Aylık arşivler: Şubat 2015

Güvenirlik – Geçerlik Arasındaki İlişki

1-) Güvenirlik, geçerlik için ön koşuldur fakat yeterli değildir.

Yani Geçerlilik için Güvenirlik olması gerekiyor ama her Güvenilir olan Geçerli olmuyor.

Bir ölçme aracı Geçerliyse kesinlikle Güvenirliği sağlamıştır.

Bir soruda eğer bir ölçme aracının güvenilir olduğunu söylüyorsa bu ölçme aracı geçerli olabilir ya da aynı şekilde geçerli olmaya da bilir.

Güvenirlik Nişan ise Geçerlilik Evliliktir.

Şimdi bunu güzelce örneklendirmek gerekirse, 3 nişan tahtasına 5 atış yapıldığını resmedelim.

Geçerlik - Güvenirlik Arasındaki Fark

Şimdi burada birinci nişan tahtasını incelersek eğer, atışların birbirine benzer ve uyumu olmadığı için Tutarlılık ve birbirini tekrarın olmadığını görürüz.Haliyle Güvenirlik yoktur.Amaç hedefi vurmak olduğu için ve görüldüğü üzere amaç gerçekleşmediği için Geçerlilik yoktur.

İkinci nişan tahtasına bakarsak eğer, hedefi vuramasada 5 atışın 5ide aynı noktada olduğu için, yani benzer ve uyumlu yani birbirini tekrarını gördüğümüz için Tutarlılık vardır.Haliyle Güvenilirdir.Lakin amaç hedefi vurmaksa eğer Geçerli değildir.

Üçüncü nişan tahtasına gelirsek eğer, görüldüğü üzere birbinin tekrarı var yani Tutarlılık vardır.Güvenirlik vardır.Amaç hedefi vurmak olduğu için Geçerlilikte vardır.

Şimdi kurgusal bir örnek vermek gerekirse,
Bir hoca her gün derse 15 geç kalıyorsa güvenlidir.Çünkü bir gün sonrada 15 dk geç gelecektir.Haliyle Tutarlılık vardır.Fakat amaca hizmet etmediği için Geçerliliği düşüktür.

Bir ölçme aracında Güvenirlik Geçerliliği sınırlandırır.

Bir şey Güvenirliği olumsuz etkiliyorsa, Geçerliliğide olumsuz etkiler.Fakat tersi doğru değildir.

Geçerlik ≤ √Güvenirlik tir.

Soru
Güvenirliği 0.81 olan bir ölçme aracının Geçerliliği hangisi olamaz?
A)0.60 B)0.70 C)0.80 D)0.90 E)0.95

Geçerlik ≤ √0.81
Geçerlik ≤ 0.9 olacağı için 0.9 a eşit ya da küçük olmak zorundadır.

2-) Ölçme Aracındaki Özellikler(Önem Sırasına Göre)

  1. Amaç -> Geçerlik
  2. Sonuçların Doğruluğu -> Güvenirlik
  3. Maliyet -> Kullanışlık

Güvenirliği Arttıran Ya da Azaltan Etmenler

  • Soru sayısını arttırmak.
    HomojenHeterojen
    Benzer hedef davranışlardan soru ekleme.Farklı hedef davranışlardan soru ekleme.
    • Benzer hedef davranışlar.
    • Benzer kapsamdan.

    Benzerlik artar, haliyle iç tutarlılık artar.

    Soru sayısının artması duyarlılığı arttırır.

    Yani, haliyle Güvenirlik artacaktır.

    • Farklı hedef davranışlardan.
    • Farklı kapsamdan.

    Soru sayısı arttığı için duyarlılık artacaktır.

    Ama farklı hedef davranışlardan farklı kapsamdan soru eklemek demek sorular arasındaki uyumu azaltacaktır, haliyle iç tutarlılık azalacaktır.

    Güvenirlik bir miktar artacaktır.Ama kesinliği hakkında konuşamayız.

    Güvenirlikten ziyade kapsam geçerliliğini arttıracaktır.

    Güvenirlik - Soru Sayısı Grafiği

    Güvenirlik – Soru Sayısı Grafiği

  • Ranj, Standart Sapma, Varyans güvenirliği arttırır.
    Bunlar bir dağılımda yükse çıkabilir.Bunlar bir dağılımda düşük çıkabilir.
    • Farklılaşma fazla.
    • Grup heterojen.
    • Öğrenme düzeyleri farklıdır.

    Güvenlik yüksek.

    • Farkllaşma azalır.
    • Grup homojen.
    • Öğrenme düzeyleri benzer.

    Güvenirlik düşük.

  • Sınavdaki soruların güçlüğü.
    Sorular çok zor ya da çok kolay olursa güvenirliği düşürür.Güvenilik en yüksek değerini madde güçlüğü 0.50(orta güçlük)’te alır.
  • Ayrıcılık
    Bilen bilmeyen ayrımını yapabilme derecesidir.
    Ayrıcılık arttıkça, güvenirlik artar.
  • Kopya
    Güvenirliği düşürür.
  • Şans Başarısı
    Şans başarısı önlenmesinin en iyi yolu düzeltme formülüdür.
    Ya da
    Seçenek sayısını arttıracaksın.
  • Sınav süresi
    Gereğinden fazla uzun ya da kısa olması güvenirliği düşürür.
  • Açık, net ve anlaşılır bir dil kullanılırsa ve yönerge varsa, sorular kolaydan zora sıralanırsa
    Güvenirlik artar.

Güvenirliğin Temel Kavramları

Duyarlılık(Hassaslık)

Ölçme sonuçlarının hassaslığıdır.

Duyarlılığı arttırmak istiyorsak, birimler arası mesafeyi küçültürüz.Yani birimler arası mesafeyi küçültürüz.Yani birimleri yaklaştırırız.

  • Birim sayısını arttırırız.
  • Birimler arasının küçük olmasıdır.
  • Birim sayısının fazla olmasıdır.

Duyarlılığı arttırmak ne işe yarar?

Duyarlılık artıyorsa hata oranı azalır.Yani gerçeğe yakınlık artar.Gerçeği yansıtma oranı artacaktır.

Eğitimde duyarlılığı arttırmak için soru sayısını arttıracaksın.

Ama burada dikkat etmemiz gereken bir husus var.Soru sayısını arttırırken abartmamak gerekiyor.Belli bir limiti vardır.Soru sayısını gereğinden fazla arttırmak öğrencileri yoracaktır, bezdirecektir, uykularını getirecektir.Dolayısıyla Tesadüfi Hatayı arttırır.Buda güvenliği düşürür.

Objektiflik(Puanlama Güvenirliği)

Tarafsızlık demektir.

Farklı ya da aynı puanlayıcılar bir kağıda benzer puanlar veriyorsa bu puanlayıcların objektif davrandığı söylenir.

Birbirinden bağımsız puanlayıcılar, bir kağıdı puanlarsa ve puanlar benzer çıkıyorsa, objektif davranılmıştır.Puanlama güvenirliği yüksektir diyeceğiz.

Bir ölçme aracının objektifliğini yani puanlama güvenirliğini arttırmak istiyorsak ne yapacağız?

  1. Ayrıntılı cevap anahtarı hazırlanır.
  2. İsimler kapatılıp puanlama yapılır.
  3. Aynı kağıdı iki defa puanlarsın.Bu puanların ortalamasını alırsın.
  4. Aynı kağıdı zümredeki başka bir öğretmene puanlatır ve puanların ortalamasını alırsın.
  5. Kağıdın tümü yerine soru soru okuma yapılır.Yani tüm öğrencilerin önce 1. sorusu, ardından 2. sorusu …… böyle gider.

Tutarlılık

Tutarlılık iki durumda incelenir.

Bir testteki maddelerin birbiriyle uyumlu olduğunu gösteren İç TutarlılıkKısa zaman aralıklı ölçümler
Bir testteki maddelerin birbiriyle uyumlu olmasıdır ya da testin bütünüyle uyumlu olmasıdır.

  • Eğer bir öğretmen hazırladığı sınavda benzer konulardan benzer hedef davranışlardan soru sayısını fazlalaştırıyorsa, soru syısındaki benzerliği arttıracağı için yani uyumu arttırdığı için iç tutarlık yüksektir.
  • Fakat bu öğretmen farklı konulardan, farklı hedef davanışlardan soru sayısını arttırıyorsa, sorular arasındaki uyumu azaltacak, farklılığı arttıracaktır.Buda iç tutarlılığı azaltır.

İç tutarlılığı arttırmak için,

  • Benzer hedef davranışlardan soru soracaksın.
  • Benzer konulardan soru soracaksın.
  • Benzer kazanımlardan soru soracaksın.

Peki bir testin iç tutarlılığı yüksekse nasıl yorum yaparız?

  1. Sorular benzer hedef davranışlara yöneliktir.
  2. Sorular benzer kapsamdan geliyor.
  3. Sorular arasındaki uyum yüksektir dersin.Yani madde madde kolerasyonu yüksektir dersin.
  4. Eğer psikolojik test ise yapı geçerliliği yüksek olduğunu söyleyebilirsin.
  5. Eğer başarı testiyle kapsam geçerlliliğinin üdşük olduğunu söyleyebilirsin.
Yaptığın ölçme işlemini 1-3 hafta arasında yani kısa zaman aralığında tekrar ettiğinde benzer sonuçlar elde ediyorsan burada tutarlılık vardır denir.

Kararlılık

Tutarlılığın ikinci anlamının uzun süreli versiyonudur.

Eğer bir ölçme işlemini uzun zaman aralığında tekrar edersen yani ölçüm yaparsan (3-6 hafta arasında tekrar edersen) bu ölçme sonuçları benzerse, bu ölçme sonuçları zaman içinde değişmiyordur.Yani kararlık gösteriyordur.

Kararlılığın faydası nedir?

Eğer ölçtüğün özellik kararlılık gösteriyorsa, ölçülen özelliğin zaman içinde direncini gösterir.Ölçtüğün özelliğin zaman içinde değişmezliğini gösterir.

Geçerlik ve Güvenirlik Sorularında Ne Yapacağız?

Sorularda bir ölçme aracına ne zaman geçerli ne zaman güvenilir diyeceğiz?Bu dersimizde bunu konuşalım.

GeçerlikGüvenirlik
Sorularda hesaplatmayacağı ama hazır olarak vereceği bir Geçerlilik Katsayısı vardır.

Geçerlik katsayısı -1 ile +1 arasında gidip gelen bir sayıdır.

Geçerli diyebilmek için en az 0.30 olmalıdır ve 1’e ne kadar yakın olursa o kadar geçerlilik artacaktır.

Verilen geçerlilik katsayısına bakacaksın.Eğer 0.30 ve üstü ise ölçme aracı geçerlidir.Yok eğer değil ise Geçerlilikle ilgili bütün tanımlar tersine döner.

  • Bu ölçme aracı amacına hizmet etmiyordur.
  • Bu ölçme aracı bilenle bilmeyen ayrımı yapamıyordur.
  • Bu ölçme aracı ölçtüğü özelliğe başka özellikler karıştırıyordur.
  • Bu ölçme aracındaki elde edilen sonuçlardaki Sabit ve Sistematik hatalar çok fazladır.

Yani

Bu ölçme aracının Geçerliliği düşüktür, diyeceksiniz.

Burada da Güvenirlik Katsayısını kullanacağız.Bize bu katsayıyı hesaplatmadan verecektir.

Güvenirlik katsayısı 0 ile 1 arasında gidip gelen bir sayıdır.

Ölçme aracının güvenilir olduğunu söyleyebilmen için minumum 0.70 olmalıdır.1’e ne kadar yakın Güvenirlik o kadar yüksektir.

Peki 0.70 altında ise tanımlar gene tersini uygular.

  • Bu ölçme sonucuna karışan Tesadüfi hata miktarı fazladır.
  • Bu ölçme sonucu gerçeği yansıtmıyordur.Yani gerçeğe yakın değildir.

Yani

Bu ölçme aracının güvenirliği düşüktür.

Güvenirlik(Sonuç)

  • Hatırlarsanız eğer sadece Tesadüfi hatadan doğrudan etkileniyordu.Ölçme sonuçlarının tesadüfi hatadan arınıklılığıdır.
    Senin yaptığın ölçüm sonuçları tesadüfi hatadan ne kadar arınıksa güvenirlik o kadar yüksektir.
  • Ölçme sonuçlarının gerçeğe yakınlık derecesidir.Gerçeği yansıtma derecesidir.
  • Ölçme sonuçlarının duyarlı, hassas, objektif ve kararlı olmasıdır.

Geçerlik(Amaç)

  • Bir ölçme aracının amacına hizmet etme derecesidir.
    Örnek olarak,
    Matematik öğretmenin sınav yapmaktaki amacı matematik bilgi ve beceriyi ölçmektir.İşte bu sınav öğrencinin matematik bilgi ve beceriyi ne kadar iyi ölçüyorsa Geçerliliği yüksektir.
  • Geçerlilik bir ölçme aracının hazırlandığı konuyla ilgili bilen bilmeyen ayrımını yapabilme derecesidir.
    Hazırlanan ölçme aracının hazırlandığı konuyla ilgili bilen bilmeyen ayrımını yapabilme derecesidir.
    Örnek olarak,
    Bir Tarih öğretmeni sınav yapmaktaki amacı öğrencinin Tarih ile ilgili bilgi ve becerisini ölçmektir.Aynı zamanda  o konularla ilgili bilen ve bilmeyen öğrencileri ayırmak isteyebilir.
  • Bir ölçme aracının ölçmek istediği özelliğe başka özellik karıştırmamasıdır.
    Örnek olarak,
    Bir matematik öğretmeninin sınav yapmaktaki amacı öğrencinin matematik bilgi ve becerisini yoklamaktır.Giderde bu öğretmen birde o bilgi ve becerisinin yanı sıra yazı güzelliğine puan verirse ölçtüğü özelliğe başka özellikler kattığı için amacının dışına çıkar ve Geçerlilik düşer.
  • Hatırlarsanız eğer Geçerlik Sabit ve Sistematik hatalardan doğrudan etkileniyordu.O halde;
    Geçerlik elde edilen ölçme sonuçlarının Sabit ve Sistematik hatadan arınık olmasıdır.

Kullanışlılık(Maliyet)

Bir ölçme aracının belli başlı özellikleriyle ilgilenir.

  • Hazırlanması
  • Uygulanması
  • Puanlanması

Kolay ve ekonomik olmasıdır.

Eğer kolay ve ekonomik değilse o ölçme aracı Kullanışlı değildir.

Bir ölçme aracının belli başlı özellikleriyle ilgilenir.

  • Zaman
  • Emek
  • Para

Getirine götürüsüne bakar.

Para minimum, verim maximum olması beklenir.

Ölçme Aracında Bulunması Gereken Özellikler

Bir ölçme aracında bulunması gereken özelliklerden en önemlisi ölçme aracının amacıyla ilgilenen Geçerliliktir.

Daha sonra ikinci olarak ölçme araçlarında elde edilen sonuçlarının doğruluğuyla ilgilenen Güvenirliktir.

Üçüncü olarak ise ölçme aracının maliyet kısmıyla ilgilenen Kullanışlılıktır.

  • Geçerlilikte temel vurgu, ölçme aracının amacıyla ilgilendiği için tum vurgularımız amaç üzerinden olacaktır.
  • Güvenirlikte temel vurgumuz, ölçme araçlarından elde edilen sonuçların doğruluğuyla ilgileneceği için tamamen sonuç üzerine gidecektir.
  • Kullanışlılıkta ise maliyettir.

Amaç(Geçerlilik), Sonuç(Güvenirlik) ve Maliyet(Kullanışlılık) ilişkisi gözüyle bakacağız.

Örneğin,

Sen bir araba alacaksın.Arabayı almaya gittiğinde bir Amacın(Geçerlilik) vardır.Spor arabadır, ticaretle uğraşıyorsan ticari arabadır veya aileye yönelik bir arabadır.Velhasıl öncelikle bir amacın vardır.Daha sonra arabayı almaya gittiğinde sana verilen katalogda yazan verilerin doğrulunu merak edersin.Yani 100 km hızda şu kadar yakar, bu kadar gider şeklinde…Bunun doğruluğunu araştırdığın kısım Güvenirliğidir.Son olarak Maliyet(Kullanışlık) bakarsın.

Şimdi bu üç özelliği sonraki yazılarımda sırasıyla inceleyeceğiz…

Hata Türleri

Yetenek ve tutum değiştirilmesi zordur.Değişme ihtimali az olduğu için hata karışma olasılığı düşüktür.

Öğrenme eksikliği ya da bilgi eksikliği bir hata değildir.

Ölçmede Hata
X(Gerçek) – X(Gözlenen)

Sabit Hata

Her ölçme işlemine aynı miktarda karışan hatadır.Yani, yapılan ölçme işlemini aynı miktarda etkileyen hatadır.

Eğer yapılan hata;

  • Her ölçme işlemine karışıyorsa ve
  • Her ölçme işlemini aynı miktarda etkiliyorsa sabit hata vardır.

Örnek olarak;

Bir öğretmenin tüm öğrencilerine 10 puan fazladan vermesi.

Bir terazinin her ölçümde 100 gr eksik tartması.

Sabit hatanın,

  • Kaynağı, yönü ve miktarı bellidir.
  • İstenildiği taktirde düzeltilebilir.
  • Geçerliliği düşürür, güvenirliği etkilemez.

Bir hata düzeltilebiliyorsa eğer bu hata ölçme işleminde geçerliliği düşürürken güvenirliği etkilemez.

O halde, sabit hata düzeltilebildiği için geçerliliği doğrudan etkiler ama güvenirliği etkilemez.

Sabit hatanın geçerliliği düşürürken, güvenirliği etkilememesinin sebebi düzeltilebilir olmasıdır.

Eğer ölçme işleminde sabit hata varsa;

  • Aritmatik Ortalama
  • Mod
  • Medyan

değişir.

  • Standart Sapma
  • Varyans
  • Varyanj

değişmez.

Örneğin,

30 cm uzunluğunda bir cetvelin 1 cm lik kısmı kırık olsun.Eğer ki ben bu cetvel ile 30 cm altında ölçümler yaparsam, her ölçümde 1 cm lik hata verecektir.Yani sabit hatadır.

Eğer bir sınavda herhangi bir soru tüm öğrenciler tarafından cevapsız bırakılırsa sabit hatadır.

Sistematik Hata

Ölçme işleminin tümünede karışabilir, bir kısmınada karışabilir.Sistemli karışır.Sistemli karışan hatalardır.

Eğer
Ölçme İşleminin Tümüne Karışıyorsa…Ölçme İşleminin Bir Kısmına Karışıyorsa…
Farklı miktarda karışmak zorundadır.Eğer aynı miktarda karışsaydı sabit hata olurdu.Eşit ya da farklı miktarda karışan hatadır.
Örnek
Bir öğretmenin tüm öğrencilerine aldıkları notun %10u kadar puan vermesi.
Örnek
Bir öğretmenin yazısı güzel olan öğrencilere 5 puan fazladan vermesi.

Sistematik Hatanın literatürdeki diğer ismi “Yanlılık Hatası”dır.

Sistematik hatanın,

  • Kaynağı, yönü ve miktarı bilinir.
  • Sabit Hatada olduğu gibi aritmatik işlemlerle düzeltilebilir.
  • Geçerliliği düşürür, güvenirliği etkilemez.

Bir hata düzeltilebiliyorsa eğer, adı ne olursa olsun sadece geçerliliği düşürüyordu.Güvenirliliği de etkilemiyordu.

Sistematik Hatanın, geçerliliği düşürüp, güvenirliliği etkilememesinin sebebi düzeltilebilir olmasıdır.

Genellikle

  • Aritmatik Ortalama
  • Standart Sapma
  • Varyans

değişir.

  • Mod
  • Medyan
  • Ranj

duruma göre ya değişir ya değişmez.

Örneğin,

30 cm uzunluğunda bir cetvelin 1 cm lik kısmı kırık olsun.Eğer ki ben bu cetvel ile 30 cm üstünde ölçümler yaparsam, her bir ölçümde hata tekrarlamaya başlayacağı için sistematik hata söz konusudur.Yani sistematik hatadır.

Sabit hata tekrarlanmaya başlarsa sistematik hataya döner.

Bir terazinin her 1 kg tartımında 100 kg, 2 kg tartımında 200 kg hata vermesi sistematiktir.

Tesadüfi Hata

Ölçme işlemine rastgele ya da kuralsız karışan hatalardır.

  • Kaynağı, yönü ve miktarı belirsizdir.Kestirilemez.
  • Haliyle kaynağını, yönünü ve miktarını bilemediğimiz için düzeltemeyiz.

Bir hata düzeltilemiyorsa güvenirliği etkiler.Dolaylı yoldan da geçerliliği etkiler.Tersi doğru değildir.

Örneğin,

Öğretmen ya da öğrencinin

  • Dikkatsizliği
  • Yorgunluğu
  • Sağlık Durumu
  • Motivasyonu
  • Psikolojik Durumu

Ortamın

  • Sıcak, Isı
  • Ses
  • Işık

Kopya -> Kimin çektiği, nasıl çektiği bilinmez.

Sallama(Şans Başarısı)

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Nedir?

Bireyin kendisini anlaması, çevresindeki olanakları tanıması, problemlerini çözebilmesi, bağımsız hale gelebilmesi ve doğru kararlar vererek kendisini gerçekleştiren bir kişi olabilmesi için uzman kişilerce yapılan sistematik ve profesyonel bir yardımdır.

Rehberlik, yol göstermek, klavuzluk etmek demek değildir!!!

Rehberlik, yollar göstermek, seçenekler sunma işidir.

Rehberlik, bireyin kendini tanıması, anlaması, kabul etmesidir.Gizil güçlerini fark edip geliştirebilmesidir.Çevresini tanımasıdır.Karşılaştığı sorunları çözebilmesidir.İsabetli seçimler yapabilmesidir ve nihai anlamda kendini gerçekleştirebilmesi için uzman kişilerce yapılan sistematik ve profesyonel bir yardım sürecidir.

Burada kastedilen “Birey“, herkestir.
Gizilgüç” ise, potansiyeldir.

Kendini Tanıma
Bireyin sahip olduğu niteliklerin farkına varmasıdır.Bir başka deyişle bireyin özende var olan ve açığa çıkmamış özellikleri ile eylemlerine yön veren duygu, düşünce ve tutumlarının farkında olmasıdır.

Sahip olduğu yeteneklerin bilincinde olmadır.

Kendini Kabullenme
Kendini tanıdıktan sonra sahip olduğu niteliklerle yaşama devam etmesidir.

Çevreyi Tanıma
Bireyin yakın çevresinden başlayarak uzağa doğru olarak kendisinden beklentileri fark etmesi, çevresince kendisine sunulan olanakları tanıması, çevresinde kendisi için riskli olacak uygulamaları görmesi, toplumsal kuralları ve değerleri bilmesi durumudur.

Toplumda benim için iyi kötü ne var? bilincinde olmaktır.Bulunduğumuz çevreye adapte olmak ve sosyalleşmek istiyorsak önce çevre tanınmalıdır.

Uzman
Rehberlik alanında uzman denildiğinde “Psikolojik Danışman” kastedilmektedir.Ayrıca belirtmek gerekirse okullarda psikolojik danışman unvanının yanı sıra rehberlik hizmetini yerine getiren uzmanlar için “Rehber Öğretmen” veya “Okul Rehber Öğretmeni” gibi unvanlar da kullanılmaktadır.

Okulda Rehberlik Hizmetini Yerine Getiren UzmanlarKarıştırabilecek Olan Ama Uzman Olmayanlar
  • Rehber Öğretmen
  • Okul Rehber Öğretmeni
  • Psikolojik Danışman
  • Sınıf Öğretmeni
  • Branş Öğretmeni
  • Sınıf Rehber Öğretmeni
Yardım Süreci
Rehberlik hizmeti bir yardım hizmeti olup, bu yardım ile kastedilen daha çok psikolojik bir yardımdır.

Daha çok psikolojik yardım kastediliyor.

Süreç, Rehberlikte bireyin değişmesi için zaman gerekir.

Kendini Gerçekleştirme
Kendini Gerçekleştirme, rehberlik yardımlarıyla ulaşılmak istenen en üst noktayı ifade etmektedir.

Gizilgüç ile kendini gerçekleştirir.Yani potansiyelinin farkına varıp en iyi düzeyde kullanarak kendini gerçekleştirir.

Rehberliğin Amaçları
  1. İlk yapılması gereken şey bireyi tanımaktır.
    Bireyi tanımanın ilk amacı bireye kendini tanımaktır.Bireye kendisini tanıtmak, özerkliğini vermek demektir.
  2. Bireyin çevresini tanımasına ve çevresinde etkin uyumuna yardımcı olmak.
  3. Bireyin Bireyin problemlerini çözebilmesine yardımcı olmak.
  4. Bireyin kendisine uygun seçimleri yapmasına, kararları verebilmesine yardımcı olmak.
  5. Bireyin sahip olduğu görünür ya da gizil tüm potansiyellerini en üst düzeyde geliştirmesine yardımcı olmak.
  6. Gerçekleştirilen bu yardımlar neticesinde nihai, asıl olarak bireyin kendisini gerçekleştirmesine yardımcı olmaktır.
    Yani rehberliğin asıl amacı kendini gerçekleştirmektir.

Kendini Gerçekleştirmek bir süreçtir.Doğrusal değil, Eğrisel bir süreçtir.

Kendini Gerçekleştirme’nin ilk temsilcisi Maslow’dur.

Hümanistik
(İnsalcıl)
(Danışandan Hız Alan)

(Danışan Merkezli)
(Birey Merkezli)
MaslowC. Rogers
Kendini GerçekleştirmeTam Verimlilik
İnsancıl Yaklaşım ve Rehberlik
  • İnsancıl yaklaşım, “Danışandan Hız Alan”, “Birey Merkezli” veya “Danışan Temelli Yaklaşım” olarak da bilinir.
  • Bu yaklaşımın öncüleri A. Maslow ve C. Rogers’tır.
  • Bu yaklaşım insanı doğuştan iyi görmekte ve her bireyin olumlu özelliklerle dünyaya geldiğini savunmaktadır.
  • İnsancıl yaklaşıma göre her birey, doğuştan kendini gerçekleştirme eğilimine sahiptir.Bu nedenle bireylerin davranışlarının altında yatan esas neden, kendini gerçekleştirme arzusudur.
  • Kendini gerçekleştirme ise bir süreç olup, bireylerin bu amacına erişebilmesi için önceden karşılaşılması gereken ihtiyaçları söz konusudur.
  • Maslow’a göre ihtiyaçların bir hiyerarşisi bulunmaktadır.Bunlar aynı zamanda psikolojik sağlığın dereceleridir.Bu hiyerarşide bir üst ihtiyaca geçebilmek için o ihtiyacın altında yer alan ihtiyacın doyurulması zorunludur.Bu yüzden doyurulamayan veya alt düzeyde doyurulan bir ihtiyaç, bireyin “baskın ihtiyacı” olacaktır.
Kendini Gerçekleştirme Pramidi

Kişinin ne yaptığı değil, neden yaptığı ihtiyacını gösterir…

Yukarıdaki piramitti incelersek eğer,
Estetik, Hangi işi yapıyorsak yapalım, o işi en iyi yapmak, estetik yapmak demektir.Sanata, sanatsal faaliyete yer vermesi
Güvenlik, “Korunma”, “Barınma”, “Ekonomi”, “Sosyal Güvence” gibi anahtar sözcüklere vurgu varsa aklımıza güvenlik gelecektir.

Maslow, ihtiyaçların üç özelliği olduğunu ve hiyerarşik bir yapı içerdiğini savunmaktadır.Bu özellikler,

  • Bir ihtiyaç belirli bir miktar karşılanmadan bir sonraki ihtiyaç ortaya çıkmaz.Bunun terside doğrudur.Bir ihtiyaç belirli bir düzeyde karşılanmazsa yeni bir ihtiyaç ortaya çıkmaz.
  • Bir ihtiyacın karşılanması için kendisinden sonraki ihtiyaç feda edilebilir.Ancak kendisinden önceki ihtiyaç feda edilemez.
  • İhtiyaçlar evrenseldir.

Son olarak;

REHBERLİKTE İDDAALI İFADELERDEN KAÇINMAK GEREKİR…

Selametle kalın…