Aylık arşivler: Haziran 2015

Tarih 50 Yeni Bilgi(4)

  1. Medeni Kanun, Türk kadınına Edinilmiş mallara katılma rejimi hakkı vermemiştir.Bu hak 2002 yılında çıkarılan bir yasayla düzenlenmiştir.
  2. Hukuk alanında meydana gelen değişimlerin kronolojik sıralaması;
    1. Şeriye Mahkemeleri’nin kaldırılması.
    2. Medeni Kanununun kabul edilmesi.
    3. Devletin dini İslam’dır, hükmünün anayasadan çıkarılması.
    4. Atatürk ilkelerinin anayasa konulması.
  3. 1928 yılında yapılanlar;
    • Milletler Arası rakamların kabul edilmesi.
    • Yeni Türk Harflerinin kabulü.
    • Millet Mekteplerinin açılması.
  4. Osmanlı Devleti döneminde Osman Hamdi Bey öncülüğünde açılan Sanayi-i Nefise Mektebi Güzel Sanatlar Fakültesi‘ne dönüştürülmüştür.Günümüzde adı Mimar Sinan Üniversitesi olarak değiştirilmiştir.
  5. Türk Dil Kurumu‘nun ilk başkanı Samih Rıfat Yalnızgil‘dir.
  6. 1933 yılında Atatürk tarafından gerçekleştirilen üniversite reformu Albert Malche isimli bilim adamının yazdığı rapor doğrultusunda şekillenmiştir.
  7. Atatürk’ün direktifleriyle Türkiye’de ki müzik kurumlarının durumları hakkında rapor yazdırılan ve bu rapor doğrultusunda Musiki Muallim Mektebi’nin açılmasına katkı sağlayan Prof. Paul Hindemith‘tir.
  8. Türkiye Cumhuriyeti’nden önce para basmaya yetkili olan Osmanlı Bankası(Bank-ı Osmani), 1930’da Merkez Bankası‘nın kurulmasıyla para basma yetkisini bu bankaya devretmiştir.
  9. Mustafa Kemal Atatürk, 1927 yılında Cumhuriyet Halk Partisi‘nin “Değişmez Genel Başkanı” olarak seçilmiştir.
  10. 1926 yılından itibaren Türk kadınına verilen hakların uluslararası boyutta anlatılması ve tartışılması amacıyla Atatürk tarafından 22 Nisan 1935’de İstanbul’da Uluslararası Kadınlar Birliği Kongresi toplanmıştır.
  11. Kabotaj Kanunu‘nun çıkarılması kapitülasyonların kaldırılmasını tamamlayan bir gelişmedir.
  12. Türkiye, 1926 yılından itibaren yılbaşını 1 Ocak ve günü yirmi dört saate taksim eden değişikliği yapmıştır.
  13. TBMM, Mustafa Kemal’i 4 kere Cumhurbaşkanlığı’na seçmiştir.
  14. 1. Beş Yıllık Sanayi Planı 1934 yılında uygulamaya konulmuştur.
  15. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu‘nun çıkarılması TBMM’nin gerçekleştirdiği Cumhuriyet rejiminin temelini oluşturmak için atılan ilk adım olmuştur.
  16. 20. YY başlarında nesnelerin parçalanıp, ayrıştırılıp derin bir anlam ve görünüm kazandıran, en ünlü temsilcilerinin Pablo Picasso ve Georges Braque olan ve ülkemizdeki birçok ressamı da etkileyen sanat akımı Kübizm‘dir.
  17. Atatürk’ün hastalığının ilerlemesi nedeniyle 1 Kasım 1938’de TBMM toplantısının açılış konuşmasını Atatürk’ün yerine yapan devlet adamı Celal Bayar‘dır.
  18. Atatürk’ün rahatsızlığına Yalova gezisinde ilk teşhisi koyan doktor Dr. Nihat Reşat Belger‘dir.
  19. 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile daha önce yapılmış Lozan Antlaşmasın‘daki milli egemenliğimizi sınırlandıran engeller ortadan kalkmıştır.
  20. Ankara’da bulunan Gençlik Parkı ve İstanbul’da bulunan Gezi Parkı İsmet İnönü zamanında açılmıştır.
  21. Türkiye SSCB tarafından oluşturulan ve harbi kanun dışı sayan Litvinov Protokolü‘nü imzaladı.Bu protokolü imzalayan Türkiye, ABD’nin önderliğinde kurulan ve harbi kanun dışı sayan bir başka oluşum olan Briand Kellog Paktı‘na üye oldu.
  22. Türkiye ve İngiltere arasındaki Musul Meselesini çözmek için Haliç Konferansı düzenlenmiştir.
  23. Türkiye’nin kuruluşlara üye tarihleri;
    • 1932’de Milletler Cemiyeti
    • 1934’te Balkan Antantı
    • 1937’de Sadabat Paktı
  24. Paris Barış Konferansı‘nda oluşan Dörtler Konseyi üyeleri; İngiltere, ABD, Fransa, İtalya
  25. Paris Barış Konferansı‘na sunulan ve Suriye ve Filistin Araplarını konu eden rapor King – Crane‘dir.
  26. Bolşeviklerin sistemli eylemlerde kullandıkları örgüt ÇEKA‘dır.
  27. Basmacı Harekatının manevi esin kaynağı olan kişi Köroğlu‘dur.
  28. Üç Tarzı Siyaset adlı eserin yazarı Yusuf Akçura‘dır.
  29. 1929 Dünya Mali Bunalımı‘nın Türkiye’ye etkisi olan Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti‘nin kurucusu Kazım Özalp‘tır.
  30. 1929 Dünya Mali Bunalımı öncesinde hiperenflasyonun en güçlü şekli ile yaşandığı Avrupa ülkesi Almanya’dır.
  31. 1939 yılında İgor Sikorsky adlı mühendis Helikopter konusunda ilki yapmıştır.
  32. Zeki Velidi Togan‘ı Türkiye’ye davet ederek ona gerekli çalışma ortamını sağlayan dönemin Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi‘dir.
  33. Türkiye’yi Milletler Cemiyeti‘nde ilk kez temsil eden görevli Cemal Hüsnü Taray‘dır.
  34. Montrö Boğazlar Sözleşmesini Türkiye adına imzalayan Dış İşleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras‘tır.
  35. İtalya, Nyon Konferansı‘nın toplanmasına yol açmıştır.
  36. Çiçek Savaşı, Almanya’nın Avusturya’ya saldırmasını ifade etmektedir.
  37. 2. Dünya Savaşı sırasında Japonya Hong Kong’u İngiltere’den almıştır.
  38. 2. Dünya Savaşı sırasında toplanan 1. Kahire Konferansı‘nda Türkiye’yi temsil eden Dışişleri Bakanı Numan Menemencioğlu‘dur.
  39. Türkiye, 2. Dünya Savaşında Krom satmıştır.
  40. 2. Dünya Savaşı sırasında başbakanlarımız;
    • Refik Saydam
    • Ahmet Fikri Tüzer(vekaleten)
    • Şükrü Saraçoğlu
  41. Almanya’nın olası saldırısına karşı Çatalca’da Çakmak Hattı kurulmuştur.
  42. 2. Dünya Savaşı etkisi ile Türkiye’de;
    • Et Balık Kurumu
    • İaşe Müsteşarlığı
    • Petrol Ofisi
    • Ticaret Ofisi
      kuruldu.
  43. Sol eğilimli günlük yayın yapan bir gazetenin karşıt gruplar tarafından basılmasına Tan Olayı denir.
  44. İsmet İnönü için Milli Şef ifadesini ilk kullanan gazete Akşam‘dır.
  45. Almanya’nın Südetler bölgesini işgal etmesi Avrupa devletlerinin Münih Konferansı‘nı yapmasına neden olmuştur.
  46. Roosevelt, Churcill ve Stalin arasında savaş sonrası yapılacaklara yönelik kararların alındığı konferans Yalta Konferansı‘dır.
  47. 2. Dünya Savaşından sonra yapılacak olan barış antlaşmalarının şartlarının belirlendiği konferans Postdam Konferansı‘dır.
  48. 2. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru toplanan Yalta Konferansı‘nda Mihver Devletlere savaş ilan eden devletlerin Birleşmiş Milletlere üye olarak kabul edilmesine karar verilmiştir.
  49. İngiltere Yatıştırma Politikası doğrultusunda Avrupalı devletlerle Münih Konferansı‘nı toplamıştır ve bu konferansta Almanya’ya Südetler bölgesini vermiştir.
  50. 1943 yılında Fransız Ulusal Kurtuluş Komitesi‘nin başkanı olan ve Fransa’nın Alman işgalinden kurtulmasında önemli rol oynayan eski Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle‘dir.

 

Tarih 50 Yeni Bilgi(3)

  1. 2. Mahmut zamanında batı tarzı hükümet anlayışını yerleştirmek amacıyla merkez teşkilatında yapılan yeni düzenlemeler arasında Şehremini‘nin varlığına dokunulmamıştır.
  2. Osmanlı Devletine karşı başlayan Rum isyanına, Rus çarı tarafından kurdurulan Etniki Eterya Cemiyeti destek vermiştir.
  3. Napolyon’un değiştirdiği Avrupa haritasının yeniden çizmek ve Avrupa’nın geleceğini belirlemek amacıyla toplanan kongre Viyana Kongresi‘dir.
  4. Suntan Abdülaziz’in Avrupa gezisine çıktığı Saltanat Vagonu bugün Rahmi Koç Sanayi Müzesi‘nde sergilenmektedir.
  5. Osmanlı Devleti, Mısır sorunu çözümünde destek olabilmek için İngiltere ile Balta Limanı Antlaşması‘nı imzalamıştır.
  6. İtalya, 1840 yılında yapılan Londra Boğazlar Konferansına katılmamıştır.
  7. Osmanlı Devletinde ilk siyasi partiler 1. Meşrutiyet’te değil, 2. Meşrutiyet’te kurulmuştur.
  8. 1878 yılında Ayastefanos Antlaşması‘nın yerine imzalanan Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devleti’nin tek kazancı Doğu Beyazıt‘tır.
  9. 1. Dünya savaşı sonunda kurulan yeni devletler arasında; Yugoslavya, Çekoslovakya ve Polonya vardır.
  10. 2. Meşrutiyet’in ilanı sırasında;
    • Girit
    • Bosna – Hersek
    • Bulgaristan
      Osmanlı devletinin elinden tamamen çıkmıştır.
  11. Osmanlı tarihinde ilk kez meclis kararıyla görevinden alınan padişah 2. Abdülhamit‘tir.
  12. İzmir’in işgalinin protesto edilmesi amacıyla yapılan Sultan Ahmet ve Fatih mitinglerinde milli duyguları coşturan ve işgalleri protesto eden konuşmacılar;
    • Halide Edip Adıvar
    • Selim Sırrı Tarcan
    • Mehmet Emin  Yurdakul
    • Nakiye Hanım
    • Namık Kemal
  13. Milli Mücadele’nin hazırlık döneminde millet iradesine dayalı yeni bir devlet kurulacağının ilk işareti Amasya Genelgesi(Amasya Tamimi)‘nde verilmiştir.
  14. Hacım Muhittin Bey önderliğinde toplanan Balıkesir ve Alaşehir Kongreleriyle Batı Cephesi kurularak Yunanlılarla daha aktif bir şekilde savaşılması kararı alınmıştır.
  15. Halide Edip Adıvar ve Yunus Nadi‘nin katkısı Mustafa Kemal’in izniyle Milli Mücadele’yi halka ve dünya kamuoyuna duyurmak amacıyla 6 Nisan 1920’de Ankara’da açılan kurum Anadolu Ajansı‘dır.
  16. 1921 Anayasası’nda İki Dereceli Seçim Sistemi vardır.Tek Dereceli Seçim Sistemi 1946 yılından sonra uygulanacaktır.
  17. 1. TBMM’nin, “Yasama ve Yürütme yetkisi TBMM’ye aittir.” kararı ileride Cumhuriyet rejimine geçileceğinin en güçlü kanıtıdır.
  18. Anadolu içinde devlet kurma amacıyla çıkan isyanlar.
    • Cemil Çeto
    • Rum
    • Ermeni
  19. Düzenli orduya geçiş çalışmalarının sıralaması;
    1. Kuvay-ı Milliye giderlerinin Milli Savunma Bakanlığı tarafından karşılanması.
    2. Subay Yetiştirme Merkezleri’nin açılması.
    3. Seferberlik ilan edilerek askere alma işlemlerinin başlaması.
    4. Batı Cephesi’nin ikiye ayrılması.
  20. Kurtuluş Savaşı’nın hüznünü, yıkıcılığını ve savaşın ne zor şartlar altında kazanıldığını tuvallerine yansıtan ressamlar;
    • İbrahim Çallı(Zeybekler Tablosu)
    • Ruhi Arel
    • Hikmet Onat
    • Cemal Tollu
  21. 1. İnönü Savaşı‘nın kazanılmasında İsmet Paşa ve İzzettin Paşa etkin rol oynamıştır.
  22. 1. İnönü Savaşı‘ndan sonra yapılan Londra Konferansı‘na, Fransa ve İtalya Yunanistan’ın da katılması için çaba sarf etmiştir.
  23. Kurtuluş Savaşı üzerine yazılan ilk roman Halide Edip Adıvar – Ateşten Gömlek‘tir.
  24. Türk tarihinde ilk kez Teşkilât-ı Esasîye ile egemenlik sadece millete verilmiştir.
  25. Halide Edip Adıvar, Kurtuluş Savaşı yıllarında onbaşı, çavuş, başçavuş rütbelerinde ordu hizmetinde çalıştığı dönemde yaşadıklarını Türk’ün Ateşle İmtihanı adlı eserinde toplamıştır.
  26. Fatih Rıfkı Atay‘ın Mustafa Kemal’in yaşamını, Kurtuluş Savaşı yıllarını ve Cumhuriyet devri ile ilgili anılarını Çankaya adlı eserinde kaleme almıştır.
  27. Sakarya Savaşı’ndan sonra Yunanlıların yakıp yıktığı bölgeleri incelemek için Anadolu’ya gönderdiği Tetkik-i Mezalim Heyeti(Yunan Zulmünü İnceleme) içerisinde yer alanlar;
    • Halide Edip Adıvar
    • Yusuf Akçura
    • Yakup Kadri Karaosmanoğlu
    • Fatih Rıfkı Atay
    • Mehmet Asım
  28. Lozan görüşmeleri’ne boğazların statüsü konusunda Bulgaristan ve Sovyet Rusya dahil olmuştur.
  29. Büyük Taarruz öncesi sorunun barışçıl yollarla çözülmesini isteyen Mustafa Kemal’in Avrupa’da temaslarda bulunmak için gönderdiği Dışişleri Bakanı, Yusuf Kemal Tengirşenk‘tir.
  30. Kitap yazan komutanlar;
    • Kazım Karabekir, İstiklal Harbimiz
    • Ali Fuat Cebesoy, Milli Mücadele Hatıraları
    • Kemal Arıburnu, Atatürk’ten Anılar
  31. Atatürk döneminde çok partili hayata geçiş denemelerini sona erdiren gelişme Menemen Olayı‘dır.
  32. Cumhuriyet rejimini ve devlet yapısını değiştirmeye yönelik çıkan ikinci isyan Menemen Olayı‘dır.
  33. Menemen isyanı, Serbest Cumhuriyet Fırkası kapatıldıktan sonra ortaya çıkmıştır.
  34. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanması 1925 yılında yasalaşmıştır.
  35. Mustafa Kemal’in doğumunun 100. yılında bildiri yayınlayan UNESCO, bildiride aşağıdakilere değinmiştir;
    • Atatürk sömürgecilik ve yayılmacılığa karşı savaş açan ilk liderdir.
    • Mücadelesini gerçekleştirirken barışa ve insan haklarına saygıya büyük önem vermiştir.
  36. Cumhuriyet’in onuncu yıl kutlamalarına gelerek bu tarihi olayı filme alarak belgeleyen Rus yönetmen Sergey Yutkeviç‘tir.
  37. Mustafa Kemal’in “Bu dizelerde ulusal benliğimizin gururunu tattıran ilk anlatımı buldu.” dediği “Cenge Giderken” şiiri Mehmet Emin Yurdakul‘a aittir.
  38. Cumhuriyetçilik ilkesinin bütünleyicileri Ulus Egemenliği, Demokrasi ve Seçme ve Seçilmedir.
  39. Halkçılık ilkesi ile ilgili olanların bazıları;
    • Medeni Kanunun çıkarılması.
    • Soyadı Kanunun kabul edilmesi.
    • Millet Mekteplerinin açılması.
  40. Ankara’nın başkent ilan edilmesinde TBMM’ye sunduğu önergeyle İsmet İnönü rol oynamıştır.
  41. Cumhuriyet döneminde Erkan-ı Harbiye Vekaleti‘nin kaldırılmasıyla ordu siyasettin dışında tutulmuştur.
  42. Erkan-ı Harbiye Vekaleti yerine;
    • Sadece askeri işlerden sorumlu Genelkurmay Başkanlığı
    • Sadece siyasi konulardan sorumlu Milli Savunma Bakanlığı
      kuruldu.
  43. Cumhuriyet döneminde yürürlüğe giren ilk kağıt para İngiltere’de basılmıştır.
  44. Atatürk döneminde halkın ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde müfredatların yenilenmesi ile okul açılmasının Milli Eğitim Bakanlığı‘nın iznine bağlanması Maarif Teşkilatı Kanunu ile belirlenmiştir.
  45. Atatürk döneminde tarımsal üretimi artırmak için aşağıdakiler yapılmıştır;
    • Atatürk Orman Çiftliği’nin kurulması.
    • Aşar vergisinin kaldırılması.
    • Tohum Islah İstasyonları’nın kurulması.
  46. Atatürk döneminde,
    • Türk Kuşu
    • Türk Hava Kurumu 
      kurulmuştur.
  47. Atatürk’ün kağıt para üzerindeki resimleri 1938 – 1951 yılları arası kaldırılmıştır.
  48. Türkiye’de maden işletmeciliğini gerçekleştirmek amacıyla 1925 senesinde Etibank kurulmuştur.
  49. Türkiye Cumhuriyeti’nde kadınlar 1935 yılında yapılan genel seçimlerde ilk defa oy kullanmışlardır.
  50. Atatürk döneminde inkılap kronolojisi;
    1. Şapka Kanunu(1925)
    2. Miladi Takvim(1926)
    3. Ölçü birimlerinde değişiklik(1931)
    4. Soyadı kanunu(1934)

Yasama – TBMM Seçimleri ve Milletvekilliği

  • Yasama = Kanun yapma
  • Yürütme
  • Yargı = Bağımsız mahkemeler yerine getirir.
  • Yasama, babadır,
  • Yürütme, anadır,
  • Yargı, görümcedir.Durmadan gözetip karıştırır.

Yasama

  • 1982 Anayasasında TBMM’ye verilmiştir.
  • TBMM’nin kanun yapma ve parlamento kararı alma yetkisi olarak da tanımlanır.
  • Parlamento kararı alma yetkisidir.

Özellikleri

  • Genelliği(Sınırsızlığı)
    Anayasaya aykırı olmadığı sürece istediği detayda kanun düzenleyebilmesidir.
  • Asliliği(İlkelliği)
    TBMM’nin bir konuyu araya kimse girmeden doğrudan doğruya düzenleyebilmesidir.
  • Devredilmezliği
    Devredilmez işte.
  • Sürekliliği
    Yasama yetkisinin hiçbir koşulda kesintiye uğramamasıdır.

TBMM Seçimleri

1982 Anayasasına göre TBMM kaç vekilden oluşur?
Cevap = 550

Olağan Seçim

  • 4 yıl dolmadan önceki son Pazar’da seçimler yapılır.

Olağanüstü Seçim

  • Seçimlerin 4 yıl dolmadan yapılmasına olağanüstü seçim denir.

Erken Seçim

  • Meclis kendi isteğiyle seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.Şarta bağlı olmaksızın.Keyfine.
  • Meclis bu kararını bir parlamento kararı ve özel bir sayıya gerek olmadan basit çoğunlukla alabilir.

Meclisin toplantı açabilmesi için gereken toplantı yeter sayısı en az 184 vekildir.

Vekiller mazeretsiz beş kere gelmezlerse vekillikleri elden gidiyor.O yüzden paşa paşa gelmek zorundalar.

Salt Çoğunluk = Vekil Sayısı / 2 + 1

Mecliste kural olarak kararlar katılanların salt çoğunluğuyla alınır.

Kararlarda en az 139 vekil çıkacak.

Örneğin,

100 kişiye toplantı açılır mı?
Hayır.184’ün altında.

Peki 210 kişiye toplantı açılır mı?
Evet
Katılanların Salt çoğunluğu kaç?
106
106 ile karar çıkar mı?
Hayır.139’dan az.

Peki 300 vekil katıldı.Toplantı açıldı mı?
Evet
Katılanların salt çoğunluğu kaç?
151
151 ile karar çıkar mı?
Evet

Meclis Erken Seçim kararını basit çoğunlukla alıyor.Yani toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla alıyor.

Cumhurbaşkanının Seçimleri Yenilemesi

  • Bakanlar Kurulunun herhangi sebeple 45 gün içerisinde kurulamaması veya kurulduğu halde güven oyu alamaması gibi durumlarda Cumhurbaşkanı meclis seçimlerini 4 yıllık süre dolmadan yenileyebilir.
  • Cumhurbaşkanı meclis seçimlerini yenileme kararı vermeden önce meclis başkanının görüşünü almak zorundadır.Ancak bu görüş bağlayıcı değildir.
  • Cumhurbaşkanının yenileme kararı alması halinde yenileme kararını izleyen 90 günden sonraki ilk Pazar günü seçim yapılır.
  • Cumhurbaşkanı meclis seçimlerini yenileme kararı verdikten sonra kararından vazgeçmez.

TBMM veya Cumhurbaşkanı seçimlerin öne çekilmesi kararı verirse bu durum 48 saat içinde Bakanlar Kurulu tarafından ilan edilir.

Seçimlerin Geriye Bırakılması

Seçimler sadece Savaş durumunda ertelenebilir.

Seçimi erteleyen meclistir.

1 yıl ertelenir.

Ara Seçim

550 vekilden herhangi bir eksik olursa, o eksikliği doldurmak için yapılan seçimdir.

Örneğin,

Ankara vekilinin başına bir iş gelmişse seçim sadece Ankara’da yapılır.

Kuralları
  • Bir yasama döneminde(4 yıl) bir kere ara seçim yapılır.
  • Seçimlerden 30 ay geçmedikçe ve seçimlere 1 yıl kala ara seçime gidemezsin.
  • İstisnalar;
    • En az 28 vekil eksilmişse ilk 30 ay seçim yapabilirsin ama son 1 yıl seçim yapamazsın.
    • Bir ilin hiç vekili kalmadıysa istediğin zamanda seçime gidebilirsin.

Örneğin,

Ankara’da 50 vekil var.Biri gitti geriye 49 vekil kaldı.Mecliste toplam 549 vekil kaldı.Bu durumda ilk 30 ay ve son 1 yıl ara seçim yapamam.

Ankara’dan 5, Adana’dan 10, Antalya’dan 15, İzmir’den 20, Diyarbakır’dan 25 vekil öldü.Bu durumda 75 vekil eksik yani 475 vekil kaldı.En az 28 vekil eksilmişse son 1 yıl hariç geri kalan zamanlarda(ilk 30 ay da dahil) ara seçime gidebilirim.

Malatya’nın tüm vekilleri öldüyse istenilen bir tarihte seçime gidilir.(İlk 30 ay ve son 1 yıl da dahil)

Milletvekili

  • Milletvekili sayısını Anayasa belirler.
  • Vekillerin illere göre dağılımını ise nüfusa göre Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenir.
Milletvekili Seçilebilmek İçin Gereken Şartlar
  • Türk vatandaşı olmak.
  • 25 yaşını doldurmak.(2006 değişikliği)
  • En az ilkokul mezunu olmak.
  • Kısıtlı olmamak.
  • Askerlik tamamlanmış olmalı.
  • Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak.
  • Taksirli suçlar hariç toplam 1 yıl veya daha üstü hapis ile ağır hapis cezasından hüküm giymemiş olmak.
Görevinden Çekilmeden Milletvekili Olamayacak Görevliler
  • Hakimler, Savcılar
  • Yüksek yargı organları
  • Silahlı kuvvetler mensupları
  • Yüksek öğretim kurulu üyeleri ve öğretim elemanları
  • Memurlar

TBMM Üyelerinin Hukuki Statüsü

Vekil seçildiğine dair tutanak düzenlenir.(Mazbata)Millet vekilli sıfatı kazanılır.

Vekilin mazbatası İl Seçim Kurulu tarafından hazırlanır.(Yüksek Seçim Kurulu tarafından değil!)

Vekiller tüm Türkiye’yi temsil eder.

Yasama Bağışıklığı

Yasama Sorumluluğu

Yasama Dokunulmazlığı

  • Kaldıramazsın.
  • Mezarar kadardır.
  • Vekil rahat davransın diye vardır.
  • Pazara kadardır.
  • Meclis kaldırır.
  • Kaldırılması vekilliği bitirmez.

Milletvekilliğini Sona Erdiren Meseleler

  • Kendiliğinden Sona Erme
    • Ölüm
    • Cumhurbaşkanı seçilme
  • TBMM Kararı İle Sona Erme
    • İstifa(Çekilme)
      Basit çoğunluk
    • Devamsızlık
      Meclis üye salt çoğunluğu
    • Milletvekilliği ile bağdaşmayan görevde devam etme.
  • Mahkeme Kararı İle Sona Erme
    • Kısıtlanma
      Sulh Hukuk Mahkemesi kısıtlanma kararı alır.
    • Kesin hüküm giyme.

Milletvekilliğinin Düşmediği Haller

  • Bakan olması
  • Başbakan olması
  • TBMM Başkanı olması
  • Dokunulmazlığın kaldırılması
  • Partisinden istifa etmesi.

Dokunulmazlığın kaldırılması ve vekilliğin düşürülmesine karşı ilgili vekil ya da başka bir vekil 7 gün içinde Anayasa Mahkemesine itiraz eder.Anayasa Mahkemesi 15 gün içinde kesin kararını açıklar.

Temel Hak ve Ödevler

Kişinin Hak ve Ödevleri

  • Kişilik haklarıyla aynı şey değildir.
  • Devlet kişi haklarına kafasına göre müdahale edemiyor.
  • Devlet kafasına göre müdahale edemediğinden dolayı Negatif Statü Hakları denir.
  • Devlet kafasına göre müdahale edemediğinden dolayı bir adıda Koruyucu Haklar‘dır.
Verilen ifadede

  • dokunulmazlığı
  • özgürlüğü
  • hürriyeti

görüyorsanız kişi hakkıdır.

“Basın araçlarının korunması kişinin hak ve ödevleridir.” buraya girer.İstisnadır.

Sosyal ve Ekonomik Hak ve Ödevleri

  • Devlet müdahale edebiliyor.Devlet benim için birşeyler sağlıyor.
  • Devlet müdahale edebildiği için, bana birşeyler sağlayabildiği için Pozitif Statü Hakları denir.
  • Devletten eğitim hakkı, sağlık hakkı isteme hakkım olduğu için bir diğer adıda İsteme Hakkı‘dır.
Verilen ifadede

  • … korunması

diyorsa Sosyal ve Ekonomik haktır.

“Çalışma ve sözleşme yapma özgürlüğü” buraya girer.İstisnadır.

Siyasi Hak ve Ödevler

  • Örneğin devlette öğretmen olmayı istemem benim siyasi hakkımdır.
  • Aktif Statü Hakları
  • Katılma Hakları

Kişi Hak ve Ödevleri

Sosyal ve Ekonomik Hak ve Ödevler

Siyasi Hak ve Ödevler

  • Kişi dokunulmazlığı
  • Din ve vicdan hürriyeti
  • Düşünme kanaat hürriyeti
  • Zorla çalıştırma yasağı
  • Haberleşme hürriyeti
  • Ispat hakkı
  • Konut dokunulmazlığı
  • Dernek kurma hürriyeti
  • Kanuni hakim güvencesi
  • Mülkiyet hakkı
  • Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı
  • Yerleşme ve seyahat hürriyeti
  • Düşünceyi açıklama hürriyeti
  • Bilim ve sanat hürriyeti
  • Düzeltme ve cevap hakkı
  • Kanuni akım güvencesi
  • Basın hürriyeti
  • Müşkiyet Hakkı
  • Konut hakkı
  • Kamulaştırma
  • Toprak mülkiyeti
  • Sendika kurma
  • Grev ve Lokavt hakkı.
  • Kıyılardan yararlanma
  • Çalışma ve sözleşme özgürlüğü
  • Dinlenme hakkı
  • Eğitim ve öğrenme hakkı
  • Sağlık hakkı
  • Toplu iş sözleşme hakkı
  • Ücrette adaletin sağlanması
  • Sanat ve sanatçının korunması
  • Devletleştirme ve özelleştirme
  • Çalışma ve sözleşme özgürlüğü
  • Eğitim ve öğrenme hakkı
  • Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması
  • Yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşlarının korunması
  • Türk vatandaşlığı
  • Seçme ve seçilme hakkı
  • Vergi ödevi
  • Dilekçe hakkı
  • Bilgi isteme hakkı

İlk Kamu Baş Deneticisi kimdir?
Cevap = Mehmet Nihat Ömeroğlu

Kamu Baş Denetcisi nereye bağlıdır?
Cevap = Mesliş Başkanlığına bağlı ve 4 yıl görev yapar.

    Anayasa’da hem hak hem ödev olarak düzenlenen haklar;

  • Eğitim ve öğretim hakkı
  • Çalışma ve sözleşme hürriyeti
  • Vatan hizmeti

Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlandırılması

  • Sınırlama ancak kanunla yapılabilir.
  • Kanun hükmünde kararname ile temel hak ve hürriyetler sınırlandırılabilir.
  • Olağan kanun hükmünde kararnameyle sadece sosyal ve ekonomik haklar düzenlenebilir.
  • Olağanüstü kanun hükmünde kararnameyle sosyal, ekonomik ve kişi hakları düzenlenebilir.
  • Ölçülülük ilkesine uygun olmalıdır.

Tarih 50 Yeni Bilgi(2)

  1. Reform hareketleri sonucu ortaya çıkan Protestanlık mezhebinin varlığı Katolikler ile yapılan Augsburg Antlaşması sonucu kabul edilmiştir.
  2. Dünyanın yuvarlak olduğunu ve güneşin etrafında döndüğünü açıkadığı için klise tarafından Aforoz edilen ve Enginizasyon Mahkemeleri’nde yargılanan Rönesans dönemi bilim adamı Galile‘dir.
  3. Macellan, Vasko Dö Gema ve Bartelmi Diyaz coğrafi keşiflere katılmıştır.
  4. Katip Çelebi, devletin buhrana girmesini Osmanlı medreselerinin bozulmuş olmasına bağlamıştır.
  5. 17. YY, dönemin aydınları tarafından”Tereddi ve Tagayyür(Yozlaşma ve Bozulma)” olarak nitelendirilen yüzyıldır.
  6. Vaka-i Vakvakiye ve Çınar Vakası olarak bilinen olay 4. Mehmed döneminde ortaya çıkmıştır.
  7. 17.YY’da mutalist(karşılıklı çıkar) bir tavır sergileyen Osmanlı – Fransız arası Mora’yı kuşatan Venediklilere Fransa’nın mühimmat ve askeri yardım yapması ile bozulmuştur.Mora Yardımı
  8. Celay-ı Vatan” ve “Diyar-ı Terk” sorunları Celali İsyanlarından sonra ortaya çıkmıştır.
  9. Celali İsyanlarından sonra Anadolu’da nizamı ve devlet otoritesini sağlayan vezir-i azam Kuyucu Murad Paşa‘dır.
  10. Sultan İbrahim’in gözdesi iken Osmanlı soyunun kurumasını hanedana bir şehzade vererek önleyen haseki sultan Hatice Turhan Sultan‘dır.
  11. 17. YY’da Osmanlı Devleti’ni 14 sene isyanla uğraştıran Celaliler, bu dönemin Celali Fetreti ismiyle anılmalarına sebep olmuştur.
  12. Osmanlı topraklarında Hristiyanların kendi arasındaki yaptığı mücadeleler Cizvili Papazlarının Misyonerliklerinden sonra başlamıştır.
  13. 17. YY Osmanlı Devleti’nin Avrupa’yı örnek almamasının nedeni Kanun-ı Kadim isimli belgelerdir.
  14. Viyana bozgunundan sonra Avusturya’nın kuşattığı ilk şehir Budin‘dir.
  15. Osmanlı tarihinde ilk defa gece sokağa çıkma yasağı getiren padişah 4. Murat’tır.
  16. İstanbul’da bulunan Yeni Cami ve Mısır Çarşısı 4. Mehmet döneminde inşa edilmiştir.
  17. Avrupa’da yaşayan Rönesans ve Akıl Çağı ileride Sanayi İnkılabının zeminini hazırlamıştır.
  18. Avrupa halkına mezhep seçme özgürlüğü Vestfalya Antlaşması ile verilmiştir.
  19. Osmanlı – İran antlaşmalarından biriside Serav Antlaşması‘dır.
  20. Avrupa tarzında düzenlenmiş ilk Osmanlı kurumu Humbaracı Ocağı‘dır.Aleksandra Comte de Bonnevale ıslah etmiştir.
  21. 3. Selim’in at üzerinde duran yağlıboya tablosunu çizen ünlü ressam Hippolite Bertaux‘dur.
  22. Osmanlı Devletinde 18. YY başlarında Edirne Vakası‘nın yaşanması, Osmanlı devlet adamlarının iç meselelere eğilmesinin kaçınılmaz olduğunu ve ilk iş olarakta merkezi otoriteyi güçlendirmesi gerekliliğini açıkça göstermiştir.
  23. 1. Abdülhamit zamanında yapılan yenileşme hareketleri 3. Selim ve 2. Mahmut zamanında yapılan yeniliklerin temelini oluşturmuştur.
  24. François Baron de Tott, 1. Abdülhamit döneminde İstanbul’a gelen ve Sürat Topçuları Ocağı ve Mühendishane‘yi kuran bir subaydır.
  25. Osmanlı topraklarına Matbaayı ilk Yahudi’ler getirdi.
  26. 3. Selim zamanında Avusturya’ya elçi olarak gönderilen ve 1799’da Viyana’dan döndükten sonra Avrupa’da ki sosyal ve askeri hayatı anlattığı 500 sayfalık Seferetnamesini 3. Selim’e sunan devlet adamı Ebubekir Ratıp Efendi‘dir.
  27. Yazdığı hatların günümüze ulaştığı ilk Osmanlı Padişahı 2. Mustafa‘dır.
  28. Mora’yı 2. kez fetheden Osmanlı padişahı 3. Ahmet‘tir.
  29. Lale Devri ismini bir romanında kullanan ve bu olaydan sonra 18. YY’da Osmanlı’nın bu dönemini “Lale Devri” diye ifade etmemizi sağlayan yazar Ahmet Refik‘tir.
  30. Lale devrinde padişahların eğlenmesi için yapılan saraya Sadabad denir.
  31. Atina Harabeleri adlı eserinde Türk Marşı yer alan besteci Beethoven‘dır.
  32. Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ile yapılan Versay Antlaşması sonucu kurulmuştur.
  33. 18. YY’da Osmanlı Devleti ile Rusya arasında ilk Dostluk Antlaşması İstanbul Antlaşması‘dır.
  34. Lale Devri 1718 – 1730 tarihleri arasıdır.
  35. 18. YY’da Avrupa devleti “Amaca ulaşmak için her türlü araca başvurmasının uygun olduğu” anlamına gelen Makyavelizm anlayışıyla hareket etmiştir.
  36. Rusya ve Avusturya’nın Osmanlı topraklarını paylaşmak üzere ortaklaşa hazırladıkları proje Dakya Projesi‘dir.
  37. Grek Projesi,
    • Türkler Avrupa’dan atılacak.
    • İstanbul merkez olmak üzere bir Rus prensinin yönetiminde bir devlet kurulacak.
  38. Osmanlı devletinde Avrupa’yı örnek alıp inkılap niteliğinde ıslahatlar yapan ilk padişah 3. Selim’dir.
  39. 2. Abdülhamit zamanında Telgraf hatları Hicaz’dan Yemen’e kadar uzatılırken, telgrafçılık öğrenimi için Fransa’ya öğrenci gönderilmiştir.
  40. Osmanlı devletinin parlamenter hayata geçmesinde;
    • Muhassıllık Meclisleri
    • Vilayet Meclisleri
    • Şuray-ı Devlet
      etkili olmuştur.
  41. 1856 Islahat Fermanı’na karşı 1859 yılında İstanbul’da ortaya çıkan ve amaçları Sultan Abdülmecit’i tahttan indirerek eski düzeni yeniden kurmayı amaçlayan darbe girişimi Kuleli Vakası‘dır.
  42. Osmanlı devleti tarihinde ilk defa halkın temsilcilerinin seçimle belirlenmesi Sultan Abdülmecid döneminde olmuştur.Muhassıllık Meclisleri’ne kişi seçilmesi için halk ilk defa oy kullanmıştır.Muhassıllık Meclisleri Osmanlı Devleti tarihinde ilk defa halkın temsilcileri tarafından seçilmiştir.Bu olay demokrasi yolunda önemli bir adımdır.
  43. 1840 yılında sancak merkezlerinden sancaktan alınan vergilerin miktarını saptamak ve onların düzenli toplanmasını sağlamak amacıyla Muhassıllık Meclisleri kurulmuştur.
  44. Meclis-i Ali Tanzimat, ilk kez yasama ile yürütme yetkilerini birbirinden ayrılarak, yasama organına yürütme organını denetleme ve kontrol etme gücü vermiştir.
  45. 2. Mahmut devlet yönetimini Topkapı Sarayı’ndan, Dolmabahçe’ye taşınmıştır.
  46. Osmanlı devletinin belirli ürünlerde uyguladığı Yed-i Vahit(Devlet Tekeli) kuralı Baltalimanı Antlaşması sonucu tamamen kaldırılmıştır.
  47. 2. Meşrutiyet döneminde görülen İslamcılık fikrinin alt yapısını;
    • Sebilürreşad
    • Beyanü’l Hak
    • Sırat-ı Müstakim
  48. Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın Mısır’da çıkardığı ilk resmi gazete Vekayi-i Mısriyye‘dir.
  49. İslam aile hukuku alanında yapılan ilk resmi düzenleme Hukuk-ı Aile Kararnamesi‘nin çıkarılmasıdır.
  50. Padişahlığı meclis tarafından onaylanan ve mecliste yemin ederek görevine başlayan ilk Osmanlı Padişahı 5. Mehmet Reşat‘tır.

Tarih 50 Yeni Bilgi(1)

  1. Türkiye Avrupa Birliği tarafından aday ülke olarak ilan edildiği tarih 1999‘dur.
  2. Türkiye Avrupa Birliğine aday ülke olarak 1999 Helsinki Zirvesinde kabul edilmiştir.
  3. Almanya’ya karşı Yatıştırma Politikasını izleyen ancak Hitlerin Südetler bölgesini işgaliyle bu politikası başarılı olmayan İngiliz devlet adamı Chambenain‘dir.
  4. Megali İdea‘nın mimarı olarak tanınan, 1930 Ahali Antlaşması‘nın imzalanma sürecinde uzlaşmacı tutumuyla bilinen Yunanistan Başbakanı Venizelos‘tur.
  5. Osmanlı Devleti’nde halkın refahını sürekli kılmak için öncelikle piyasalarda istenilen kalitede uygun fiyata yeterli miktarda mal bulunması ile arz yönlü bir ekonominin çıkmasını sağlayan anlayışa İaşecilik denir.
  6. Osmanlı Devleti’nin ülkede yaşayan toplulukları din ya da mezhep esasına göre örgütleyerek yönetme biçimine Millet Sistemi denir.
  7. İstanbul’a ilk rasathane 3. Murat zamanında kurulmuştur.
  8. Teşrifatçı Kalemi = Divan-ı Hümayun’da veya sarayda yapılan merasimlerin protokolünü düzenleyen kalemdir.
  9. Osmanlı Devleti’nin yürütme organı olan hükümet sarayı Babüssaade‘de toplanır.
  10. Babüssaade, Cülus, bayram gibi törenlerin yapıldığı, savaşa gidecek olan sadrazama Sancak-ı Hümayun‘un verildiği ve hükümet işlerinin görüşüldüğü sarayın en önemli kapısıdır.
    • Dar-ı Şura-yı Askeri : Askeri
    • Dar-ı Şura-yı Babıali : Yönetim
    • Meclis-i Ahkam-ı Adliye : Adalet
  11. Osmanlı ekonomisinde eksik rekabet şartlarından dolayı devletin fiyatlara müdahale etmesine Narh denir.
  12. 16. YY’ın ortasında 17. YY sonlarına kadar Batı Avrupa’da etkili olan, bir ülkenin zenginliğinin sahip olduğu altın, gümüş gibi değerli madenlerin miktarlarıyla ölçüldüğü ve Osmanlı ekonomisinde de bozulmalara yok açan ekonomik anlayış Merkantilizm‘dir.
  13. Tanzimat Dönemi’nde açılan hem kanun tasarılarını hazırlama hem de idari uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla 1868 yılında kurulan Şuray-ı Devlet, Conseil d’État müessesesinden etkilenerek kurulmuştur.
  14. 19. YY Türkiye’sinin önde gelen bilim ve devlet adamlarından olan Ahmet Cevdet Paşa, “Tarih-i Cevdet” adlı eserini Sultan Abdülmecit‘e sunmuştur.
  15. 1889’da gizli olarak İstanbul’da İttihadi Osmani Cemiyeti adı ile kurulan ve daha sonra ismini İttihat ve Terakki olarak değiştiren cemiyet, gizlilik ve disiplin prensiplerini İtalya’nın siyasi birliğini oluşturmasında büyük rol oynayan gizliliği ve disiplini ile ünlenen Carbonari Cemiyeti‘ni örnek almıştır.
  16. 19. YY’da Osmanlı Devleti’nde, devletin finans merkezi olan, Bank-ı Dersaadet adında ilk Osmanlı bankasının kurulmasını sağlayan bankerlerin bulunduğu yer Galata‘dır.
  17. Osmanlı Devleti ticareti geliştirmek için yol ağının her biriminde taşımacılığın hızlı bir şekilde yapılması için Menzil Teşkilatı‘nı, anayollar üzerinde geçitlerin denetimi için Derbentçiler‘i ve ticaret yolları üzerinde taşımacılığı meslek edinen Mekkari Taifesi‘ni kurmuş ve desteklemiştir.
  18. Yeniçeri Ocağı’ndan çıkanlar, emekli olan veya ölenlerin yerine Acemi Oğlanlarından yapılan yeni alıma Bedergah denir.
  19. Yeniçerilerin sefere çıkmadan önce okudukları duaya Gülbank denir.
  20. Orhan Bey’in Bursa’yı alması sonucu Osmanlı Beyliği’nin teşekkül aşaması tamamlanmıştır.
  21. Osmanlı adı Bizans kaynaklarında Atman olarak geçmektedir.
  22. Osmanlı’nın Edirne’den sonra Trakya’da ilk ele geçirdiği önemli şehir Dimatoka‘dır.
  23. Bizans devleti Orhan Gazi döneminde Osmanlı devleti haraçgüzarı olmuştur.
  24. Osmanlı devletinin feth ettiği ilk toprak parçası Karacahisar‘dır.
  25. 1. Murat zamanında toplatışmış ve padişahlara av seferlerinde eşlik eden ocağa Sekban denir.
  26. Osmanlı Devleti’nde beyliği teşkilatlandırma, sosyal hayatı düzenleme ve beylere danışmanlık yapma gibi önemli görevleri üstlenen kişiler Ahiler‘dir.
  27. Osman Bey’e Eskişehir ve İnönü’yü ikta olarak vererek Osmanoğulları beyliğinin tasdiğini veren Anadolu Selçuklu Hükümdarı 2. Gıyaseddin Keyhüsrev‘dir.
  28. Osmanlı Devleti Yıldırım Beyazıt zamanında vilayet tahriri, gelişmiş maliye usulleri ve merkezi hazine ile başkentte, ülkenin her tarafında devlet denetimini sağlayan bir bürokrasi kurulmuştur.
  29. Bursa Ulu Cami ve Şifahanesi‘ni yaptıran Osmanlı padişahı Yıldırım Beyazıt‘tır.
  30. İbni Batuta‘nın “Türk hükümdarlarının en ulusu” teşkilatçı, toparlayıcı ve askeri bir deha olaran nitelendirdiği Osmanlı padişahı Orhan Bey‘dir.
  31. Osmanlı Devleti’nin doğuşunu 13. YY Anadolu tarihinin bir parçası, uzantısı olarak ele alan, Uç’lara özgü kültür üzerinde duran ve bu görüşünü 1932’de Paris’te bulunan Sobanne Üniversitesi‘nde dile getiren Türk Kültür ve Edebiyat tarihinin kurucusu Fuad Köprülü‘dür.
  32. Anadoluya gaza yapmak için gelen Türkmen topluluklarına Gaziyanirum denir.
  33. Ankara Savaşı neticesinde Yıldırım Beyazıt’ın yanında şehzadelerden Mustafa Çelebi‘de esir olarak götürülmüştür.
  34. Niğbolu Savaşı sonrası Bulgar Krallığına tamamen son verilirken Macarlar etkisiz duruma getirildi.Ayrıca bu savaş sonucunda Eflak ve Boğdan Osmanlı üstünlüğünü tanımıştır.
  35. Haçlıların 2. Mehmet’in küçük yaşta tahta geçmesinden faydalanmak istemeleri Varna Savaşı‘na neden olmuştur.
  36. Tarihçi Gibbons “Padişahlığı boyunca Hristiyanlara papalıktan daha iyi muamele etmiştir.” diyerek 1. Murat‘ın hoşgörüsüne vurgu yapmıştır.
  37. 2. Mehmed’in ölümü üzerine İstanbul’da meydana gelen olayların asıl sebebi Kul sınıfı ile ulema arasındaki çatışmalardır.
  38. Kurtarıcısı 1. Süleyman olan Fransız Kralı 1. François, Pavia Savaşı sonrası Roma Germen İmparatorluğu‘na esir düşmüştür.
  39. Osmanlı Devletini, Türk Federatif Yönetim anlayışıyla yönetilmesini teklif eden Osmanlı Şehzadesi Şehzade Cem‘dir.
  40. Sırbistan’ın Osmanlı hakimiyetine geçişi Semendire kentinin 2. Mehmet’e teslimiyeti ile gerçekleşmiştir.
  41. Tersane-i Amire, İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet’in emriyle Haliç’te kurulan, sonraki dönemlerde yeni yapılar eklenerek genişletilen Osmanlı İmparatorluğu donanması gemilerinin inşa ve tamir edildiği ana deniz üssüdür.
  42. Islahat Risaleleri, Kanuni Sultan Süleyman döneminden itibaren yazılmaya başlanmıştır.
  43. Fatih ve 2. Beyazıd zamanlarında Akdeniz’de ki Türk korsanlarını destekleyip onları himayesine alıp İstanbul’da tersane açan Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim‘dir.
  44. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Cezayir-i Bahr-i Sefid beylerbeyliğine ilk atanan büyük denizci Barboros Hayrettin Paşa‘dır.
  45. Fatih Sultan Mehmed’i, İstanbul’un fethinden vazgeçirmek için toplanan meclisin adı Meşveret Meclisi‘dir.
  46. 2. Mehmet saltanatı boyunca neredeyse her yıl çıktığı seferlerde, askeri cephede tutabilmek için reayanın ödediği Çift Resmi vergisini büyük oranda yükseltmiştir.
  47. Tanzimat Fermanı‘nı hazırlayan ve Gülhane Parkında bizzat okuyan devlet adamı Mustafa Reşit Paşa‘dır.
  48. Almanya, Hayat Sahası Politikası ile savaş öncesinde; Ren ve Südetler bölgelerini işgal etmiştir.
  49. Demokrat Parti kurucuları; Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan, Fuat Köprülü

Siyasi Partiler

  • Meclisin içinde ve en az 20 milletvekilinden oluşuyorsa bunun adı Siyasi Gruptur.
  • Meclisin içi olmayıp 30 normal kişinin kurduğunada Siyasi Parti denir.

Kimler Siyasi Parti Üyesi Olamazlar?

  • Hakimler ve savcılar.
  • Sayıştay dahil yüksek yargı mensupları.
  • Devlet memurları.
  • Silahlı kuvvetler mensupları.
  • TC vatandaşı olmayanlar.
  • Ayırt etme yeteneğine sahip olmayanlar.

Siyasi partiler yurt dışında teşkilatlanabilirler.Merkezi başkentte olacak.(Ankara)

Siyasi Partilerin Uyacakları Esaslar?

  • Ticari faaliyette bulunamazlar.
  • Yabancı devletlerden, uluslararası kuruluşlardan ve Türk uyruğundan olmayan gerçek ve tüzel kişilerden maddi yardım alan siyasi partiler temelli olarak kapatılır.
  • Temelli kapatılan bir parti başka bir ad altında kurulamaz.
  • Siyasi partilerin mali denetimini Anayasa Mahkemesi yapar.(Sayıştay‘dan yardım alabilir.)
  • Şuanda siyasi partilerin mali yardım barajı %3’tür.Meclise girme barajı %10.
  • Siyasi partilerin kapatılması Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının açacağı dava üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından 2/3 çoğunluk ile kapatılır.
  • Laiklik karşıtı söylemlerde bulunamaz.

    Siyasi partilerin mali denetimini Anayasa Mahkemesi yapar.

    Siyasi partilerin kapatılması kararını alan Anayasa Mahkemesi‘dir.

  • Bir siyasi partinin kapatılmasına neden olan kurucular dahil üyeler, kapatma kararının Resmi Gazetede gerekçeli olarak yayımdan itibaren 5 yıl süreyle başka bir partiye katılamazlar.

Yüksek Seçim Kurulu

  • Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğüyle ilgili bütün işlemleri yapmak, seçim sürecinde de seç,ödem sonrada seçimle ilgili bütün yolsuzlukları, şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama ve TBMM üyelerinin seçim tutanaklarını kabul etme görevi Yüksek Seçim Kurulu’nundur.
  • Kararları aleyhine başka bir makama başvurulmaz.
  • Millet vekillerinin seçim tutanaklarını kabul eden Yüksek Seçim Kurulu’dur.
  • 7 asil, 4 yedek üyeden oluşur.
  • Seçim kanunlarında yapılacak değişiklikler yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlere uygulanamaz.

Başken Ankara anayasaya 1924’te girdi.

Başkent Ankara ne zaman değişmez hükmü olarak kabul edildi?
1982 Anayasası

Cumhuriyet döneminde ilk kez 1946 yılında yapılan milletvekili seçimlerine birden çok siyasal parti katılmıştır.

Gizli Oy ve Açık Sayım Döküm 1950’de getirildi.

1961 Anayasası İnsan Haklarına dayalıdır.

1982 Anayasası İnsan Haklarına saygılıdır.

Cumhuriyetin Temel İlkeleri

  • Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir.
  • 1924, 1961 ve 1982 Anayasalarının ortak hükmüdür.

Cumhuriyetin Nitelikleri

  1. Atatürk Milliyetçiliği
    • 1921 anayasasında Milli Egemenlik İlkesi gelmiştir.
    • 1924 anayasası da Milli Egemenlik İlkesini aynen benimsemiştir.
    • 1961 anayasası Milli Devlet haline getirdi.
    • 1982 anayasası Atatürk Milliyetçiliğine Bağlı Devlet olarak kabul etti.
    • Subjektiftir.Irkçılığı reddeder.
    • Başlangıç İlkeleri
      • İlk kez başlangıç ilkesi 1961 Anayasasındadır.
      • Başlangıç ilkesine yer veren ilk anayasa 1961.
      • Başlangıç ilkesine dayanan devlet anlayışının değişmez olarak kabul edildiği ilk anayasa 1982.
  2. Laiklik
    • 1937 yılında geldi.
    • Laik devlet anlayışının değişmeyeceğini kabul eden anayasa 1982.
  3. İnsan Haklarına Saygılı Devlet
  4. Türkiye Cumhuriyeti Devleti Hukuk Devletidir
    • Bu ilke 1961 anayasasıyla geldi.
    • Ne zaman değişmez hüküm olarak kabul edildi diye sorarsanız eğer 1982.
    • Kanuni Hakim Düşünce
      • Hiç kimse bağlı olduğu mahkeme dışında başka bir mahkemede yargılanamaz.
  5. Sosyal Devlet
    • 1961 anayasasıyla geldi.
    • Değişmez hüküm olarak kabul edildiği tarih 1982 anayasasıdır.

      2014 – 2018 yılları arasında uygulanmakta olan kalkınma planı kaçıncı kalkınma planıdır?
      10. Kalkınma Planı

  6. Demokratik Devlet
    • Seçim İlkeleri
      • Genel Oy
        Server, cinsiyet, eğitim gibi ayrımlar olmaksızın herkes oy kullanabilir.
        Bu ilke 1934 yılında gelmiştir.
      • Seçimlerin Serbestliği
        Baskı yoktur.
      • Eşit Oy
        Herkesin tek oy hakkı vardır.
      • Tek Dereceli Seçim
        Seçtiklerimiz vekil oluyor.
        1946’dan beri uygulanıyor.
      • Gizli Oy
        Oylar gizli kullanılır.
      • Açık Sayım Döküm
        Oylar herkesin göreceği şekilde sayılır.
      • Yargı Denetim ve Gözetim
        Yüksek Seçim Kurulu

        Seçimlerin yargısal gözetim ve denetimi Yüksek Seçim Kurulu tarafından gerçekleştirilir!

    • Kimler Oy Kullanamaz
      • Silah altında bulunan er ve erbaşlar.
      • Askeri öğrenciler.
      • Taksirli suçlardan hüküm giyenler hariç hapishanede bulunan hükümlüler oy kullanamaz.
      • Tutuklular oy kullanabilir!!!