Yasama – TBMM Seçimleri ve Milletvekilliği

  • Yasama = Kanun yapma
  • Yürütme
  • Yargı = Bağımsız mahkemeler yerine getirir.
  • Yasama, babadır,
  • Yürütme, anadır,
  • Yargı, görümcedir.Durmadan gözetip karıştırır.

Yasama

  • 1982 Anayasasında TBMM’ye verilmiştir.
  • TBMM’nin kanun yapma ve parlamento kararı alma yetkisi olarak da tanımlanır.
  • Parlamento kararı alma yetkisidir.

Özellikleri

  • Genelliği(Sınırsızlığı)
    Anayasaya aykırı olmadığı sürece istediği detayda kanun düzenleyebilmesidir.
  • Asliliği(İlkelliği)
    TBMM’nin bir konuyu araya kimse girmeden doğrudan doğruya düzenleyebilmesidir.
  • Devredilmezliği
    Devredilmez işte.
  • Sürekliliği
    Yasama yetkisinin hiçbir koşulda kesintiye uğramamasıdır.

TBMM Seçimleri

1982 Anayasasına göre TBMM kaç vekilden oluşur?
Cevap = 550

Olağan Seçim

  • 4 yıl dolmadan önceki son Pazar’da seçimler yapılır.

Olağanüstü Seçim

  • Seçimlerin 4 yıl dolmadan yapılmasına olağanüstü seçim denir.

Erken Seçim

  • Meclis kendi isteğiyle seçimlerin yenilenmesine karar verebilir.Şarta bağlı olmaksızın.Keyfine.
  • Meclis bu kararını bir parlamento kararı ve özel bir sayıya gerek olmadan basit çoğunlukla alabilir.

Meclisin toplantı açabilmesi için gereken toplantı yeter sayısı en az 184 vekildir.

Vekiller mazeretsiz beş kere gelmezlerse vekillikleri elden gidiyor.O yüzden paşa paşa gelmek zorundalar.

Salt Çoğunluk = Vekil Sayısı / 2 + 1

Mecliste kural olarak kararlar katılanların salt çoğunluğuyla alınır.

Kararlarda en az 139 vekil çıkacak.

Örneğin,

100 kişiye toplantı açılır mı?
Hayır.184’ün altında.

Peki 210 kişiye toplantı açılır mı?
Evet
Katılanların Salt çoğunluğu kaç?
106
106 ile karar çıkar mı?
Hayır.139’dan az.

Peki 300 vekil katıldı.Toplantı açıldı mı?
Evet
Katılanların salt çoğunluğu kaç?
151
151 ile karar çıkar mı?
Evet

Meclis Erken Seçim kararını basit çoğunlukla alıyor.Yani toplantıya katılanların salt çoğunluğuyla alıyor.

Cumhurbaşkanının Seçimleri Yenilemesi

  • Bakanlar Kurulunun herhangi sebeple 45 gün içerisinde kurulamaması veya kurulduğu halde güven oyu alamaması gibi durumlarda Cumhurbaşkanı meclis seçimlerini 4 yıllık süre dolmadan yenileyebilir.
  • Cumhurbaşkanı meclis seçimlerini yenileme kararı vermeden önce meclis başkanının görüşünü almak zorundadır.Ancak bu görüş bağlayıcı değildir.
  • Cumhurbaşkanının yenileme kararı alması halinde yenileme kararını izleyen 90 günden sonraki ilk Pazar günü seçim yapılır.
  • Cumhurbaşkanı meclis seçimlerini yenileme kararı verdikten sonra kararından vazgeçmez.

TBMM veya Cumhurbaşkanı seçimlerin öne çekilmesi kararı verirse bu durum 48 saat içinde Bakanlar Kurulu tarafından ilan edilir.

Seçimlerin Geriye Bırakılması

Seçimler sadece Savaş durumunda ertelenebilir.

Seçimi erteleyen meclistir.

1 yıl ertelenir.

Ara Seçim

550 vekilden herhangi bir eksik olursa, o eksikliği doldurmak için yapılan seçimdir.

Örneğin,

Ankara vekilinin başına bir iş gelmişse seçim sadece Ankara’da yapılır.

Kuralları
  • Bir yasama döneminde(4 yıl) bir kere ara seçim yapılır.
  • Seçimlerden 30 ay geçmedikçe ve seçimlere 1 yıl kala ara seçime gidemezsin.
  • İstisnalar;
    • En az 28 vekil eksilmişse ilk 30 ay seçim yapabilirsin ama son 1 yıl seçim yapamazsın.
    • Bir ilin hiç vekili kalmadıysa istediğin zamanda seçime gidebilirsin.

Örneğin,

Ankara’da 50 vekil var.Biri gitti geriye 49 vekil kaldı.Mecliste toplam 549 vekil kaldı.Bu durumda ilk 30 ay ve son 1 yıl ara seçim yapamam.

Ankara’dan 5, Adana’dan 10, Antalya’dan 15, İzmir’den 20, Diyarbakır’dan 25 vekil öldü.Bu durumda 75 vekil eksik yani 475 vekil kaldı.En az 28 vekil eksilmişse son 1 yıl hariç geri kalan zamanlarda(ilk 30 ay da dahil) ara seçime gidebilirim.

Malatya’nın tüm vekilleri öldüyse istenilen bir tarihte seçime gidilir.(İlk 30 ay ve son 1 yıl da dahil)

Milletvekili

  • Milletvekili sayısını Anayasa belirler.
  • Vekillerin illere göre dağılımını ise nüfusa göre Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenir.
Milletvekili Seçilebilmek İçin Gereken Şartlar
  • Türk vatandaşı olmak.
  • 25 yaşını doldurmak.(2006 değişikliği)
  • En az ilkokul mezunu olmak.
  • Kısıtlı olmamak.
  • Askerlik tamamlanmış olmalı.
  • Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak.
  • Taksirli suçlar hariç toplam 1 yıl veya daha üstü hapis ile ağır hapis cezasından hüküm giymemiş olmak.
Görevinden Çekilmeden Milletvekili Olamayacak Görevliler
  • Hakimler, Savcılar
  • Yüksek yargı organları
  • Silahlı kuvvetler mensupları
  • Yüksek öğretim kurulu üyeleri ve öğretim elemanları
  • Memurlar

TBMM Üyelerinin Hukuki Statüsü

Vekil seçildiğine dair tutanak düzenlenir.(Mazbata)Millet vekilli sıfatı kazanılır.

Vekilin mazbatası İl Seçim Kurulu tarafından hazırlanır.(Yüksek Seçim Kurulu tarafından değil!)

Vekiller tüm Türkiye’yi temsil eder.

Yasama Bağışıklığı

Yasama Sorumluluğu

Yasama Dokunulmazlığı

  • Kaldıramazsın.
  • Mezarar kadardır.
  • Vekil rahat davransın diye vardır.
  • Pazara kadardır.
  • Meclis kaldırır.
  • Kaldırılması vekilliği bitirmez.

Milletvekilliğini Sona Erdiren Meseleler

  • Kendiliğinden Sona Erme
    • Ölüm
    • Cumhurbaşkanı seçilme
  • TBMM Kararı İle Sona Erme
    • İstifa(Çekilme)
      Basit çoğunluk
    • Devamsızlık
      Meclis üye salt çoğunluğu
    • Milletvekilliği ile bağdaşmayan görevde devam etme.
  • Mahkeme Kararı İle Sona Erme
    • Kısıtlanma
      Sulh Hukuk Mahkemesi kısıtlanma kararı alır.
    • Kesin hüküm giyme.

Milletvekilliğinin Düşmediği Haller

  • Bakan olması
  • Başbakan olması
  • TBMM Başkanı olması
  • Dokunulmazlığın kaldırılması
  • Partisinden istifa etmesi.

Dokunulmazlığın kaldırılması ve vekilliğin düşürülmesine karşı ilgili vekil ya da başka bir vekil 7 gün içinde Anayasa Mahkemesine itiraz eder.Anayasa Mahkemesi 15 gün içinde kesin kararını açıklar.

Yasama – TBMM Seçimleri ve Milletvekilliği” üzerine bir düşünce

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir