Reform hareketleri sonucu ortaya çıkan Protestanlık mezhebinin varlığı Katoliklerile yapılan Augsburg Antlaşması sonucu kabul edilmiştir.
Dünyanın yuvarlak olduğunu ve güneşin etrafında döndüğünü açıkadığı için klise tarafından Aforoz edilen ve Enginizasyon Mahkemeleri’nde yargılanan Rönesans dönemi bilim adamı Galile‘dir.
Macellan, Vasko Dö Gemave Bartelmi Diyaz coğrafi keşiflere katılmıştır.
Katip Çelebi, devletin buhrana girmesini Osmanlı medreselerinin bozulmuş olmasına bağlamıştır.
17. YY, dönemin aydınları tarafından”Tereddi ve Tagayyür(Yozlaşma ve Bozulma)” olarak nitelendirilen yüzyıldır.
Vaka-i Vakvakiye ve Çınar Vakasıolarak bilinen olay 4. Mehmed döneminde ortaya çıkmıştır.
17.YY’da mutalist(karşılıklı çıkar) bir tavır sergileyen Osmanlı – Fransız arası Mora’yı kuşatan Venediklilere Fransa’nın mühimmat ve askeri yardım yapması ile bozulmuştur.Mora Yardımı
“Celay-ı Vatan” ve “Diyar-ı Terk” sorunları Celali İsyanlarından sonra ortaya çıkmıştır.
Celali İsyanlarından sonra Anadolu’da nizamı ve devlet otoritesini sağlayan vezir-i azam Kuyucu Murad Paşa‘dır.
Sultan İbrahim’in gözdesi iken Osmanlı soyunun kurumasını hanedana bir şehzade vererek önleyen haseki sultan Hatice Turhan Sultan‘dır.
17. YY’da Osmanlı Devleti’ni 14 sene isyanla uğraştıran Celaliler, bu dönemin Celali Fetretiismiyle anılmalarına sebep olmuştur.
Osmanlı topraklarında Hristiyanların kendi arasındaki yaptığı mücadeleler Cizvili Papazlarının Misyonerliklerinden sonra başlamıştır.
17. YY Osmanlı Devleti’nin Avrupa’yı örnek almamasının nedeni Kanun-ı Kadim isimli belgelerdir.
Viyana bozgunundan sonra Avusturya’nın kuşattığı ilk şehir Budin‘dir.
Osmanlı tarihinde ilk defa gece sokağa çıkma yasağı getiren padişah 4. Murat’tır.
İstanbul’da bulunan Yeni Cami ve Mısır Çarşısı4. Mehmet döneminde inşa edilmiştir.
Avrupa’da yaşayan Rönesans ve Akıl Çağı ileride Sanayi İnkılabının zeminini hazırlamıştır.
Avrupa halkına mezhep seçme özgürlüğü Vestfalya Antlaşması ile verilmiştir.
Osmanlı – İran antlaşmalarından biriside Serav Antlaşması‘dır.
Avrupa tarzında düzenlenmiş ilk Osmanlı kurumu Humbaracı Ocağı‘dır.Aleksandra Comte de Bonnevale ıslah etmiştir.
3. Selim’in at üzerinde duran yağlıboya tablosunu çizen ünlü ressam Hippolite Bertaux‘dur.
Osmanlı Devletinde 18. YY başlarında Edirne Vakası‘nın yaşanması, Osmanlı devlet adamlarının iç meselelere eğilmesinin kaçınılmaz olduğunu ve ilk iş olarakta merkezi otoriteyi güçlendirmesi gerekliliğini açıkça göstermiştir.
1. Abdülhamit zamanında yapılan yenileşme hareketleri 3. Selim ve 2. Mahmut zamanında yapılan yeniliklerin temelini oluşturmuştur.
François Baron de Tott, 1. Abdülhamit döneminde İstanbul’a gelen ve Sürat Topçuları Ocağıve Mühendishane‘yi kuran bir subaydır.
Osmanlı topraklarına Matbaayı ilk Yahudi’ler getirdi.
3. Selim zamanında Avusturya’ya elçi olarak gönderilen ve 1799’da Viyana’dan döndükten sonra Avrupa’da ki sosyal ve askeri hayatı anlattığı 500 sayfalık Seferetnamesini 3. Selim’e sunan devlet adamı Ebubekir Ratıp Efendi‘dir.
Yazdığı hatların günümüze ulaştığı ilk Osmanlı Padişahı 2. Mustafa‘dır.
Mora’yı 2. kez fetheden Osmanlı padişahı 3. Ahmet‘tir.
Lale Devri ismini bir romanında kullanan ve bu olaydan sonra 18. YY’da Osmanlı’nın bu dönemini “Lale Devri” diye ifade etmemizi sağlayan yazar Ahmet Refik‘tir.
Lale devrinde padişahların eğlenmesi için yapılan saraya Sadabad denir.
Atina Harabeleriadlı eserinde Türk Marşı yer alan besteci Beethoven‘dır.
Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ile yapılan Versay Antlaşması sonucu kurulmuştur.
18. YY’da Osmanlı Devleti ile Rusya arasında ilk Dostluk Antlaşması İstanbul Antlaşması‘dır.
Lale Devri 1718 – 1730 tarihleri arasıdır.
18. YY’da Avrupa devleti “Amaca ulaşmak için her türlü araca başvurmasının uygun olduğu” anlamına gelen Makyavelizm anlayışıyla hareket etmiştir.
Rusya ve Avusturya’nın Osmanlı topraklarını paylaşmak üzere ortaklaşa hazırladıkları proje Dakya Projesi‘dir.
Grek Projesi,
Türkler Avrupa’dan atılacak.
İstanbul merkez olmak üzere bir Rus prensinin yönetiminde bir devlet kurulacak.
Osmanlı devletinde Avrupa’yı örnek alıp inkılap niteliğinde ıslahatlar yapan ilk padişah 3. Selim’dir.
2. Abdülhamit zamanında Telgraf hatları Hicaz’dan Yemen’e kadar uzatılırken, telgrafçılık öğrenimi için Fransa’ya öğrenci gönderilmiştir.
Osmanlı devletinin parlamenter hayata geçmesinde;
Muhassıllık Meclisleri
Vilayet Meclisleri
Şuray-ı Devlet
etkili olmuştur.
1856 Islahat Fermanı’na karşı 1859 yılında İstanbul’da ortaya çıkan ve amaçları Sultan Abdülmecit’i tahttan indirerek eski düzeni yeniden kurmayı amaçlayan darbe girişimi Kuleli Vakası‘dır.
Osmanlı devleti tarihinde ilk defa halkın temsilcilerinin seçimle belirlenmesi Sultan Abdülmecid döneminde olmuştur.Muhassıllık Meclisleri’ne kişi seçilmesi için halk ilk defa oy kullanmıştır.Muhassıllık Meclisleri Osmanlı Devleti tarihinde ilk defa halkın temsilcileri tarafından seçilmiştir.Bu olay demokrasi yolunda önemli bir adımdır.
1840 yılında sancak merkezlerinden sancaktan alınan vergilerin miktarını saptamak ve onların düzenli toplanmasını sağlamak amacıyla Muhassıllık Meclisleri kurulmuştur.
Meclis-i Ali Tanzimat, ilk kez yasama ile yürütme yetkilerini birbirinden ayrılarak, yasama organına yürütme organını denetleme ve kontrol etme gücü vermiştir.
2. Mahmut devlet yönetimini Topkapı Sarayı’ndan, Dolmabahçe’ye taşınmıştır.
Osmanlı devletinin belirli ürünlerde uyguladığı Yed-i Vahit(Devlet Tekeli) kuralı Baltalimanı Antlaşması sonucu tamamen kaldırılmıştır.
2. Meşrutiyet döneminde görülen İslamcılık fikrinin alt yapısını;
Sebilürreşad
Beyanü’l Hak
Sırat-ı Müstakim
Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın Mısır’da çıkardığı ilk resmi gazete Vekayi-i Mısriyye‘dir.
İslam aile hukuku alanında yapılan ilk resmi düzenleme Hukuk-ı Aile Kararnamesi‘nin çıkarılmasıdır.
Padişahlığı meclis tarafından onaylanan ve mecliste yemin ederek görevine başlayan ilk Osmanlı Padişahı 5. Mehmet Reşat‘tır.