Kategori arşivi: Sınıf Yönetimi

Sınıfta Yerleşim Düzeni

Alışılmış(Geleneksel) Yerleşim Biçimi
  • Sunuç ve düz anlatımla işlenen dersler için idealdir.
  • Öğrenci sayısı fazla derslik küçük olduğunda kullanılmalıdır.
  • Etkileşim çoğunlukla öğretmen – öğrenci arasında gerçekleşir.
  • Öğrenci – öğrenci etkileşimi düşün seviyededir.
Alışılmış Yerleşim Biçimi
U Düzeni Yerleşim Biçimi
  • Öğretmen hemen hemen tüm öğrencileri ile eşit göz kontağı mesafesindedir.
  • Sıra ve masaların U biçiminde yerleştirildiği sınıf düzenidir.
  • Öğrenciler arasında yüz yüze etkileşim yaşanır.
  • Rol oynama, drama, gösteri
  • Göterip yaptırma içinde idealdir.
u düzeni yerleşim biçimi
Ekiple(Küme) Çalışma Yerleşim Biçimi
  • Öğrenciler arasında etkileşimin en yüksek düzeyde yaşandığı oturma biçimidir.
  • İş birliği çok, rekabet azdır.
  • İş birliğine dayalı öğretim teknikleri için idealdir.
Ekiple Küme Çalışma Yerleşim Biçimi
Konferans Masası Yerleşim Biçimi
  • Öğretmeninde oturduğu tek oturma düzenidir.
  • Sınıfın etkisi fazla öğretmenin ki ise azdır.
  • Büyük grup tartışma tekniği için idealdir.
  • Resmi bir ortam yaratır.
Konferans masası yerleşim biçimi
Daire Biçiminde Yerleşim
  • Yazım çizim gerektiren etkinlikler için uygun değildir.
  • Sadece sandalyeler kullanılarak gerçekleştirilir.
  • Konuşma halkası tekniği için idealdir.
daire biçiminde yerleşim
Grupların Gruplanması Yerleşim Biçimi
  • Grup çalışmalarında, rol oynama, münazara gibi tekniklerde kullanılır.
  • Çalışma grubu ve gözlemci vardır.
grupların gruplanması yerleşim biçimi
Çalışma İstasyonu Yerleşim Biçimi
  • Etkin laboratuar çalışmaları için idealdir.
  • İş birliğine dayalı çalışma alışkanlığı kazandırır.
  • Yaparak yaşayarak öğrenmede etkilidir.
  • Biresel ve toplu(grup) öğretime uygundur.
  • Deney, istasyon tekniği için idealdir.
çalışma istasyonu yerleşim biçimi
Proje ya da Özel Çalışma Grupları Yerleşim Biçimleri
  • Büyük derslikler ve toplantı salonlarında kullanılabilir.
  • Ders dışı etkinlikler için uygundur.
  • Çalıştay tekniği için uygundur.
Proje Ya da Özel Çalışma Grupları Yerleşim Biçimleri

Sınıf İçi Fiziksel Düzenleme

Çok Boyutluluk

Sınıfta bireysel farklılıklar üst seviyededir.Bu yüzden öğretmen farklı yöntem ve tekniklerle dersi işlemektedir.Ayrıca öğretmen sadece ders işlemez bir çok insani olayla da muhattap olur.

Eş Zamanlılık

Sınıfta aynı anda bir çok olay gelişir.Bu yüzden öğretmen hızlı düşünüp çabuk doğru karar verme becerisine sahip olmalıdır.

Kestirilemezlik

Sınıftaki bir çok olay önceden tahmin edilemez.Bu yüzden öğretmen herşeye hazırlıklı ve soğukkanlı olmalıdır.

Açıklık

Öğretmen akvaryumdaki balık gibidir ve yaptığı herşey alenen öğrenciler tarafından izlenir.Bu yüzden öğretmen rol model örnek davranışlar sergilemelidir.

Uzun Sürelilik

Zamanla sınıfa özel bir kültür oluşur.Geçmişte yaşananlar gelecekte yaşananları etkiler.

Sınıf İçi İletişimde Uygun Olmayan Rol Modelleri

  • Sunan Öğretmen
    Konunun gerektirdiği mesajları oluşturur ve öğrenciye yönlendirirler.Öğrenciden gelecek dönüt onları ilgilendirmez.Öğrenciler uzun süre oturarak yalnızca dinledikleri için bir süre sonra sıkılırlar.
  • Etkisiz Öğretmen
    Teknik bir dil kullanırlar ve konuları açıklamada öğrencinin anlayacağı uygun bir dil bulamazlar.Öğrenciler bu tip öğretmenler için “Öğretmenimiz konuyu çok iyi biliyor, fakat düzeyimize indirgeyemiyor” derler.
  • Hızlı ya da Yavaş Mesaj Veren Öğretmen
    Hızlı ya da yavaş mesaj verdikleri için dikkatleri dağıldığından öğrencilerin mesajı almaları çok zordur.
  • Hazırlıksız Öğretmen
    Dersin konusuyla ilgili hazırladıkları olmadığından sözel becerilerini kullanarak derse ayrılan süreyi konu dışı içerikle doldururlar.
  • Bağıran Öğretmen
    Yüksek ses kullandıkları zaman öğretimin daha etkili olacağını düşünürler.Öğrenciler bu durumdan rahatsız olurlar ve öğretmenin söylediklerinin hangilerinin çok önemli olduğunu fark edemezler.

Sınıf İçi İletişim

Bu konudan soru bekleniyor.

Sözel İletişim

  1. Kelimeler : Açık, net ve anlaşılır olmalıdır.
  2. Etkin Dinleme : Öğretmen uygun göz kontağı yapar.Sözü bitene kadar öğrencisini dinlemelidir.
  3. Ben Dili : Yapı, destekleyici, yol gösterici dildir.Dört özellikten oluşur.
    1-) Konuşmadaki tüm özneler birinci tekil.
    2-) Konuşmada öğretmene ait duygudan söz edilir.
    3-) İstenmeyen davranış ve sonuçları konuşmada geçer.
    4-) İstendik davranışa konuşmada yer verilir.
  4. Sen Dili : Suçlayıcı, yargılayıcı ve öğüt veren dildir.Yanlıştır.
  5. Bekleme Süreci(Jetonun Düşme Süresi) : Öğretmen iletiyi gönderdikten sonra kısa bir süre bekleyerek herkesin iletiyi algılamasına şans tanımalı.

Sözsüz İletişim

  1. Göz Teması : Öğretmen öğrencileriyle göz teması kurmaktan çekinmemeli.Uzun süreli göz temasından kaçınmalıdır.
  2. Kişilerarası Sosyal Mesafe : Her insanın başka insanların yaklaşmasına izin verdiği sosyal mesafe aralığı vardır ve bu kişiden kişiye değişir.
  3. Vücut Dili : Öğretmen beden diliyle etkili mesajlar gönderebilmelidir.Öğretmen öğrencinin gönderdiği beden dili mesajlarını okuyabilmelidir.
    Beden dili ses tonuyla uyumlu kullanılmalıdır.

Yararsız İletiler(İletişim Engelleri)

  1. Emir Vermek – Yönlendirmek
  2. Sürekli Uyarmak – Gözdağı Vermek
  3. Ahlak Dersi Vermek
  4. Sürekli Öğretmek, Sürekli Mantık Yürütmek
  5. Öğüt Vermek, Çözüm Getirmek
  6. Yargılamak, Suçlayıcı Eleştirmek, Suçlamak
  7. Ad Takmak, Alay Etmek
  8. Yorumlamak, Tanı Koymak(Öğretmenin tanı koyma hakkı yoktur.)
  9. Sürekli Övmek, Olumlu Değerlendirme Yapmak
  10. Sürekli Güven Vermek, Desteklemek, Duyguları Paylaşmak

Disiplin Modelleri

1-) Davranış Değişikliği Modeli

Hemen hemen bütün davranışlar öğrenilmiştir.Bir davranış öğreniliyorsa sonradan değiştirilebilir.Doğru davranışlar ödülle pekiştirilmelidir.

Yanlış davranışlar üç hamlede değiştirilir.

  1. Antecendent – A (Davranış – D) – Davranış Öncesini Bilmek
  2. Behaviour – B (Davranış – D) – Davranışın Kendisini Bilmek
  3. Consequences – C (Tepki – T) – Davranış Sonrasında Doğru Tepkiyi Vermek

2-) Güvenen Davranış Modeli

Öğretmenler bütün öğrencilere benzer biçimde davranma, aynı ölçütleri uygulama ve bütün öğrencilerden aynı başarıları bekleme düşüncesindedir.

İyi bir sınıf yönetimi için aileler ve yöneticiler kuralları yerleştirmeye yardımcı olmalıdır.

3-) Gerçeklik Terapisiyle Problem Çözme Modeli

Bu biraz psikoloji kokar.

En iyi modellerdendir.

Modele göre, öğrencilere etkili seçimler yapma, stresle baş etme ve problem çözme öğretilmelidir.

Sınıfta istenmeyen davranışlar gerçekleştiğinde yapılması gereken iş öğrencilerle toplantı yapmaktır.

4-) Kounin Modeli

Bu modelde güzel davranışlar herkesin gözü önünde ödüllendirilip iyi örneklerin yayılması sağlanır.

Kötü davranışlar ise herkesin önünde değil, özel görüşmelerle halledilir.

Sınıfta Disiplin Sağlama – Disiplin Yaklaşımları

İntikamcı Disiplin

Disiplini sağlamak kişisel bir problem olarak algılanır.Disiplini intikam aracı olarak kullanır.Yani öğrencisinden öç alır.

Cezalandırıcı Disiplin

Cezalandırma esasına dayanır.Yapılmaması gereken davranışlar ve bu davranışlara hangi cezaların verileceği önceden belirlenmiştir.Öğretmen cezanın kötülükleri yok edip, iyilikleri ortaya çıkaracağına inanır.

Korku Yoluyla Engelleme

İnsan doğasına ilişkin kötümserlik esasına dayanır.İnsan doğuştan isyankardır.Öğrenciler dıştan kontrol edilmelidirler.Dayak, aşağılama, tehdit, ayakta bekletilmesi, alay edilmesi vb. eylemler kullanılır.

İyileştirici(Düzeltici) Disiplin

Önce hata olacak sonra düzeltilecektir.

Önleyici(Yapıcı) Disiplin

Öyle şeyler yapacak ki hataya düşülmeyecek.

Ortaya Çıkan İstenmeyen Davranışlara Müdahale Yolları

  1. Sorunu Anlamak
    Sınıfında istenmeyen davranışla karşılaşan öğretmenin ilk yapması gereken iş sorunu anlamaktır.
  2. Görmezden Gelmek
    Basit, kısa süren ve başkalarını rahatsız etmeyen küçük olumsuzluklar görmezden gelinerek sindirilir.
  3. Uyarmak
    Görmezden gelinen davranışın süresi uzar veya rahatsız edici hale gelirse,
    A) Göz teması kurulur,
    B) Yaklaşma,
    C) Ses tonu değişikliği,
    D) Soru sorma,
    E) İsimle uyarma
    yapılır.
  4. Derste Değişiklik Yapmak
    Sınıfın bir bölümü ya da çoğunluğu dersten kopar ya da sıkılırsa öğretmen işlenişte değişikliğe gitmelidir.
  5. Sorumluluk Vermek
    Müdahalelere rağmen sorunu sürdüren öğrenciye dersin o günkü konusuyla ilgili bir görev verilip, öğrenci sorunun olduğu yerden uzak tutulur.
  6. Öğrenciyle Konuşmak(Özel Görüşme)
    Sınıfın dışında konuşulur.Sorunu ısrarlı ve vazgeçmeden sürdüren öğrenciyle sınıf dışında özel bir görüşme ayarlanır.Böylece hem ders bölünmez hemde yüzyüze konuşulduğu için öğrenci önemsendiğini hisseder.
  7. Okul Yönetimi, Aile ve Rehber – Uzman İle İlişki Kurmak
    Özel görüşmeye rağmen öğrenci sorunu sürdürürse öğretmen destek alır.
    Öğretmen sorunu anladığında, bu sorun kanunen suçsa veya hayati risk taşıyorsa doğrudan 7. madde devreye sokulmalıdır.Yani aradaki ilk 6 madde es geçilmelidir.
  8. Ceza Vermek
    İkinci tip ceza uygulanır.

Sınıf İçi İletişim

  1. Kaynak(Gönderici)
    Davranış değişikliğini oluşturmak üzere iletişim sürecini başlatan kişidir.
  2. Alıcı
    Kaynağın gönderdiği mesajlara hedef olan kişi yada kişilerdir.
  3. İleti(Mesaj, Bilgi ve Beceriler)
    Kaynağın alıcıyla paylaşmak istediği duygu, düşünce ve davranışları temsil eden sembollerdir.
  4. Kanal(Araç, Gereç Sınıf Ortam)
    Kaynağın amaçları doğrultusunda alıcıya gönderdiği mesajları taşıyan araç – gereç – yöntem ve tekniklerdir.
  5. Dönüt(Geribildirim)
    Alıcıdan kaynağa yönelen tepkilerdir.Dönüt çift yönlüdür.Kaynaktan da alıcıya yönelen tepkiler vardır.

Sınıf Kurallarının Belirlenmesi

Sınıf kuralları sadece öğretmen tarafından değil, öğretmen ve öğrencilerle birlikte belirlenmelidir.Sınıf kuralları belirlenirken aşağıda verilen sıra takip edilmelidir.

  1. Planlama
    Dönem başlamadan önce planlama yapılmalıdır.Yani öğrenci hakkında bilgi toplanır.
  2. Kuralların Belirlenmesi
    Öğrencilerin uyması istenen kuralların belirlenmesidir.
    Kurallar belirlenirken dikkat etmemiz gereken ilkeler,
    1. Dönem başında öğrencilerle belirlenmeli.
    2. Açık ve anlaşılır olmalı.
    3. Kısa ve öz olmalı.
    4. Olumlu ifadelerden oluşmalı ve istendik davranıştan söz etmeli.”Lütfen yerlere çöp atmayınız” bir kural değildir.”Çöpü, çöp kutusuna atınız” bir kuraldır.
    5. Sayıları az olmalıdır.
    6. Herkes için geçerli olmalıdır.
    7. Süreç esnasında değişebilir yapıda olmalıdır.Farz değildir, sınıf kuralıdır.
    8. Farklı sınıf mekanları için farklı kurallar olmalı.(Laboratuvar, spor salonu vs.)
    9. Okul kurallarıyla çelişmemeli.
  3. Kuralların Öğretilmesi
    Bu aşamada oluşturulan kuralların uygulamasına yönelik etkinliklerle kurallar öğretilir.(A -> Sözel Öğretim, B -> Uygulamalı Öğretim, C -> Yazılı Çizili Öğretim)
  4. Uygulama ve Takip
    Öğretmenler belirlenen kuralların uygulamasına dikkat etmeli ve kurallara uyulup uyulmadığı öğretmenler tarafından takip edilmelidir.Uymayanlara gereken yapılmalıdır.