Etiket arşivi: Deneme Yanılma

Kavrama Yoluyla Öğrenme/İç Görüsel Öğrenme(Köhler)(Gestalt Öğrenme)

Zihinde problem çözme yoluyla gerçekleşen öğrenmedir.

Bir ağaç altında oturan Newton’un kafasına düşen elma neticesinde “ahaaaa buldum” diyerek yer çekimini bulması…

Arşimet hamamda fantazilerini tatmin ederken tasın suyun üzerinde yüzdüğünü fark edip “buldum layn, buldum” diyerek sıvıların kaldırma kuvvetini bulması…

Öncelikle Köhler deneyinden bahsetmekte fayda vardır.

Köhler DeneyiKöhler bu sol taraftaki maymunlardan birini geniiiişş ve uuzzzuuun tavanlı bir odaya kapatmış ve odanın tavanına muz asmıştır.Tabi odada bir yandan farklı farklı kutular ve borular bulunmaktadır.

Maymun kardeş muza ulaşmak için zıplamış, düz duvara tırmanmaya çalışmış vs vs bir çok davranış sergilemiştir.

Dikkat!!!
Buraya kadar bir çok farklı davranış sergileniyor ama bir çözüme ulaşılmadığı için Deneme – Yanılma öğrenmesi olmuyor.Bunlar sadece davranıştır.Nihayetinde öğrenme yok.

Bir süre sonra bu maymun kardeş vaz geçiyor ve odanın bir köşesine çekilmiş.Aradan bir müddet zaman geçtikten sonra sanki Ankara’yı Feth ettim edasıyla yürüyerek odadaki kutuları üst üste koymuş ve borularıda uç uca geçirerek, kutuların üzerine çıkıp, elindeki çubuklarla muzu elde etmiştir.

Dikkat ederseniz eğer maymun burada bir müddet düşünme süreci geçirdikten sonra çözüm bulmaktadır.Boşuna bu dersin başında “Zihinde problem çözme yoluyla gerçekleşen öğrenmedir.” demedik 🙂

  1.  Deneme – Yanılma yoluyla davranış sergileniyor.
    Maymun her yolu deniyor ve bu Deneme – Yanılma sürecinde bir çözüme ulaşamadığı için sadece davranış olarak kalıyor.
    Maymun bu Deneme – Yanılma süreci sonunda bir köşeye oturması “Öğrenilmiş Çaresizlik” yaşadığını göstermektedir.
  2. İçgörüsel Öğrenme gerçekleşir.
    Problemi oluşturan parçaların zihinde bir araya getirilerek çözülmesidir.
    Maymun oturduğu yerden bir anda kalkıp zihinsel bulduğu çözümü yapıyorsa demek ki İçgörüsel Öğrenme yapmış demektir.

ANAHTAR KELİMELER

  • “Bir süre inceledikten sonra”,
  • “Sorunun içerisinde düşünmüştür”,
  • “Bir süre düşündükten sonra anlamıştır”,
  • “Keşfetmiştir”,
  • “Bulmuştur”

gibi ifadeler varsa bu soru Kavrama Yoluyla Öğrenmedir.

Bağlaşımcılık/Çağrışım Yolula Öğrenme/Araçsal Koşullanmayla İlgili Temel Kavramlar

Deneme Yanılma Öğrenmesi

En önemli kavram budur.

İnsanoğlunun en çok kullandığı öğrenme yoludur.

En ilkel öğrenme yoludur.

Bilim adamlarının her zaman kullanacağı öğrenme yoludur.

Rastgele psikomotor davranışlar sergileyerek problemi çözmektir.

Bir öğrenmenin deneme yanılma olabilmesi için,

  • Problem yeni olmalı.Daha önce karşılaşılmamış olmalıdır.
  • Rastgele psikomotor davranışlar sergilemek gerekiyor.
  • Problemi çözerken düşünme, akıl yürütme yok.
  • İşe yaramayan davranışlar ve tepkiler elenir.
  • Problemi çözen davranış ile problem arasında bağ kurulur.

Deneme Yanılmada gösterilen davranışlardan biri mutlaka problemi çözmesi gerekiyor.

Öğrenme Kuramının Temel Yasaları

Etki Yasası

Araçsal koşullanma adı verilen etki kanununa göre tepki, sonuçları tarafından kontrol edilir.

Bir davranışın sonucunda o davranıştan haz alınıyorsa(pekiştiriliyorsa) o davranış devam eder.Bir davranışın sonucunda o davranış haz vermiyorsa o davranış tekrar edebilir ya da durabilir.

Bir uyarana karşı gösterilen tepkinin ortamdaki sonucu ya da etkisi olumluysa o uyarana karşı tepki gösterilmeye devam edilir.

Bir uyarıcıya karşı gösterilen tepkinin sonucu olumsuzsa o uyarana karşı tepki gösterilemez.

Uyarıcıya karşı gösterilen tepkiye ceza vermenin hiç bir etkisi yoktur.

Edimsel Koşullanma, Etki Yasası sayesinde doğmuştur…

Tekrar

Uyarıcı ve tepki arasındaki bağım kullanılması önemlidir.Kullanılmayan bağlar zayıflar.Bağın kullanılması zayıflamasını önler.

Ancak ödüllendirilmeden yapılan tekrarların bağın gücünü artırmada önemli bir etkisi yoktur.Bağı arttırmak için yapılacak tekrarlarda ödülün de kullanılması gerekir.

Hazırbulunuşluk

Organizmanın koşullanabilmesi için hazır olması gerekir.

Organizma öğrenmeye hazır değilse öğretemezsiniz.

Bir kişi etkinlik göstermeye hazır olduğu halde, etkinliğin yaptırılmaması bireyde kızgınlık yaratır.

Etkinin Yayılması

Doğru davranışı pekiştirirken bunun yanında yanlış davranışta pekiştirilmektedir.Bu şekilde de etki yayılmaktadır.

İkincil Yasaları

  1. Tepki Çeşitliliği
    Problemi çözebilmek için sürekli yeni tepki üretmektir.
  2. Öğrenme Kümesi ya da Tutum
    Organizmanın bir problemi çözerken sürekli aynı tarz davranmasıdır.
  3. Öğelerin Gücü
    Uyaranlar içerisinden birisinin bizi etkilemesi durumudur.Yani uyarıcılardan birini seçip tepki göstermektir.
    Organizmalar uyarıcıları seçer.
  4. Çağrışımsal Geçiş
    Bildiğimiz Klasik Koşullanmadır.
  5. Ait Olma
    Kavramları birbirleriyle ilişkilendirirseniz daha kolay öğrenilir.
  6. Benzetim Yoluyla Tepkide Bulunma(Tepki Analojisi)
    Organizmanın yeni karşılaştığı duruma daha önceki tepkileriyle karşılık vermesi durumudur.