Merhaba…Bu dersimizde Eğitim Durumlarıyla İlgili Değişkenlerden bahseceğiz.
Eğitim durumlarıyla ilgili değişkenler 4 adettir diyebiliriz.Bunlar;
- Pekiştirme
- İpucu
- Dönüt
- Etkin Katılım(Öğrenci Katılımı)
Gördüğünüz gibi eğitim durumlarıyla ilgili değişkenlerini “PİDE” olarak kodlayabiliriz.
Pekiştirme
Bir davranışın gelecekte yapılma olasılığını arttıran ve öğrenmeye güdüleyen uygulamalardır.
Olumlu Pekiştireç ve Olumsuz Pekiştireç olmak üzere ikiye ayrılır.
Pekiştireç Nedir?
Pekiştireç, asıl itibariyle ödül kelimesi için bulunmuş bir isimdir.Organizmanın istenen davranışı yapma sıklığını arttıran uyaranlara verilen isimdir.Olumlu ya da olumsuz olarak isimlendirilmesinin sebebi pekiştirecin nasıl verildiği ile ilgilidir.
İyilik ve mutluluk veren bir uyaranın istenen davranış yapıldıktan sonra ortama sokulması Olumlu Pekiştireç iken, ortamdan kötü ve nahoş bir uyaranın çıkarılması ise Olumsuz Pekiştireçtir.
Örnek olarak,
Odasını toplayan çocuğa aferin dersek bu olumlu pekiştireç olacaktır.Yok eğer dağınık ise ağzını yüzünü kırarsanız olumsuz pekiştireç olacaktır.
ya da
Adam olan evladın sırtını sıvazlamak olumlu pekiştireç iken, yoldan çıkmış evladı dayakla adam etmek ise olumsuz pekiştireçtir.
Olumlu ya da Olumsuz, ikisininde sonucu pozitiftir.
Olumsuz Pekiştireç, mutlaka doğru davranışın akabinine verilmelidir.Düzeye uygun olmalı ve hep aynı pekiştireç verilmelidir.
İpucu
İstenilen davranışın yapılmasına yardımcı olan iletilerin tümüne denir.
İpucu veriyorsan, aynı öğrenciye sonuna kadar vereceksin.
Dönüt
Dönüt kendi içinde 5 aşamaya ayrılmaktadır.
- Teyit Edici Dönüt
Öğretmen hiçbir açıklama ve yorum yapmadan ya yanlış ya da doğru diyerek geri bildirim verir.Yani sadece teyit eder.Yanlış teyidi tek başına ve sık kullanıldığında belirsizliğe yol açar.
- Düzeltici Dönütler
Doğru bir şeyi düzeltmek ne kadar mantıklıdır?Doğrulara gerek yoktur.Sadece yanlış için kullanılır.Öğretmen yanlış teyidini verdikten sonra doğru cevabı kendisi söyler.Bu şekilde düzeltici bir dönüt sağlamış olur.Sık kullanıldığında hazırcılığa yol açar. - Açıklayıcı Dönütler
Öğretmen doğru veya yanlış teyidini verdikten sonra cevabın neden doğru ya da yanlış olduğunu açıklar. - Teşhis Edici Dönüt
Sadece yanlış için kullanılır.Öğretmen yanlış teyidini verdikten sonra ipucu verip yönlendirme yaparak doğruyu öğrencinin bulmasını sağlar. - Genişletmeye / Eklemlemeye Yönelik Dönütler
Doğru için kullanılır.Lakin öğretmen doğru teyidini verdikten sonra ekstra bilgiler sunar.
Etkin Katılım(Öğrenci Katılımı)
En önemli değişkenimiz budur.
Öğrenciyi, öğretme ortamına bedensel, zihinsel ve duygusal açıdan etkin olarak dahil etmektir.
Düzeltme
Son olarak iki cümleyle düzeltmeden bahsetmekte fayda var.
Anında yapılmalı.
Çoğunlukla öğrenciye yaptırılmalıdır.
Allah tüm emekleri boşa çıkarmasın…
İyi çalışmalar…