Vygotsky Piaget’e temel olarak üç yönden karşı çıkmıştır.
| Dil Düşünce İlişkisi | Monologlar | Evreler | |
| Piaget | Piaget’de dilin düşünceyi geliştirmede hiçbir rolü yoktur.Dil yalnızca düşünceyi yansıtan bir araçtır. | Piaget’e göre iletişim yoktur.Piaget’te monologlar benmerkezciliğin ürünüdürler.Ne hakkında konuşuyorlar bakmamıştır. | Piaget’e göre bir evreden diğerine olgunlaşma ve fiziksel deneyimle geçilmektedir.Piaget’te eğitim ve sosyal ilişkiler bilişi geliştirmez. |
| Vygotsky | Öğrenilen kavramların, benzerlik ve farklılıklarını bilmek düşünceyi geliştirir. | Lakin Vygotsky’ye geldiğimizde monolog sesli düşünmedir cevabını alıyoruz. | Vygotsky’e göre ise fiziksel deneyim kadar sosyal deneyim de(başkaları ile kurulan ilişki) zihni geliştirir.Yani, deneyim sosyaldir. |
| Kendiliğinden Edinilen Kavramlar Günlük yaşamda öğrenilen kavramlardır.Sistemli olmadıkları için düşünceyi geliştirmezler.Sonradan Kazanılan Kavramlar Sistemli olarak öğrendiğimiz kavramlardır.Yani sistemli olarak sunulurlar.Düşünceyi geliştirirler. |
Sesli düşünme daha sonra kaybolmaz.İçsel konuşmaya(sessiz düşünmeye) dönüşür. | Yakınsal Gelişim Alanı Bilen bir çocuk ya da bilmeyen bir çocuğa yetişkin kılavuzluk yaparak bilmediği şeyi nasıl yapacağını gösterirse, çocuk kendi başına iken yapamadığını yapabilir duruma gelir.Burada bir klavuzluk ile çocuğun yapamadığını yapması bir üst evreden sadece tek bir özelliği çekmek demektir.Yakın Gelişim Alanı Çocuğun ya da bireyin kendi başına yapamadığı bir şeyi yardım ya da kılavuzluk yapıldığında yapabilir duruma geldiği düzeye yakın gelişim alanı denir. |
|
| Buradan anlayacağımız, kavramların benzerlik ve farklarına ne kadar hakimseniz düşünceniz o kadar gelişiyor.Vygotsky, dil düşünceyi geliştirir demektedir. | Monolog yaparken çocuk kendi düşüncesini kontrol etmeye başlar.Çocuk dönemde ne kadar çok monolog yaparsa ileride o kadar sistemli ve planlı düşünür.Monolog, etkili ve ikna edici konuşmayı sağlar.Hitabet sanatı(politikacılar ve sanatçılarda olduğu gibi.)Bu herife göre monologta iletişim vardır. | Yetişkin ya da akranın sorular, benzetmeler ve örneklerle çocuğun yapamadığını yapabilir duruma getirilmesine yetişkin veya akran kılavuzluğu denir.İçselleştirme Çocuk, yakın gelişim alanında edindiği yeni becerileri içselleştirir.Böylece yakın gelişim alanı eskiden olduğundan daha ileri gider.Yapı İskelesi Kavramı Öğretenin ya da akranın, çocuğun ya da öğrenen bireyin henüz bilmediği bilgileri örnek ve benzetmeler kullanarak öğrenmesi sırasında kullandığı örnek ve benzetmeler başka bir deyişle öğretim araçları yapı iskelesi kavramıdır. Çocuğa yapmadığını yaptırıyoruz.Böylece eğitim düşünceyi geliştiriyor. |
Gördüğünüz gibi Vygotsky’in Piaget’ten farkı deneyimin sosyal olmasıdır.
Başka insanlarla kurulan ilişki düşünceyi değiştiriyor.
Piaget’e göre dilin düşüncede hiçbir görevi yoktur.İster 2 milyon kelimeden oluşan İngilizce, istersede Türkçe ya da 300 kelimeden oluşan kabile dili olsun fark etmez…Dilin düşüncede rolü yoktur.Sadece sosyal aktarımdır.
Vygotsky’e göre ise dilin düşüncede rolü vardır.Dil düşünceyi geliştiren üst düzey bir araçtır.
Piaget, monoloğun nedenini benmerkezci olarak görmektedir.Piaget’e göre çocuk o kadar benmerkezcidir ki iletişim ihtiyacı duyulmaksızın çocuk kendi kendine konuşmaktadır.
Lakin Vygotsky’e göre monolog sesli düşünmedir.Monologlar zamanla kaybolmakta ve “İçsel Konuşma” yani sessiz düşünmeye dönüşmektedir.
Monoloğun bilişsel gelişimde oldukça önemli yeri vardır.Monolog yaparken çocuk kendi düşüncesini kontrol etmeye başlar.Bu dönemde çocuk ne kadar çok monolog yaparsa ileride o kadar sistemli ve planlı düşünür.Konuşurken daldan dala atlayanlar ya da kompozisyon yazarken ilk cümle ile son cümle arasında ilişki olmadan yazanlar vardır.Bunlar, bu yaş aralığında fazla monolog yapmamış kişilerdir.Monoloğu çok yapanlar, düzgün konuşur yani hitabet sanatı vardır ve kompozisyonda giriş ve sonuç bağlantısını güzel kurarlar.
Yakın Gelişim Alanı
Piaget’e göre bir evreden diğerine olgunlaşma ve fiziksel deneyim ile geçildiğinden bahsetmiştik.Dolayısıyla belli bir yaşa gelmeden işlem öncesindeki bir çocuğun somut işlemler dönemininin özelliği olan matematiği asla yapamaması gerekmektedir.
Lakin 5 yaşındaki bir çocuğu ele alırsak, Piaget’in iddaasının aksine sokakta tartıcılık yapan, simit satan çocuklar aldıkları paranın üstünü hesaplayabilmektedirler.Yani matematiksel işlemi işlem öncesindeki bir çocuk yapabilmektedir.Eee hani Piaget’e göre bu tür işlemleri yapabilmesi için çocuğun somut işlemlere geçmesi gerekiyordu…İşte yapıyor deyuz…
İşte burada Vygotsky’e göre düşünürsek eğer, 5 yaşındaki bir çocuk kendi başına sittin sene matematiksel işlem yapmayı öğrenemez.Ancak bir yetişkin ya da akranı bu çocuğa klavuzluk yaparsa kendi başına yapamadığı işlemleri yapabilir duruma gelir.Bir yetişkin ya da akran çocuğa örnekler ve benzetmeler ile para üzerinde dört işlemin nasıl yapılacağını öğretirse çocuğun kendi başına asla öğrenemeyeceği bu işlemleri öğrenebilmesini sağlar.
Yakınsal Gelişim Alanı
Çocuğun kendi başına yapamadığı ancak bir yetişkin ya da akran kılavuzluğu ile yapamadığını yapabilir duruma gelmesi yukarıda bahsettiğimiz gibi Yakın Gelişim Alanıdır.Ancak bu çocuk yalnızca para üzerinde dört işlemi yapabilmekte ama çocuğun önüne 4+3=? gibi işlem konulduğunda yapamamaktadır.Bunlar için tekrar kılavuzluk alması gerekecektir.Dolayısı ile yakın gelişim alanı, tek bir alanda çocuğun düşüncesinin ileriye çekilmesidir.
İçselleştirme
Birey yukarıdaki bahsettiğimiz süreyi içselleştirir.Yani kendi başına yapabilir duruma gelir.
Destekleme / Yapı İskelesi Kurma
Bir yetişkin ya da akranın, çocuğu yakın gelişim alanına çekerken kullandığı örnekler, benzetmeler, sorulardır.Başka deyişle, çocuğu yakın gelişim alanına geçerken kullanılan öğretim yöntem ve tekniklerdir.
Vygotsky Kuramından Çıkan Sonuçlar
- Yetişkin ya da akran kılavuzluğu…İdeal olan akran kılavuzluğudur.
- İşbirlikçi öğrenme(Kubaşık).Çocukları bir araya getiriyorsun, birlikte çalışıp öğreniyorlar.
- Açık sınıf uygulamaları.1, 2, 3, 4 ve 5. sınıfların bir arada olduğu tüm öğrencilerin öğretmenin kılavuzluğunda birbirlerinden öğrendiği sınıf ortamlarıdır.
- Bilişsel çıraklık.Öğretmen olmayıp, öğretmen olan herkez bilişsel çıraktır.Okul öncesinde aktif uygulanır.Ya da ben şuanda stajyer öğretmenlik yapıyorum.Aslında bilişsel çıraklık yapıyorum.
- Yapı iskelesi ya da destekleyici etki.Çocuğu yakın gelişim alanına çekerken kullanılan her türlü malzeme.
- Akran danışmanlığı.
- Dil düşünceyi geliştiriyor.(Eğitim, Sosyal Çevre, Sosyo Ekonomik, Kültür).Piaget’te bunların etkisi sıfırdır.
| Piaget | Vygotsky |
|
|
Dikkat!!!
Soruda Öğretme varsa Vygotsky’i yapıştırıyorsun.
Eğer öğretme kendiliğinden gerçekleşiyorsa sorunun cevabı Model Almadır.(Dolaylı Öğrenme)Bir tek Piaget’te öğretmen öğrenciyi bağımsız bırakacak…Onun dışında herkezde kılavuzluk vardır.
Yakın gelişim alanı, durumudur.
Yapı iskelesi, örnek, benzer soru, yapıp gösterme