Etiket arşivi: Kanunname

Osmanlı Bilim İnsanları ve Padişah Mahlasları

Bir Cevap Yazın
Padişah MahlaslarıÖnemli Notlar
  • Fatih = Avni
  • Kanuni = Muhibbi, Acizi
  • 2. Murad = Muradi
  • 2. Beyazit = Adni, Sofi
  • 1. Ahmet = Bahti
  • 2. Osman = Farisi
  • 3. Ahmet = Necib
  • 3. Selim = İlhami
  • 2. Mahmud = Adli
  • Süleyman Çelebi’nin Mevlid eseri ünlüdür.
  • Cevdet Paşa, Dil ve Edebiyat Akademisi açmıştır.
  • Baki’nin Kanuni Mersiyesi eseri ünlüdür.
  • Osmanlı tarihi ile ilgili ilk manzum eseri Ahmedi yazmıştır.(İskendername)
  • Ahmedi’nin Yusuf ile Züleyha eseri ünlüdür.
Şiir yazanların oluşturduğu sınıfa Şüera denir.
Bilim ve Düşünce Hayatı

  • Kadızade-i Rumi
    • Fatih zamanında yaşamış Ali Kuşçu ve Uluğ Bey’in hocalığını yapmıştır.
    • Astronomi ve matematik ile uğraşmıştır.
  • Molla Fenari
    • 2. Murat zamanında yaşamıştır.
    • Osmanlı devletinin ilk Şeyhülislamıdır.
    • “Aynü’l Ayan” eseri önemlidir.
  • Ali Kuşçu
    • Fatih zamanında yaşamış, Ayasofya medresesi müderrisliği yapmıştır.
    • Akkoyunlularda elçi iken Osmanlıya gelmiş, astronomi ve matematik ile ilgilenmiştir.
    • “Risale-i Muhammediye” ve “Resale-i Fi’l Heye” eserleri önemlidir.
  • Altuncuzade
    • Fatih zamanında yaşamış idrar yollarına yönelik çalışmalar yapan bilim adamıdır.
    • Üroloji ve idrar yolları üzerine çalışmalar yapmıştır.
  • Sabuncuoğlu Şerafettin
    • Fatih zamanında yaşamış Osmanlının ilk cerrahıdır.
    • “Kitabü’l Cerrahiyetü’l Haniyye“, “Mücerrebname” ve “Cerrahname-i İlhani” adlı tıp eserleriyler ünlenmiştir.
    • Kitabü’l Cerrahiyetü’l Haniyye adlı eserini Fatih’e sunmuştur.
    • Deneyleri kendi üstünde yapmıştır.
  • Akşemseddin
    • Fatihin hocasıdır.
    • Mikroplarla uğraşmıştır.
  • Piri Reis
    • Kanuni zamanında yaşamıştır.
    • “Kitabü’l Bahriye” adlı eserinde Amerikanın keşfi ve dünya haritasından bahsetmiştir.
  • Seydi Ali Reis
    • Kanuni zamanında yaşamıştır.
    • “Miratü’l Memalik(Hint Deniz Seferi sırasında yazmıştır.)” ve “Kitabü’l Muhil(Yön Kitabı)” eserleri vardır.
  • Ebu Suud Efendi
    • Kanuni zamanında yaşamıştır.
    • Ünlü fıkıhçıdır.(İslam hukuku üzerine)
    • “Kanunname” ve “Duaname” eserleri ünlüdür.
  • Takiyüddin Mehmet
    • 3. Murat zamanında yaşamıştır.
    • Osmanlı devleti ilk Rasathanesini(Gözlemevi) açmıştır.
    • Dönemin şeyhülislamı Feyzullah Efendi tarafından yıkılmıştır.
  • Evliya Çelebi
    • 17. YY’da yaşamıştır.
    • “Seyehatname” adlı eseri ile ünlenmiştir.
    • Kütahya’dan yola çıkıyor.
  • Katip Çelebi(Hacı Kalfa)
    • 17. YY’da yaşamıştır.
    • “Keşfü’z Zünnun(Bibliyografi)” ve “Cihannüma” adlı eserleri vardır.
    • Devletin durumu hakkında Risale yapmıştır.
  • Lagari Hasan Çelebi
    • 4. Murat zamanında yaşamıştır.
    • İnsanlık tarihinin ilk roketle uçan insanıdır.
  • Hazerfan Ahmet Çelebi
    • Kendi geliştirdiği kanatlarla uçmayı başarabilen ilk insan.
  • Koçi Bey
    • 4. Murat zamanında yaşamış, yapılacak ıslathatları belirlemek amacıyla rapor yazmıştır.
  • Humbaracı Ahmet Paşa
    • 1. Mahmut zamanında yaşamış Osmanlı devletine gelen ilk batılı teknik uzmandır.
    • Topçu ocağını ıslah etmiştir.
  • Naima
    • 18. YY’da yaşamıştır.
    • İlk resmi tarihçidir.
    • Vakanüvist
    • Bundan öncesi Şehname’dir.Naima ile tarihçilere Vakanüvist denmeye başlanmıştır.
  • Ahmet Cevdet Paşa
    • 19. YY’da yaşamış batılı bir devlet adamıdır.
    • Ayrıca, “Kısası Enbiyo(Peygamberin Hayatı)” ve “Tarihi Cevdet” adında kitap yazmıştır.Abdülmecide sunmuştur.

Koçi Bey ve Katip Çelebi devlete rapor yani Risale sunanlardır.

Ek olarak

  • Hilali Ahmer = Kızılay = Osmanlıda açıldı.
  • Hilali Ahdar = Yeşilay = Osmanlıda açıldı.
  • Hamidiye Etfal = Çocuk hastanesi

Kültür Medeniyet

1 Yanıt
Hükümdar

  • Yasakname : Osmanlı padişahları herhangi birşeyi yasaklayabilirler.Bunada yasakname denir.
    Osmanlı devletinde ilk alkol ve tütün yasaklayan ilk padişah I. Ahmet‘tir.
  • Ferman : Herhangi bir konuda emir verir.
  • Adaletname : Herhangi bir bölgedeki haksızlığı giderir.Buna adaletname denir.
  • Kanunname : Herhangi bir konuda kanun çıkarır.
  • Beratname : Memur atama veya görevden alma.
  • Kulluk Hakkı : Devşirme çocuğu öldürür.
  • Müsadere : Devlet, memurunun mallarına el koyar.
    İlk uygulayan Fatih Sultan Mehmet‘tir.Çandarlı Halil’in bütün mallarına el koydurmuştur.
Kasap Cezası : Kayseri ve Afyon’da kasap açtırıp zararına iş yaptırmaktır.
  • Padişahın emirlerine Hatt-ı hümâyun denir ve Ferman ile duyurulur.
  • Hükümdarlık sembollerinde ok ve yay yoktur.Çünkü bu ikisi bağımsızlıktır.
  • Dünya tarihinde ilk sultan ünvanını kullanan Gazneli Mahmut‘tur.
  • Osmanlı tarihinde ilk sultan ünvanını kullanan Orhan Bey‘dir.Kullandığı ünvan ise, Sultanü’l Guzat‘ır.
  • Hüdavendigar, han, padişah I. Murat‘tan itibaren kullanılmaktadır.
  • Osmanlıda şehsadeler 12 yaşında sancaklara gönderilir.Yanlarına lala verilir.Çelebi(bilgili şehsade) ünvanını alırlar.
    Kütahya, Amasya, Çorum, Çankırı, Manisa, Antalya, Sivas ve Trabzon Anadolu’da ki şehzade sancaklarıyken, Kefe Kırım’da bulunan ve Anadolu dışında olan tek şehzade şehridir.
    Rumeli’de şehzade sancağının olmamasında; Savcı Bey İsyanı ve Fetret Devri‘nde Rumeli’de yaşananların etkisi olmuştur.
  • Sancak Sistemi‘ni kaldırıp, Kafes Sistemi‘ni getiren padişah 3. Mehmet‘tir.
  • 1. Ahmet kafes sisteminden gelen ilk padişahtır.
  • 1. Ahmet, Ekber ve Erşad sistemini getirdi.Kanuni Esaside Ekberiyet yani yazılı hale getirildi.
Başkentler

  • Söğüt : Kuruldu.Domaniç yaylağına gitmişlerdir.
  • Karacahisar : Osmanlı devletinin ilk feth ettiği yer.
  • Bilecik
  • Bursa : Orhan bey aldı.
  • İznik : Orhan bey aldı.
  • Edirne : 1. Murat, Sazlı Dere savaşıyla aldı.
  • İstanbul

İstanbul hariç diğer başkentler kuruluş başkentidir.İstanbul yükselme başkenti.

  • İlk saray Orhan bey döneminde Bursa’da Bey Sarayı‘dır.
    Günümüzde yoktur.
    Bursa’nın Yenişehir ilçesinde yıkılmış olan Bey sarayının aynısı yapılmaktadır.
  • En uzun yönetim sarayı Topkapı’dır.Fatih zamanında yapıldı.
Devlete Verilen İsim

  • Devlet-i Aliyye : Yüce devlet.
  • Devlet-i Muazzama : Büyük devlet.
  • Devlet-i Ebed Müddet : Ebedi devlet.
  • Saltanat-ı Alem Penah : Cihanın saltanat yeri
  • Saltanat-ı Adalet Divanı : Adaletli sultanlık
  • Memalik-i Mahruse : Korunmuş memleket
Sancak Sistemi

  • Başlatan Orhan Gazi
  • Sancak sistemi ile ilk tahta çıkan 1. Murat
  • Sancak sistemini yasallaştıran 2. Mehmet
  • Sancakta yetişerek son tahta çıkan 3. Mehmet
  • Sancağa çıkmadan ilk padişah olan 1. Ahmet
  • Sarayda şehzadelerin yetiştiği mektebe Şehzadegan denir.
  • Kafes sisteminde şehzadelerin kapalı tutuldukları kısma Şimşirlik denir.
  • Osmanlı devletinde padişahlar Eyüp Sultan’da yapılan Cülus Töreni ile tahta çıkmış ve Kılıç Kuşanmışlardır.
  • Cülus Bahşişini ilk kez dağıtan padişah 1. Beyazıt’tır.Bu uygulama 2. Mehmet döneminde kanun haline getirilmiştir.
  • Halife ünvanının ilk kez resmi olarak kullanımı Küçük Kaynarca Antlaşmasıdır.
Taht Veraseti ve Düzenlemeler

  • Osman ve Orhan Beyler Dönemi : Ülke hanedanın ortak malıdır.
  • 1. Murat Dönemi : Ülke hükümdar ve oğullarının malıdır.
  • 2. Mehmet Dönemi : Ülke hükümdarın malıdır.
  • 1. Ahmet Dönemi : Ekber ve Erşed Usulü ile tahta hanedanın en büyük ve iyi yetişmişinin geçmesi kuralı getirilmiştir.
  • 2. Mahmut Dönemi : Hükümdar yetkileri bir sözleşme ile ilk kez sınırlandırılmıştır.(Sened-i ittifak)
  • Abdülmecid Dönemi : Hükümdarın yetkileri bir kanun ile ilk kez sınırlandırılmıştır.
  • 2. Abdülhamit Dönemi : Hükümdar yetkileri bir anayasa ile ilk kez sınırlandırılmıştır.