Eğitim Bilimleri Notları KPSS | STS | KBYS

Öğretim Kademelerine Göre Rehberlik

Gencay
Okul Öncesinde Rehberlik
Okul öncesi dönem 0 – 6 yaş arasını kapsayan dönemdir.Bu dönemdeki gelişim görevlerinin çocuğun daha sonraki gelişim dönemlerine önemli etkileri bulunmakta ve bu dönemde çocuk ilk defa ailesinden ayrılıp eğitim ortamına dahil olduğu için bu dönem ayrı bir önem kazanmaktadır.Bu dönemde çocuğa kazandırılması gereken nitelikler ve bu dönemin özellikleri şu şekilde ifade edilebilir.
Kişisel – Sosyal Rehberlik Eğitsel Rehberlik Mesleki Rehberlik
Kendini kabul Okula uyum ve ilköğretime hazırlanma Çeşitli mesleklerin var olduğunu fark etme
Öz güven geliştirme Okula yönelik temel becerileri kazanma Her mesleğin önemli ve gerekli olduğunu bilme
Olumlu benlik algısı oluşturma Okul kurallarını öğrenme ve kurallara uygun hareket edebilme Meslek seçiminin bir süreç sonunda gerçekleştiğini öğrenme
Sosyalleşme Meslek seçiminde cinsiyet ayrımının olmadığını görme olarak ifade edilebilir.
Akranlarıyla aynı fiziksel mekanı paylaşabilme
Gerçek anlamda olmasa da teorik anlamda oyunu bilme
Öz bakım becerilerini kazanma
En yoğun verilen rehberlik türüdür.
  1. Bu kademedeki en yoğun verilen rehberlik türü Kişisel – Sosyal Rehberliktir.
  2. Doğrudan uygulamalar işe yaramıyor.Dolaylı hitap ediliyor.
  3. Bu kademede bireysel rehberlik, bireysel ve grupla psikolojik danışma yapmak zordur.
  4. Bu kademede aile ve öğretmen rehberliği(Hizmet Alanlarındaki Adı Müşavirliktir), grup rehberliği, oyun, gözlem, resim ve drama çocuğa ulaşmanın yollarıdır.
  5. Aile ile işbirliğinin en üst düzeyde kurulduğu kademedir.
İlkokul Kademesinde Rehberlik
İlkokul kademesi 6 – 10 yaş arasını kapsamaktadır.Bu dönemde çocuk okul yaşantısına başlamakta ve okul yaşantısına başlama ile beraber çocukta önemli değişiklikler gözlenmektedir.
Kişisel – Sosyal Rehberlik Eğitsel Rehberlik Mesleki Rehberlik
Kendini tanıma Okula uyum ve ilköğretime hazırlanma Çeşitli mesleklerin var olduğunu fark etme
Kendini kabul Okula yönelik temel becerileri kazanma Her mesleğin önemli ve gerekli olduğunu bilme
Özgüven geliştirme Okul kurallarını öğrenme ve kurallara uygun hareket edebilme Meslek seçiminin bir süreç sonunda gerçekleştiğini öğrenme
Sosyalleşme Eğitsel açıdan kritik dönemdir.Çocuğun başarıyı tatması ve akademik açıdan özgüven kazanması amaçlanır. Meslek seçiminde cinsiyet ayrımının olmadığını görme olarak ifade edilebilir.
Problem çözme ve karar verme becerileri kazanma Daha yoğundur.
Akranlarıyla geçinmeyi ve birlikte hareket edebilmeyi öğrenme
Gerçek anlamda oyun oynamayı öğrenme
Ailesi ile ilişkilerini daha olumlu hale getirme
  1. Bu kademede en yoğun verilen rehberlik türü eğitsel rehberliktir.
  2. Bu kademede de aile ve öğretmen rehberliği, grup rehberliği, oyun, gözlem, resim ve drama çocuğa ulaşmanın yollarıdır.
  3. Bu kademede de bireysel rehberlik, bireysel ve grupla psikolojik danışma yapmak zordur.(Dolaylı uygulamalara daha fazla ağırlık verilir.)
  4. Bu kademede rehberlik hizmetlerinin merkezinde öğretmen vardır.
Ortaokul Kademesinde Rehberlik
Bu dönem, 10 – 13 yaş arası dönemi kapsamaktadır.Bu dönemde birey, çocukluktan ergenliğe geçmekte ve bu nedenle sunulan rehberlik hizmetlerinde önemli değişiklikler olmaktadır.
Kişisel – Sosyal Rehberlik Eğitsel Rehberlik Mesleki Rehberlik
Ergenlik döneminin özelliklerini öğrenme. Çalışmayı öğrenme ve çalışma becerilerini geliştirme Mesleklerin özelliklerini araştırma ve keşfetme
Akranlarıyla daha olgun ilişkiler geliştirebilme. Geleceği için önemli olan sınavlara hazırlanma Yetenek, ilgi, başarı durumu gibi kişisel niteliklerini fark etme
Sosyalleşme Sınava hazırlık sürecini yönetebilme Mesleklere ilişkin düşünceler geliştirme olarak ifade edilebilir.
Bedene iyi bakım alışkanlıklarını kazanma ve beden fonksiyonlarına karşı sağlıklı bir tutum geliştirme Kendisine uygun okul seçiminde bulunma olarak ifade edilebilir.
Geleceğe yönelik düşünme olarak ifade edilebilir. En yoğun verilen rehberlik türüdür.
  1. Bu kademede en yoğun verilen rehberlik türü eğitsel rehberliktir.
  2. Bu kademede bireysel rehberlik yapılabilir, ancak bireysel ve grupla psikolojik danışma hala tam anlamıyla yapılamaz.(Çünkü daha belli bir duygusal olgunluğa erişmemiş)
  3. İlk defa gerçekçi bir şekilde eğitsel ve mesleki bir yönlendirme yapılır.

Genel bir not!
İlköğretimde rehberliğin genel amacı bireyin kendisini tanımasını sağlamaktır.İlköğretim kademesinde bireyi tanıma ve müşavirlik çok kullanılır.
Ortaöğretimde Rehberlik
Bu dönem 14 – 18 yaş grubunu kapsamaktadır.Ortaöğretim kademesi ergenlik dönemi özelliklerinin ve sorunlarının daha yoğun görüldüğü dönemdir.Bu nedenle bu dönemde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ihtiyaç artmaktadır.
Kişisel – Sosyal Rehberlik Eğitsel Rehberlik Mesleki Rehberlik
Hızlı değişen fiziksel özelliklerine olumlu tutum geliştirme. Çalışmayı alışkanlık haline getirme. Meslekleri yakından tanıma ve özelliklerini öğrenme
Duygusal özerkliğini kazanma Yetenek ve ilgilerine uygun eğitsel alan seçimi yapma. Kişisel niteliklerinin belirginleşmesi ve sahip olduğu nitelikleri tanıma
Her iki cins akranlarıyla olgun ilişkiler geliştirme Geleceğine yön verecek sınavlara hazırlanma Sahip olduğu niteliklerle mesleklerin niteliklerini eşleştirerek kendisine uygun meslek tercihi yapma.
Kendisine uygun bir kimlik edinmeye çalışma Sınav sürecini yönetme olarak ifade edilebilir. Geleceğe yönelik hedeflerini belirleme olarak ifade edilebilir.
Erkeksi veya kadınsı sosyal role erişme olarak ifade edilebilir. En yoğun verilen rehberliktir.
Mesleki açıdan kritik dönemdir.
  1. Bu kademede en yoğun verilen rehberlik türü mesleki rehberliktir.
  2. Bu kademeden itibaren bireysel ve grupla psikolojik danışma yapılabilir.
  3. Akran Danışmanlığı
    Bu kademede Akran Danışmanlığı hizmeti ön plandadır.
    Öğrenciden öğrenciye bir programdır.Öğrencilerin birbirine destek olmasını, bağzı sorunları kendi aralarında çözebilmesini amaçlar.
    Akran Arabulucu
    Özellikle çatışma ve anlaşmazlık durumlarında kullanılır.
    Akran Eğitimi
    Öğrencilerin birbirlerini bilgilendirmesi, eğitmesi durumudur.
    Akran Süpervizörlüğü
    Bu hizmetleri yerine getirecek öğrencileri seçmek ve yetiştirmek işlevidir.Psikolojik danışman seçer.
    Akran Zorbalığı
    Sözel, duyuşsal, fiziksel, cinsel, siber
Yükseköğretimde Rehberlik
Bu dönem 18 yaş ve üstünü kapsamaktadır.Bu dönemde bireyler çoğunlukla ailelerinden ayrılmakta olduğundan bireysel sorunlar ön plana çıkmakta, bu sorunların çözümü ve bireylerin kendilerini geliştirmeleri için kişisel – sosyal rehberlik hizmetleri ağırlık kazanmaktadır.
Kişisel – Sosyal Rehberlik Eğitsel Rehberlik Mesleki Rehberlik
Çevreye uyum sağlama Kendisini hedefine ulaştıracak çalışmaları yapma Tercih ettiği mesleği yakından tanıma
Kendine uygun bir sosyal gruba ait olma Akademik anlamda kendini geliştirme Mesleğin çalışma alanları hakkında bilgi elde etme
Eş seçme, evliliğe ve aile kurmaya hazırlanma Yükseköğretim sonrası sınavlara hazırlanma Yükseköğretim sonrası çalışacağı alanları belirleme.
Toplumsal sorumluluklarını yerine getirme Mesleki yaşantısı için kendini geliştirme
Sanatsal, sportif ve kültürel ortamlar oluşturma
Burs, yurt, kredi konularında bilgiler edinme
Kişisel sorunlarıyla başa çıkabilmeyi öğrenme
En yoğun verilen rehberlik türüdür.
  1. Bu kademedeki en yoğun verilen rehberlik türü Kişisel – Sosyal Rehberliktir.
  2. Bireysel ve grupla psikolojik danışma en iyi ve en yoğun bu kademede verilir.
  3. Öğrenci kişilik hizmetlerininde en iyi ve en yoğun sunulduğu kademedir.

Öğretim kademelerinin tamamıyla alakalı genel not!!!
Bağzı kademelerde bağzı problem alanları ön plana çıksa da her kademede en önemli problem alanı kişisel – sosyal rehberliktir.Çünkü yaşamla ilgilidir.