Merkez Teşkilat(Saray ve Divan-ı Hümayun)

• Sarayın dış kısmıdır.
• Elçiler kabul edilir.
• Divan-ı Hümayun toplantıları Babüssade kapısında Kubbealtı’nda toplanır.

Divan-ı Hümayun toplantıları 19.YY’da Babüssade kapısında değil, Sadrazam Konağı isimli Babali’de yapılır.

• Sarayın iç kısmıdır.
• Türk öğrencisi alınmaz.Türk bürokrasisi oluşmaması için Türk öğrencisi alınmaz.
• Devlet memuru yetişir.
• 1. Murat tarafından 1363 senesinde Edirne’de kurulmuştur.

Osmanlı devletinin devşirmediği tek millet yahudilerdir.

• Sarayın kız kısmıdır.
• Okul gibidir.Enderun gibidir.
• Padişah ve ailesinin özel hayatını geçirdiği yerdir.
• Erkek çocuk doğuran sultana Haseki denir.

Osmanlı devletindeki ilk devşirme Haseki sultan, Orhan beyin eşi Holifera Hatun’dur.Türkçe isim olarak biz ona Nilüfer Hatun diyoruz.

• Ak Hadım Ağaları : Saray amiridir.
• Baltacılar : Saray dışında kullanılan müstahemler.
• Bostancı : Saray kasırlarının bekçileridir.
• Çakırcılar : Av işlerinden sorumludurlar.
• Çavuşlar : Padişah yaveridir ve fermanları tebliğ ederler.Tanzimattan sonra Mabeyn Müşiri oldu.
• Çaşnıgir : Sofra hizmetlerinden sorumludur.
• Çuhadar : Padişahın giyiminden sorumludur.
• Dülbentçi : Padişahın iç giyiminden sorumludur.
• Emir-i Alem : Mehterhanenin en üst amiridir.Aynı zamanda  bayrak, sancak sorumlusudur.
• Haseki Sultan(Kadın Efendi) : Padişah eşi.
• Hekimbaşı : Sayıları yirmi civarındadır ve ulema sayılırlardı.
• Hünker Dairesi : Harem’de padişaha ait kısımdır.
• Kara Hadım Ağaları : Haremde görevlidiler.
• Mehteran : Askeri bando takımıdır.
• Müteferrikalar : Sultanın maiyetinde bulunan memurlardır.
• Müneccimbaşı : Yıldız ilmini bilen kişilerdir.Takvim tertibinden sorumludurlar.
• Padişah Hocası : Hünkar hocalarıdır.
• Peykler : İlk dönemlerde postacı ve muhafızlardır.
• Rikabdar : Padişahın ayakkabılarından sorumludur.
• Sır Katibi : Padişahın özel katibidir.
• Silahtar : Padişahın silahlarından sorumludur.
• Sim Sakalar : Divan’da hizmet eder ve Hırka-i Saadet Dairesi’nin taşlarını yıkarlar.
• Şatırlar : Uzak yerlere gönderilen postacılardır.
• Valide Sultan : Padişah annesidir.

• Devlet ve millet sorunlarının tartışılıp karara bağlandığı ve en son söz hakkının padişahın olduğu bakanlar kuruludur.
• Orhan bey kurmuştur.

Divanı 2. Mahmut kaldırıp yerine Heyeti Vükela’yı kurmuştur.

• Alınan kararlara Hüküm, bu hükümlerin kaydedildiği deftere Mühimme Defteri denir.
• Bu hükümleri yazıya Tahvil, Rüus, Amedi ve Beylikçi kalemleri geçirir.

2008 yılı itibaren Recep Tayyip Erdoğan kararıyla Mühimme defteri yazılmaktadır.İsmide Mühimmedir 🙂

• Dinav-ı Hümayın en son karar organıdır.
• Alınan kararlar hakkında, dine uygunluğu hakkında ise Şeyhülislam’ın verdiği karara İfta, yayınladığına Fetva denir.

• Padişahtan sonra en yetkilidir.
• Padişah mührünü taşır.
• Serdar-ı Ekrem ünvanıyla ordunun başına geçer.
• Sadrazamın yerine Sadaret Kaymakamı bakar.
• Devletlü, fehametlü gibi ünvanlar aldılar.
• İlk Vezir-i Azam Çandarlı Halil Paşa’dır.

• Devlet işlerine yardımcı olur.
• Sayıları artmıştır.Devletin iş yükü ve sınırları artmasından dolayı sayıca artmıştır.
• İlk vezir Alaaddin Paşa’dır.

• Müderris ve kadı ataması yapar.Taht kadısı hariç.Tarh kadısını padişah atar.
• Doğuştan Türk ve müslüman olmak zorundadır.
• Türk olduğu için medrese çıkışlıdır.
• Divana gelen davalara son şeklini verir.
• Tuttuğu deftere Ruznamçe denir.
• Rumeli ve Anadolu’da olmak üzere iki tanedir.
• Kazaskerlik makamının ilk atamasını yapan 1. Murat’tır.
• İlk Kazasker Çandarlı Kara Halil Paşa’dır.

• Devletin yazışma işlerinden sorumludur.
• Yazılı belgelere padişahın tuğrasını çeker.
• Tapu ve Kadastro işlerine bakar.
• Feth edilen bölgelerin sosyo ekonomik yapısı ve demografik yapısını “Tahrir” Defterine kaydeder.
• Örfi hukukun temsilcisidir.
• Tevki, Müftiy-i Kanun, Tuğrai, Mühürdar gibi isimler aldı.
• İlk nişancı Muhammed Asgarül Cezeri’dir.

• 17. YY’da Nilancıdan ayrılarak devletin dış yazışmalarından sorumlu hale getirilmiştir.
• İlk reisülküttap Ömer Avni Efendi’dir.

Divanda toplantı gündemini belirleyen ve sıraya koyan Reisü’l Küttab’dır.

• Bütçe yapar.
• Rumeli ve Anadolu olmak üzere iki tanedir.
• Paranın değerini korur, Kapıkulu ulufelerini dağıtır.Hazinenin anahtarını taşır.
• İlk defterdarlık, 1. Murat zamanında kuruldu.

Osmanlı’da ilk bütçe yapan Orhan Bey’dir.

Osmanlı devletinde padişahtan sonra tek ferman çıkarma yetkisi Defterdar’dadır.

• Kanuni zamanında 16. YY’da divana üye olmuştur.
• Denizcilik ile ilgili kanunların çıkmasını hızlandırmıştır.
• Doğal divan üyesi değildir.
• İlk divan üyesi Kaptan-ı Derya Barbaros Hayreddin Paşa’dır.

• Rütbesi vezir ise toplantılara katılır.
• Ordunun durumu hakkında bilgi verir.
• Fatih ile kaldırılan ağalık makamı Yavuz ile yeniden geldi.Aradaki dönemde makamın adı Sekbanbaşı‘dır.

• Fetva ve İfta verir.
• Son divana üye olandır.
• İlmiye sınıfının başkanıdır.

Şeyhülislam protokolde Sadrazam’a denk sayılır.

• Veziriazam
  • Merkezin tamamından sorumludur.
  • Bu konu ile ilgili Divan’a bilgi verirlerdi.
• Yeniçeri Ağası
  • İstanbul’un güvenliğinden sorumludur.
• Şehremini
  • Şehrin belediye işleriyle ilgilenirdi.
• Taht Kadısı
  • İstanbul’un adalet ile ilgili işlerinden sorumluydu.
• Mimarbaşı
  • İmar işlerini düzenler.
• Muhtesip
  • Çarşı, pazar ve ticaret işlerinden sorumluydu.