Etiket arşivi: Mesleki Danışma Kuramları

Mesleki Danışma Kuramları – Super’ın Benlik Kuramı

Benlik;
Bireyin kendini algılama, değerlendirme biçimidir.Ben kimim sorusunun cevabıdır.

Mesleki gelişim yaşam boyu devam eder.

Super’ın kuramı, Benlik Kuramı ya da Öz Kuramı olarak da bilinir.Super’a göre meslek seçimi bireyin kendini algılama biçiminin, bir başka deyişle benlik algısının bir ifadesidir.Super’in Benlik Kuramı’nda mesleki gelişim şu evrelere ayrılarak incelenmiştir.

  1. Büyüme(Özdeşleşme) Evresi (14 Yaşa kadar)
    • Hayal Basamağı (4 – 10 Yaş)
    • İlgi Basamağı (11 – 12 Yaş)
    • Yetenek Basamağı (13 – 14 Yaş)
  2. Araştırma(Keşfetme) Evresi (14 – 24 Yaş)
    • Deneme Basamağı (14 – 18 Yaş)
    • Geçiş Basamağı (19 – 21 Yaş)
    • Sınama ve İzleme Basamağı (22 – 24 Yaş)
  3. Yerleşme Evresi (25 – 44 Yaş)
  4. Koruma, Devam Ettirme Evresi (45 – 64 Yaş)
  5. Çöküş Evresi (65 yaş ve sonrası)
    • Yavaşlama Basamağı (65 – 70 Yaş)
    • Tam Emeklilik Basamağı (71 Yaş ve sonrası)

Mesleki Danışma Kuramları – Gingzberg ve Arkadaşlarının Gelişim Kuramı

Gingzberg ve arkadaşları, meslek seçiminin bir anda gerçekleşen bir olay değil, çocukluktan yetişkinliğe kadar uzanan dönemi kapsayan bir gelişim süreci olduğunu ileri sürmektedir.Bu kuram mesleki gelişim sürecini 3 basamak halinde incelemektedir.

  1. Hayal(Fantezi Seçimler) Dönemi ( 5 ya da 7 – 11 Yaş)
    Gingzberg’e göre bu yaşlar arasında mesleki tercihlerde zevk ilkesi önemli rol oynar.Çocuklar bu dönemde hoşlandıkları meslekleri edinmek istediklerini söylerler.
  2. Geçici Seçimler(Deneme) Dönemi (11 – 17 Yaş)
    Geçici seçim döneminde seçimler geçici ve deneyseldir.Birey, kendi ilgi, kapasite ve değerlerinin farkına vardıkça ve dış gerçekleri algıladıkça düşünceleri değişmektedir.Bu dönem kendi içerisinde, İlgi, Yetenek, Değer ve Geçiş aşamalarına ayrılmaktadır.

    • İlgi Basamağı (11 – 12 Yaş)
    • Yetenek Basamağı (13 – 14 Yaş)
    • Değer Basamağı (15 – 16 Yaş)
    • Geçiş Basamağı (17 – 18 Yaş)
  3. Gerçekçi Seçimler Dönemi (17 – 23 Yaş)
    Seçimlerin netleştiği ve gerçeklik kazandığı evredir.Bu dönem kendi içerisinde Araştırma – Keşfetme, Billurlaşma ve Belirleme aşamalarına ayrılmaktadır.

    • Araştırma – Keşfetme Basamağı (17 – 19 Yaş)
    • Billurlaşma Basamağı (19 – 21 Yaş)
    • Belirleme Basamağı (21 – 23 Yaş)

Meslek seçimi bir gelişim sürecinin sonunda verilir.Meslek seçimi büyük oranda geriye dönülen süreçtir.

Ya dönem verir ya da yaş verir.

Mesleki Danışma Kuramları – Mesleki Gelişim Sürecinin Basamakları

İsaacson denen herife göre mesleki gelişim süreci 5 aşamadan oluşmaktadır.

  1. Uyanış ve Farkında Olma(5 – 12 Yaş)
    Meslek bilincinin oluşmaya başladığı dönemdir.Çocuk, bu dönemde çevresindeki insanların farklı uğraşları olduğunu, çeşitli mesleklerin varlığını görmeye ve anlamaya başlar.
  2. Meslekleri Keşfetme ve Araştırma Evresi(12 – 15 Yaş)
    Psikomotor açıdan bir yetişkin becerisine sahip olma ve bilişsel açıdan soyut düşünmeye başlamasının bir sonucu olarak çocuk, mesleklerin ortak yönlerini, farklı niteliklerini araştırmaya, meslekler hakkında bilgi sahibi olmaya, meslekleri keşfetmeye başlar.Bu dönem ilköğretimin ikinci kademesini kapsamaktadır.
  3. Karar Verme(15 – 18 Yaş)
    Bu dönem, ortaöğretim yıllarını kapsamakta olup gencin meslekler hakkındaki algılarına dayanarak, meslekler hakkındaki bilgilerini değerlendirdiği ve geleceğe yönelik idealler oluşturduğu bir dönemdir.
  4. Hazırlık(18 – 23 Yaş)
    Üniversite dönemine denk gelmektedir.Bu dönemde birey, karar verdiği, seçtiği mesleğe yönelik hazırlıklar yapmaya başlar.
  5. İşe Yerleşme(23 Yaş ve sonrası)
    Bireyin iş dünyasında yerini alarak çalışmaya başladığı dönemdir.

Rehberlik Türleri ve Mesleki Danışma Kuramları

REHBERLİK TÜRLERİ
Birey Sayısına Göre RehberlikKuramlarına Göre RehberlikTemel İşlevlerine Göre RehberlikÖğretim Kademelerine Göre RehberlikProblem Alanlarına Göre Rehberlik
  • Bireysel Rehberlik
  • Grup Rehberliği
  • Bireysel Psikolojik Danışma
  • Grupla Psikolojik Danışma
  • Eğitim Alanında
  • Sağlık Alanında
  • Sosyal Yardım Alanında
  • Sanayi/Endüstri Alanında
  • Güvenlik Alanında
  • Önleyici, Koruyucu
  • Kriz Yönelimli
  • Çare Bulucu, İyileştirici
  • Uyum Sağlayıcı
  • Yöneltici
  • Geliştirici
  • Ayarlayıcı
  • Tamamlayıcı
  • Okul Öncesi
  • İlkokul
  • Ortaokul
  • Ortaöğretim
  • Yükseköğretim
  • Eğitsel
  • Kişisel Sosyal
  • Mesleki