Etiket arşivi: Eşitlik

Özel Hukuk Dalları

a) Medeni Hukuk

Aile Hukuku
Kişi Hukuku
Eşya Hukuku
Eşyalar üzerindeki haklara Ayni Hak denir.
Miras Hukuku
Miras deyince akla dede geliyor.
- Muris
  Ölmüş olması sebebiyle mirası mirasçılara geçen gerçek kişidir.Yani dede.
- Tereke
  Murisin hak ve borçlarının tamamıdır.Muris dedem vakti zamanında altınlarını tenekenin(Tereke) içinde bana bırakmış.

Aşağıdakilerden hangisi aile hukukunun düzenleme alanı arasında yer almaz?
Velayet
Vesayet
Boşanma
Nişanlanma
Hısımlık(Kişi hukukunda yer alır)

Kişilik Kavramı(Kişi Türleri)

Gerçek Kişi
Tüzel Kişi -> Kurum, Şirket, Topluluk

Kişilik tam ve sağ doğumla başlar.

Kişiliğin Sona Ermesi

Ölüm
Kişilik sona erer.Hukukidir.
Ölüm Karinesi(Tahmin)
Ölümüne kesin gözle bakılacak kaybolmuş cesedin bulunamamasıdır.Ölü kaydı mahalin en büyük mülki amiri tarafından düşürülecektir.Ceset var ama tanınmıyorsa gene ölüm karinesidir.Süre zorunluluğu yoktur.
Birlikte Ölüm Karinesi
Hangisi önce hangisi sonra öldüğü tayin edilemeyen aynı zamanda öldü kabul edilir.
Bunun için bu kişiler birbirinin mirasçısı olamaz.
Gaiplik
- Uzun zamandan beri haber alınamama durumunda;
  - Son haber alma tarihinden itibaren 5 yılın dolması ile mahkemeye başvurulur.
  - Mirasçıların gaip kişinin mirası üzerinde tam tasarruf hakkına sahip olabilmesi için son haber alma tarihinden itibaren 15 yıl geçmiş olması gerekir.
- Ölüm tehlikesi içerisinde kaybolması durumunda;
  - 1 yılın dolmasıyla mahkemeye başvurulabilir.
  - Mirasçılar 5 yıl.

Dikkat!!!

Ölüm, ölüm karinesi, birlikte ölüm karinesi kararı verilerek kişiliği sona eren kimse evli ise evliliğide kendiliğinden sona erer.
Gaiplik kararı ile kişiliği sona eren kimsenin evliliği kendiliğinden sona ermez.Ayrıca talep gerekir.
Ölüm karinesi mahalin en büyük mülkü amirin emriyle nüfus kütüğüne ölü kaydının düşürülmesi ile olur.
Gaiplik kararını mahkeme verir.

Gerçek Kişilerde Ehliyet

Hak Ehliyeti
Tam ve sağ doğmak şartıyla ana rahmine düşme ile başlar.
İlkeler
- Genellik = Herkese hak ehliyeti tanınmıştır.
- Eşitlik = Herkesin aynı kapsamda hak ehliyetine sahip olmasını ifade eder.Hak Ehliyeti pasif bir ehliyettir.
Fiil Ehliyeti
Bir kişinin kendi fiil ve işlemleriyle kendi lehine haklar, aleyhine borçlar yaratabilme gücüdür.
Şartları
- Ergin olmak
  - Olağan Erginlik
    Erginlik normal olarak 18 yaşın tamamlanması ile kazanılır.
    Kanuni Rüşt olarak adlandırılır.
  - Evlenme ile Erginlik
    17 yaşın tamamlanması suretiyle velinin rızası ile söz konusu olur.Olağan durum budur.
    Olağan üstü durumlarda 16 yaşın tamamlanıp evlenilmesine de hakim izin verebilir.
    Kişi en erken, taş çatlasa 16 yaşında evlenebilir.
  - Mahkeme Kararı ile Erginlik
    Kazai Rüşt adı da verilen kişinin hakim kararıyla ergin olmasıdır.
    - 15 yaşını tamamlamış olacak.
    - Velinin izni olacak
    - Küçüğün isteği
    - Sulh Hukuk Mahkemesinin kararı
    - Küçüğün menfaati
      En erken erginlik yaşı 15’tir.
      En erken evlenme erginliği 16’dır.
- Ayırt etme gücüne sahip olmak
- Kısıtlı olmamak

Tam Ehliyetliler

Ergin
Ayırt etme gücüne sahip
Kısıtlı olmayan kişilerdir.
Fiil ehliyetine sahiptirler.
İşledikleri haksız fiiller dolayısıyla sorumlulukları vardır.

Sınırlı Ehliyetliler

Evlenince sınırlı ehliyet olunur.
Danışman atanmışsada sınırlıdır.

Tam Ehliyetsizler

Ayırt etme gücünden yoksundur.
Hukuki işlem yapılamaz.

Örn,
3 yaşındaki çocuk.

Sınırlı Ehliyetsizler

Ayırt etme gücüne sahip
Lakin ergin olmayan kişi
Kısıtlı olan kişi

30 yaşında kendisine yasal danışman atanmış bir kimse Sınırlı Ehliyetli.
Ayırt etme gücüne sahip 16 yaşındaki bir kimse Sınırlı Ehliyetsiz.
40 yaşında akıl hastası Tam Ehliyetsiz.
Ayırt etme gücüne sahip, savurganlık nedeniyle kısıtlanan bir kimse Sınırlı Ehliyetsiz.
3 yaşında bir çocuk Tam Ehliyetsiz.

Hısımlık

Kan Hısımlığı

Alt soy – Üst soy
Yan soy(Kardeş, dayı, teyze, amca)
Birinci derece hısımlar
İkinci derece hısımlar(Kardeşlerin hepsi)
Üçüncü derece hısımlar(Yiğen)

Doğumları sayıyoruz.

Annem -> Ben | Birinci derece hısım

Annem -> Ben, Ablam | İkinci derece hısım

Babanem -> Babam -> Ben | İkinci derece hısım

İlk 3 derece evlenemez.

Kayın Hısımlığı

Evlenme ile doğuyor.

Evlilikte eşler birbirinin hısmı değildir.

Eşinin neyi ise kanı çıkarıp kayı koyuyoruz.

Eşimin annesi;
Eşim için;
Anne -> Eşim | Birinci derece üst soy kan hısımı
Benim için ise Birinci derece üst soy kayın hısımı oluyor.

Eşimin abisi;
Eşim için;
Anne -> Eşim, Abi | İkinci derece yan soy kan hısımı
Benim için ise İkinci derece yan soy kayın hısımı oluyor.

Boşanınca eşinin üst ve alt soyuyla evlenemezsin.Ama yansoyuyla evlenebilirsin.Baldız baldan tatlıdır.

Evlat Edinmeden Doğan Hasımlık

b) Borçlar Hukuku

Sadece para değil.

Borç Unsurları
Alacak	—-	Edim	—-	Borç
	Aralarındaki mevcut borç ilişkisi nedeniyle alacaklının borçludan isteği, borçlunun da yerine getirmekle hükümlü olduğu davranıştır.

Borç İlişkisi Doğuran Haller

Hukuki İşlem(Sözleşme)

İki tarafın belirli bir hukuki sonuca ulaşmak üzere karşılıklı irade beyanında bulunmalarıdır.

Örn;
Kira, satım, hizmet sözleşmeleri

Haksız Fiil

Başkasının şahıs varlığı veya malına zarar verilmesidir.Haksız fiilden borç sorumluluğunun ortaya çıkmasının şartları;

Hukuka aykırılık
İlliyet bağı
Olay kişi arasında neden sonuç ilişkisi kurmaktır.
Kast-İhmal(Kusur)
Maddi-Manevi zarar

Örn;
Bir kimsenin evinin camına atılan taş ile kırılması.

Sebepsiz Zenginleşme

Bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalmasıdır.Sebepsiz zenginleşmeden borcun ortaya çıkabilmesi için gereken şartlar;

Zenginleşme
Fakirleşme
İlliyet Bağı
Haklı bir sebebin bulunmaması

Örn;
Bir kişi borçlu olmadığı halde, borçlu olduğunu düşünerek başka bir kişiye para vermesi.

Borcu Sona Erdiren Sebepler

İfa
Borcun borç ilişkisine uygun olarak yerine getirilmesidir.
İbra(Aklama)
Alacaklının borçluyu borçtan kurtarması sonucu borcun sona ermesidir.
Yenileme(Tecdit)
Mevcut bir borcun yeni bir borç yaratmak suretiyle sona erdirilmesidir.
Birleşme
Alacaklı ve borçlu tarafın aynı kişide birleşmesi durumudur.
Zaman Aşımı
Kanunda ön görülen belli bir sürenin geçmesi durumudur.
Zaman aşımı alacaklının alacağını talep etmesini engeller.Borçlar kanununa göre borç eksik borç haline gelir.
Eksik Borç doğuyor.
Kusursuz İmkansızlık
Borç ilişkisi kurulduktan sonra ortaya çıkan ve borçlunun kusuru olmayan nedenlere bağlı olarak borcun ifasının imkansız hale gelmesidir.
Takas
İki kişinin karşılıklı ve aynı cinsten olan borçlarını birbirini karşıladığı oranda sona erdirilmesidir.

b) Ticaret Hukuku

Alt Dalları

Ticari İşletme Hukuku
Şirketler Hukuku
Deniz Ticareti Hukuku
Sigorta Hukuku
Kıymetli Evrak Hukuku

b) Devletler Özel Hukuku

Uyrukluk(Tabiliyet)
Kişileri ve şeyleri(uçak, gemi) devlete bağlayan hukuki ve siyasi bağdır.
Yabancılar Hukuku
Yabancıların hangi haklardan yararlanabileceğini düzenler.
Vatandaşlık Çatışma
- Kanunlar İhtilafı
  İngiliz – Türk mevzuya giriyor.Hangi ülkenin hangi mahkemesine göre bu mevzu çözülecek onu ayarlıyor.

Türk Vatandaşlığının Kaybedilmesi
Eğer devlete yamuk yaptıysan devlet seni vatandaşlıktan, İçişleri Bakanı teklifi Bakanlar Kurulunun kararıyla vatandaşlıktan çıkarır.
Yok eğer kendin isteyerek vatandaşlıktan çıkmak istiyorsan İçişleri Bakanı kararı olacaktır.

Hukuk Dalları/Örnekleyelim

Ahmet, Ayşe ile yaptığı resmi nikah sonucu evlenmiştir.(Medeni Hukuk/Aile Hukuku)Düğünden kısa bir süre sonra Ahmet’in dedesi vefat etmiş.(Medeni Hukuk/Kişi Hukuku)Ahmet’e de küçük bir dükkan ile bankada biraz para bırakmıştır.(Medeni Hukuk/Miras Hukuku)Ahmet kendisine kalan miras üzerinden doğan vergi borcunu ödedikten sonra(Kamu Hukuku/Vergi Hukuku) dükkanda halı ticaretine başlamıştır.(Özel Hukuk/Ticaret Hukuku)İşleri büyüyen Ahmet yanında iki kişi çalıştırmaya başlamıştır.(Karma Hukuk/İş Hukuku)Ancak günün birinde belediye encümeninin almış olduğu bir karar ile yol yapılacağı gerekçesiyle dükkanının kamulaştırılacağını öğrenmiş ve bu karara karşı mahkemeye iptal davası açmıştır.(Kamu Hukuku/İdare Hukuku)Görülen dava sonucunda mahkeme kamulaştırma kararını iptal etmiştir.İlerleyen günlerde Ahmet’in işleri bozulunca bir bara efkar dağıtmaya gitmiş.Ancak barda kavga çıkarmış ve iki kişiyi yaralamıştır.Ertesi gün adam yarala suçundan mahkemeye çıkartılan(Kamu Hukuku/Ceza Hukuku) Ahmet, mahkemede kendi lehine şahitlik edenler sayesinde cezasının ertelenmesi sonucunda serbest bırakılmıştır.(Kamu Hukuku/Yargılama Hukuku)Sonraki günlerde evliliğinde sorunlar yaşaması üzerine eşi Ayşe’den boşanan Ahmet(Medeni Hukuk/Aile Hukuku) gittiği bir tatil beldesinde tanıştığı Suriye’li bir kadın ile yıldırım nikahı yapmıştır.Ahmet böylede boş, beleş bir adam olmakla birlikte malın önde gidenidir….

Kamu Hukuku Dalları

Bir Cevap Yazın

Anayasa Hukuku

Devletin şeklini, yapısın, organlarını, organları arasındaki ilişkiyi düzenleyen hukuk dalıdır.

İdare Hukuku

Devlet örgütlenmesi, işleyiş, teşkilat, personelini denetlemesini ve bireylerin idare ile olan ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarının tümüdür.

Vergi Hukuku

Kamu ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla devletin vatandaşlardan hukuki zorlamayla aldığı paradır.

Vergiye Hakim İlkeler

Adalet
Herkes mali gücü oranında vergi vermekle yükümlüdür.
Kanunilik
Vergi ve benzeri mali yükümlülükler ancak kanunla konulup kaldırılabilir.
Genellik
Herkes vergi vermekle yükümlüdür.

Vergide Eşitlik ilkesi yoktur.

Ceza Hukuku

Toplumun düzenini bozan ve suç olarak tanımlanan davranışların cezalandırılmasına ilişkin kuralları düzenleyen hukuk dalı.

Kanuni Unsur(Tipiklik)
Kanunsuz suç ve ceza olmaz.
Maddi Unsur(Hareket)
- İcra
  Hareket yapma
- İhmal
  Gerekli hareketi yapmamak.
Manevi Unsur(Kusurluk)
- Kast
  Bilme ve isteme
- Taksir
  Bilmeme

Hemşire Seda’nun sorumlu olduğu hasta Murat hakkın rahmetine nail olmuştur.Bu durumda;

Yanlış iğne, İcra’dır.
İğne yapmamışsa, İhmal’dır.
Hemşire hareketi bilerek yapmış ise, Kast’tır.
Yok eğer bilmeden yapmış ise, Taksir’dir.

Ceza Sorumluluğunun İlkeleri

Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz.(Suçta ve Ceza’da Kanunilik ilkesi)
Ceza ve ceza yerine geçen müeyyideler ancak kanunla korunabilir.
Ceza sorumluluğu şahsidir.
Suçu ispatlanana kadar herkes masumdur.(Masumiyet Karinesi)
Kanunda yazandan daha ağır bir ceza verilmez.
Genel müsadere ve ölüm cezası verilemez.
Kanuna aykırı elde edilen deliller geçersizdir.
Kimse yakınlarını suçlayıcı beyanda bulunmaya ve bu yönde delil göstermeye zorlanamaz.
Sözleşme şartlarına uymadığı için kimse özgürlüğünden alıkoyulamaz.
Uluslararası ceza divanına taraf olmanın gerektirdiği yükümlülükler hariç hiçbir vatandaş suç sebebiyle yabancı bir ülkeye iade edilemez.
Ceza kanunlarını bilmemek mazeret sayılmaz.(Kanunların Bağlayıcılığı İlkesi)

Ceza Ehliyeti

Temyiz Kudreti(Ayırt Etme Gücü)
İyi kötü ayırt etme gücü.Akıl hastaları ayırt etme gücüne hakim değildir.Ayırt etme gücünden yoksunlar ceza almazlar.Haklarında güvenlik tedbiri uygulanır.
Alkollüyken kişinin ayırt edici gücü yoktur.Lakin iradesi dışında alkolü almışsa ceza almaz.Bilakis iradesiyle almışsa ceza alır.
Yaş
- 0-12
  Ceza verilmez.
- 12 – 15
  Burada ayırt etme gücüne bakacaksın.Eğer varsa indirimli ceza alır.Yoksa ceza almaz.
- 15 – 18
  İndirimli ceza alır.
- 18 – +
  Tam ceza ehliyeti başlar.
  Sağır ve dilsizlerde yaş sınırına 3 eklenir.
- 0 – 15
- 15 – 18
- 18 – 21 gibi.

Ceza Sorumluluğunu Kaldıran veya Azaltan Nedenler

Amirin hukuka aykırı emri
Meşru savunma
Zaruret hali
Cebir ve şiddet
Korkutma ve tehdit
Haksız tahrik
Hata
Yaş küçüklüğü
Akıl hastalığı
Sağır ve dilsizlik
Geçici nedenler, alkol veya uyuşturucu madde etkisinde olma.

Yargılama Hukuku

Hakimlerin hukuk kurallarını uygularken izleyecekleri yolu anlatır.

Yargılama görevini Türk milleti adına Bağımsız Mahkemeler yerine getirir.

Devletler Genel Hukuku

Uluslararası hukuktur.Egemen iki(en az) devlet arasındaki ilişkileri düzenleyen hukuk dalıdır.En temel kaynağı milletlerarası anlaşmalardır.

Atatürk İnkılapları(Devam 1)

Bir Cevap Yazın

Toplumsal İnkılaplar

Şapka Kanunu

Kastamonu’da yapıldı.(İnebolu)
Picardie Manevraları‘na katılan Mustafa Kemal ile festen dolayı alay edilmişti.

Tekke Ve Zaviyelerin Kapatılması

Miladi 1926
Şapka 1925
Tekke 1925
Saltanatın Kaldırılması 1922

Harf sayısı yılı tamamlar.

Türkiye Cumhuriyetinde 1935 yılında çıkarılan kanunla hangi günler bayram ilan edildi?

19 Mayıs
23 Nisan
30 Ağustos
Bahar Bayramı(1 Mayıs İşçi Bayramı)
Hürriyet Bayramı
Yılbaşı
29 Ekim
1924 yılında çıkarılan bir kanunla tüm tatiller Cuma’ya alındı.
1935’te ise Cuma’dan Pazar’a alındı.

Soyadı Kanunu(21 Haziran 1934)

Atatürk soyismini bulan ve kanun teklifini öneren Naim Hazım Ülkü Onat‘tır.
26 Kasım 1934‘te ünvan ve lakaplar yasaklanıyor.
Soyadı kanunu “Eşitlik” kavramını aklımıza getiriyor.

Kılık Kıyafet Kanunu(3 Aralık 1934)

Eğitim ve Kültür İnkılapları

Telif ve Tercüme Heyeti(1921 – 1926)

Kurtuluş savaşı döneminde oluşturulmuştur.

Heyet-i Milliyeler(1923 – 1926)

Yeni Türkiye Cumhuriyeti devletinin eğitim politikalarının belirlendiği, eğitim meselelerinin, fikirlerinin ve düşüncelerinin tartışılıp karar bağlandığı toplantılar yapmıştır.
Üç defa toplanmıştır.
Mustafa Kemal toplantılara katılmıştır.

1. Maarif Kongresi(15 – 16 Temmuz 1921)

Eskişehir – Kütahya muharebeleri sırasında Ankara’da toplanmıştır.

Muallimler Birliği toplanmıştır.Mustafa Kemal açılış konuşmasını yapmıştır.
1. Maarif Kongresi hangi savaş sırasında ilan edilmiştir?
Cevap = Kütahya – Eskişehir Muharebeleri

Tevhid-i Tedrisat Kanunu(3 Mart 1924)

Halifeliğin kaldırıldığı gün kabul edilmiştir.
Maarif Nazırı Vasıf Çınar sunmuştur.

Maarif Nazırı Vasıf Çınar sunmuştur.
Tevhid-i Tedrisat’ın zorunlu sonucu “Medreselerin Kapatılması”dır.Yerlerine İlahiyat Fakültesi ve İmam Hatip okulları açılmıştır.
Tabancı okullar sorunu hangi kanunun çıkmasıyla gündeme gelmiştir?
Cevap = Tevhid-i Tedrisat

Medreselerin Kapatılması(11 Mart 1924)

Şeyh Sait isyanına destek verdiği gerekçesiyle kapatılmıştır.
Maarif Nazırı Vasıf Çınar sunmuştur.

Maarif Nazırı Vasıf Çınar sunmuştur.

Maarif Teşkilatı Kanunu(2 Mart 1926)

Dönemin Milli Eğitim Bakanı(MEB) Mustafa Necati Bey ilk ve orta öğretimin esaslarını belirleyen bu kanunu çıkarmıştır.

Talim Terbiye Kurulu açılmıştır.

Harf Devrimi(1 Kasım 1928)

Bizden önce hangi devlet latin harflerini getirdi?
Cevap = Azerbaycan

Millet Mektepleri Talimatnamesi(24 Kasım 1928)

Örgün eğitim yaşı geçmiş olan vatandaşlara yeni harfleri öğretmek amacı ile açılmıştır.

Mustafa Kemal nerenin baş öğretmeni olarak seçilmiştir?
Cevap = Millet Mektepleri
Harf devrimi sonrası milletin okuma öğrenebilmesi amacıyla kurulan kuruluş Millet Mektepleri’dir.

Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti(Türk Tarih Kurumu)(15 Nisan 1931)

1930 Türk Tarihi Ana Hatları eseri yayınlanıyor.
1931 Türk Tarih Tetkik Cemiyeti kuruluyor.

1933 yılında Ankara’da ilk arkeolojik kazı olarak Ahlatlıbel Kazısı yapılmıştır.
Türk tarih kurumunun 1937 yılından itibaren süreli olarak çıkarttığı yayın Belleten‘dir.
Mustafa Kemal’in ölmeden önce okuduğu son eser Belleten Dergisi‘dir.

Halk Evleri(19 Şubat 1932)

Türk Ocakları‘nın kapatılmasıyla oluşmuştur.

1912’de kurulan Türk Ocaklarının yerine Halkevleri açılmıştır.

Londra’da bile açılmıştır.
Yayın organı Ülkü Dergisidir.

Türk Dili Tetkik Cemiyeti(Türk Dil Kurumu)(12 Temmuz 1932)

Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu’ndan önce kurulmuştur.

Ülkemizde dil bayramı hangi yıldan itibaren kutlanmaya başlamıştır?
Cevap = 1929(Dil Bayramı)
Divan-ı Lügati’t Türk, Türk Dil Kurumu’nın yaptığı çalışmalar sonucunda Türkçe’ye çevrilmiştir.

Üniversite Reformu(1933)

Darülfünun kapatılıp İstanbul Üniversitesi açılıyor.
İstanbul Üniversitesinin ilk rektörü Neşet Ömer İrdelp‘tir.Mustafa Kemal’in Siroz teşhisini koyan ilk doktordur.
1936 senesinde köy öğretmeni yetiştirmek için Saffet Arıkan‘ın teşvikiyle Köy Eğitmen Kursları(Köy Öğretmen Okulu) açılmıştır.

Ölçme Değerlendirme – Temel Kavramlar

Bir Cevap Yazın

Değişken

Birden çok değer alabilen özelliktir.

Değişken Türleri

Nicel Değişken
Sayılabilen değişkendir ya da başka bir deyişle büyüklüğü sayı ile ifade edilebilen değişkendir.
Test puanı, yaş, uzunluk, kütle, hacim, adetler…
Nitel Değişken
Sayılamaz, sayıyla ifade edilemezler.
Mesela Cinsiyet gibi…
Kategorik, branş…
Bazen niteller sayıyla gösterilir.Cinsiyet => Kız : 1 veya Erkek : 2
Branş => İngilizce : 36 veya Coğrafya : 28 gibi
Sürekli Değişken
İki değer arasında sonsuz küçüklükte ölçülebilir.
Sıcaklık…
Süreksiz Değişken
Aradeğerler almaz.Tam sayıdır.(Sınırlı değer alır)
Tüm kategoriler süreksizdir.
Din, cinsiyet, milliyet, okul, adet sayısı …. bunların hiç biri 1.27 olamaz.Cinsiyet ya kızdır ya da erkektir.Yani ya 1 dir ya da 0 dır.

Eğitimde değişken olan şeyler,
Başarı, zeka, yetenek, ilgi, tutum, kişilik, özgüven

Örnekler,

Partinin aldığı oy miktar sayısı(Nicel ve süresiz)
Partinin oy oranı(Nicel ve sürekli)
Kişilik tipi(Nitel ve süreksiz)
Ales puanı(Nicel ve sürekli)

Bağımlı ve Bağımsız Değişken

Öncelikle bir araştırma olacak.

Hipotezler sunulur.(Hipotez, ispatlanmamış ölçüttür.)

Bağımsız Değişken

Herhangi bir araştırmada etkisi merak edilen değişkendir.Etkisi araştırılır.Neden konumundadır.

Bağımlı Değişken

Sonuç konumu, etkilenen değişkendir.

Şimdiki çocukların gerizekalı olması bilgisayar oyunlarından olabilir mi?
Bağımsız Değişken	Bağımlı Değişken
Bilgisayar oyunları.	Şimdiki çocukların gerizekalılık oranı.

Ölçme

Ölçme, bir niteliğin gözlenip gözlem sonuçlarını sayı ya da sembollerle göstermektedir.

Muratın zekasının belirlenmesi.

Ya da

Kişinin köyünün/zekasının/doğduğu şehrin/cinsinin belirlenmesi.

Murat’ın zeka puanı 160 IQ

Berfin KPSS’de 1. oldu

Ödevlere +, – vermek ölçmedir.(+ -> 10 puan)

Eğer ölçme neticesinde bir karar varsa değerlendirme oluyor.

Ölçme Kuralı

Her soru dört puan.
4 yanlış 1 doğruyu götürür.
1. soru 60 puan.
Sınavın süresi.
Puanlama anahtarındaki ifadeler.
vs.
vs…

Ölçme Türleri

Doğrudan Ölçme

Bağzı özellikler doğrudan gözlenir.

Cinsiyet, uzunluk, renk, yaş, fiziksel özellik

Özelliğin kendisini gözleriz.

Örneğin,

Baskül terazisi doğrudandır.Çünkü ağırlığı ağırlıkla ölçeriz.

Dolaylı Ölçme

Göstergeyle ölçeriz.

Bazı özellikler doğrudan gözlenmez.Ölçeceğimiz özelliğin bilişsel ya da duyuşsal kısmı varsa dolaylı ölçüyoruz.

Doğrudan ölçemediğimiz için bunlarla ilgili başka bir özellik bulunur ve o ölçülür.

Örneğin,

Kişiliği ölçerken,

-> Yazılarına baksak,
-> Düzenli mi değil mi incelesek,
-> Renksiz mi renkli mi?
-> Rahat mı disiplinli mi?

Kişiliği ölçerken farklı özelliklere baktık.Ölçtüğümüz şey kişilik, baktığımız şeyler yukarıdakiler.

Sıcaklık, termometre

Performans testleri,

Testler dolaylı ölçüm yapar, yazılı, sözlü, çoktan seçmeli, performans

Türetilmiş Ölçme

Bazı özellikler formülle tanımlanır.Matematiksel bir işlem olur.

Örneğin,

Hız = Yol/Zaman

Sene sonu ağırlık ortalaması(%40 vize, %60 final, %100 girdi)

Nüfus yoğunluğu,

Z, T puanı

Ölçmede Birim

Birim sayı verirken kullanılır.

Sayısal sonuçlarda kullanılır.

Ölçerken kullanılan en küçük parça birimdir.Yani o anki aracın en küçük parçasıdır.

Murat’ın boyu 174 cm => cm birimdir.

Murat’ın boyu 14 karış => karış

Murat 38 yaşında => yaş

Sıcaklık 8 C => C

Sıcaklık 76 F => F

Sınıfta 36 kişi var => Kişi

Doğal Birim	Yapay Birim
Zaten doğada var olan birimdir. Karış, Kişi, Kulaç, Adım	İnsanların uydurduğu birimlerdir. İnç, Litre, C, Saat, cm

ÖLÇMEDE BİRİM ÖZELLİKLERİ
Eşitlik	Birimin büyüklüğünün standart olmasıdır.Her yerde, herkes için aynı olmasıdır. Eşit olmayan birimler = Karış, adım, parmak, tutam, avuç, diş(diş sarımsak)	cs, gr, ons, F, inç, litre, euro, C, liraKişi, bir doğal birimdir.Lakin her yerde eşittir.
Genellik	Birimin yaygın olmasıdır.Genellik ülkeden ülkeye değişir. Okka, engaze birimlerini bırakmamız genel olmamasından ötürüdür.	dk, sny, feet tüm dünyada geneldir.
Kullanışlılık	Pratiktir.Özelliği kolayca ölçmeye uygun olmasıdır. Kütle -> gr, mg, ton, kg{bunlar arasından en kullanışlı kg dır.}	Uzunluk -> m, cm, mm, kmİnsan boyu için cm kullanışlıdır.Ama dm kullanılmaz çünkü kullanışsızdır.

Uyarı

Birim küçüldükçe detay artar, hata azalır.

Aracın duyarlılığı artar.

Bir testte birim nedir?
Sorudur.
Soru eklendikçe duyarlılık artar.Birim küçülüyor demektir.

Ölçmede Sıfır

Saymaya başlangıçtır.

Bağıl/Tanımlanmış/Yapay Sıfır

Özelliğin başlangıcı bitişi tam belli değilse kullanılır.

İnsanların belirlediği bir nokta sıfır olarak kabul edilir.

Örneğin, Tarih…

Negatif bir sonuç varsa kesin uydurulmuştur.

Sıcaklık 14 C -> Sıfırda sıcaklık yok değildir, yani uydurulmuştur.

Çankayanın deniz seviyesinden yüksekliği 870 metredir.-> Deniz seviyesi sıfır olarak kabul edilmiş.

Ne, hangi test olursa olsun sıfır puan bağıldır.

Ali 10 soru 10 puan olan sınavdan Ali sıfır puan almıştır.Buda bağıl sıfırdır.Soruların hiçbiri doğru cevaplanmamış diyebiliriz ama hiç bilmiyor diyemeyiz.

Yaş,

Zaman konusunda bir kaç örnek vermek gerekirse,

Yarış başlayalı 10 snye geçti.(Bu gerçektir yani mutlak sıfır)

Saat 17:05(Bu keyfidir)

Saatler keyfidir, ama süreler mutlaktır.

Kullandığımız sıfır bağılsa sonuçlar birbirlerine oranlanamaz…

	Gençay	Murat
Para	5	10	Mutlaktır.Murat’ın parası Gençay’ın parasının 5 lira fazlası ya da 2 katıdır diyebiliriz.
Zeka	10 IQ	5 IQ	Bağıldır.Gençay’ın zekası Murat’ın zekasından 5 fazladır lakin 2 katıdır denmez…

Mutlak/Gerçek/Doğal

Özelliğin başlangıcı/bitişi biliniyorsa kullanılır.

Uzunluk ölçülürken kullanılan sıfır gerçektir.

Eğer kullanılan sıfır gerçekse yokluk anlamına gelir.

Muratın boyu 100 cm(0 cm olunca yok oluyor)

Araç 80 km/sn hızla gidiyor.0 km/sn hızda duruyor demektir.

Kütlenin sıfırı gerçektir.

Adetler gerçektir.

Bu yazımız karışık notlardan ibarettir.Bundan sonrakiler düzenli ve daha açıklayıcı olacaktır.