Yıllık arşivler: 2014

Bağlanma Kuramları

Bağlanma kişinin kendisi için önemli gördüğü kişilere karşı geliştirdiği güçlü duygusal bağdır.

Bağlanma oluşumunda anne ve çocuk arasında var olan sıcak ve duygu yüklü ilişki kişinin hem kendisine hem de başkalarına ve dış dünyaya güven duygusu kazanmasına yol açarak kritik yol oynar.

Anne ve çocuk arasında sevgi ve duygu ilişkisi varsa bağlanma oluşuyor.

Bireyin hem kendine hemde diğer insanlara güvenmesidir.

Diğer AdıKendisiDış Dünya
Güvenli Bağlanma++
Güvensiz – ÇelişkiliGüvensiz Kaygılı Dirençli Bağlanma+
Güvensiz – KaçınanGüvensiz Kaygılı Kaçınan Bağlanma

Güvenli Bağlanma

Çocuk hem kendisine hem de dış dünyaya güvenmektedir.Çocukta oluşan duygu, “Ben dış dünyada yalnız kalabilirim, annem her zaman beni koruyup gözetir.”

Tanıdık görünce sevinir.Mutlaka yaşıtla ilişkiye geçer.

Annesinin gitmesine üzülüyor ama tahammül edebiliyorsa güvenli bağlanmadır.

Güvensiz Çelişkili Bağlanma – Güvensiz Kaygılı Dirençli Bağlanma

Çocuk kendine güvenmez.Ancak dış dünyaya yani annesine güvenir.Çocuk, “Ben dış dünyada yalnız yaşayamam.” demektedir.Bundan dolayıda çocuk sürekli annesi ile birlikte olmak istemektedir.Annesi ortadan kaybolduğunda sürekli ağlar.Annesi döndüğünde de annesine vurmak, bağırmak, onu ısırmak gibi tepkiler sergiler.Bunlar aslında karşıt tepkidir.Yani sarılmak demektir.

Yalnız kalamıyor.Tanıdığına tepkilidir.Anneden uzaklaşamıyor.

Annesinin gitmesine üzülüyor ve tahammül edemiyorsa güvensiz çelişkili bağlanmadır.

Güvensiz Kaçınan Bağlanma – Güvensiz Kaygılı Kaçınan Bağlanma

Çocuk kendine de dış dünyaya da yani annesine güvenmez.Çocukta oluşan duygu, “Ben yalnız kalamam, kendi ihtiyaçlarımı kendim karşılayamam ve annem her zaman beni koruyup gözetmez.”

Dolayısı ile bu çocuk yalnız kaldığında annesi varken ya da yokken hiç tepki vermez.Çünkü annesine güvenmediği için annesinin varlığı ya da yokluğu onu ilgilendirmez.

Fiziksel olarak yalnızlığı tercih ediyor.

Yabancılara karşı tepkisiz.

Yaşıtlarıyla iletişime ilişkiye geçmez.

Annesinin gitmesine hiç tepki vermiyor.Annesi gelincede hiç umrunda değildir.

Bazen nedensiz tepki verebilirler.

Güvensiz çelişkili bağlanmada çocuk dış dünyaya güvendiği için annesi gidince ortalığı birbirine katar ve tahammül edemezdi.Haliyle annesi gelince annesine saldırırdı.Lakin bu çocuk dış dünyaya da güvenmediği için annesinin gitmesine tepki vermez çünkü umurunda değildir.Haliyle annesinin geri gelmeside umurunda olmayacaktır.Annede geri gelince umursamaz tavır takınır.

Yetişkin Bağlanması

Güvenli Bağlanan

Kişide var olan duygu şu şekildedir, “Ben dış dünyada kendi ayaklarımın üzerinde dururum.İnsanların çoğu tehlikeli değildir.”Güvenli bağlanan birey yalnız kalabilir.Eğer birinde sorun çıkarsa bu psikolojik sorundur.

Saplantılı Bağlanan

Kişi başkalarına güvenir.Kendine güvenmez.Yalnızlığa tahammülü yoktur.Bundan dolayı anne babadan zor ayrılır.Anne babadan ayrıldıklarında da dış dünyada sevgili, arkadaş gibi birini bulup ona saplanıp kalırlar.Aşırı yapışkan ilişki kurarlar.Sevdiği insan hep yanında olsun ister.Bundan dolayı birlikte oldukları insanlara eziyet ederek birlikte olurlar.

Güvensiz çelişkili bağlanmaya benzer.

Korkulu Bağlanan

Kendine güvenmez.Başkalarına da güvenmez.Kişi başkalarıyla birlikte kalamaz.Yalnız da kalamaz.Başkaları ile birlikte olamadıkları ve yalnız kalamadıkları için suça eğilimli olurlar.

Birey yalnız kalamıyor, başkalarıyla birlikte de kalamıyor.

Kayıtsız Bağlanan

Kendini çok önemli değerli görüyor.Diğer insanlar kötüdür.Tehlikelidir.İnsanlar tehlikeli olduğu için reddedilecekleri ya da zarar görecekleri korkusu ile insanlara yaklaşmazlar.

Dikkat!!!
Saplantılı bağlanmalarda kişiler kendilerine güvenmezler.Dış dünyaya güvenirler.Bundan dolayı dış dünyada birini bulduklarında o kişi onları reddederse tehlikeli her şeyi yaparlar.O kişiyi öldürmek, intihar etmek gibi.Ya benimsin ya da kara toprağın gibi gibi…

Kendine Güvenen
(Olumlu Benlik)
Dış Dünyaya Güvenen
(Olumlu Başkaları)
Güvenli Bağlanan++
Saplantılı Bağlanan+
Korkulu Bağlanan
Kayıtsız Bağlanan+

Yaşantı Konisi

Yaşantı Konisi

  1. Öğrenme işlemine katılan duyu organlarımızın sayısı ne kadar fazla ise o kadar iyi öğrenir ve o kadar geç unuturuz.
  2. En iyi öğrendiklerimiz, kendi kendimize, yaparak, yaşayarak öğrendiklerimizdir.Doğrudan doğruya edinilen maksatlı yaşantılar.
  3. Öğrendiğimiz şeylerin çoğunu götlerimiz(opsh pardon gözlerimiz olacaktı, Türkiye’de orasından öğrenen milyonlara selam olsun) yardımıyla öğreniriz.
  4. En iyi öğretim somuttan soyuta ve basitten karmaşığa doğru giden öğretimdir.
  5. En iyi öğretim materyalleri model ve numunelerdir.

Öğretim Araç ve Gereçlerinin Seçimini Etkileyen Faktörler

Yine saçma bir konuyla beraberiz.Merak ediyorum acaba gelişmemiş ülkeler bile eğitimlerinde bu tarz saçma, gereksiz, pasif, uzak ve bilsekte bilmesekte bi boka yaramayan konulara yer veriyor mu?Dikkat edin gelişmemiş ülkeler sadece…

  1. Öğretim Hedefleri
  2. Öğrencilerin Özellikleri
  3. İçeriğin Özellikleri
  4. Kullanılacak Yöntem ve Teknikler
  5. Araç ve Gereçlerin Özellikleri
  6. Öğretim Ortamının Yapısı
  7. Maliyet
  8. Zaman
  9. Öğretmenlerin Tutumları ve Becerileri

Öğretim Materyali Hazırlama İlkeleri

  • Hedef
    Kullanılacak araç, hedeflere ulaştıracak özellikte olmalıdır.
  • Öğrenciye Uygunluk
    Kullanılacak araç öğrencilerin özelliklerine uygun olmalıdır.
  • Anlamlılık(İçeriğe Uygunluk)
    Bir araç-gereç anlamlı olduğu sürece öğrenilmesi kolaydır.
  • Bilinenden Başlama
    İçerik somuttan soyuta, basitten karmaşığa ve bilinenden bilinmeyene düzenlenmelidir.
  • Çok Örnek(Anlaşılırlık)
    Kavram, ilke ve genellemeler çok sayıda örnekle sunulmalıdır.
  • Görelik
    Resim ve şekiller herkes tarafından aynı şekilde algılanacak şekilde hazırlanmalıdır.
  • Seçicilik(Vurgulama)
    Önemli unsurlar, daha çok dikkat çekecek şekilde materyale yerleştirilmelidir.
    Vurgulama ilkesi için yapılacaklar şunlardır,
    -> Farklı renk kullanma.
    -> Altı harfin altında olmak şartıyla büyük harfle vurgulama yapılabilir.
    -> Farklı bir şeklin içinde göstermek.
    -> Önemli noktanın yanına sembol yerleştirme.
    DİKKAT!!!
    Önemli olan öğeyi farklı bir materyalde diğer öğelerden ayrı olarak göstermek yanlıştır.O zaten diğer materyallerin içindeyken önemlidir.
  • Tamamlama
    Bazen bir olay veya nesnenin tümünü değil, bir kısmını vermek yeterli olabilir.
  • Fonun Anlamlılığı
    Mesaja uygun bir biçimde figüre anlam katacak fonlara yer verilmelidir.
  • Kapalılık
    Şekiller belirli olmalı, açık veya yarım bırakılmamalıdır.
  • Birleştiricilik
    Birbirine benzer ve yakın olan nesne ve olaylar daha kolay hatırlanır.
  • Değişmezlik
    Özelliklerini önceden bildiğimiz nesnelerin algılama işleminde çoğu özelliklerini sürdürmesi, hatırlanmasıdır.
  • Derinlik(Perspektif)
    Doğadaki nesneler bize yakın olduğunda gerçek boyutuyla görünürken bizden uzaklaştıkça küçülür ve renkleri soluyor gibi olur.Buna derinlik denir.Materyallerde derinliğe dikkat edilmelidir.
  • Yenilik
    Görsel ögelere yeni ögeler eklenmesidir.
  • Basitlik
    Bilinenle yeni olan, basitle karşık olan, belirginle belirgin olmayan arasında bir denge olmasıdır.

Hazır böyle bir konudayken şahsi bir yorumumu belirtmek isterim.

Şu yukarıdaki ilke dedikleri isimleri bakın.Anlamlarına bakın…Yahu bu ders ne boşşş ne gereksiz bir ders…Her bokun ilkesini 3 5 hıyar herifle tam ve evrensel bir şekilde bulunduğunumu zannediyorlar bunlar…Haa tamam ben materyal hazırlarken sizin ilkelerinizi kesinlikle uygulayacam…Çünkü bu ilkelere dayanarak oluşturulan materyal her çocuğu ayrı ele alacak ve ailelerine bile faydası dokunacak.Bu ilkeleri oturupta oluşturanlar teker teker deneyler yapmıştır Allah bilir.Ulan öğretmeni mal yerine koyan bir bilim bu!!!Vurgulamayı ilke haline getirmiş…Öğretmen malda onu siz ilke haline getirmeseniz anlamayacak…Birde vurgulamada yapılacakların neler olacağı birileri tarafından belirlenmiş..hay Allahım ya.Utanmadan KPSS de birde bunları zorlaştırarak, üstlerini kapatarak karşımıza soru olarak getirirler…

Materyal Tasarlama Süreci

  1. Hedef ve Hedef Alanının Belirlenmesi
    Öğretmen ilk iş olarak hedef alanını ve hedef düzeyini belirler.
  2. Öğrenci Özelliklerinin Belirlenmesi
    Öğretmen materyalin hitap edeceği öğrenci kitlesini, hazır bulunuşluk düzeyini ilgi ve ihtiyaçlarını belirler.
  3. İçerik Analizinin Yapılması
    Öğretmen içeriği analiz edip önemli noktaları belirler.Çünkü materyalde tüm konu değil önemli yerlerin özeti yer alır.
  4. İçerik ve Aracın Bütünleştirilmesi
    Öğretmen belirlediği önemli yerleri yazı ve görsellerle materyale yerleştirir.
  5. Değerlendirme
    Öğretmen yaptığı materyali hem süreç hemde ürün değerlendirmesine tabii tutar.

Öğretim Materyallerinin Yararları

  1. Öğrenme işlemine katılan duyu organ sayısını arttırır.Yani çoklu ortam sağlar.Etkili ve kalıcı öğrenmelere imkan verir.Yani hedeflere ulaşmamızı kolaylaştırır.En önemli yararı budur.
  2. Öğrencilerin derse yönelik ilgi ve dikkatini artırır.Dolayısıyla güdülenmelerini sağlar.
  3. Bireysel farklılıklara sahip olan öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlar.
  4. Soyut bilgilerin, öğrenenler için somut hale gelmesini sağlar.Veya görsellik sağlarda diyebiliriz.
  5. Öğrenmeyi kolaylaştırdığından zamandan tasarruf sağlar.
  6. Gerçeğinin tehlikeli, riskli, maliyetli veya imkansız olduğu olay ve olguların, öğretimini sağlar.
  7. Öğretmenlerin anlatacakları konunun bazı bölümlerini ve vurgulaması gereken noktayı gözden kaçırmasını engeller.

Sınıfta Yerleşim Düzeni

Alışılmış(Geleneksel) Yerleşim Biçimi
  • Sunuç ve düz anlatımla işlenen dersler için idealdir.
  • Öğrenci sayısı fazla derslik küçük olduğunda kullanılmalıdır.
  • Etkileşim çoğunlukla öğretmen – öğrenci arasında gerçekleşir.
  • Öğrenci – öğrenci etkileşimi düşün seviyededir.
Alışılmış Yerleşim Biçimi
U Düzeni Yerleşim Biçimi
  • Öğretmen hemen hemen tüm öğrencileri ile eşit göz kontağı mesafesindedir.
  • Sıra ve masaların U biçiminde yerleştirildiği sınıf düzenidir.
  • Öğrenciler arasında yüz yüze etkileşim yaşanır.
  • Rol oynama, drama, gösteri
  • Göterip yaptırma içinde idealdir.
u düzeni yerleşim biçimi
Ekiple(Küme) Çalışma Yerleşim Biçimi
  • Öğrenciler arasında etkileşimin en yüksek düzeyde yaşandığı oturma biçimidir.
  • İş birliği çok, rekabet azdır.
  • İş birliğine dayalı öğretim teknikleri için idealdir.
Ekiple Küme Çalışma Yerleşim Biçimi
Konferans Masası Yerleşim Biçimi
  • Öğretmeninde oturduğu tek oturma düzenidir.
  • Sınıfın etkisi fazla öğretmenin ki ise azdır.
  • Büyük grup tartışma tekniği için idealdir.
  • Resmi bir ortam yaratır.
Konferans masası yerleşim biçimi
Daire Biçiminde Yerleşim
  • Yazım çizim gerektiren etkinlikler için uygun değildir.
  • Sadece sandalyeler kullanılarak gerçekleştirilir.
  • Konuşma halkası tekniği için idealdir.
daire biçiminde yerleşim
Grupların Gruplanması Yerleşim Biçimi
  • Grup çalışmalarında, rol oynama, münazara gibi tekniklerde kullanılır.
  • Çalışma grubu ve gözlemci vardır.
grupların gruplanması yerleşim biçimi
Çalışma İstasyonu Yerleşim Biçimi
  • Etkin laboratuar çalışmaları için idealdir.
  • İş birliğine dayalı çalışma alışkanlığı kazandırır.
  • Yaparak yaşayarak öğrenmede etkilidir.
  • Biresel ve toplu(grup) öğretime uygundur.
  • Deney, istasyon tekniği için idealdir.
çalışma istasyonu yerleşim biçimi
Proje ya da Özel Çalışma Grupları Yerleşim Biçimleri
  • Büyük derslikler ve toplantı salonlarında kullanılabilir.
  • Ders dışı etkinlikler için uygundur.
  • Çalıştay tekniği için uygundur.
Proje Ya da Özel Çalışma Grupları Yerleşim Biçimleri

Sınıf İçi Fiziksel Düzenleme

Çok Boyutluluk

Sınıfta bireysel farklılıklar üst seviyededir.Bu yüzden öğretmen farklı yöntem ve tekniklerle dersi işlemektedir.Ayrıca öğretmen sadece ders işlemez bir çok insani olayla da muhattap olur.

Eş Zamanlılık

Sınıfta aynı anda bir çok olay gelişir.Bu yüzden öğretmen hızlı düşünüp çabuk doğru karar verme becerisine sahip olmalıdır.

Kestirilemezlik

Sınıftaki bir çok olay önceden tahmin edilemez.Bu yüzden öğretmen herşeye hazırlıklı ve soğukkanlı olmalıdır.

Açıklık

Öğretmen akvaryumdaki balık gibidir ve yaptığı herşey alenen öğrenciler tarafından izlenir.Bu yüzden öğretmen rol model örnek davranışlar sergilemelidir.

Uzun Sürelilik

Zamanla sınıfa özel bir kültür oluşur.Geçmişte yaşananlar gelecekte yaşananları etkiler.

Sınıf İçi İletişimde Uygun Olmayan Rol Modelleri

  • Sunan Öğretmen
    Konunun gerektirdiği mesajları oluşturur ve öğrenciye yönlendirirler.Öğrenciden gelecek dönüt onları ilgilendirmez.Öğrenciler uzun süre oturarak yalnızca dinledikleri için bir süre sonra sıkılırlar.
  • Etkisiz Öğretmen
    Teknik bir dil kullanırlar ve konuları açıklamada öğrencinin anlayacağı uygun bir dil bulamazlar.Öğrenciler bu tip öğretmenler için “Öğretmenimiz konuyu çok iyi biliyor, fakat düzeyimize indirgeyemiyor” derler.
  • Hızlı ya da Yavaş Mesaj Veren Öğretmen
    Hızlı ya da yavaş mesaj verdikleri için dikkatleri dağıldığından öğrencilerin mesajı almaları çok zordur.
  • Hazırlıksız Öğretmen
    Dersin konusuyla ilgili hazırladıkları olmadığından sözel becerilerini kullanarak derse ayrılan süreyi konu dışı içerikle doldururlar.
  • Bağıran Öğretmen
    Yüksek ses kullandıkları zaman öğretimin daha etkili olacağını düşünürler.Öğrenciler bu durumdan rahatsız olurlar ve öğretmenin söylediklerinin hangilerinin çok önemli olduğunu fark edemezler.

Sınıf İçi İletişim

Bu konudan soru bekleniyor.

Sözel İletişim

  1. Kelimeler : Açık, net ve anlaşılır olmalıdır.
  2. Etkin Dinleme : Öğretmen uygun göz kontağı yapar.Sözü bitene kadar öğrencisini dinlemelidir.
  3. Ben Dili : Yapı, destekleyici, yol gösterici dildir.Dört özellikten oluşur.
    1-) Konuşmadaki tüm özneler birinci tekil.
    2-) Konuşmada öğretmene ait duygudan söz edilir.
    3-) İstenmeyen davranış ve sonuçları konuşmada geçer.
    4-) İstendik davranışa konuşmada yer verilir.
  4. Sen Dili : Suçlayıcı, yargılayıcı ve öğüt veren dildir.Yanlıştır.
  5. Bekleme Süreci(Jetonun Düşme Süresi) : Öğretmen iletiyi gönderdikten sonra kısa bir süre bekleyerek herkesin iletiyi algılamasına şans tanımalı.

Sözsüz İletişim

  1. Göz Teması : Öğretmen öğrencileriyle göz teması kurmaktan çekinmemeli.Uzun süreli göz temasından kaçınmalıdır.
  2. Kişilerarası Sosyal Mesafe : Her insanın başka insanların yaklaşmasına izin verdiği sosyal mesafe aralığı vardır ve bu kişiden kişiye değişir.
  3. Vücut Dili : Öğretmen beden diliyle etkili mesajlar gönderebilmelidir.Öğretmen öğrencinin gönderdiği beden dili mesajlarını okuyabilmelidir.
    Beden dili ses tonuyla uyumlu kullanılmalıdır.

Yararsız İletiler(İletişim Engelleri)

  1. Emir Vermek – Yönlendirmek
  2. Sürekli Uyarmak – Gözdağı Vermek
  3. Ahlak Dersi Vermek
  4. Sürekli Öğretmek, Sürekli Mantık Yürütmek
  5. Öğüt Vermek, Çözüm Getirmek
  6. Yargılamak, Suçlayıcı Eleştirmek, Suçlamak
  7. Ad Takmak, Alay Etmek
  8. Yorumlamak, Tanı Koymak(Öğretmenin tanı koyma hakkı yoktur.)
  9. Sürekli Övmek, Olumlu Değerlendirme Yapmak
  10. Sürekli Güven Vermek, Desteklemek, Duyguları Paylaşmak