Merhaba…Bu dersimizde Piaget’in İşlem Öncesi Evre’yi inceleyeceğiz.
Fizik yok.
Matematik yok.
Kavramsal düşünme yok.
Sembolik dönemdir.
Piaget, işlem öncesinde sembolleştirmenin başladığını belirtmek için iki alt evreye ayırır.Bunlar;
- Sembolik Evre (2 – 4 Yaş)
- Sezgisel Evre (4 – 7 Yaş)
Sembolik Evre (2 – 4 Yaş)
Nesneleri sembollerle ifade etmeye Simgesel İşlev denir.
Sembolik Oyun
Nesneyi işlev dışı kullanmaktır.Örneğin, tencere kapağından direksiyon yapmak gibi…
Yaratıcılığın dibine vurur.Yani yaratıcılığa yol açar.
Muazzam kazanıma yol açar.
Yalan söyler.
Süslenmeye yol açar.
Bu evrenin en büyük özelliği korunum yapılamamasıdır.
Korunum,
Nesne, yer ya da biçim değiştirirse bile hala aynı olduğunu sanmaktır.
Yani, nesne yer değiştirecek ve hala o nesnenin aynı olduğunu çıkarmadır.
Odaklanma
Nesnenin tek bir özelliğine kilitlenip kalmaktır.
En büyük şema budur.
Anılar hatırlanır.
Eğer önceden izlediği şiddet içerikli film varsa etkilenir.
Trafik problemi oluşur.
Tersine Çevrilemezlik
Çocuk, düz gidişe odaklanıyor.İşlemi geri alamıyor.
Aritmatiği engeller.
Örneğin,
5 + 3 = 8 i anlar ama
3 + 5 = ? anlamaz…(hhııı a**na goduğm)
Görünüm
Nesnelerin görüntüsüne kilitlenip kalmak demektir.
İçsel özelliklerini anlamaz.
Bardak büyüklüğüne kilitlenip suyuna bakmaz.
Şimdiki zamana kilitlenir.
Çocuklar geçmişi ve geleceği mükemmel düşünür ama iş yaparken dikkate almazlar.
Özelden Özele Akıl Yürütme
Bir durumda ne varsa, benzer durumda da aynısı olmasıdır.
Buna örnek olarak,
Çocuk sürekli olarak fırında kek yapıldığını gördüyse, çocuk için fırın kek yapmak için vardır.Fırında çorba yapılabileceğini düşünmez…O değilde fırında çorba yapılabiliyor muydu la?
Bir başka örnek,
Çocuk yolda babasına “ne zaman duracaz laa” diye sorduğunda, babası “Ankara’da” diye cevap verdiğini düşünelim.Bir müddet sonra babası Çorum’da durmuşsa eğer çocuk oranın Ankara olduğunu zannedecektir.
Kalıp yargılara yol açıyor.Hemşire kadınsa kadınlar hemşireden başka birşey olamaz gibi…
Yanlış Bağdaştırma(Senkretik Düşünme)
Senkretik Düşünür, yani birbiriyle alakasız şeyleri bir araya toplamaktır.Sihirli büyülü gibi…Ya da Bülent Ersoy’un Ülkü Ocakları başkanlığı gibi…
İsimlendirmede Gerçeklik(Sözel Senktetik)
İsmi gerçek olarak düşünüyor.Ad olarak değil.Yani Gençay’ı etten kemikten ben olan Gençay olarak değilde, ismi gerçekmiş gibi düşünüyor…
Animizm
7 yaşına kadar cansızlık yok.Herşey canlıdır.
Oyuncak firmaları bu özelliği iyi bildikleri için ağlayan bebek üretirler.
Çizgi film(Konuşan canlı cansız varlıklar)
Yapaycılık(Artifikalizm)
Doğa olayları üzerine geçer.Doğa olaylarının arkasında insani özelik bulmaktır.
Benmerkezcilik
Kendini başkasının yerine koyup düşünememektir.Çocuk kendi bildiği şeyi herkesin bildiğini düşünüyor.Yani embati yapamıyor da diyebiliriz.
Kendisine odaklanıyor, başkalarının gözüyle dünyaya bakamıyor.
Piaget bu konuda süper bir araştırma yapmış.
Araştırma, bu şekilde bir resmi bebenin birine göstermiş ve “Sol taraftaki çocuğa benzer olan şey baktı mı neyi görür?” diye sormuş.İşlem öncesinde ki çocukta Benmerkezci olduğu içün hem dağı hem de dağın arkasındaki resmi görür demiş.Yani kendi bildiği gibi herkez tarafından öyle olduğunu zannediyor.
Dikkat!!!
Bu tarz çocuklar eve gelen misafir çocuklarından farksızdır.Dövmek caizdir.Serbest olmalıdır ve dövülmelidirlerde.Yemişim gelişim psikolojisini…
Monolog
Benmerkezcilik monologa yol açar.
Piaget’e göre çocuk o kadar benmerkezci eşşeğin biridir ki başkası ile iletişim kurma ihtiyacı duymadan kendi kendine konuşmaktadır.
Çocuklar 3 yaşında kendi kendine konuşmaya başlar, 5 yaşında zirve yapar ve 7 yaşında kaybolur.
Benmerkezcilik Paralel oyuna yol açar.Çocuklara oyuncak verip oynadıklarını görürsünüz lakin dikkatli bakılırsa birbirlerinden bağımsız kendi başlarına oyun oynarlar.
Tek Yönlü Düşünme (Sıralama/Sınıflama)
Sıralama ve sınıflama, çeşitli nesnelerle, çeşitli özelliklere göre dizi oluşturma ya da gruplama yapabilme becerisidir.Çocuk, önüne farklı büyüklükte, renkte ve şekillerde nesneler konulursa büyükten küçüğe ya da rengine göre ayırır.Aynı anda hem renk hemde büyüklük gibi iki özelliği dikkate alamaz.Buna tek boyutlu sıralama ve sınıflama denir.
Geçişlilik
En fazla iki özellik arasında geçiş yapar.3. de kalıyor.
Örneğin,
A > B olduğunu çıkarıyor,
B > C olduğunuda çıkarıyor ama
A > C olduğunu çıkaramıyor.
Son olarak,
Bütün bu şemalar, dönemin genel özelliği olan sihirli – büyülü düşünme ve sezgisel düşünmeye yol açmaktadır.
Sezgi demek görmek demektir.O yüzden görme duyusuna bağlı düşünür.O yüzden de içsel özellikleri anlamaz.
ifadesini belirterek yazımızı burada sonlandıralım.
Allah tüm emekleri boşa çıkarmasın…
Hoşçakalın…