Kategori arşivi: Ölçme ve Değerlendirme

Güvenirlik(Sonuç)

Bir Cevap Yazın
  • Hatırlarsanız eğer sadece Tesadüfi hatadan doğrudan etkileniyordu.Ölçme sonuçlarının tesadüfi hatadan arınıklılığıdır.
    Senin yaptığın ölçüm sonuçları tesadüfi hatadan ne kadar arınıksa güvenirlik o kadar yüksektir.
  • Ölçme sonuçlarının gerçeğe yakınlık derecesidir.Gerçeği yansıtma derecesidir.
  • Ölçme sonuçlarının duyarlı, hassas, objektif ve kararlı olmasıdır.

Geçerlik(Amaç)

Bir Cevap Yazın
  • Bir ölçme aracının amacına hizmet etme derecesidir.
    Örnek olarak,
    Matematik öğretmenin sınav yapmaktaki amacı matematik bilgi ve beceriyi ölçmektir.İşte bu sınav öğrencinin matematik bilgi ve beceriyi ne kadar iyi ölçüyorsa Geçerliliği yüksektir.
  • Geçerlilik bir ölçme aracının hazırlandığı konuyla ilgili bilen bilmeyen ayrımını yapabilme derecesidir.
    Hazırlanan ölçme aracının hazırlandığı konuyla ilgili bilen bilmeyen ayrımını yapabilme derecesidir.
    Örnek olarak,
    Bir Tarih öğretmeni sınav yapmaktaki amacı öğrencinin Tarih ile ilgili bilgi ve becerisini ölçmektir.Aynı zamanda  o konularla ilgili bilen ve bilmeyen öğrencileri ayırmak isteyebilir.
  • Bir ölçme aracının ölçmek istediği özelliğe başka özellik karıştırmamasıdır.
    Örnek olarak,
    Bir matematik öğretmeninin sınav yapmaktaki amacı öğrencinin matematik bilgi ve becerisini yoklamaktır.Giderde bu öğretmen birde o bilgi ve becerisinin yanı sıra yazı güzelliğine puan verirse ölçtüğü özelliğe başka özellikler kattığı için amacının dışına çıkar ve Geçerlilik düşer.
  • Hatırlarsanız eğer Geçerlik Sabit ve Sistematik hatalardan doğrudan etkileniyordu.O halde;
    Geçerlik elde edilen ölçme sonuçlarının Sabit ve Sistematik hatadan arınık olmasıdır.

Kullanışlılık(Maliyet)

Bir Cevap Yazın

Bir ölçme aracının belli başlı özellikleriyle ilgilenir.

  • Hazırlanması
  • Uygulanması
  • Puanlanması

Kolay ve ekonomik olmasıdır.

Eğer kolay ve ekonomik değilse o ölçme aracı Kullanışlı değildir.

Bir ölçme aracının belli başlı özellikleriyle ilgilenir.

  • Zaman
  • Emek
  • Para

Getirine götürüsüne bakar.

Para minimum, verim maximum olması beklenir.

Ölçme Aracında Bulunması Gereken Özellikler

1 Yanıt

Bir ölçme aracında bulunması gereken özelliklerden en önemlisi ölçme aracının amacıyla ilgilenen Geçerliliktir.

Daha sonra ikinci olarak ölçme araçlarında elde edilen sonuçlarının doğruluğuyla ilgilenen Güvenirliktir.

Üçüncü olarak ise ölçme aracının maliyet kısmıyla ilgilenen Kullanışlılıktır.

  • Geçerlilikte temel vurgu, ölçme aracının amacıyla ilgilendiği için tum vurgularımız amaç üzerinden olacaktır.
  • Güvenirlikte temel vurgumuz, ölçme araçlarından elde edilen sonuçların doğruluğuyla ilgileneceği için tamamen sonuç üzerine gidecektir.
  • Kullanışlılıkta ise maliyettir.

Amaç(Geçerlilik), Sonuç(Güvenirlik) ve Maliyet(Kullanışlılık) ilişkisi gözüyle bakacağız.

Örneğin,

Sen bir araba alacaksın.Arabayı almaya gittiğinde bir Amacın(Geçerlilik) vardır.Spor arabadır, ticaretle uğraşıyorsan ticari arabadır veya aileye yönelik bir arabadır.Velhasıl öncelikle bir amacın vardır.Daha sonra arabayı almaya gittiğinde sana verilen katalogda yazan verilerin doğrulunu merak edersin.Yani 100 km hızda şu kadar yakar, bu kadar gider şeklinde…Bunun doğruluğunu araştırdığın kısım Güvenirliğidir.Son olarak Maliyet(Kullanışlık) bakarsın.

Şimdi bu üç özelliği sonraki yazılarımda sırasıyla inceleyeceğiz…

Hata Türleri

Bir Cevap Yazın

Yetenek ve tutum değiştirilmesi zordur.Değişme ihtimali az olduğu için hata karışma olasılığı düşüktür.

Öğrenme eksikliği ya da bilgi eksikliği bir hata değildir.

Ölçmede Hata
X(Gerçek) – X(Gözlenen)

Sabit Hata

Her ölçme işlemine aynı miktarda karışan hatadır.Yani, yapılan ölçme işlemini aynı miktarda etkileyen hatadır.

Eğer yapılan hata;

  • Her ölçme işlemine karışıyorsa ve
  • Her ölçme işlemini aynı miktarda etkiliyorsa sabit hata vardır.

Örnek olarak;

Bir öğretmenin tüm öğrencilerine 10 puan fazladan vermesi.

Bir terazinin her ölçümde 100 gr eksik tartması.

Sabit hatanın,

  • Kaynağı, yönü ve miktarı bellidir.
  • İstenildiği taktirde düzeltilebilir.
  • Geçerliliği düşürür, güvenirliği etkilemez.

Bir hata düzeltilebiliyorsa eğer bu hata ölçme işleminde geçerliliği düşürürken güvenirliği etkilemez.

O halde, sabit hata düzeltilebildiği için geçerliliği doğrudan etkiler ama güvenirliği etkilemez.

Sabit hatanın geçerliliği düşürürken, güvenirliği etkilememesinin sebebi düzeltilebilir olmasıdır.

Eğer ölçme işleminde sabit hata varsa;

  • Aritmatik Ortalama
  • Mod
  • Medyan

değişir.

  • Standart Sapma
  • Varyans
  • Varyanj

değişmez.

Örneğin,

30 cm uzunluğunda bir cetvelin 1 cm lik kısmı kırık olsun.Eğer ki ben bu cetvel ile 30 cm altında ölçümler yaparsam, her ölçümde 1 cm lik hata verecektir.Yani sabit hatadır.

Eğer bir sınavda herhangi bir soru tüm öğrenciler tarafından cevapsız bırakılırsa sabit hatadır.

Sistematik Hata

Ölçme işleminin tümünede karışabilir, bir kısmınada karışabilir.Sistemli karışır.Sistemli karışan hatalardır.

Eğer
Ölçme İşleminin Tümüne Karışıyorsa…Ölçme İşleminin Bir Kısmına Karışıyorsa…
Farklı miktarda karışmak zorundadır.Eğer aynı miktarda karışsaydı sabit hata olurdu.Eşit ya da farklı miktarda karışan hatadır.
Örnek
Bir öğretmenin tüm öğrencilerine aldıkları notun %10u kadar puan vermesi.		Örnek
Bir öğretmenin yazısı güzel olan öğrencilere 5 puan fazladan vermesi.

Sistematik Hatanın literatürdeki diğer ismi “Yanlılık Hatası”dır.

Sistematik hatanın,

  • Kaynağı, yönü ve miktarı bilinir.
  • Sabit Hatada olduğu gibi aritmatik işlemlerle düzeltilebilir.
  • Geçerliliği düşürür, güvenirliği etkilemez.

Bir hata düzeltilebiliyorsa eğer, adı ne olursa olsun sadece geçerliliği düşürüyordu.Güvenirliliği de etkilemiyordu.

Sistematik Hatanın, geçerliliği düşürüp, güvenirliliği etkilememesinin sebebi düzeltilebilir olmasıdır.

Genellikle

  • Aritmatik Ortalama
  • Standart Sapma
  • Varyans

değişir.

  • Mod
  • Medyan
  • Ranj

duruma göre ya değişir ya değişmez.

Örneğin,

30 cm uzunluğunda bir cetvelin 1 cm lik kısmı kırık olsun.Eğer ki ben bu cetvel ile 30 cm üstünde ölçümler yaparsam, her bir ölçümde hata tekrarlamaya başlayacağı için sistematik hata söz konusudur.Yani sistematik hatadır.

Sabit hata tekrarlanmaya başlarsa sistematik hataya döner.

Bir terazinin her 1 kg tartımında 100 kg, 2 kg tartımında 200 kg hata vermesi sistematiktir.

Tesadüfi Hata

Ölçme işlemine rastgele ya da kuralsız karışan hatalardır.

  • Kaynağı, yönü ve miktarı belirsizdir.Kestirilemez.
  • Haliyle kaynağını, yönünü ve miktarını bilemediğimiz için düzeltemeyiz.

Bir hata düzeltilemiyorsa güvenirliği etkiler.Dolaylı yoldan da geçerliliği etkiler.Tersi doğru değildir.

Örneğin,

Öğretmen ya da öğrencinin

  • Dikkatsizliği
  • Yorgunluğu
  • Sağlık Durumu
  • Motivasyonu
  • Psikolojik Durumu

Ortamın

  • Sıcak, Isı
  • Ses
  • Işık

Kopya -> Kimin çektiği, nasıl çektiği bilinmez.

Sallama(Şans Başarısı)

Amacına Göre Değerlendirme

Bir Cevap Yazın

Dianostik – Tanıma Yerleştirme – Seçme Amaçlı Değerlendirme

Sürecin başında yapılır.

Amaç;

  • Ön koşul bilgiler yoklanıyorsa
  • Hazırbulunuşluk seviyesi tespit ediliyorsa
  • Yerleştirme – Yönlendirme yapılıyorsa
  • Seçme yapılıyorsa

kullanılır.

  • Özel ve genel yetenek sınavları
  • ÖSYM – KPSS – ALES vs
  • Muafiyet sınavları
  • Uygulanan tüm psikolojik testler

Tanıma, Yerleştirme, Seçme Amaçlı değerlendirmeye girer.

Formatif – Biçimlendirme – İzleme – Geliştirme Amaçlı Değerlendirme

Süreç devam ederken konu ve ünite sonlarında yapılır.

Amaç;

  • Öğrencilerde var olan öğrenme eksikliğini belirlemek,
  • Öğrenme güçlüğünü belirlemek,
  • Kavram yanılgılarını belirlemek

ve bunları giderici çalışmalar yapacaksa formatif değerlendirmedir.

Amaç not vermek değildir.

Cüzi miktarda motivasyonu arttırıcı not vardır.

  • Quizler
  • Kitaplar ve dergilerde verilen konu sonu ve ünite testleri
  • Yaprak testler
  • İzleme testleri

ÖYT etkiliği hakkında bilgi alırız.

Üniterler arası geçisi sağlar.Aşamalılığı sağlar.

Tüm hedef davranışlardan soru sorulmalıdır.

Summatif – Durum Düzey Ya da Değer Biçme Değerlendirme

Sürecin sonunda bir süreci bitirmek için yapılır.

Amaç;

  • Programda kazandırılması gerekilen hedef davranışlar kazanılma düzeyini yokluyorsan ve bir not ile yargılıyorsan summatiftir.

Not ve ve yargıla.

  • Başarı testleri
  • Vizeler
  • Finaller
  • Yeterlilik sınavları
  • Sertifika sınavları

Bir sınavda belge veriliyorsa ister sürecin başında olsun, ister ortasında olsun ne olursa olsun summatiftir.

Değerlendirme Türleri

Bir Cevap Yazın

Mutlak Değerlendirme(Kriter Referanslı Değerlendirme)

Mutlak ölçüt kullanılır.

Önceden belirlenmiş, grubun başarısına göre farklı değerler almayan ve kesin olan değerlendirmedir.

Mezun olabilmek için diplama notu 4 üzerinden en az iki olması gerekiyor.
Hacettepe Üniversitesinde ders geçme barajı 65 puandır.

  1. Hedef davranışlara göre değerlendiriliyorsa,
  2. İçerik(Konu) sınıfı değerlendirmeye katacaksa,
  3. Sınavdaki soru sayısı
  4. Öğrenme eksikliğine bağlı olan değerlendirmeyse,
  5. Öğretmen kanısı kullanıyorsa

mutlak değerlendirmedir.

Dikkat!!!

Öğretmen sınav yaptığında o sınavda,

  • Önemli durum varsa,
  • Kritik karar alınacaksa,
  • Muafiyet sınavıysa,
  • Yeterlilik sınavıysa

mutlak değerlendirme kullanılır.

Dikkat!!!

Mutlak ölçüt varsa kesinlikle değiştirilemez, aykırı karar alınamaz.

Bağıl Değerlendirme(Norm Referanslı Değerlendirme)

Bağıl ölçüt kullanılır.

Önceden belli değildir.Net, kesin ve standart değildir.Grubun başarısına göre farklı değerler alabilen ölçüttür.

  • Aritmatik Ortalama, mod, medyan, varyans
  • Z ve T puanı
  • Normal dağılm eğrisi(Çan eğrisi)
  • Ülke çapında yapılan sınavlar
  • Normlar – Standartlar -> ALES, KPSS, ÖSS

bunların alayı bağıl değerlendirmedir.Çünkü hepsi grubun başarısından etkilenir ve bağıl ölçüt kullanılır.

Dikkat!!!

  • Seçme sınavları
    Başvuran sayısı çok alınacak az,
    Kontenjan azsa,
    Üst düzey öğrenciler belirlenecekse
  • Soru zorsa
  • Sınav süresi gereğinden fazla uzun veya kısaysa

Bağıl değerlendirme kullanılır.

Ölçekler

Bir Cevap Yazın
1-) Sınıflama(Adlandırma)

İnsanlara ve nesnelere ait özellikleri benzer ya da farklı olmasına göre sınıflama, gruplama, adlandırma, kodlama ve kategorilendirmedir.

  • Sınıflama
  • Gruplama
  • Adlandırma
  • Kodlama
  • Kategorilendirme
  • Erkek – Kız
  • Lise – Üniversite
  • Sokak ve cadde isimleri
  • TC Kimlik numarası
  • İl plaka ve Tel numaraları
  • Öğrenci numarası
  • Sınıf – Şube

Mutlak ve bağıl sıfır yoktur.

Başlangıç noktası belirsizdir.

Rakamların matematiksel anlamı yoktur.Semboliktir.Aritmatik işlemler yapılamaz.

Frekans’a dayalı olarak mod ve yüzdelik hesabı yapılır.

Simetrik özelliği vardır.
A=B ise B=A

Geçişlilik özelliği vardır.
A=B, B=C ise A=C

2-) Sıralama(Derecelendirme)

  • Büyüklük – Küçüklük
  • Azlık – Çokluk

Bir özelliğe sahip olma bakımından derecelendirmedir.

Başlangıç noktası vardır ama değişkendir.

Rakamların matematiksel anlamı yoktur.

Frekansa dayalı olarak medyan ve yüzdelik hesabı yapılabilir.

Dikkat!!!
Sıralama ölçeği sıralar arası fark ve miktar bilgisi vermez.

Dikkat!!!
“Ham Puan” varsa sıralama ölçeğidir.

3-) Eşit Aralıklı

Bağıl sıfır vardır.

Tanımlanmış birimler vardır.

Termometre ile sıcaklık ölçmek.
Deniz seviyesine göre yapılan ölçümler.

Eğitimde ve psikolojide kullanılan tüm testler bağıl sıfıra girer.Haliyle Eşit Aralıklı ölçek düzeyindedir.

Zaman ifadesi tarihten bahsediyorsa bağıl sıfır yani eşit aralıklıdır.

Toplama, çıkarma var.Çarpma, bölme yani oran yok.

4-) Eşit Oranlı

Mutlak sıfır vardır.

Birim vardır.

En gelişmiş ve en fazla bilgi veren ölçek düzeyidir.

Tüm matematiksel işlemleri yapabiliriz.Kat ve oran bilgisine ulaşabiliriz.

  • Hız
  • Nüfus
  • Ağırlık
  • Boy uzunluğu

Verilen zaman ifadesi süre bildirmiyorsa mutlak sıfırdır.

Doğrudan Ölçme – Dolaylı Ölçme – Türetilmiş Ölçme

5 Yanıt
Doğrudan Ölçme
  • Bir özelliği kendisiyle ilgili olan, benzer olan bir özellikle ölçüyorsak doğrudan ölçmedir.

Metre ile uzunluk ölçme.
Burada metre bir uzunluk, ölçülmek istenen özellikte bir uzunluk olduğu içün doğrudandır.

Kefeli teraziyle ağırlık ölçmek.
Kefeli terazinin bir ucuna ağırlığını ölçmek istediğimiz nesneyi, öbür ucuna da ağırlığı koyarız.Ee haliyle ağırlığı ağırlıkla ölçmüş olmaz mıyız?

Sadece duyu organları kullanılarak yapılan ölçmedir diyebiliriz.

Hata oranı dolaylı ölçmeye göre daha azdır.Daha güvenilir ve geçerli ölçümler yaparız.

Dolaylı Ölçme
  • Ölçülen özelliği kendisiyle ilgili olmayan yani kendisine benzer olmayan bir özellikle karşılaştırarak ölçmektir.

Termometre ile sıcaklık ölçmek.
Sıcaklık özelliğini, Termometredeki civanın yüksekliğiyle karşılaştırarak ölçüyoruz.Eee ne alaka sıcaklıkla civanın yükseliği…İşte buna dolaylı ölçme denir.

Yaylı terazi ve baskülle ağırlık ölçmek.
Yaylı terazinin ucuna ağırlığını ölçmek istediğimiz nesneyi takar ve yayın uzamasıyla kıyaslarız.Ağırlığı uzunlukla ölçüyoruz.Ne alakala la ağırlıkla uzunluk?Dolaylıııı

Unutma!!!
Eğitim ve psikolojide kullanılan tüm test puanları dolaylı ölçmedir.

  • İlgi envanteri
  • Tutum ölçeği
  • Kişilik testi
  • Zeka testi

Hata oranı daha fazladır.

Türetilmiş Ölçmeİki farklı değişken arasında aritmatik işlemler ile bağıntı kurarak farklı üçüncü bir değişkene ulaşıyorsak olay türetilmiş ölçmedir.

Formül varsa türetilmiştir.

Ölçme – Değerlendirme – Ölçme Sonucu(Ölçüm) – Ölçüt – Ölçme Kuralı

Bir Cevap Yazın

Ölçme

Bir özelliğin gözleyip sayı, sembol ya da sıfatla ifade etmektir.

Örneğin,

Hale iyi bir insandır. – > Sıfatla Hale’yi ifade ediyor.
Ahmet KPSS’de 1. oldu. -> Ahmet’in KPSS durumunu gözlemiş ve 1. olduğunu söyleyerek sayı ile ifade etmiş.

Ölçme Yapabilmek İçin;

  • Özelliği belirlememiz lazım.
    Yani neyi ölçececeğiz? Haliyle ona karar vermek lazım…
  • Gözlem yapmalıyız.
    Ne ile ölçeceğiz.
  • Sonucu ya sayı, ya sembol ya da sıfayla ifade ediyoruz.

Ölçmede betimleme yaparız ama bu betimleme sonucunun herhangi bir şeye yetip yetmediği hakkında karar vermeyiz.

Ölçme işlemi farktan doğmuştur.

Ölçme bir özelliğin miktarını betimlerken o özelliğin herhangi bir şeye yetip yetmediğine karar bildirmez.

Ölçme değerlendirmeye nazaran daha objektiftir diyebiliriz.

Sıralama ve sınıflama bildiren işlemler ölçmedir.

Değerlendirme

Ölçme ile elde edilen sonuçları bir kriterle karşılaştırarak bir karara varmaktır.

  1. Değerlendirme yapabilmek için elde ölçme sonucu olmalıdır.
  2. Belirlediğim ölçüt ya da kriterle(yeterlilik sınırıyla) karşılaştıracaksın.
  3. Karar, yargı, hüküm vereceksin.

Yani uzun lafın kısası değerlendirmede karar veririz.

Ahmet KPSS’den 1. olduğu için atandı.

Şimdi bu örneğe bakalım.Ahmet’in KPSS’den 1. olması bir ölçmedir.Peki soruyorum.”1. oldu da ne oldu?” bu sorunun cevabı “atandı” dır.Hmm demek ki, ölçme sonucunda bir yargı verilmiş ve bu cümle değerlendirme olmuştur.

DİKKAT!!!
Demek ki, bir cümle içinde birden fazla ölçme ifadesi yer alabilir.Lakin bir adet değerlendirme ifadesi olursa o cümle komple değerlendirmedir.

Daha subjektiftir diyebiliriz.Kanaat olduğu için öznel yapıdadır.

Ölçme Sonucu(Ölçüm)

Ölçüm sonucunda ki sayı, sembol ya da sıfattır.

Ali matematikten 90 puan aldı.
Bugün hava sıcak.
Bu gün hava 15 C.

Ölçüt(Kriter – Yeterlilik Sınırı)

Değerlendirmeye dayanak oluşturan sınırdır.

Mezun olabilmek için diploma notunun 4 üzerinden en az iki olması gerekir.

Ölçme Kuralı

Hangi miktara ne kadar puan verileceğinin belirtildiği ifadelerdir.

Her soru 10 puandır.
1. ve 4. sorular 20 şer diğerleri 10 ar puandır.
Bu sınavdan alınabilecek en yüksek puan 100 dür.
Puanlama için hazırlanan cevap anahtarı da bir ölçme kuralıdır.

Kural ifadesi tamamen puanlamayla ilgili olmalıdır.Puanı etkilemesi gerekiyor.Aksi taktirde Sınav kuralı olur.

Sınav süresi 45 dkdır. -> Sınav kuralı.Puanlamayı etkilemez.
Kurşun kalemle işaretleyiniz. -> Sınav kuralı.Yönerge.Puanlamayı etkilemez.