Tüm savunma mekanizmaları bastırmadır, çarpıtmadır, yön değiştirmedir.
- Enerjiyi süperego kabul edecek şekilde boşaltıyor.
- Az miktar ruh sağlığını koruyor.
- Çok miktarı ruh sağlığını bozuyor.
- Hepsi bilinç dışıdır.
- Hiçbirinin farkında değiliz.Kimse “Dur bi hayal kurayımda mutlu olayım” diyerek mutlu olamaz.
- Hepsinin altında bastırma ve yön değiştirme vardır.Gerçek enerji, cinsellik ve saldırganlık bastırılıyor.Sonra yüzeye çıkıyor.
- Hepsi gerçeği çarpıtır.
- İd ve süperego çok sert çatıştığı zaman savunma mekanizmaları harekete geçer.Cinsellik ve saldırganlık anında.
| Savunma Mekanizmaları | Tanım | Not |
| Bastırma | Unutmak demektir.Basit bir şeyle bilinç öncesine atılır.Ciddi olan anılar ve yaşantıları kişi bilinç dışına atıp kurtulur. | Bir kişi sevmediği işi yapmayı unutur.Örneğin bir çocuk kitaplığını düzenleyecek, düzenlemeyi istemiyorsa unutur. Bir çocuğun kıskançlıktan dolayı çocukken kardeşine duyduğu öfke ve nefret duyguları bilinç dışına gider ve birdaha da hatırlamaz. |
| Yön Değiştirme | Enerjiyi gerçek nesneye değil, farklı nesnelere yönlendirip boşaltmaktır. | Kişi amirine kızar, astını fırçalar.Öğretmen kocasına kıza, sınıftaki çocuğu azarlar.Birine kızınca tabak kırmak, duvarı yumruklamak yön değiştirmektir. |
| Karşıt Tepki | Kişinin kendisine var olan duygu ve düşüncenin tam zıttı davranarak enerjiyi boşaltmasıdır. | Kişide aslında çok yoğun saldırganlık dürtüsü varsa tam tersi yönde aşırı nazik olarak davranır. |
| Yadsıma(İnkar) | Var olan duygu ve düşünceyi ya da durumu yok saymak, inkar etmektir. | Çocuklar bunu çok sık yapar.Çocuğun anne – babası boşanır.Çocuk bunu onlar kavga etti, barışacak şeklinde yorumlar.Yaşlılar da çok kullanır.Eşlerinin ölümlerini kabul etmezler.Eşleri ölünce masaya hala tabak koyar, eşlerinin elbisesi ile uyurlar.(Ne b*ktan bi durumdur be) |
| Neden Bulma | Rahatsız eden durum ya da duyguyu bir nedene bağlayıp rahatlamaktır. | “Niye kaldın?” şeklinde sorulunca, “Hoca bana taktı.”, “Sorular zordu.”, “Herkes kaldı.” şeklindeki cevaplar neden bulmaktır. |
| Yansıtma | Kişinin kendisinde var olan duygu ve düşünceyi karşı tarafa atıp abartılı olarak karşı tarafta görmesidir. | İlkokuldaki öğrenci sürekli “Öğretmenim kopya çekiyor!” şeklince edepsizce şikayetinin arkasında aslında kendisinin daha çok kopya çekme isteği vardır.Kendi çekemediği için şikayet eder. Freud’a göre dedikodu yapmak ve röntgenciliğin arkasında da yansıtma vardır. Bir kişi sürekli, “Şu böyle ahlaksız”, “Bu böyle ahlaksız” şeklinde konuşuyorsa aslında öyle davranmayı çok istemektedir.Ancak yapamadığı için karşı tarafta abartılı olarak görüp dedikodu yapmaktadır. Ya da birisi için sürekli “Rüşvetle zengin oldu” diyen bir kişinin kendisi de aynı durumdadır. |
| Yüceltme | Tamamen olumlu bir mekanizmadır.Yüceltme enerjiyi tam olarak toplumun kabul edeceği şekilde boşaltır. | Kişide yoğun olarak saldırganlık dürtüsü varsa boksör olur, tekvandocu olur, kasap ya da avcı olup bu enerjiyi bir şekilde boşaltır. Çok yüceltilirse cerrah olarak, dişçi olarak boşaltır. Cinsel dürtüsü çok yüksek olan kişi aşk, roman ve şiirler yazarak bu durumu yüceltir. |
| Ödünleme(Telafi) | Bir alandaki eksikliği başka bir alanda abartılı yaşayıp giderme. | Çocuğun akademik yaşantısı bozuksa sportif faaliyetlerde aşırı yüklenip çok başarılı olur. Kişinin özel hayatı bozuksa iş hayatına çok zaman ayırır. Kişinin çocuğu yoksa gidip yetimhanede çalışması ödünlemedir. |
| Gerileme | Egonun bir duyguyla ya da yeni durumla baş edemediği taktirde önceki evrelere dönmesidir. | Çocuğun kardeşi olur, çocuk altını ıslatır. Yetişkinler gerilemeyi en basit durumda ağlama olarak sergilerler.Bu şekilde kişi bebekliğine geri döner. Yetişkinlerin bağırıp çağırmaları, kavga etmeleri, çocuk gibi konuşmaları gerilemedir. |
| Hayal Kurma | Hayal kurup rahatlamaktır. | Kişi mutlu olduğu, zengin olduğu hayalini kurar. |
| Bedenselleştirme | Egonun problem durumunda bedende bir hastalık çıkarıp kafasını onunla meşgul eder, gerçek sorunu böylece unutur.Bu mekanizmada beden tamamen normaldir ama kişi kendisini hasta hissetmektedir. | Panik atak bunun tipik örneğidir.Bireyin dolaşım sistemi tamamen normaldir ama kişi kalp krizi geçiriyormuş gibi hissetmektedir. Histeri nevrozu bunun tipik örneğidir.Kişi sürekli bayılma ve fenalaşma nöbetleri geçirir.Kişinin sinir sistemi normaldir ama yürüyemiyor ya da sürekli bayılıyordur. |
| Ketlenme | Egonun yeni durumla baş edemeyince hareket edemez durumda kalmasıdır.Bedenleştirmenin bir türüdür. | Savaştaki asker cepheye sürülünce kaskatı kasılır kalır. Trafikte karşı karşıya gerçerken arabayı gören kişi karşıya koşmak yerine olduğu yerde kalır. |
| Polyannacılık | Her şeyin iyi yönünü görmektir. | Birey bineceği şehirler arası otobüsü kaçırır.”Olsun her işte bir hayır vardır.Belki kaza yapacaktı.” gibisinden yobazca bir iyi düşünce gerçekleştirir. |
| Çilecilik(Asetizm) | Polyannacılığın tersi, sürekli karamsar olmak, karamsarlıktan zevk almaktır. | Ergenlikte çok görülür.Kişi eğlenmek ister.Gezip tozmak, cinselliği yaşamak ister ama yapamaz.Çünkü süperego baskındır.Bu durumda bunalım takılır.Arabesk takılır. Hint fakirleri buna örnektir. |
| Duygusal İzolasyon | Kişinin duygulardan çok etkilendiğinde hiç etkilenmiyormuş gibi yapması, yani kişinin kendisini tüö duygulardan soyutlamasıdır. | Geçimsizliğin olduğu evlerde çocukların sık kullandığı mekanizmadır.Evde kıyamet kopar, çocuk birşey yokmuş gibi davranır.Oynamaya devam eder.Aslında o çocuk bu durumdan çok etkileniyordur. Kişi cenazeye gider, çok katı görünür.Aslında herkesten çok etkilenir. |
| Dışsallaştırma | Psikanaliz fobi ve korkuları böyle açıklamaktadır.Ego bireyi rahatsız eden duyguyu dışarıda bir nesneye yönlendirip kendinden dışarı atar.Onunla meşgul olup gerçek duyguyu ya da düşünceyi görmezden gelir. | Terlikten, ağaçtan ya da ruhsal şeylerden korkmak gibi korku ve fobiler buna örnektir. |
| Bölünme | Olayları sanki sizin içinizde başka birileri yaşıyormuş gibi yaşamaktır.İlerlemiş hastalık hali kişilik bölünmesidir. | “Ben nasıl olduda ortalığı birbirine katarım, anlamıyorum, hiç öyle biri değilim” şeklindeki ifadeler buna karşılık gelir. |
| Entelektüalizm | Her şeyi duyguları bile akıl ve mantıkla açıklamaktır.Bilim insanları çok sık kullanırlar. | Mutluluk beyindeki seretoninin artmasıdır. Saldırganlık nedir?Adrelanil hormonunun yükselmesidir. |
| Özgecilik(altturizm) |
Süperego çok baskınsa kişinin sürekli başkalarına yardım etmesi sürekli fedakarlık yapmasıdır. | Kişinin sürekli yardımlaşma derneklerinde çalışması buna örnektir. |
| Kopma-Çözülme | Bir olayın kişiyi çok rahatsız ettiği durumda o ortamdan kopmasıdır. Belli anıları bilinçsiz olarak silmektir. |
Örneğin kişinin çocukluğu kötü geçtiyse çocukluğundaki belli anıları siler. İlerlemiş hali ciddi anlamda psikiyatrik bozukluktur. |
| Özdeşleşme | Bir gruba ya da bir özelliğe kendini aşırı hissetmedir. | Kişi kendisini bir takımın taraftarı olarak takımından söz ederken biz şeklinde konuşur. Kendisi yüksek öğrenim yapmamış, kızı doktor olan bir baba sürekli “Benim kızım doktor.” der. Kişi oy verdiği partinin her söylediğini düşünmeden kabul edip partisinin hiçbir hatasını kabul etmez. |
| Saplantı | Hayat boyu bir duygu, düşünce ya da harekete kilitlenip kalmaktır. | Kişi temizliğe aşırı önem verdiği için iş yerinde, özel ilişkilerinde hep temizlikle ilgili şeyler arar. Babasını aşırı seven bir kız babasının tüm özelliklerini taşıyan bir erkek arar. |
| İlkel İdealleştirme | Küçük bir şeyi aşırı abartmaktır. | Evlenmek istemeyen bir kız “Bu çocuğun yüzünde ben var, ben onunla evlenemem.” gibi bahaneler bulur. Bir öğrencinin “Bu kız bana baktı, benden hoşlanıyor.” demesi. |
| Değersizleştirme | Egonun bir şeye sahip olamadığında ya da elde edemediğinde kendini korumak için o nesne ve durumu önemsizleştirmesidir. | Parası olmayan bir kişi “Para her şey değildir.” der. Okuyamamış bir kişi “Okuyanlar adam değil.” der. |
Yansıtma ve Neden Bulma mekanizmaları birbirinden ayrılırken neden bulmada bir nedene bağlayıp rahatlamak söz konusudur.Yansıtmada ise kişi kendinde var olanı karşı tarafa atar.Kişi kendinde var olanı karşı tarafa attığı için mutlaka küçümseme, aşağılama ifadeleri geçer.
Yüceltme ve Ödünleme ayrımı yapılırken yüceltmede enerji aynı alanda toplumun kabul edeceği şekilde boşaltılmaktadır.Saldırganlık dürtüsü, dövüş sporları yaparak ya da avcı olup hayvanları öldürerek boşaltılmaktadır.Ödünlemede ise bir alandaki eksiklik farklı bir alandaki abartılı yaşantı ile boşaltılmaktadır.