarlar;
- İlk Türk – Arap mücadelesi yaşanmıştır.
- Kürk Yolu üzerinde yoğun ticaret yapmışlardır.
- Günümüzde Polonya’da yaşayan Karay Türkleri bunların devamıdır.
- Dede Korkut Hikayeleri‘ni yazılı hale getirenler Akkoyunlular‘dır.
- İslam halifelerinden Türk sultanlarına gönderilen ve hakimiyet sembolü kabul edilen elbise Tıraz‘dır.
- Osmanlı Devleti’nin ilk köşkü Çinili Köşk‘tür.
- Osmanlı devletinde Yunan ve Latin kaynaklarından ilk yararlanan Osmanlı tarihçisi Hazerfan Hüseyin Efendi‘dir.
- Sırp isyanının başladığı dönemde iktidar 3. Selim vardı.
- 2. Abdülhamid’in Japonya’da meydana gelen gelişmeleri yakından takip etmek için Japon hükümdarına hediyeler gönderdiği ve resmi ziyarette bulunduktan sonra dönüş yolunda yakalandığı bir fırtına neticesinde batan gemi Ertuğrul Fırkateyni‘dir.
- Talim Terbiye Kurulu üyeleri tarafından kurulan cemiyet Milli Kongre‘dir.
- Mehmet Akif‘in Mısır hatıralarını anlattığı eser El – Uksur‘dur.
- Lozan Konferansı‘nda yaşadığımız sorunlar;
- Konferansın adı sorunu
- Komisyonların başkanlığı sorunu
- Konferans dili sorunu
- Yaşanan sürecin adlandırılması sorunu
- 1924 Haliç Konferansı‘nda Türkiye’yi temsil eden Ali Fethi Okyar‘dır.
- Zühdü Müridoğlu, Heykel Sergisi‘nde bir ilki gerçekleştirmiştir.
- Atatürk döneminde;
- Çekirge Mücadelesi
- Islah-ı Hayvanat
- Mükellefiyet-i Bedeniye
kanunları kabul edilmiştir.
- Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandığı esnada Türkiye’nin başbakanı İsmet İnönü‘dür.
- Attila, Kıbrıs’a yapılan askeri harekatın kod adıdır.
- 1998’de Uluslararası Uzay İstasyonu‘nun inşaatı başlamıştır.
- Balkan Antantı devamında Bled Antlaşması imzalanmıştır.
- Orta Asya için “Büyük Türkiye“, Anadolu için de “Küçük Türkiye” tabirini kullanan ünlü seyyah Marco Polo‘dur.
- Karahanlılar’da haciplerin başındakine Tayangu ve Uluğ Hacip denir.
- Selçuklular’da sultanın sofra hizmetinden sorumlu olan görevli Habsalar‘dır.
- Osmanlı Devleti’nde bir kişinin hayvanı birine zarar verdiğinde ödenen paraya Adalet-i Deştbani denir.
- Osmanlı Devleti’nde yaşamış olan, sarayda musiki dersleri veren, UNESCO tarafından 2012’de anma yılı ilan edilen bestekar Mustafa Buhurizade Itri‘dir.
Türk – İslam Devletleri Kültür ve Medeniyet
Karahanlılar
Gazneliler
Mısır’da Kurulan Türk DevletleriTolunoğulları
İhşitler(Akşitler)
Eyyubiler
Memlükler
Büyük Selçuklu Devleti
Danişmentliler
Saltuklular
Mengücekler
Artuklular
Çaka Beyliği
|
Yürütmenin Düzenleyici İşlemleri
Kanun Hükmünde Kararname
- Anayasa
- Kanun | Kanun Hükmünde Kararname | Milletlerarası Antlaşmalar
- Tüzük
- Yönetmelik
Olağan Dönem Kanun Hükmünde Kararname | Olağanüstü Dönem Kanun Hükmünde Kararname |
Başbakan başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır. | Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır. |
TBMM tarafından çıkarılan bir Yetki Kanunu’na ihtiyaç vardır.Yetki Kanunu, AKİS1 şifresiyle… Çıkarılacak olan Kanun Hükmünde Kararname’nin;
| Yetki Kanununa ihtiyaç yoktur. |
Temel Hak ve Hürriyetlerden, kişinin hak ve ödevleri ile siyasi hak ve ödevler üzerinde düzenleme yapılamaz. | Temel hak ve Hürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilir veya önlemler alınabilir. |
Cumhurbaşkanı tarafından yayınlanıp Resmi Gazete’de yayımlanır. | Cumhurbaşkanı tarafından imzalanıp Resmi Gazetede yayınlanır. |
Yayımlandıkları gün TBMM’ye sunulmayan KHK bu tarihte TBMM’ce reddedilen kararnameler ise reddedilme kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlükten kalkar. | Daha sonraki bir tarih belirtilmemişse yayımlandığı gün yürürlüğe girer.Resmi Gazetede yayınlandığı gün TBMM’nin onayına sunulur. |
Yargısal denetimi Anayasa Mahkemesi yapar. | Yargı yolu kapalıdır. |
|
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi
- Cumhurbaşkanı tek başına yapar.Bu yüzden yargısal denetimi yoktur.
- Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğini düzenlemek için çıkarılmıştır.
Tüzük
- Kanunların kullanım kılavuzudur.
- Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır.
- Tüzük kanuna dayanır.
- Danıştay tüzüklerin efendisidir.Bakanlar Kurulu tüzüğü çıkardığında Danıştay’ın kapısını çalar.
- Tüzüklerin yargısal denetimini de Danıştay yapar.O yüzden tüzüklerin efendisi Danıştay’dır.
- Danıştay görüşü alınmadan çıkarılan Tüzükler yok hükmündedir.
- Tüzükler, Kanun gibi yürürlüğe girer.Yani Resmi gazetede yayımlanan tüzük üzerinde tarih yoksa Resmi gazetede yayımlandığı günden itibaren 45 gün sonra yürürlüğe girer.
Yönetmelik
- Başbakanlık, Bakanlıklar ve Kamu Tüzel Kişileri çıkarabilir.19821 Anayasasına göre.
- Hangi yönetmeliğin Resmi Gazetede yayımlanacağı bir kanunla belirlenir.
- Ülke çapında uygulanacak yönetmeliklerin yargısal denetimi Danıştay tarafından yapılır.
- Ama bölge çapındaki yönetmeliklerin denetimini İdari Mahkemesi denetleyecektir.
En sık kullanılan düzenleyici işlem Yönetmeliklerdir.
1982 Anayasasına göre kimler yönetmelik çıkarabilir?
Başbakan, Bakanlıklar ve Kamu Tüzel KişileriKimler yönetmelik çıkarabilir?
Başbakan, Bakanlıklar, Kamu Tüzel Kişileri ve Bakanlar KuruluFakülteler ve Diyanet Başkanı yönetmelik çıkaramaz.
Yürütmeye Tanınan Olağanüstü Yönetim Usuller
Olağanüstü Hal | Sıkı Yönetim |
Cumhurbaşkanının başbakanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından ülkenin tamamı bir veya bir kaç bölgesinde ilan edilir.Sebepleri
Süresi En fazla 6 aylığına ilan edilebilir.Karar Resmi Gazetede yayımlandığı gün TBMM’nin onayına sunulması zorunludur. Uzatılması TBMM’nin izniyle en fazla 4 aylığına uzatılabilir.Uzatma kararının tekrarlanma sınırı yoktur.Ülkenin tamamında geçerli olabilecek şekilde vatandaşlara para, mal ve çalışma yükümlükleri getirilebilir.Temel hak ve hürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilir. | Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından ülkenin tamamı, bir veya bir kaç bölgesinde ilan edilir.Sebepleri
Süresi En fazla 6 aylığına ilan edilebilir.Karar resmi gazetede yayımlandığı gün TBMM’nin onayına sunulması zorunludur. Uzatılması TBMM izniyle en fazla 4 aylığına uzatılabilir.Uzatma kararının tekrarlama sınırı yoktur. Not Savaş sebebiyle ilan edilmişse 4 aylık uzatmanın sınırı aranmaz.
|
Milli Güvenlik Kurulu
- 1961 Anayasasıyla karşımıza çıkmıştır.
- Cumhurbaşkanı başkandır.
- Cumhurbaşkanı yoksa, Başbakan başkanlık eder.
- Gündemi Cumhurbaşkanı belirler.Belirlerken Başbakan ve Genel Kurmay Başkanına danışır.
- 2 ayda bir toplanır.
Milli Güvenlik Kurulu üyeleri;
- Cumhurbaşkanı
- Başbakan
- Başbakan Yardımcıları
- Genel Kurmay Başkanı
- Adalet Bakanı
- Milli Savunma Bakanı
- İçişleri Bakanı
- Dışişleri Bakanı
- Kara, Hava ve Deniz Kuvvet Komutanları
- Jandarma Genel Komutanı
Başbakan Yardımcıları ve Adalet Bakanı MGK üyeleri arasına 2001 yılında katılmıştır.
MGK Genel Sekreteri ve MİT Müsteşarı kurulun üyesi değildir.
MGK Genel Sekreteri asker veya sivil kişi olabilir.
Başkomutanlık Sıfatı ve Genel Kurmay Başkanlığı
- Cumhurbaşkanı sembolik olarak Başkomutandır.
- Görevi Genel Kurmay Başkanı Cumhurbaşkanı yerine getirir.
- Başbakanlığa bağlıdır.
Cumhurbaşkanı Kararnamesi ve Olağan Üstü Kanun Hükmünde Kararname’de yargı yolu kapalıdır.
Tüzük ve ülke çapı yönetmeliklerin yargısal denetimini Danıştay yapar.
Bölgesel yönetmeliklerin yargısal denetimini İdare Mahkemesi yapar.
Tarih 50 Yeni Bilgi(6)
- Büyük Selçuklu Devleti‘nde vilayetlerde askeri valilik yapan, hanedandan olmayan görevlilere Şıhne denir.
- Osmanlı Devleti’nde İstanbul’un ilk kadısı Hızır Çelebi‘dir.
- 1. Murat döneminde ilk acemi ocağı Gelibolu‘da açılmıştır.
- Katip Çelebi’nin 15 civarında kitabın tanıtımını yaptığı eseri Keşfüzzünun‘dur.
- Osmanlı Devleti’nde Ramazan aylarında sarayda işlenen derslere Huzur adı verilir.
- 1. Dünya Savaşı öncesinde İngiltere’ye sipariş edilen ancak savaş esnasında Osmanlı’ya gönderilmeyen gemiler;
- Sultan Osman
- Reşadiye
- Fransa’nın “Alp dağlarına sahip bir Nil Deltası” olarak gördüğü ve işgal ettiği bölge Çukurova‘dır.
- “Milli Hatip“, “Cumhuriyet Hatibi” unvanlarına sahip kişi Hamdullah Suphi‘dir.
- Sis, Ferda, Rücü şiirleri Tevfik Fikret‘e aittir.
- Atatürk döneminde;
- Dış Ticaret Ofisleri
- Örnek Üretim Çiftlikleri
- Tütüncüler Bankası
oluşturulmuştur.
- 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı neticesinde Atatürk’ün emri ile kurulan Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti‘ni kuran dönemin TBMM başkanı Kazım Özalp‘tir.
- Orta Doğu Teknik Üniversitesi(ODTÜ) açılmasına katkı sağlayan vakıf Ford Vakfı‘dır.
- Dayton Antlaşması‘nda Franco Tucman, Aliya İzzetbegoviç ve Slobodan Miloseviç imzası vardır.
- Türkler arasında Gulam Sistemini ilk kez kullanan devlet Karahanlılar‘dır.
- Gazneliler, Sebük Tigin döneminde bağımsız hale geldiler.
- Osmanlı Devleti’nde ilk Kazasker Çandarlı Kara Halil Paşa‘dır.
- Osmanlı Devlet medreselerinde;
- Dahil
- Sahn
gibi kısımlar bulunmaktadır.
- Halkın refahını sürekli kılmak için öncelikle istenilen kalitede ve uygun fiyata yeterli malın bulunmasına İaşecilik denir.
- Sadrazam Konağında toplanan divanlar;
- Çarşamba Divanı
- Cuma Divanı
- İkindi Divanı
- Osmanlı Devleti’nde ilk deniz şirketi Şirket-i Hayriye‘dir.Abdülmecid döneminde kurulmuştur.
- 1871 Londra Konferansı‘na Osmanlı Devleti’ni temsilen Musurus Paşa katılmıştır.
- Mustafa Kemal’in Nutuk eserinde anlattığı, Karakol Cemiyeti üyesi Yahya Kaptan‘dır.
- Erzurum Kongresi‘ni geçici başkan sıfayıtla açan Hoca Raif Efendi‘dir.
- Milli Mücadelede 70. Alay’da görev yapan kadın kahraman Küçük Nezahat‘tir.
- Osmanlı Devleti’nin Mondros’u imzalamasıyla Milli Mücadele’nin en ateşli dönemlerini anlatan “Yorgun Savaşçı” eseri Kemal Tahir‘e aittir.
- Mevlana Müzesi‘nin açılması Atatürk dönemine aittir.
- “Bütün Azerbaycan Yolunda” isimli eserin yazarı olan, Azerbaycan’ın ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfeyz Elçibey‘dir.
- Millet Partisi‘nin kurucuları arasında;
- Fevzi Çakmak
- Yusuf Hikmet Bayur
- Osman Bölükbaşı
yer almaktadır.
- Bağdat’ta ilk Nizamiye Medresesi Sultan Alparslan döneminde açılmıştır.
- Büyük Selçuklu Devleti‘nin yıkılması ile “Musul” bölgesinde kurulan atabeylik Zengiler‘dir.
- Hint Deniz Seferi‘ne katılanlar;
- Seydi Ali Reis
- Piri Reis
- Murat Reis
- Osmanlı Devleti’nde Rumeli’de Şehzade sancağı olmamasında;
- Savcı Bey İsyanı‘nın çıkması
- Fetret Devri’nde Rumeli’de yaşanan bazı olaylar
etkili olmuştur.
- Osmanlı Devleti’nde divan kararlarını kaydeden, anlaşma ve fermanları yazan kalem Beylikçi‘dir.
- Osmanlı Devleti’nde tımar sahibinin bedenen çalışarak ödediği vergiye Adet-i Irgadiye denir.
- Tanzimat döneminde açılan okullar;
- Musevi Asri Mektebi
- Mekteb-i Osmani
- Darülmuallimat
- Osmanlı ressamlarından Şeker Ahmet Paşa ve Süleyman Seyyid Bey‘i Avrupa’ya yollayan padişah Abdülaziz’dir.
- Kafkas İslam Ordusu‘nun şehit askerlerinin bulunduğu şehir Bakü’dür.
- Osmanlı Devleti’nde ilk futbol klübünü kuran devlet İngiltere’dir.
- Batı’da “Hristiyan Türkler” olarak anılan Osmanlı unsuru Ermeniler‘dir.
- Mudanya Konferansı‘nda General Monbelli İtalya’yı temsil etmiştir.
- Montrö Boğazlar Sözleşmesi‘ni Türkiye adına imzalayan dönemin dış işleri bakanı Tevfik Rüştü Aras‘tır.
- Mustafa Kemal’in kısa süreli tedavi gördüğü Karlsbad’ın bulunduğu ülke Avusturya’dır.
- Çöl Fırtınası olarak da bilinen 1. Körfez Savaşı sırasında Türkiye Cumhuriyeti başbakanı Yıldırım Akbulut‘tur.
- Bizans’ı baskı altında tutmak için Trakya’ya sefer düzenleyen ve barış isteyen Trakya Valisi’ne “Güneşin battığı yere kadar, her yeri zaptedebilirim” diyen Hun lideri Uldız‘dır.
- Gazneli tarihinin anlatıldığı Tarih-i Yemin adlı eserin yazarı Utbi‘dir.
- Askerlerin davalarına, Kadıyı Haşem(Leşkeri Hazret) bakar.
- Tolunoğulları’nda vezirlik makamı oluşturulmamıştır.
- Amacı hazineye ait gelirleri mümkün olduğu kadar yüksek düzeye çıkarmak ve ulaştığı düzeyin altına inmesini engellemek olan ilke Fiskalizm‘dir.
- Tanzimat döneminde çıkarılan kanunları ve mahkeme kararlarını halka duyurmak amacıyla yayınlanmaya başlananlar;
- Düstur
- Ceride-i Mehakim
- Tanzimat döneminde Abdülmecid Döneminde kurulan bakanlıklar,
- Posta Nezareti
- Maarif Nezareti
Tarih 50 Yeni Bilgi(5)
- Soğuk Savaş deyimini ilk kez kullanan kişi Bernard Baruch‘tur.
- Yüzdeler Antlaşması ile İngiltere Yunanistan’dan üstün konuma gelmiştir.
- En yüksek siyasal organı “Siyasal Danışma Komitesi(CPC)” olan uluslararası oluşum Varşova Paktı‘dır.
- Marshall Planı‘na karşılık SSCB’nin Demir Perde ülkelerine yardımı öngeren planı Molotof‘tur.
- Türkiye’nin NATO’da ki ilk temsilcisi Fatin Rüştü Zorlu‘dur.
- Asvan Barajı için ABD ve Dünya Bankası’ndan istenilen kredinin ABD tarafından engellenmesi Süveyş Krizine yol açmıştır.
- Adnan Menderes döneminde;
- ODTÜ
- Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Anadolu Üniversitesi
açılmıştır.
- Demokrat Parti‘nin kurucu genel başkanı Celal Bayar‘dır.
- Volkan Teşkilatı, EOKA terör örgütüne karşı kurulmuştur.
- Yabancı Sermayeyi Teşvik ve Petrol Yasası Adnan Menderes başbakanlığı döneminde çıkarılmıştır.
- Türkiye, 1958 yılında IMF’den borç alımına başlamıştır.
- 1955 – 1956 sezonunda ilki düzenlenen Şampiyon Klüpler Kupası‘nı İspanya kazanmıştır.
- ABD, Truman Doktrini yayınlamasıyla uzun yıllar dış politikasının esasını oluşturan Yalnızlık Politikasından vazgeçmiştir.
- SSCB’nin Avrupa’da yayılmacı politikasına karşı İngiltere, Fransa, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg’un bir araya gelerek oluşturduğu teşkilata Batı Avrupa Birliği denir.
- Türkiye, Birleşmiş Milletler‘in kurucu üyesidir.
- ABD, Uzakdoğu’da etkisini artırabilmek amacıyla SEATO kuruluşunu oluşturmuştur.
- Buhran dönemlerinde yaşanan ortamda yanlış anlamalar olmasın diye Kırmızı Telefon Hattı ABD ve SSCB kurmuştur.
- Bağlantısızlar Hareketi‘nin Yugoslavya lideri Josip Broz Tito‘dur.
- Bağlantısızlar Hareketi‘nin temeli olan Bandung Konferansı Endonezya’da toplanmıştır.
- 1963’te uzaya gönderilen ilk kadın kozmonot Valentina Tershokova‘dır.
- Bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti‘nin ilanında ortam oluşturan antlaşmalar Zürih ve Londra’dır.
- Çandarlı gemisinin yaptığı çalışmalar kıta sahanlığı sorununu yeniden gündeme getirmiştir.
- Asala Ermeni terör örgütünün kurulduğu ülke Lübnan’dır.
- 1971 Muhtırası‘nın ardından Nilat Erim başbakanlığa getirilmiştir.
- Çekoslavakya’da komünizm boyunduruğuna karşı başlayan hareketin genel adı Kadife Devrimi‘dir.
- Orta Asya Cumhuriyetleri içerisinde en büyük doğal gaz rezervine sahip olan ülke Türkmenistan’dır.
- Kırgızistan’ın ilk Cumhurbaşkanı Askar Akayev‘dir.
- Rus doğalgazının Karadeniz’in altından döşenecek bir boru hattı ile Samsun’a ulaşmasını sağlayan proje Mevi Akım Projesi‘dir.
- Kazakistan’ın bağımsızlığının kazanılmasında büyük çaba harcayan devlet adamı Nursultan Nazarbayev‘dir.
- Küresel ısınmaya karşı alınabilecek önlemlere ve doğuracağı sonuçlara çözüm bulmak amacıyla 2005’te yürürlüğe giren antlaşma Kyoto Protokolü‘dür.
- SSCB’de uygulanan Glasnost ve Perestroika politikaları ile beraber Azerbaycan’ın bağımsızlığına kavuşması için kurulan ve mücadele eden örgüt Halk Cephesi‘dir.
- Türkiye Cumhuriyeti’nin Avrupa Birliği süreci Ankara Antlaşmasıyla başlamıştır.
- Türklerde ilk kez yaygın eğitim görüldüğü topluluk Asya Hunları‘dır.
- Seyfüddevle, Hindistan Fatihi gibi unvanlarla tanınan, Peşaver Seferi ile Hindistan’da etkinlik kazanan Türk hükümdarı Gazneli Mahmut‘tur.
- Türk – İslam mimarisinin ilk örneklerini Afrika’da veren Türk devleti Tolunoğulları‘dır.
- 1025 yılında oluşan, Maveraünnehir İttifakı olarak bilinen yapı Büyük Selçuklular‘a karşıdır.
- Yıldırım Beyazıt, Niğbolu Savaşı’nın ganimetleriyle Bursa Ulu Camii‘yi yaptırmıştır.
- Abdülmecid Döneminde günümüz Talim Terbiye Kurulu’nun kökeni olan ve eğitim – öğretimde okutulan ders kitaplarını hazırlaması için kurulan kurum Encümen-i Daniş‘tir.
- Yunanistan’ın bağımsızlığına dair Petersburg Protokolü İngiltere – Rusya tarafından imzalanmıştır.
- Mekteb-i Ulum-u Edebiye
- Rüştiyeler
2. Mahmut zamanında açılan Batı tarzı eğitim kurumlarıdır.
- Çanakkale Savaşları‘nın yiğit kahramanı Seyit Onbaşı‘ya Çabuk soyadı verilmiştir.(Seyit Ali Çabuk)
- Ankebut, Kıbrıs Türkleri tarafından çıkarılan Milli Mücadele yanlısı yayın organıdır
- Büyük Taarruz’un hazırlıkları sırasında ordu karargahı Akşehir’e taşınmıştır.
- Karaisalı Müftüsü Mehmet Hoca Maraş’ta savunmasına katılmıştır.
- Mustafa Kemal’in, “Kemal” adını aldığı okul Selanik Askeri Rüştiyesi‘dir.
- Scala Nutku, Benito Mussolini‘ye aittir.
- Almanya’nın Ren bölgesini işgal etmesi, İngiltere’nin izlediği Yatıştırma Politikası‘nın son bulmasına neden olmuştur.
- 1953 Moncada İsyanı ile başlayan devrim hareketi Küba’da yaşanmıştır.
- Şan Kızı Destanı Bulgarlar’a aittir.
- Bizans ile yapılan ve “Yurt Tutan“, “Kumdanlı” isimleri ile de bilinen savaş Miryokefalan Savaşı‘dır.
Yürütme – Bakanlar Kurulu
Başbakan
Görevleri;
Bakanlar
|
Bakanlar Kurulunun Kuruluşu
- Bakanlar Kurulunun kurulması için Anayasa 45 günlük süre vermiştir.
- 45 gün içinde hükümet kurulamazsa Cumhurbaşkanı meclis başkanına danışarak seçimleri yeniliyordu.
- Bakanlar Kurulu = Hükümet = Kabine
Cumhurbaşkanı beğenmediği taktirde kendisine sunulan bakanı değiştirebilir.
Bakanlar Kurulunun göreve devam etmesi için güven oyuna ihtiyaç vardır.
Bakanlar Kurulunun kurulması için basit çoğunluk gerekir.
Güven oyu için 7 gün içinde Hükümet Programı okunmalıdır.
Bakanlar Kuruluna Dair Bilgiler
- Bakanlar Kurulunda 26 kişi var.1 Başbakan, 4 Başbakan Yardımcısı, 21 Bakan.
- Kararlar oy birliğiyle alınır.(26 evet)
- Herhangi bir nedenle göreve gelemeyen bakana, başka bir bakan vekalet eder.Ancak bir bakan birden fazla bakana vekalet edemez.
- Boşalan bir bakanlık en geç 15 gün içinde doldurulmak zorundadır.(Önemli)
- Milletvekili olmayan bakan mecliste oy kullanamaz.
Milletvekili olmayan bakanların Yasama Sorumsuzluğu ve Yasama Dokunulmazlığı vardır.
Bakanlar Kurulu Görev ve Yetkileri
- Genel siyaseti yürütmekle sorumludur.(Önemli)
- Kanun Hükmünde Kararname çıkarmak.
- Kanun Tasarısı hazırlamak.
- Yönetmelik çıkarmak.(Anayasada açıkça düzenlenmemiştir.)
- Cumhurbaşkanına, Genelkurmay Başkanını önermek.
- Türk Silahlı Kuvvetlerini yurt savunmasına hazırlamak.
- Tüzük çıkarmak.
- Cumhurbaşkanı başkanlığında olağanüstü hal ve sıkı yönetim ilan etmek.
- Milli Güvenliği sağlamak.
- Anayasada verilmiş diğer görev ve yetkiler.
- Kanunlarla verilmiş görev ve yetkiler.
Genel siyaseti yürüten Bakanlar Kurulu’dur.
Genel siyaseti gözeten Başbakan’dır.
Genel Kurmay Başkanını Cumhurbaşkanı atar.Cumhurbaşkanının Yürütme görevidir.
Milli güvenliğin sağlanmasından Bakanlar Kurulu sorumludur.
Bakanlar Kurulu Milli Güvenliğin sağlanmasından TBMM’ye sorumludur.
Olağan üstü ve sıkıyönetim durumlarında Bakanlar Kurulu başına geçen Cumhurbaşkanıdır.
Başbakanın Görevleri
- Atama ve görevden alma için Cumhurbaşkanına bakan önermek.
- Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek.
- Hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetmek.
- Milli Güvenlik Kuruluna katılmak.
- Cumhurbaşkanının katılamadığı Milli Güvenlik Kurulu toplantılarına başkanlık etmek.
- Bakanlararası işbirliği sağlamak.
- Yönetmelik çıkarmak.
- Bakanların görevlerinin yerine getirilmesini gözetmek.
Parlamenter hükümet sistemlerinde Bakanlar Kurulu ve Bakanların Siyasi Sorumluluğu “Kolektif Sorumluluk” ve “Bireysel Sorumluluk” olarak ikiye ayrılır.
Bakanlar, Kolektif Sorumluluğu güven oylamasıyla gerçekleştirir.1982 Anayasasında üç tür güven oylaması yer alır.
- Göreve Başlarken Güvenoyu
Basit çoğunluk yeterlidir. - Görev Sırasında Güvenoyu
- Gensoru Görüşmeleri Sonucunda Güvenoyu
Hükümetin siyasi sorumluluğunu araştırmak için milletvekilleri ya da siyasi parti grupları tarafından verilen gensoru önerisi sonucu yapılan güven oylamasıdır.Gensoru sonucu yapılan güven oylaması hükümetin düşmesine sebep olabilir.Güven oylaması sonucunda Bakanlar Kurulunun düşürülebilmesi için üye tam sayısının salt çoğunluğunun güvensizlik oyu vermesi gerekir.
Bakanlar Kurulunun Yapısı
- 1 Başbakan
- 4 Başbakan Yardımcısı
- 21 Bakan
Geçici Bakanlar Kurulu
Olağan Genel Seçimlerden Önce Kurulan Geçici Bakanlar Kurulu
- Adalet Bakanı
- İçişleri Bakanı
- Ulaştırma Bakanı
görevden çekilir.
Seçimlerden 3 gün önce kurulur.
TBMM Kararı İle Erken Seçimlerde Kurulan Geçici Bakanlar Kurulu
- Adalet Bakanı
- İçişleri Bakanı
- Ulaştırma Bakanı
görevden çekilir.
Erken seçim kararından itibaren 5 gün içinde kurulur.
Görevden çekilen bakanlıklara TBMM içinden veya dışından bağımsız kişiler Başbakan tarafından atanır.
Cumhurbaşkanı Kararı İle Seçimlerin Yenilenmesi Döneminde Kurulan Geçici Bakanlar Kurulu
- Bakanlar kurulu komple çekilir.
- Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulunu kurmak için Başbakan atar.
- Sadece Adalet, İçişleri ve Ulaştırma bakanları değil.Bütün bakanlar değişir.
- Başbakan bakanlar listesini hazırlar ama Adalet, İçişleri ve Ulaşım bakanlarının bağımsız olması şarttır.
Geçici bakanlar kurulu için güven oyuna ihtiyaç yoktur.
Yeni seçilen meclisin toplanmasıyla geçici bakanlar kurulunun görevi bitter.
Başbakanın Görevini Sona Erdiren Haller
Başbakanın görevini sona erdiren haller aynı zamanda bakanlar kurulunun görevinide sona erdirir.Baş giderse hükümet düşer.
Bütçenin reddedilmesi hükümeti düşürür.Anayasada yer almaz.
Yürütme – Cumhurbaşkanı
Yürütme, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulundan oluşur.
Cumhurbaşkanı | Bakanlar Kurulu |
Sorumsuz Kanadı | Sorumlu Kanadı |
Cumhurbaşkanı
- Türkiye Cumhuriyeti bütünlüğünü, birliğini temsil eden kişidir.
- 40 yaşını doldurmak zorundadır.
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
- Yüksek öğretim yapmış olmak.
- Milletvekili seçilmek için gereken şartların tamamına sahip olmak.
Cumhurbaşkanı veya Bakan olmak için vekil olmaya gerek yoktur.Lakin Başbakan olmak için vekil olmak şarttır.
Meclis dışından Bakan olabilme usulüne 1961 Anayasası yer vermiştir.
Meclis dışından Cumhurbaşkanı seçilme usulüne yer veren anayasa 1982 Anayasasıdır.
Cumhurbaşkanı Aday Gösterilme Nasıl Olur?
- En az 20 milletvekili meclis içinden veya dışından aday gösterebilir.
- Son genel seçimlerde geçerli oy toplamı %10 bulan partiler ortak aday gösterebilir.
Seçim Esasları
- Cumhurbaşkanı 5 yıl görev yapar.
- Bir kişi en fazla üst üste 2 kez Cumhurbaşkanı seçilebilir.
- Cumhurbaşkanı seçimi 60 gün içinde tamamlanır.
- En fazla 2 turda seçilir;
- Tur
Adaylar arasında geçerli oyların salt çoğunluğu alan Cumhurbaşkanı seçilir.Hiçbir aday sağlayamazsa 2. tura geçilir.
- Tur
Bir kişi Cumhurbaşkanı seçilirse partisiyle bağı sona eriyor.Vekilliğide sona eriyor.
Cumhurbaşkanı Görev ve Yetkileri
Yasama İle İlgili | Yürütme İle İlgili | Yargı İle İlgili |
|
|
|
Verilen ifadede yasa, kanun, meclis, anayasa ifadeleri varsa %98 Yasama’dır.
| Verilen ifadede … üye seçmek diyorsa ama bir yüksek mahkemeye ya da yargısal bir kuruluşa üye seçmek diyorsa Yargı’dır.Yüksek Mahkemeler
|
Cumhurbaşkanının Sorumsuzluğu ve Sorumluluğu
Cumhurbaşkanı bir tek vatana ihanetten suçlanabilir.184 vekil yazılı teklif vermesi gerekiyor.413 vekil evet demelidir ve Yüce Divan’a gider.
Karşı İmza Kuralı
Cumhurbaşkanı, Anayasa’da ve kanunlarda tek başına yapılabileceği belirtilen işlemler dışındaki bütün kararlarını Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanması ve bu kararlardan dolayı Başbakan ve ilgili bakanların sorumlu olmasına Karşı İmza Kuralı denir.
Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı
1982 Anayasası Yürütme içinde Cumhurbaşkanının güçlendirdi.Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve Devlet Denetleme Kurumu kuruldu.
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ve Devlet Denetleme kurumu 1982 Anayasasıyla karşımıza çıkmıştır.
Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği
- 1982 Anayasasında kurulmuştur.
- Cumhurbaşkanının artan görevlerini düzenli ve verimli bir şekilde yerine getirmesi amacıyla kurulmuştur.
- Bildiğin sekreter işte.
- Kuruluşu, teşkilat ve çalışma esasları, personel atama işlemleri Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi‘yle düzenlenir.
- Genel sekreteri doğrudan Cumhurbaşkanı atar.
Devlet Denetleme Kurulu
- 1982 Anayasasında kuruldu.
- İdarenin hukuka uygunluğunu ve verimliliğinin sağlanması amacıyla denetim yapar.
- Devlet Denetleme Kurulunun işleyişi, üyelerinin görev süresi ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir.
- Sadece Cumhurbaşkanı istemi üzerine harekete geçer.
- Bağlayıcı karar alamaz.
- Raporlarını gizli olarak Cumhurbaşkanına sunar.
- Üyelerini ve üyeleri içinden başkanını Cumhurbaşkanı seçer.
Devlet Denetleme Kurulu, Silahlı Kuvvetler ve Yargı Organlarını denetleyemez.
TBMM İç Yapısı ve Düzeni – 2
Kanun Yapılma Usulü
Vekillerin kanun önerisine “Kanun Teklifi” denir.
Bakanlar kurulu kanun yapalım diye önerirse “Kanun Tasarısı” denir.
- Vekiller ya da Bakanlar Kurulu bir öneride bulunur.
- Öneri Başkanlık Divanına gelir.
- Vekiller tarafından oylanmadan önce kanunlar Komisyonlarda görüşülüp olgunlaştırılıyordu.Haliyle Komisyonlara gelir.
- Komisyon kanun teklifi ya da tasarısına bakıyor ve rapor hazırlıyor.
- Bu rapor Başkanlık Divanına geri gönderiliyor.
- Bu rapor TBMM Genel Kuruluna yani vekillere dağıtılıyor.Burada oylanıyor.
- Reddedilirse 1 yıl geçmeden tekrar önerilemez.
- Yok reddedilmediyse onay alındı demektir.
- Kanun kabul edildiyse yayınlanması için Cumhurbaşkanına gönderilir.
- Cumhurbaşkanı 15 gün içinde onaylarsa resmi gazetede yayımlanır.
- Eğer veto ederse(geri çevirme) TBMM Genel Kuruluna yeniden gider.
- TBMM Genel Kurulu değiştirerek yeniden Cumhurbaşkanına gönderir.Cumhurbaşkanı istediği kadar geri gönderebilir.Çünkü her değişiklik yeni kanun sayılır.
- Yok meclis değişiklik yapmadan veto edilen kanunu aynen Cumhurbaşkanına gönderirse Cumhurbaşkanı onay vermek zorundadır.Resmi gazetede yayınlamak zorundadır.
Yürürlülük tarihi belirtilmeyen kanunlar Resmi Gazete’de yayımını izleyen 45 gün sonra yürürlüğe girer.
Cumhurbaşkanı, “bu kanun iptal edilsin” diye Anayasa Mahkemesine dava açabilir.
Kadük Olma
Bir yasama döneminde sonuçlandırılamayan kanun tasarı ve tekliflerinin hükümsüz sayılmasına kadük olma denir.
Anayasanın Değiştirilmesi
Teklif |
| |||||||||||||||||||
Oylama Usulü |
| |||||||||||||||||||
Karar |
|
Anayasanın değiştirilmesi Kanundur.
Cumhurbaşkanının Anayasa değişikliğini onaylabilmesi için en az 367 vekilin oyuna ihtiyacı vardır.
Cumhurbaşkanı Anayasa Değişikliğini Halk Oylamasına sunacaksa değişikliğin resmi gazetede yayımını izleyen 60 gün sonraki ilk Pazar günü Halk Oylaması yapılır.
Anayasa değişikliği genelkurulda iki kez görüşülür.
İki görüşme arasındaki 48 saate Serinleme Süresi denir.
Bütçe ve Kesin Hesap Kanun Tasarılarını Görüşmek ve Kabul Etmek
- Bütçe ve Kesin Hesap Kanunu Tasarılarını Bakanlar Kurulu hazırlar.
Cumhurbaşkanının veto edemediği tek kanun bütçe kanunudur.
Bütçe Kanunu
- Yıllık çıkarılır.
- Bütçe ile ilgili hükümler dışında başka bir hüküm koyulamaz.
- Mali yılbaşından(1 Ocak) en geç 75 gün önce Bütçe Kanun Tasarısı Bakanlar Kurulu tarafından meclise sunulur.
- Yargısal denetimi Anayasa Mahkemesince yapılır.
- Kanundur.
Kesin Hesap Kanunu
- Bütçe kanunun sağlamasıdır.
- Çıkan bütçe kanunu uygun mu, değil mi? bakar.
- Uygunsa Kesin Hesap Kanunu çıkar.
Bütçe kanunu denetlemek için çıkan kanun Kesin Hesap Kanunu’dur.
- Bütçeye uygunluk denetimini Sayıştay yapar.
- Sayıştay denetimi Meclis adına yapar.
- Kanundur.
Para Basılmasına Karar Vermek
- Kanundur.
- TBMM Basit Çoğunlukla para basılmasına karar verebilir.
- Madeni paralı, Darphane ve Damga Matbaası basar.(Hazine)
- Kağıt paralı, Merkez Bankası basar.
- Tüm paralar merkez banası tarafından dağıtılır.
Genel ve Özel Aflar
- Kanundur.Af Kanunu.
- Nitelikli çoğunluk ister.330(3/5)
- Genel Af, suç ve cezayı kaldırır.
- Özel Af, sadece cezayı kaldırır.
Orman suçları af kapsamına alınmaz!!!
Kamu Başdenetçisi Seçmek
- TBMM Meclis Başkanlığına bağlıdır.
- İdare ile ilgili şikayetleri inceler.
- Meclis başkanıyla aynı seçilir.
İlk Kamu Başdenetçisi Mehmet Nihay Ömeroğlu’dur.
- Ombudsman‘da denir.
- Parlamento kararıdır.
Aşağıdakilerden hangisi meclisin görevleri arasında 2010 yılında eklenmiştir derse
Kamu Başdenetçisi ve Anayasa Mahkemesine üye seçmektir.
Anayasa Mahkemesine Üye Seçmek
- 14’ünü Cumhurbaşkanı, kalan 3 üyeyi Meclis seçiyor.
- Parlamento kararıdır.
- 3 turda seçilir.
Savaş İlanına ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kullanılmasına Karar Vermek
- Parlamento kararıdır.
- TBMM tatilde veya ara vermede ise bu yetkiyi meclis adına Cumhurbaşkanı kullanacaktır.
Bakanlar Kurulunu Denetlemek
- Başbakan ve Bakanları denetlemektir.
- Meclisin görevidir.
Soru | Vekiller gidip Bakanlara soru sorar. |
Genel Görüşme | TBMM Genel Kurulunda görüşülmesidir.
genel görüşme isteyebilir. |
Meclis Araştırması | Devlet sırrı ve ticari sırlar meclis araştırması kapsamına alınamaz. |
Meclis Soruşturması | Başbakan ve Bakanların görevleri ilgili cezai sorumluluklarının araştırılmasını sağlayan denetim aracıdır.
|
Gen Soru |
|
|
Parlamento Kararları
- Meclis iç tüzüğü
- Dokunulmazlığı kaldırılması kararı
- Milletvekilliğinin düşürülmesi
- Meclis başkanının seçilmesi
- Güven oylaması istemi
- Bakanlar kurulunu denetleme
- Cumhurbaşkanının vatana ihanetle suçlanmasıyla yargılanmak üzere Anayasa Mahkemesine sevk edilmesi.
- Anayasa Mahkemesine üye seçmek.
- Kamu Başdenetçisini seçmek.
- Sayıştay ve RTÜRK üyelerini seçmek.
Kural olarak parlamento kararları Anayasa Mahkemesinin denetimine tabi değildir.Bu kuralım ise 3 istisnası vardır;
- Milletvekilliğinin düşürülmesi kararı.
- Dokunulmazlığın kaldırılması kararı.
- TBMM iç tüzüğü
TBMM İç Yapısı ve Düzeni
Meclis İç Tüzüğü
Meclisin kendi çalışmalarını düzenlemek amacıyla koyduğu kurallara denir.
Yasama meclislerinin kendi çalışma yöntemlerini iç tüzük ile kendilerinin yapması Yöntemsel Bağımsızlık İlkesinin bir sonucudur.
Meclis iç tüzüğü Parlamento Kararıdır.
TBMM İç Yapısı
- Bakanlık Divanı
- Siyasi Parti Grupları
- Komisyonlar
- Danışma Kurulu
- Komisyonlar
- Siyasi Parti Grupları
Başkanlık Divanı
- TBMM çalışmalarını yürüten oluşumdur.
- Başkanlık Divanı;
- TBMM Başkanı
- TBMM Başkan Vekilleri
- Katip Üyeleri
- İdare Amirleri
ekibinden oluşur.Bunlar vekil olmak zorundadır.
- Başkanlık divanının tamamı meclis üyeleri arasından seçilir ve millet vekili olmak zorundadırlar.
TBMM Başkanlık Divanı için bir yasama döneminde(4 Yıl) 2 kere seçim yapılır.İlk seçilenlerin görev süresi 2 yıldır.2. seçilenlerin görev süresi ise o yasama döneminin sonuna kadardır.
- TBMM Başkanının partiyle ilişkisi kesinlikle kesilmez.
- TBMM Başkanı, hiçbir zaman oy kullanamaz.
- TBMM Başkan Vekilleri ise oturumu yönetiyorsa oy kullanamazlar.Lakin yönetmiyorsa oy kullanabilirler.
- Başkanlık Divanına meclisteki siyasi parti grupları üyeleri oranında katılır.
TBMM Başkanının Seçilmesi
- 550 vekil meclise girdi.En yaşlı vekil geçici meclis başkanlığı yapar.Seçimler aday gösterme sürecinin bitiminden 5 gün içinde yapılır.
- Siyasi parti grupları kesinlikle meclis başkanlığına aday gösteremez.Parti adıyla aday olunmaz.Kişisel olarak aday olunur.
- Meclis başkanı gizli oyla seçilir.
- Meclis başkanı en fazla 4 turda seçilir;
- Tur
TBMM üye tam sayısının 2/3’ünün(367) oyunu alan aday meclis başkanı seçilir.Yoksa 2. tura geçilir. - Tur
TBMM üye tam sayısının 2/3’ünün(367) oyunu alan aday seçilir.Yoksa 3. tura geçilir. - Tur
TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğu(276) alan aday seçilir.Yoksa 3. turda en fazla oyu alan iki aday 4. tura katılır. - Tur
En çok oy alan aday TBMM başkanı olur.
- Tur
Meclis başkanı seçildiğinde siyasi partiyle olan ilişki sona ermiyor!
Meclis başkanı seçmek parlamento kararıdır.
Meclis Başkanının seçimiyle, Kamu Baş Denetçisinin seçimi aynıdır.
TBMM Başkanının Görevleri
- Meclis toplantılarına başkanlık eder.
- Meclisi temsil eder.
- Cumhurbaşkanına vekillik eder.
- Meclis kolluk ve yönetim hizmetlerini yürütmek.
- Cumhurbaşkanı seçimleri yenilemede karar vermesi konusunda görüş belirtmek.
- Meclisi toplantıya çağırmak.
- Cumhurbaşkanınca seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi durumunda kurulacak olan geçici Bakanlar Kuruluna siyasi parti gruplarından alınacak bakan sayısını saptamak.
- Cumhurbaşkanına vekalet görevi kime aittir?
- Cumhurbaşkanı, hastalansa, ölse, istifa etse, yurt dışına seyahat etse bu durumlarda vekalet eden meclis başkanıdır.
- Cumhurbaşkanı Antalya’ya tatile gitse vekalet etmez.
Mevcut Cumhurbaşkanının görev süresi sona ermesi ve yerine yeni Cumhurbaşkanı seçilememesi durumunda yeni Cumhurbaşkanı seçilene kadar göreve kim vekalet eder?
Cevap = Mevcut olan Cumhurbaşkanı ya da Eski Cumhurbaşkanı
Siyasi Parti Grupları
Siyasi Partiyle, Siyasi Parti Grubu aynı şey değildir.
Siyasi Parti Grubu, meclisin içindekilerdir.En az 20 vekil olması gerekiyor.
Siyasi Parti, meclisin dışında, en az 30 Türk vatandaşından oluşur.
Meclis Başkanlık Divanına katılırlar.
Siyasi Parti Grupları Neler Yapamazlar
- Meclis başkanlığına aday gösteremezler.
- Yasama dokunulmazlığının kaldırılması ile ilgili görüşme yapamazlar.
- Meclis soruşturması ile ilgili görüşme yapamazlar.
Komisyonlar
Kanun teklifini alır inceler ve rapor yazar.Meclis Başkanına bu raporu gönderir.
Bir kanun TBMM Genel Kuruluna gelmeden önce Komisyonlarda görüşülüp olgunlaştırılır.
Danışma Kurulu
Anayasada açıkca yer almaz bile.
Öylesine vardır.
Parti grupları mecliste uygun çalışsın diye şey edilmiştir.
TBMM’nin Çalışma Düzeni
- Yasama Dönemi
İki seçim arasındaki süredir. - Yasama Yılı
1 Ekim’de başlayıp 30 Eylük’de sona eren, meclisin bir yıl içinde çalıştığı dönemdir. - Oturum
Bir birleşimin ara ile bölünen kısımlarından her biridir. - Birleşim
Genel kurulun belli bir günde açılan tıplantısıdır. - Tatil
Bir yasama yılında en çok 3 ay tatil yapılabilir. - Ara Verme
15 günü geçmemek üzere çalışmalara ara verilmesi durumudur.
TBMM Olağanüstü Toplantısı
TBMM’nin ara verme ya da izin sırasındayken toplanmasıdır.
Ya Meclis Başkanı ya da Cumhurbaşkanı toplantıya çağırır.
TBMM Başkanı | Cumhurbaşkanı |
|
|
Bu talepler doğrultusunda zorunlu çağırmak zorundadır. Toplantı mecliste yeterli çoğunluk sağlanamazsa(184) toplantı çağrısı düşer. |
Toplantı ve Karar Yeter Sayısı
- TBMM toplantı yeter sayısı meclis tam sayısının 1/3’üdür.(184 Milletvekili)
- TBMM’nin karar yeter sayısı kural olarak toplantıya katılanların salt çoğunluğudur.Basit Çoğunluk
- Fakat karar yeter sayısı, hiçbir zaman TBMM üye tam sayısının 1/4’ünün 1 fazlasından yani 139’dan az olamaz.
Nitelikli Çoğunluk Gerektiren Haller
Nitelikli çoğunluk, sabit sayı gerektiriyor.
2/3(367), 3/5(330), 3/4(413)
Meclis üye tam sayısının salt çoğunluğudur.(276)
Açık Oylama
Üyelerin el kaldırması değildir!!!Buna İşaretle Oylama denir.
Ad Soyad yazan pusulalar kutuya atılır ya da elektronik oylama yapılır.
Gizli Oylama
Üzerinde işaret bulunmayan pusulaların kutuya atılmasıdır.
- Yüce Divana sevk
- Meclis soruşturmasının açılması oylaması
- Anayasa Mahkemesine üye seçilmesi
- Meclis Başkanı seçimi
- Kamu Başdenetçisi seçimi
- Anayasa değişikliği teklifinin onaylanması
- Milletvekilliğinin düşürülmesi
gibi durumlarda Gizli Oylama zorunludur.
TBMM Görevleri
- Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak.
- Bakanlar ve bakanlar kurulunu denetlemek.
- Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek.
- TBMM başkanı seçmek.
- Bütçe ve Kesin Hesap Kanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek.
- Para basılmasına karar vermek.
- Savaş ilanı kararı vermek.
- Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak.Onay Cumhurbaşkanına aittir.
- Genel ve özel af ilanı kararı vermek.
- Sayıştay üyelerini ve başkanını seçmek.
- Anayasa Mahkemesi üyelerini seçmek.
- Kamu Baş Denetçisini seçmek.
Kanunları yayınlama yetkisi Cumhurbaşkanındır.