Seyfiye |
İlmiye |
Kalemiye |
- Kılıcı olanlar buradadır.
- Yönetici ve askeri olanlar seyfiyedir.
- Temsilcisi Veziriazamdır.
|
- Din, eğitim, hukuk
- Şeyhülislam temsilcileridir.
- Medrese mezunudurlar.
|
- Eli kalem tutanlar, yazanlar
- Devletin bürokrasi, diplomasi işlerine bakan sınıftır.
- Usta-Çırak hiyerarşisi ile yetişirler.
|
- Veziriazam
- Vezir
- Kaptan-ı Derya
- Yeniçeri Ağası
- Beylerbeyi
- Sancakbeyi
|
- Şeyhülislam
- Kazasker
- Kadı
- İmam
- Müezzin
- Kadı Naibi
- Hatip
|
- Defterdar
- Nişancı
- Reisülküttap
- Divan Katibi
- Nakibü’l Eşraf
- Vakanüvis
|
- Hz. Muhammed’in soyundan gelen Seyid ve Şeriflerin gelir, isim vb. durumlarını kayda alan kişiye Nakibü’l Eşraf denir.
- Nakibü’l Eşraf defterlerine de Şecerey-i Tayyibe adı verilir.
|
Ek olarak
- Amanname : Yabancı ülke içindeki dolaşımını kolaylaştırmak için verilen belge.
- Bed-i Besmele : Şehzadenin ilk derse başlaması.
- Fetih Şadumanlığı : Kazanılan askeri zaferler.
- Gülbank : Yeniçeri duası.
- Düzen Akçesi : Yeniçeri ocağına yeni kayıtlılara verilen para.
- Çıkma(Bedergah) : Acemi ocağından diğer birliklere geçiş.
- Millet Sistemi : Toplumun dine göre şekillendirilmesi.
|
Taşra Teşkilatı
Birim |
Adalet |
Güvenlik |
Yönetici |
Eyalet |
Kadı |
Subaşı |
Beylerbeyi |
Sancak |
Kadı |
Subaşı |
Sancakbeyi |
Kaza |
Kadı |
Subaşı |
Kadı |
Köy |
Naib |
Yiğit Başı |
Kethüda |
|
- Hicaz(Mekke – Medine), en imtiyazlısıdır.Vergi vermezler, askere gitmezler.
- Tunceli(Dersim), Hakkari(Çöremelik), Bingöl(Solhan) ve Diyarbakır(Amed) özerk bölgelerdi.Osmanlı vergi almazdı ve askere gitmezlerdi.Bunlar Yurtluk Ocaklıklara girerler.
|
Taşra Görevlileri
- Kapan Emini : Pazarlara gelen ürünlerin tartılması, adaletli dağıtımının yapılması işlerini yürütür.
- Muhtesib : Esnafın denetimini yapan üretimin kaliteli yapılıp yapılmadığını, belirlenen fiyatlara uyulup uyulmadığını denetler.
- Gümrük ve Bac Eminleri : Zanaat ve ticaret faaliyetlerinde bulunan kişilerden vergi toplarlar.
- Beytülmal Emini : Kamu çıkarlarının koruyucusudur.
- Kocabaş : Kazalardaki gayrimüslimlerin asayiş işlerine bakar.
|
Salyaneli Eyaletler |
Salyanesiz Eyaletler |
Özel Yönetimli Eyaletler |
- Merkezden uzak yerlerdir.
- Yıllıklıdır.
- İltizam sistemi ile vergi alınır.
- İltizamda ihaleyi alan kişiye Mültezim denir.
|
- Merkeze yakın eyaletlerdir.
- Yıllıksızdır.
- Tımar sisteminin uygulandığı eyaletlerdir.
|
- İç işlerinde serbest, dış işlerinde Osmanlı Devleti’ne bağlı, yöneticilerinin padişah tarafından belirlendiği yerlerdir.
- Erdel, Eflak ve Boğdan yıllık vergilerini ödemelerinin yanında ihtiyaç duyulduğunda Osmanlı Devleti’ne savaşlarda asker de yollarlardı.
- Hicaz bölgesi kutsal yerlerin olduğu özel yönetime sahip bir bölgeydi.Buradan vergi alınmaz, asker toplanmazdı.
- İdarecilerine Han, Emir, Şerif, Voyvoda adları verilirdi.
|
- İltizam ömür boyu verilirse Malikane olur.
|