1. TBMM Özellikleri
- 1. TBMM’nin açılmasıyla temsil heyetinin görevleri sona erdi.
- Kurucu meclistir.
- Demokratik meclistir.
- Ulusal meclistir.
- Güçler Birliği İlkesi ile hareket etmiştir.(Olağanüstü bir meclis olduğunu gösterir.)
- Yapmış olduğu tek inkılap hareketi Saltanatı Kaldırmasıdır.
Mustafa Kemal bu meclisi açarken ismine Meclis-i Müessisan koyacaktı.
- Meclis Hükümeti sistemiyle yönetilmiştir.(Meclis içinden seçilen bir kişi meclis başkanı olur.Bu kişi ayrıca hükümetinde başkanıdır.Yani başbakandır.Bakanlar ise meclisin içinde tek tek oylamayla seçilir.)
- İhtilalci bir meclistir.
- Mustafa Kemal, meclis başkanıdır yani başbakandır.
Çıkardığı Önemli Kanunlar
- Ağnam Vergisi arttırılması.
İlk çıkarılan kanundur.
- Firariler Kanunu
Asker kaçaklarını önlemek için.
- Başkomutanlık Kanunu
- Teşkilât-ı Esasîye Kanunu
1921 Anayasası
- Hıyanet-i Vataniye Kanunu
TBMM karşı ayaklananlar için.
- İstiklal Mahkemeleri kurulması hakkındaki kanun.
- Nisab-ı Müzakere Kanunu
Meclisin çalışması içindir.Meclis içtüzüğü kanunudur.
- Men-i İsrafat Kanunu
Su ve tahıl ürünleri israfı yasaklanmıştır.
- Men-i Müskirat Kanunu
İçki ve tütün içilmesi yasaklanmıştır.
Men-i Müskirat Kanunu TBMM’de kabul edilmesi hangi kurumun vergilerinin Düyun-u Umumiye’ye aktarılmasından kaynaklanmaktadır?
Cevap = Reji Tütün İdaresi
24 Nisan Önergesi
- TBMM üzerinde hiçbir güç yoktur.
Padişah ve Saltanat iradesi yok sayılmıştır.
- Meclisin içinden seçilen bir kişi meclis başkanı olacak, ayrıca bu meclis başkanı hükümetinde başkanı olacaktır.
Meclis Hükümeti Sistemi
- Geçici olmak kaydıyla bir padişah vekilini atamak veya onu hükümet reisi olarak tanımak doğru değildir.
Meclisin katılacağı ve alacağı kararlarda bağımsız hareket edeceği vurgulanmıştır.
- Bir hükümet kurmak zorunludur.
İlk Hükümet Üyeleri
- Başbakan ve Meclis Başkanı
Mustafa Kemal
- MEB
Dr. Ali Rıza Nur
- Sağlık Bakanı
Adnan Adıvar
- Maliye Bakanı
Hakkı Behiç Bey
- İçişleri Bakanı
Cami Baykurt Bey
- Dış İşleri Bakanı
Bekir Sami Bey(Moskovaya gidecek)
- Genelkurmay Bakanı
İsmet İnönü
|
TBMM İsyanlar
İstanbul Hükümeti Tarafından Doğrudan Çıkarılan Ayaklanmalar
Nedeni;
- TBMM’yi yok etmek.
- Kuvay-ı Milliye’nin boğazlara yaklaşması.
- İstanbul Şeyhülislamı Dürrizade Abdullah Efendi‘nin fetvası.Rıfat Börekçi‘de karşı çıkmıştır.
İsyanlar;
- Ahmet Anzavur(İlk çıkan isyan)
- Kuva-yi İnzibatiye(Hilafet Ordusu)
Bu isyanları Kuvay-ı Milliye ve Refet Bele ortaklaşa bastırdı.
İstanbul Hükümeti İle İtilaf Devletlerinin Ortaklaşa Çıkardıkları Ayaklanmalar
Nedeni;
- TBMM’yi yok etmek.
- Halkın dini duygularının istismar edilmesi.
- Anadolu’da ki bazı ailelerin TBMM otoritesine girmek istememesi.
Bu isyanları Kuvay-ı Milliye bastırdı.
Eskiden Kuvay-i Milliye’ci Olupta Sonradan Ayaklananlar
Nedeni;
- Düzenli orduya katılmamak.
İsyanlar;
- Çerkez Ethem
1. İnönü Savaşında bastırılıyor.
- Demirci Mehmet Efe
Düzenli ordu bastırmıştır.
Azınlık Ayaklanmaları
Nedeni;
- TBMM’yi yok etmek.
- Anadolu içinde devlet kurmak.
Ermeni ve Rum isyanı en uzun süren isyandır.
Bu isyanları Düzenli Ordu bastırdı.
|
Firariler kanunu uygulaması için İstiklal Mahkemeleri kuruldu.Eee tabi daha sonra Hıyanet-i Vataniye’yi de bu mahkemeler uyguladı.Ama firariler kanunu için kurulmuştur.
İstiklal Mahkemeleri’nin diğer ismi Üç Aliler‘dir.
İstiklal Mahkemeleri son kez İzmir Suikasti davasında görev yapmıştır.
|
- TBMM ayaklanmaları bastırdıktan sonra İtalya’nın San Remo adasında bir konferans oluyor.Bu konferansda Sevr Antlaşması imzalanıyor.
Sevr’e giden Osmanlı adamı Tevfik Paşa‘dır.
- Tevfik Paşa Sevri imzalamadı.Padişah Vahdettin’e gönderilen Sevr maddelerini padişahta imzalamadı.Bunun üzerine batıdaki Yunanlılar’ı harekete geçirdiler.
Yunanlılar, Bursa ve Uşak illerini işgal etti.
- Bunun üzerine Saltanat Şurası imzaladı.
Saltanat Şurasın’dan Sevr’i imzalamayan Topçu Feriki Yaşar Rıza Bey‘dir.
- Mebusan Meclisi kapalı olduğu için onay verilemedi.Haliyle imzalandığı halde türürlüğe girmeyen ikinci antlaşma Sevr Antlaşması’dır.
Sevr Maddeleri
- Doğu Trakya, İzmir ve çevresi Yunanistan’a verilecek.
- Suriye – Hatay – Zonguldak ve Güneydoğu Anadolu Fransa’ya verilecek.
- Güneybatı Anadolu Konya’ya kadar İtalya’ya verilecek.
- Musul, Irak ve Filistin İngiltere’ye verilecek.
- Kürtler isterse kendi devletlerini kuracak.
- Ermeniler Vilayet-i Sitte’de devlet kuracak.(Bitlis, Erzurum, Van, Elazığ, Diyarbakır, Sivas)
- İstanbul Osmanlı devletinin başkenti kalacak.Ancak Osmanlı devleti azınlık haklarını koruyamazsa İstanbul elinden alınacak.
- Boğazlar bir komisyon tarafından yönetilecek.Komisyonun ayrı bir bayrağı ve bütçesi olacak.Bu komisyonda Türk üye olmayacak.
- Osmanlı devleti ordusu 50.700’ü geçmeyecek.Orduda ağır silah bulunmayacak.
- Donanma 13 gemiyi geçmeyecek.
İlk defa boğazlarda komisyon kurulması Sevr Antlaşması ile olmuştur.
|
- Mustafa Kemal TBMM açılırken meclisin ismini ne koymayı düşündü?
Meclis-i Müessisan
- Meclis-i Müessisan ne demektir?
Kurucu Meclis
- 1. TBMM’nin tüm özellikleri?
- Kurucu meclistir.
- Demokratik meclistir.
- Ulusal meclistir.
- Güçler birliği ilkesi ile hareket etmiştir.
- Meclis hükümeti sistemiyle yönetilmiştir.
- İhtilalci bir meclistir.
- İstiklal Marşını TBMM’nin kabul etmesi hangi özelliğini yansıtır?
Uluscu
- Yasama, Yürütme ve Yargıyı kendinde toplaması nasıl bir meclis olduğunu gösterir?
Güçler Birliği İlkesi – Olağanüstü Bir Meclis
- TBMM’nin ilk çıkardığı kanun?
Ağnam Vergisi
- İçki ve tütünün yasaklandığı kanunun ismi nedir?
Men-i Müskirat Kanunu
- İçki ve tütünün geliri ilk olarak Osmanlı devletinde hangi kuruluşa gidiyordu?
Reji ve Tütün İdaresi
- 24 Nisan önerisinde ilk MEB bakanı kim?
Dr. Ali Rıza Nur
- 24 Nisan önerisinde ilk Sağlık Bakanı kim?
Adnan Adıvar
- 24 Nisan önerisinde ilk Maliye Bakanı kim?
Hakkı Behiç Bey
- 24 Nisan önerisinde ilk Genelkurmay Başkanı kim?
İsmet İnönü
- 24 Nisan önerisinde ilk Dışişler Bakanı kim?
Bekir Sami Bey(Moskovaya Gidecek)
- İstiklal Mahkemeleri’nin hayata geçirilmesi hangi kanunu uygulamaya yöneliktir.
Firariler Kanunu
- İstiklal Mahkemeleri son olarak nerede görev yaptı?
İzmir Suikastı
- Eskiden Kuvay-i Milliyeci olupta sonradan ayaklananlar?
Çerkez Ethem | Demirci Mehmet Efe
- TBMM’ye karşı ilk isyan eden?
Ahmet Anzavur İsyanı
- TBMM bu isyanların bastırılmasında en çok rol oynayan?
Kuvay-i Milliye
- En uzun süren isyan?
Rum İsyanı
- Sevr Antlaşmasına gönderilen heyetin başkanının adı?
Tevfik Paşa
- Sevr Antlaşması neden hukuki olarak geçersiz?
Meclisi Mebusan’ın kapalı olması ve onaylanmaması
- Sevr Antlaşması neden uygulanmadı?
Kurtuluş Savaşı’nı kazandık.
- Sevr Antlaşmasını imzalayan heyet?
Saltanat Şurası
|