Etiket arşivi: Ceza

Hukuk Kuralları Müeyyideleri(Yaptırımlar)

  • Ceza
  • Cebri İcra
  • Tazminat
  • Hükümsüzlük
  • İptal

Tazminat ceza değil, bir yaptırımdır.

Ceza

Anahtar sözcük = Suç

Kanunda suç olarak tanımlanan eylemler karşılığında uygulanan maddi yaptırım türüdür.

Hapis CezalarıAdli Para Cezası

Aşağıdakilerden hangisi Türk Ceza Kanunu’nda(TCK) düzenlenen ceza türleri arasında yer almaz?

  1. Süreli Hapis Cezası
  2. Müebbet Hapis Cezası
  3. Ağırlaştırılmış Müebbet
  4. Disiplin Cezası
  5. Adli Para Cezası

Aşağıdakilerden hangisi ceza türleri arasında yer almaz?

  1. Disiplin Cezaları
  2. Adli Para Cezası
  3. Süreli Hapis Cezası
  4. Tazminat Cezası
  5. Müebbet Hapis Cezası

Cebri İcra

Anahtar sözcük = Zor

Devlet zoruyla kurallara uyma.

Nafaka yükümlülüğüne uymamanın yaptırımı nedir?
Cebri İcra

Tazminat

Anahtar sözcük = Zarar

Herhangi bir sebeple bir başkasına maddi ya da manevi zarar verildiyse zararı gidermekle yükümlüdür.

  • Maddi Tazminat
  • Manevi Tazminat

Hükümsüzlük

Anahtar sözcük = Yokluk

Yapılan bir işlemin hukuken  ön gördüğü şekilde yapılmaması ya da işlem içerisinde hukukun aradığı şartların bazılarının eksik olması durumunda işlemin geçersiz sayılmasıdır.

  1. Yokluk
    Yapılan işlem hukukun öngördüğü hiçbir şartı taşımaması neticesinde hukuken hiç yapılmamış sayılmasıdır.Örnek olarak,
    Resmi evlendirme memuru huzurunda yapılmayan evliliktir.

    Eğer resmiyette yoksa, yokluktur.

  2. Butlan(Sakatlık)
    Yapılan hukuki bir işlemin eksik ya da yanlış yapılmasından dolayı işlemin kısmen veya tamamen geçersiz sayılmasıdır.

    • Mutlak Butlan
      Hukuk kurallarına aykırı bir şekilde ortaya çıkması ve tamamının geçersiz kılınması.Örneğin,
      Ben amcamla evleniyorsam bu mutlak butlandır. 🙂
    • Nisbi Butlan
      Yapılan hukuki bir işlemin yan unsurunda ortaya çıkan sakatlıktan dolayı bir kısmının geçersiz kılınmasıdır.İşlemi yapanın, yapan tarafın başvurusu ile mümkün olabilecek hükümsüzlük türüdür.Örneğin,
      Sözleşmenin bazı maddelerinin hükümsüz kılınması.
    • Tek Taraflı Bağlamazlık
      Veli ya da vasinin onayı olmadan yapılan hukuki işlemdir.

İptal

Yapışan bir idari işlemin hukuka aykırılık gerekçesi ile mahkeme kararı ile ortadan kaldırılmasıdır.

Örnek olarak,
Hukuka aykırı bir şekilde üniversiteden atılan bir öğrencinin mahkeme kararı ile okula geri alınması.

Edimsel Koşullanmada Ceza

Bir davranışın yapılması sıklığının azaltılması işidir.İstenmeyen davranışın azaltılması için kullanılır.Ceza bir davranışı tamamen ortadan kaldırmaz.

Davranışın ardından gelen ve organizmayı rahatsız eden her türlü çevresel olay ya da uyarıcıya ceza denir. Organizma için hoş olmayan bir durum ortaya çıkması nedeniyle davranışın tekrarlanma olasılığının azalmasına ceza denir.

  1. 1. Tip Ceza
    Davranışın ardından ortama organizmanın hoşuna gitmeyecek itici bir uyarıcının girmesiyle gerçekleşen cezaya 1. Tip ceza ya da pozitif ceza denir.
    Başka bir deyişle,
    İstenmeyen davranışın ardından organizmanın hoşuna gitmeyen uyarıcı verilerek davranışın yapılma sıklığının azaltılmasıdır.
  2. 2. Tip Ceza
    Davranışın ardından ortamdan organizmanın hoşuna giden, organizma tarafından arzulanan hoş bir uyarıcının ortamdan çıkmasıyla gerçekleşen cezaya 2. Tip Ceza ya da negatif ceza denir.
    Başka bir deyişle,
    İstenmeyen davranışın ardından organizmanın hoşuna giden bir davranışı ortamdan çıkararak davranış yapılma sıklığının azaltılmasıdır.
    Kişilere uygulanan her türlü para cezası 2. Tip cezadır.

İkinci tip ceza alan organizma “tühh be” der.

Ceza İle İlgili Problemler

  • Doğru davranışı bize hatırlatmaz.
  • Organizmada ya yoksunluk ya da öfke oluşturur.
  • Alternatif kabul edilebilir davranışı öğretmez ya da geliştirmez.
  • Özellikle birinci tip ceza saldırgan davranışa neden olabilir.
  • Korku, çekingenlik, suçluluk gibi istenmeyen sonuçlar üretebilir.
  • Geçici çözümdür.Davranışı ortadan kaldırmaz, durdurur.
  • Saldırganlık modeli olabilir.
  • Organizmayı ya pasif ya da saldırgan yapar.

Cezaya Alternatif Yöntemler

  • İstenmeyen davranışa neden olan ortam değiştirilir.
  • Guthrie’nin yöntemleri kullanılır.
  • Görmezden gelme yöntemi uygulanır.
  • Sönmeye bırakma yöntemi uygulanır.
  • Ara verme(Time Out) yöntemi geliştirilmiştir.Ara verme yönteminde istenmeyen davranışı yapan bireye, durması, ortamdan uzaklaşması ve ortamın dışında sakinleşip yaptığı davranış üzerinde iyice düşünmesi, sonra da geri gelip istenmeyen davranış hakkında diğer bireylerle tartışması önerilir.
    Başka bir deyişle,
    İstenmeyen davranış organizmanın uyaranları az olduğu ortamlara gönderilerek yaşı kadar dakika orada kalması sağlanır.