Toprak ve Mali Sistem

Miri TopraklarMülk TopraklarVakıf Toprakları
  • Devletin fetihlerle aldığı ve mülkiyetinin kendine ait olduğu topraklardır.
  • Bu toprakların mülkiyeti satılmaz ve devredilemez.
  • Reaya bu toprakların sadece tasarruf hakkına sahip olmuştur.
  • Mülkiyeti halka ait olan topraklardır.
  • Bu topraklar satılabilir, miras bırakılabilir, vakfedilebilirdi.
  • Geliri kamu yararı için kullanılan arazilerdir.
  • Buralardan vergi alınmazdı.
  • Bu arazilerin denetimcisi kadılardır.
  • Paşmaklık : Geliri padişahın annesi ve kızlarına ayrılan topraklardır.
  • Yurtluk : Geliri sınır boylarında oturanlara ayrılan topraklardır.
  • Ocaklık : Geliri kale muhafızlarına ve tersanecilere ayrılan topraklardır.
  • Malikane : Gelirleri devlete yararlılık gösterenlere ayrılan topraklardır.
  • Mukaata : Geliri doğrudan hazineye aktarılan topraklardır.İltizam usulü uygulandığı topraklardır.
  • Vakıf : Kamu yararına veya dini, sosyal kurumlara ayrılan topraklardır.
  • Mekruk : Otlak yayla ve mera
  • Mevat : İşe yaramayan topraklardır.Kullanılmayan.
DİRLİK
HASZEAMETTIMAR
  • Geliri 100.000 akçeden fazla olan arazilerdir.
  • Bu toprağın geliri padişahtan başka hanedana mensup kişilere, vezirlere, beylerbeylerine, sancakbeylerine, defterdarlara veziriazam, nişancı gibi yüksek rütbeli devlet adamlarına verilirdi.
  • Geliri 20.000 akçe ile 100.000 akçe arası olan arazilerdir.
  • Bu toprağın gelirleri kadı ve subaşı gibi devlet görevlilerine verilirdi.
  • Geliri 3.000 akçe ile 20.000 akçe arası olan topraklardır.
  • Tımar sahipleri senelik gelirin bir kısmının ayrılmasından sonra geriye kalan gelirle asker beslemek zorundaydı.
 Paralar

Cinsiİsmi
Osman BeyBakırAkçe(Kara Akçe)
Orhan BeyGümüşAkçe(Ak Akçe)
Fatih Sultan MehmetAltınSikke – İhasene
AbdülmecitKağıtKaime
AbdülmecitDemirMecidiye
Şeri Vergiler

  • Öşür = Müslümanların ürünlerinden peşin olarak alınan vergilerdir.
  • Haraç = Gayrimüslimlerden peşin alınan vergidir.
  • İspenç(Çifthane) = Bir adamın 2 öküzü varsa devletin tarlasını sürdüğü vergiye çifthane denir.Eğer bu gayrimüslimse İspençtir.
  • Cizye = Gayrimüslimlerin askere gitmeme karşılığında ödedikleri vergidir.
  • Ağıl = Küçük baş hayvan barınaklarından alınan vergidir.
  • Ağnam = Küçük baş hayvanlardan alınan vergidir.
  • Çiftbozan = Mazeretsiz 2 yıl üst üste toprağını ekmeyenden alınır.3. yıl ekmezse toprak elinden alınır.
  • İhtisap = Panayır vergisidir.Esnaftan alınır.
Örfi Vergiler

  • İmdadiye Seferiye : Seferdeyken alınır.
  • İmdadiye Hazariye : Barış zamanında alınır.
  • İane-i Cihadiye : Cihad zamanı alınır.

Devlet savaşa hazırlanırken İmdadiye Hazariye alır.Sefer sırasında alırsa İmdadiye Seferiye alır.Eğer bu yapılan gayrimüslime karşı savaşsa İane-i Cihadiye alır.

  • İzni-i Sefine : Boğazdan geçiş vergisidir.İzin vergisidir.
  • Kürekçi : Gemilerdeki kürekçiler için alınır.
  • Avarız : Olağanüstü durumlarda alınır.2. Beyazıt zamanı olabilir.
  • Derbent : Köprü, yol ve geçitlerden alınır.
  • Bac : Pazarlardan alınır.
Osmanlı Ekonomisini Etkileyen İlkeler

İaşecilik(Provizyonizm)GelenekçilikFiskalizm
Reayanın refahını sürekli kılmak için öncelikle istenilen kalitede ve uygun fiyata yeterli malın bulunması ilkesidir.Bu ilke mali ve sosyal ilişkilerde mevcut dengeleri korumayı ve var olan düzeni bozacak değişme eğilimlerini engellemeyi ifade eder.Hazineye ait gelirleri mümkün olduğu kadar yüksek düzeye çıkarmak ve ulaştığı düzeyin altına inmesini engellemeyi amaçlayan ilkedir.
Ek olarak

  • Muhassıl = Vergi tahsildarı.(19. YY)
  • Mekkari Taifesi = Özel ulaşım ve mal naklini yürüten teşkilat.
  • Menzil Teşkilatı = Haberleşmedeki hız ve güvenliği sağlamak için görevlendirilmiş grup.
  • Derbent Teşkilatı = Geçit, yol, köprülerde ticari güvenliği bakım ve onarım sağlayan yapı.
  • Tacir-i Mütemekkin = Malın ucuz olduğu dönemde satın alarak depolayan sınıf.
  • Tacir-i Seffar(Hace) = Bir bölgeden aldığı malı başka yere taşıyan sınıf.
  • Gedik = İş yeri açma izni.
  • İntikrar = Karaborsacılık.
  • Pir = Lonca reisi.
  • Yiğitbaşı = Lonca güvenlikçisi.
  • Kahya – Kethüda = Lonca ile hükümet arasındaki işleri yürüten kişiler.
  • Narh = Eksik rekabet şartlarından dolayı fiyatlara müdahale edilmesi.
  • İltizam = Uzak bölge vergilerinin ihale usulü ile toplanması.
  • Malikane = Mukataların ömür boyu kiralanması sistemi.
  • Merkantalizm = “Bir ülkenin zenginliği elindeki madeni ile bellidir.” fikridir.Avrupa’da 16. ve 17. YY geçerli oldu.
  • Tağşiş Uygulaması = Osmanlı devletinde paranın altından, gümüşten yapıldığı zamanlarda paranın içindeki değerli metal oranını düşürerek paranın değerini de düşürmektir.
  • Sikke Tecdidi = Bir padişah tahta çıktığında sikke yeniletilmesi işlemi.
  • Ehl-i Hiref = Zanaatkarlar birliği.
  • Mudabere = İş ortaklığı.
  • Bedesten = Kapalı çarşı.
  • Emtia = Belli bir fiyat karşılığında satışı yapılan mamul.
  • Reftiye = İhracat vergisi.
  • Amediye = İthalat vergisi.
  • Vezzan = Paraların altın ve gümüş ayarını yapan görevli.
  • Müstahfız(Dibedan) = Çarşu bekçisi.
  • Yedi Vahit = Devlet tekeli.
Bankacılık

  • Bank-ı Dersaadet, Osmanlı’da ilk bankadır.Galata Bankerleri açmıştır.
  • Bank-ı Osmani, yabancı sermayeli ilk bankadır.Merkezi Londra’dır.Para basma yetkisine sahiptir.İngilizler açmıştır.
  • Bank-ı Şahane-i Osmani, Bank-ı Osmani adını değiştiriyor.
  • Ziraat Bankası, milli sermayeli ilk bankadır.Temelini tanzimat döneminde açılan Memleket Sandıkları ve Emniyet Sandıkları oluşturur.Ahmet Mithat Paşa tarafından kuruldu.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir