a) Medeni Hukuk
- Aile Hukuku
- Kişi Hukuku
- Eşya Hukuku
Eşyalar üzerindeki haklara Ayni Hak denir. - Miras Hukuku
Miras deyince akla dede geliyor.- Muris
Ölmüş olması sebebiyle mirası mirasçılara geçen gerçek kişidir.Yani dede. - Tereke
Murisin hak ve borçlarının tamamıdır.Muris dedem vakti zamanında altınlarını tenekenin(Tereke) içinde bana bırakmış.
- Muris
Aşağıdakilerden hangisi aile hukukunun düzenleme alanı arasında yer almaz?
- Velayet
- Vesayet
- Boşanma
- Nişanlanma
- Hısımlık(Kişi hukukunda yer alır)
Kişilik Kavramı(Kişi Türleri)
- Gerçek Kişi
- Tüzel Kişi -> Kurum, Şirket, Topluluk
Kişilik tam ve sağ doğumla başlar.
Kişiliğin Sona Ermesi
- Ölüm
Kişilik sona erer.Hukukidir. - Ölüm Karinesi(Tahmin)
Ölümüne kesin gözle bakılacak kaybolmuş cesedin bulunamamasıdır.Ölü kaydı mahalin en büyük mülki amiri tarafından düşürülecektir.Ceset var ama tanınmıyorsa gene ölüm karinesidir.Süre zorunluluğu yoktur. - Birlikte Ölüm Karinesi
Hangisi önce hangisi sonra öldüğü tayin edilemeyen aynı zamanda öldü kabul edilir.
Bunun için bu kişiler birbirinin mirasçısı olamaz. - Gaiplik
- Uzun zamandan beri haber alınamama durumunda;
- Son haber alma tarihinden itibaren 5 yılın dolması ile mahkemeye başvurulur.
- Mirasçıların gaip kişinin mirası üzerinde tam tasarruf hakkına sahip olabilmesi için son haber alma tarihinden itibaren 15 yıl geçmiş olması gerekir.
- Ölüm tehlikesi içerisinde kaybolması durumunda;
- 1 yılın dolmasıyla mahkemeye başvurulabilir.
- Mirasçılar 5 yıl.
- Uzun zamandan beri haber alınamama durumunda;
Dikkat!!!
- Ölüm, ölüm karinesi, birlikte ölüm karinesi kararı verilerek kişiliği sona eren kimse evli ise evliliğide kendiliğinden sona erer.
- Gaiplik kararı ile kişiliği sona eren kimsenin evliliği kendiliğinden sona ermez.Ayrıca talep gerekir.
- Ölüm karinesi mahalin en büyük mülkü amirin emriyle nüfus kütüğüne ölü kaydının düşürülmesi ile olur.
- Gaiplik kararını mahkeme verir.
Gerçek Kişilerde Ehliyet
- Hak Ehliyeti
Tam ve sağ doğmak şartıyla ana rahmine düşme ile başlar.
İlkeler- Genellik = Herkese hak ehliyeti tanınmıştır.
- Eşitlik = Herkesin aynı kapsamda hak ehliyetine sahip olmasını ifade eder.Hak Ehliyeti pasif bir ehliyettir.
- Fiil Ehliyeti
Bir kişinin kendi fiil ve işlemleriyle kendi lehine haklar, aleyhine borçlar yaratabilme gücüdür.
Şartları- Ergin olmak
- Olağan Erginlik
Erginlik normal olarak 18 yaşın tamamlanması ile kazanılır.
Kanuni Rüşt olarak adlandırılır. - Evlenme ile Erginlik
17 yaşın tamamlanması suretiyle velinin rızası ile söz konusu olur.Olağan durum budur.
Olağan üstü durumlarda 16 yaşın tamamlanıp evlenilmesine de hakim izin verebilir.
Kişi en erken, taş çatlasa 16 yaşında evlenebilir. - Mahkeme Kararı ile Erginlik
Kazai Rüşt adı da verilen kişinin hakim kararıyla ergin olmasıdır.- 15 yaşını tamamlamış olacak.
- Velinin izni olacak
- Küçüğün isteği
- Sulh Hukuk Mahkemesinin kararı
- Küçüğün menfaati
En erken erginlik yaşı 15’tir.
En erken evlenme erginliği 16’dır.
- Olağan Erginlik
- Ayırt etme gücüne sahip olmak
- Kısıtlı olmamak
- Ergin olmak
Tam Ehliyetliler
| Sınırlı Ehliyetliler
|
Tam Ehliyetsizler
Örn, | Sınırlı Ehliyetsizler
|
| |
Hısımlık
Kan Hısımlığı
- Alt soy – Üst soy
- Yan soy(Kardeş, dayı, teyze, amca)
- Birinci derece hısımlar
- İkinci derece hısımlar(Kardeşlerin hepsi)
- Üçüncü derece hısımlar(Yiğen)
Doğumları sayıyoruz.
Annem -> Ben | Birinci derece hısım
Annem -> Ben, Ablam | İkinci derece hısım
Babanem -> Babam -> Ben | İkinci derece hısım
İlk 3 derece evlenemez.
Kayın Hısımlığı
Evlenme ile doğuyor.
Evlilikte eşler birbirinin hısmı değildir.
Eşinin neyi ise kanı çıkarıp kayı koyuyoruz.
Eşimin annesi;
Eşim için;
Anne -> Eşim | Birinci derece üst soy kan hısımı
Benim için ise Birinci derece üst soy kayın hısımı oluyor.
Eşimin abisi;
Eşim için;
Anne -> Eşim, Abi | İkinci derece yan soy kan hısımı
Benim için ise İkinci derece yan soy kayın hısımı oluyor.
Boşanınca eşinin üst ve alt soyuyla evlenemezsin.Ama yansoyuyla evlenebilirsin.Baldız baldan tatlıdır.
Evlat Edinmeden Doğan Hasımlık
b) Borçlar Hukuku
Sadece para değil.
| Borç Unsurları | ||||
| Alacak | —- | Edim | —- | Borç |
| Aralarındaki mevcut borç ilişkisi nedeniyle alacaklının borçludan isteği, borçlunun da yerine getirmekle hükümlü olduğu davranıştır. | ||||
Borç İlişkisi Doğuran Haller
Hukuki İşlem(Sözleşme)
İki tarafın belirli bir hukuki sonuca ulaşmak üzere karşılıklı irade beyanında bulunmalarıdır.
Örn;
Kira, satım, hizmet sözleşmeleri
Haksız Fiil
Başkasının şahıs varlığı veya malına zarar verilmesidir.Haksız fiilden borç sorumluluğunun ortaya çıkmasının şartları;
- Hukuka aykırılık
- İlliyet bağı
Olay kişi arasında neden sonuç ilişkisi kurmaktır. - Kast-İhmal(Kusur)
- Maddi-Manevi zarar
Örn;
Bir kimsenin evinin camına atılan taş ile kırılması.
Sebepsiz Zenginleşme
Bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalmasıdır.Sebepsiz zenginleşmeden borcun ortaya çıkabilmesi için gereken şartlar;
- Zenginleşme
- Fakirleşme
- İlliyet Bağı
- Haklı bir sebebin bulunmaması
Örn;
Bir kişi borçlu olmadığı halde, borçlu olduğunu düşünerek başka bir kişiye para vermesi.
Borcu Sona Erdiren Sebepler
- İfa
Borcun borç ilişkisine uygun olarak yerine getirilmesidir. - İbra(Aklama)
Alacaklının borçluyu borçtan kurtarması sonucu borcun sona ermesidir. - Yenileme(Tecdit)
Mevcut bir borcun yeni bir borç yaratmak suretiyle sona erdirilmesidir. - Birleşme
Alacaklı ve borçlu tarafın aynı kişide birleşmesi durumudur. - Zaman Aşımı
Kanunda ön görülen belli bir sürenin geçmesi durumudur.Zaman aşımı alacaklının alacağını talep etmesini engeller.Borçlar kanununa göre borç eksik borç haline gelir.
Eksik Borç doğuyor. - Kusursuz İmkansızlık
Borç ilişkisi kurulduktan sonra ortaya çıkan ve borçlunun kusuru olmayan nedenlere bağlı olarak borcun ifasının imkansız hale gelmesidir. - Takas
İki kişinin karşılıklı ve aynı cinsten olan borçlarını birbirini karşıladığı oranda sona erdirilmesidir.
b) Ticaret Hukuku
Alt Dalları
- Ticari İşletme Hukuku
- Şirketler Hukuku
- Deniz Ticareti Hukuku
- Sigorta Hukuku
- Kıymetli Evrak Hukuku
b) Devletler Özel Hukuku
- Uyrukluk(Tabiliyet)
Kişileri ve şeyleri(uçak, gemi) devlete bağlayan hukuki ve siyasi bağdır. - Yabancılar Hukuku
Yabancıların hangi haklardan yararlanabileceğini düzenler. - Vatandaşlık Çatışma
- Kanunlar İhtilafı
İngiliz – Türk mevzuya giriyor.Hangi ülkenin hangi mahkemesine göre bu mevzu çözülecek onu ayarlıyor.
- Kanunlar İhtilafı
Türk Vatandaşlığının Kaybedilmesi
Eğer devlete yamuk yaptıysan devlet seni vatandaşlıktan, İçişleri Bakanı teklifi Bakanlar Kurulunun kararıyla vatandaşlıktan çıkarır.
Yok eğer kendin isteyerek vatandaşlıktan çıkmak istiyorsan İçişleri Bakanı kararı olacaktır.
| Hukuk Dalları/Örnekleyelim |
| Ahmet, Ayşe ile yaptığı resmi nikah sonucu evlenmiştir.(Medeni Hukuk/Aile Hukuku)Düğünden kısa bir süre sonra Ahmet’in dedesi vefat etmiş.(Medeni Hukuk/Kişi Hukuku)Ahmet’e de küçük bir dükkan ile bankada biraz para bırakmıştır.(Medeni Hukuk/Miras Hukuku)Ahmet kendisine kalan miras üzerinden doğan vergi borcunu ödedikten sonra(Kamu Hukuku/Vergi Hukuku) dükkanda halı ticaretine başlamıştır.(Özel Hukuk/Ticaret Hukuku)İşleri büyüyen Ahmet yanında iki kişi çalıştırmaya başlamıştır.(Karma Hukuk/İş Hukuku)Ancak günün birinde belediye encümeninin almış olduğu bir karar ile yol yapılacağı gerekçesiyle dükkanının kamulaştırılacağını öğrenmiş ve bu karara karşı mahkemeye iptal davası açmıştır.(Kamu Hukuku/İdare Hukuku)Görülen dava sonucunda mahkeme kamulaştırma kararını iptal etmiştir.İlerleyen günlerde Ahmet’in işleri bozulunca bir bara efkar dağıtmaya gitmiş.Ancak barda kavga çıkarmış ve iki kişiyi yaralamıştır.Ertesi gün adam yarala suçundan mahkemeye çıkartılan(Kamu Hukuku/Ceza Hukuku) Ahmet, mahkemede kendi lehine şahitlik edenler sayesinde cezasının ertelenmesi sonucunda serbest bırakılmıştır.(Kamu Hukuku/Yargılama Hukuku)Sonraki günlerde evliliğinde sorunlar yaşaması üzerine eşi Ayşe’den boşanan Ahmet(Medeni Hukuk/Aile Hukuku) gittiği bir tatil beldesinde tanıştığı Suriye’li bir kadın ile yıldırım nikahı yapmıştır.Ahmet böylede boş, beleş bir adam olmakla birlikte malın önde gidenidir…. |