Marcia, Erikson’un kimlik gelişimi ile ilgili kuramsal ifadelerini kabul edip Erikson’dan hareketle kimlik statülerini geliştirmiştir.
Marcia’ya göre 4 kimlik statüsü vardır.Bunlar;
- Başarılı Kimlik
- Psikososyal Moratoryum
- İpotekli Kimlik
- Kimlik Dağınıklığı
Marcia bu statüleri incelerken iki boyut belirlemiştir.Bir kimliğe bağlanma ve araştırma süreci.Bağlan ve araştırma kişinin hangi statüde olduğunu göstermektedir.
Araştırma
Kimlik için keşif yapma sürecidir.Kişi kimliği için farklı alternatifleri araştırıp deneyimler.İdeolojileri farklı mesleklerin özelliklerini araştırır.Farklı insanlarla arkadaşlıklar kurarak hangi ilişkinin kendisine uygun olduğunu dener.
Bağlanma
Kişinin kimliklerle ilgili özelliklerden bir ya da birkaçını seçip karar vermesidir.Birey ilgilerine ve mesleğinin ne olacağına karar vermiş, o yönde çalışmaya başlamıştır.
| Başarılı Kimlik | Psikososyal Moratoryum | İpotekli Kimlik | Kimlik Dağınıklığı | |
| BAĞLANMA | + | – | + | – |
| ARAŞTIRMA | +,- | + | – | – |
Başarılı Kimlik Statüsü
Kişi araştırma yaptıktan sonra bir kimliğe bağlanmış durumdadır.Birey kim olduğunu bilmekte gelecekte, insan ilişkilerinde ne istediğini bilmekte ve belli bir dünya görüşüne sahiptir.Başarılı kimlikteki kişinin kimliği olduğu için artık bir başarılı kimlik durumunda olduğu zaman süresince kimlik araştırması yapmamaktadır.Ancak başarılı kimliğe çıkabilmek için önceden araştırma yapmak gerekir.Bundan dolayı tabloda öncesinde artı vardır.Ama şu an araştırmadığı için eksidir.
Rol karmaşası +
Kimlik kazanma +
Moratoryum
Moratoryumda kişi bir kimliğe bağlanmamıştır ama araştırmaktadır.Bu statünün özelliği kimlikte yoktur ama araştırma yapılmaktadır.Dışarıdan ergen kimliği ile ilgili konuların yani gelecekte ne olacağı, ilişkilerinin nasıl olacağı ve dünya görüşünün ne olacağı konusundaki kararı ertelemiş görünür.Üstünde durmuyormuş gibi görünür.Ancak bu statünün en önemli özelliği, araştırmanın yapılmasıdır.
Erteleyici tutum moratoryumun belirtisidir.
Rol karmaşası +
Kimlik kazanma –
İpotekli Kimlik
Bu statüde ergen anne-babası ya da çevre tarafından önüne konulan kimliği olduğu gibi kabul etmiştir.Bu statüde bir kimliğe bağlanma vardır ancak hiçbir şekilde araştırma yoktur.Örneğin, ailesi istediği için kişi tıp fakültesine gider.Çevre, mühendis olmayı ya da medya manken olmayı özendirdiği için kişi araştırmadan manken olmaya karar verir.
Rol karmaşası –
Kimlik kazanma +
Dağınık Kimlik
Bu kimlik statüsünde bir kimliğe bağlanma da araştırma da yoktur.Kişi kararsızlık durumunda kalır.Kişinin ne olmak istediği, insan ilişkilerinde nasıl davranması gerektiği konusunda bir kararı yoktur.
Çok çabuk vaz geçer.
Çok çabuk fikir değiştirir.
Tercihlerini sürekli değiştirir.
Rol karmaşası –
Kimlik kazanma –
İpotekli kimlikten ya da dağınık kimlikten başarılı kimliğe geçmek için kişinin mutlaka bir moratoryum atlatması gerekir.
Tüm bu kimlik statülerine örnek vermek gerekirse,
Kişi ailesinin istediği ile bilgisayar mühendisliğine gider.Bu durumda kişi ipotekli kimliktedir.Ancak daha sonra farklı siyasete ilgi duyar ve üniversite sınavına girer.İşte bu durumda ipotekli kimlikten araştırma yapıp yani moratoryum yapıp tekrar başarılı kimlik statüsüne girmiş demektir.
Bu kimlik statülerine ek olarak Erikson’un da eklediklerini yazmakta fayda var.
Gölge Kimlik
Baskı ve zorla bir iş yaptırılmışsa gölge kimliktir.
İpoteklide baskı ve zorlama yoktur.Anne ya da babanın tercihlerini üzmemek için yapar.Ama bunda baskı ve zorlama vardır.