Yürütmenin Düzenleyici İşlemleri

Kanun Hükmünde Kararname

  1. Anayasa
  2. Kanun | Kanun Hükmünde Kararname | Milletlerarası Antlaşmalar
  3. Tüzük
  4. Yönetmelik
Olağan Dönem Kanun Hükmünde KararnameOlağanüstü Dönem Kanun Hükmünde Kararname
Başbakan başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır.Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır.
TBMM tarafından çıkarılan bir Yetki Kanunu’na ihtiyaç vardır.Yetki Kanunu, AKİS1 şifresiyle…
Çıkarılacak olan Kanun Hükmünde Kararname’nin;

  • Amacı
  • Kapsamı
  • İlkeleri
  • Süresi
  • 1 den fazla çıkarılıp çıkarılamayacağı meclis tarafından belirtiliyor.
Yetki Kanununa ihtiyaç yoktur.
Temel Hak ve Hürriyetlerden, kişinin hak ve ödevleri ile siyasi hak ve ödevler üzerinde düzenleme yapılamaz.Temel hak ve Hürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilir veya önlemler alınabilir.
Cumhurbaşkanı tarafından yayınlanıp Resmi Gazete’de yayımlanır.Cumhurbaşkanı tarafından imzalanıp Resmi Gazetede yayınlanır.
Yayımlandıkları gün TBMM’ye sunulmayan KHK bu tarihte TBMM’ce reddedilen kararnameler ise reddedilme kararının Resmi Gazete’de yayımlandığı gün yürürlükten kalkar.Daha sonraki bir tarih belirtilmemişse yayımlandığı gün yürürlüğe girer.Resmi Gazetede yayınlandığı gün TBMM’nin onayına sunulur.
Yargısal denetimi Anayasa Mahkemesi yapar.Yargı yolu kapalıdır.

1961 Anayasasında Bakanlar Kuruluna Olağan Dönem Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi verildi.

1982 Anayasasında Bakanlar Kuruluna Olağanüstü Dönem Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi verildi.

Olağanüstü Dönem Kanun Hükmünde Kararname ile Kişi Hakları, Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Siyasi Hakların tamamı düzenlenir.

Kanunların yargısal denetimi Anayasa Mahkemesi tarafından yapılır.

Olağan Dönem Kanun Hükmünde Kararnameleri Anayasa Mahkemesi denetlerken, Olağan Üstü Dönem Kanun Hükmünde Kararnamelerin yargısal denetimi yapılamaz.Yargı yolu kapalıdır.

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi

  • Cumhurbaşkanı tek başına yapar.Bu yüzden yargısal denetimi yoktur.
  • Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliğini düzenlemek için çıkarılmıştır.

Tüzük

  • Kanunların kullanım kılavuzudur.
  • Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır.
  • Tüzük kanuna dayanır.
  • Danıştay tüzüklerin efendisidir.Bakanlar Kurulu tüzüğü çıkardığında Danıştay’ın kapısını çalar.
  • Tüzüklerin yargısal denetimini de Danıştay yapar.O yüzden tüzüklerin efendisi Danıştay’dır.
  • Danıştay görüşü alınmadan çıkarılan Tüzükler yok hükmündedir.
  • Tüzükler, Kanun gibi yürürlüğe girer.Yani Resmi gazetede yayımlanan tüzük üzerinde tarih yoksa Resmi gazetede yayımlandığı günden itibaren 45 gün sonra yürürlüğe girer.

Yönetmelik

  • Başbakanlık, Bakanlıklar ve Kamu Tüzel Kişileri çıkarabilir.19821 Anayasasına göre.
  • Hangi yönetmeliğin Resmi Gazetede yayımlanacağı bir kanunla belirlenir.
  • Ülke çapında uygulanacak yönetmeliklerin yargısal denetimi Danıştay tarafından yapılır.
  • Ama bölge çapındaki yönetmeliklerin denetimini İdari Mahkemesi denetleyecektir.

En sık kullanılan düzenleyici işlem Yönetmeliklerdir.

1982 Anayasasına göre kimler yönetmelik çıkarabilir?
Başbakan, Bakanlıklar ve Kamu Tüzel Kişileri

Kimler yönetmelik çıkarabilir?
Başbakan, Bakanlıklar, Kamu Tüzel Kişileri ve Bakanlar Kurulu

Fakülteler ve Diyanet Başkanı yönetmelik çıkaramaz.

Yürütmeye Tanınan Olağanüstü Yönetim Usuller

Olağanüstü HalSıkı Yönetim
Cumhurbaşkanının başbakanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından ülkenin tamamı bir veya bir kaç bölgesinde ilan edilir.Sebepleri

  • Doğal afet
  • Ağır ekonomik bunalık
  • Kamu düzeninin bozulması
    MGK görüşü zorunludur.
  • Şiddet olaylarının artması
    MGK görüşü zorunludur.

Süresi

En fazla 6 aylığına ilan edilebilir.Karar Resmi Gazetede yayımlandığı gün TBMM’nin onayına sunulması zorunludur.

Uzatılması

TBMM’nin izniyle en fazla 4 aylığına uzatılabilir.Uzatma kararının tekrarlanma sınırı yoktur.Ülkenin tamamında geçerli olabilecek şekilde vatandaşlara para, mal ve çalışma yükümlükleri getirilebilir.Temel hak ve hürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilir.

Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu tarafından ülkenin tamamı, bir veya bir kaç bölgesinde ilan edilir.Sebepleri

  • Olağanüstü Halden daha vahim şiddet olaylarının varlığı.
  • Savaş ve yakın savaş
  • Ayaklanma
  • Cumhuriyete ve vatana karşı eylemli bir kalkışma

NOT!!!
Her durumda MGK görüşü alınması zorunludur.

Süresi

En fazla 6 aylığına ilan edilebilir.Karar resmi gazetede yayımlandığı gün TBMM’nin onayına sunulması zorunludur.

Uzatılması

TBMM izniyle en fazla 4 aylığına uzatılabilir.Uzatma kararının tekrarlama sınırı yoktur.

Not

Savaş sebebiyle ilan edilmişse 4 aylık uzatmanın sınırı aranmaz.

Sıkı yönetim dönemlerinde kolluk yetkileri askeri makamlara geçer.

Milli Güvenlik Kurulu

  • 1961 Anayasasıyla karşımıza çıkmıştır.
  • Cumhurbaşkanı başkandır.
  • Cumhurbaşkanı yoksa, Başbakan başkanlık eder.
  • Gündemi Cumhurbaşkanı belirler.Belirlerken Başbakan ve Genel Kurmay Başkanına danışır.
  • 2 ayda bir toplanır.

Milli Güvenlik Kurulu üyeleri;

  • Cumhurbaşkanı
  • Başbakan
  • Başbakan Yardımcıları
  • Genel Kurmay Başkanı
  • Adalet Bakanı
  • Milli Savunma Bakanı
  • İçişleri Bakanı
  • Dışişleri Bakanı
  • Kara, Hava ve Deniz Kuvvet Komutanları
  • Jandarma Genel Komutanı

Başbakan Yardımcıları ve Adalet Bakanı MGK üyeleri arasına 2001 yılında katılmıştır.

MGK Genel Sekreteri ve MİT Müsteşarı kurulun üyesi değildir.

MGK Genel Sekreteri asker veya sivil kişi olabilir.

Başkomutanlık Sıfatı ve Genel Kurmay Başkanlığı

  • Cumhurbaşkanı sembolik olarak Başkomutandır.
  • Görevi Genel Kurmay Başkanı Cumhurbaşkanı yerine getirir.
  • Başbakanlığa bağlıdır.

Cumhurbaşkanı Kararnamesi ve Olağan Üstü Kanun Hükmünde Kararname’de yargı yolu kapalıdır.

Tüzük ve ülke çapı yönetmeliklerin yargısal denetimini Danıştay yapar.

Bölgesel yönetmeliklerin yargısal denetimini İdare Mahkemesi yapar.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir