Test Teknikleri(Psikolojik Testler)
- Test teknikleri psikolojik testler olarakta bilinir.
- Test teknikleri çoğunlukla standart, basılı, yapılandırılmış testlerdir.
- Psikolojik testler üzerinde ekleme, çıkarma, değiştirme yapılamaz.
- Test teknikleri çoğunlukla uzmanlarca kullanılır.Çünkü başarı testi var, o yüzden çoğunlukla diyoruz.
- Test teknikleri okullarda daha çok yönlendirme amacıyla kullanılır.
- Yönlendirme yaparken tek bir testin sonucuna göre hareket edilmez.
- Yönlendirme yaparken en az iki testin sonucu alınır.
Maksimum Performans Testleri
| Yetenek Testleri |
| Yetenek, bireyin doğuştan getirdiği, sonradan da kendi yaşantıları ve eğitim yaşantıları yoluyla biçimlendirip geliştirdiği bir özelliktir.Yani bir başka deyişle bireyin bir şeyi yapabilme gücüdür.Yönlendirmede öncelikle dikkate alınacak Yetenek Testleridir.
Bireyin bir alandaki başarı düzeyini yordamada sonucuna en çok güvenilecek niteliktir. Genel Yetenek Testi Bireyin genel anlamdaki akademik, zihinsel veya fiziksel durumunu gösteren testlerdir.(Zeka Testleri, TKT, YGS, ALES, KPSS) Özel Yetenek Testi Bireyin özel bir alandaki akademik, zihinsel veya fiziksel durumunu gösteren testlerdir. |
| Başarı Testleri(Bilgi Testleri) |
| Başarı testleri, herhangi bir eğitim ya da öğretimin etkisini ölçmek amacıyla düzenlenmiş testlerdir.Bir başka ifadeyle başarı testleri, bireyin bilgi düzeyini, öğrenme düzeyini veya öğrenme eksikliklerini görmek amacıyla hazırlanmış testlerdir. |
Davranış Testleri
| Envanterlere Karışan Hata Türleri |
| Orta Yol Cevap Verme ya da Boş Bırakma HatasıEnvanteri cevaplayan kişinin, envanterde yer alan sorular içerisinde daha çok “bazen”, “kararsızım” gibi orta yol cevapları işaretlemesi veya seçeneği boş bırakmasıdır.
Yanıltma Hatası Cevaplayan kişinin, soruya içinden geldiği gibi cevap vermek yerine, kendi amacına uygun olan yanıtlar vererek gerçek durumunu saklamasıdır. Sosyal Kabul Hatası Cevaplayan kişinin, kendi gerçek durumunu yansıtmak yerine, toplum tarafından onaylanacak, kabul görecek cevaplar vermesidir. |
| İlgi Envanterleri |
| Bireyin baskı ya da zorlama altında kalmadan her hangi bir uyarıcıya ilişkin sevip sevmeme, hoşlanıp hoşlanmama, haz, keyif, zevk alıp almama durumudur. |
| Tutum Ölçeği |
| Bireyin herhangi bir uyarıcıya ilişkin bakış açısı, eğilimi, yaklaşım tarzı ve düşünce biçimidir.Tutum içerisinde, duygu, düşünce ve davranış olmak üzere üç boyut barındırır. |
| Kişilik Testleri |
| Kişilik, Bizi diğer insanlardan ayıran bizi biz yapanların toplamıdır.Huy(Mizaç) + Karakter + Üslup = Kişilik
Huy(Mizaç), doğuştan gelir. Karakter, sonradan edinilen özelliklerdir.Kişiliğin toplumsal boyutudur.Alışkanlıklarımızdır. Üslup, herkesin kendine göre bir tarzı, yöntemi vardır. Objektif Kişillik Testleri Yapılandırılmış uyarıcılardan oluşan testlerdir.Burada yapılandırılmış kelimesinden kasıt, herkes için aynı şeyi ifade eden uyarıcılar ifade edilmektedir. Projektif(Yansıtma Testi) Yarı yapılandırılmış veya az yapılandırılmış uyarıcılardan oluşan testlerdir. Notlar
|
|
Test Dışı Teknikler
Gözleme Dayalı Teknikler
| Gözlem |
| Doğal GözlemKişiyi kendi ortamında, ortama müdahale etmeden gözlemek.
Sistematik Gözlem Eğer koşulları, şartları değiştiriyorsak, benim oluşturduğum şartlarda gözlem yapıyorsak sistematik gözlemdir. |
| Olay – Vaka(Anekdot) Kaydı |
| Yapılan bir gözlemin olduğu gibi objektif bir biçimde kaydedilmesidir. |
| Gözlem Listesi |
| Çeşitli davranışların bireyde olup olmadığını, var, yok, evet, hayır, artı, eksi şeklinde kaydedilmesidir. |
| Özellik Kayıt Çizelgesi |
| Şablon, format olarak gözlem listesinin birebir aynısıdır.Gözlem listesinde birden fazla özelliğe yöneliktir.Özellik kayıtta tek bir özellik vardır. |
| Derecelendirme Ölçeği |
| Bir özelliğin bireyde bulunma derecesidir.Gözlenme sıklığıdır.Sayısal Derecelendirme Ölçeği
Bir özelliğin bireyde bulunma derecesi sayılarla ifade edilir. Grafiksel Derecelendirme Ölçeği Bir özelliğin bireyde bulunma derecesi yatay veya dikey grafiklerle ifade edilir. Betimsel Grafiksel Derecelendirme Ölçeği Yatay bir düzlem üzerinde her bir derecenin ne anlama geldiği betimlenerek ifade edilir. Derecelendirme Ölçeğine Karışan Hatalar
|
Kendini Anlatma Teknikler
| Otobiyografi |
| Bireyin öz yaşam öyküsünün kendisi tarafından yazılı olarak anlatılması tekniğine otobiyografi denir.
Bireyin kendisini, bir olaya ilişkin duygu ve düşüncesini anlatmasıdır. Sınırlı Otobiyografi Bir konu hakkında birey kendini ifade ediyor. Serbest Otobiyografi Bir konu yok.Anlatıyor işte 🙂 |
| Arzu(İstek, Dilek) Listesi |
| Özellikle okul öncesi ve ilköğretim döneminde kullanılabilen arzu listeleri, öğrencinin doyurulmamış ihtiyaçlarını, açığa vuramadığı duygularını, umut ve beklentilerini ortaya çıkarmak amacıyla düzenlenen sorulardan oluşmaktadır.Bu sorular daha çok düşsel durumlar içermektedir.
Bireyin açığa vuramadığı, dışa vurulmamış, duygu ve düşünceleri açığa çıkarmak. Okul öncesi ve ilk okulda çok daha etkili olur.Çünkü daha hayal gücüyle düşünüyorlar. |
| Zaman Cetveli |
En basit şekli ile günün saatlerini gösteren bir sayfaya, öğrencinin sabahtan yatıncaya kadar yaptığı faaliyetleri, çeşidi ve süresi ile kaydetmesidir.
|
| Problem Tarama Listesi |
Öğrencilerin sağlık, okul, öğretmen, ders, aile, toplumsal ilişkiler, kız-erkek arkadaşlığı, mesleki gelecek ve kişiliklerine ilişkin problemlerini kendi görüşleriyle ortaya çıkarmak ve bu problemlerin giderilmesi için çözüm yollarını belirlemek amacıyla uygulanır.Öğrencinin önemli problemlerini belirlemeye yardımcı olduğu gibi grubun ortak sorunlarını saptamaya ve bunları çözmeye de yardımcı olur.
|
| Anket(Soru Listesi) |
| Belirli bir konuda, farklı bireylerin, kişisel olarak görüşlerini, tutum ve duygularını saptamak amacıyla hazırlanmış soru listesidir.
Açık Uçlu Soru Yoruma açık soru. Kapalı Uçlu Soru Yorum yok.Anketlerde en fazla bu kullanılır. Derecelendirilmiş Soru Duygunun, düşüncenin derecesini belirliyoruz.
|
| Öğrenci Tanıma Formu(Fişi) |
| Öğrenci hakkında öğrenilmek istenen bazı genel bilgileri elde etmek üzere düzenlenen ve öğrencinin sağlık durumu, sosyal durumu, ailesinin ekonomik durumu gibi konulara ilişkin olarak hazırlanmış olan sorulara yer verilen tekniktir. |
| Kime Göre Ben Neyim? |
| Öğrencinin kendisini, kendi bakış açısı ve başkalarının bakış açısı doğrultusunda değerlendirmesine yönelik tekniktir.
Bireyin kendisini kendi gözünde ve başkalarının gözünde nasıl gördüğünü tespit etmeye yöneliktir. Öz Benlik Bu teknik bireyin benlik algısını tespit etmeye yardımcıdır. |
Başkalarının Görüşlerine Dayalı Teknikler
Bu gruptaki tekniklerin sonucu genellikle bireye verilmez.
| Sosyometri |
| KPSS tarafından en çok sorulan tekniktir.
Bireyin üyesi bulunduğu grup içinde sosyal statü ve durumunu sağlamak, bir grupta karşılıklı kişisel ilişkileri ortaya çıkarmak için kullanılan tekniktir. Sosyometri sonucunda şu cevaplara ulaşılabilir.
Sosyometri sonuçları, tablo ve sosyogramlarla ifade edilmektedir.
 Sosyometri Tablosu Sosyometri tablosu detay vermez.
 Sosyogram Sosyogramda tespit edilen kişilik tipleri ya da ilişki türleri şunlardır,
|
| Kimdir Bu? |
| Öğrencilerin, birbirlerini ve kendilerini nasıl gördüklerini, gerçekçi bir şekilde değerlendirip değerlendirmediklerini ortaya çıkarmaktadır.Başka bir deyişle, kişinin kendisini nasıl gördüğü, başkalarını nasıl gördüğü ve başkalarının onu nasıl gördüğünü ortaya çıkarmaktadır.
Grupta yer alan bireylerin birbirlerini nasıl gördüğünü tespit etmeye yöneliktir. |
| Sosyal Uzaklık Ölçeği |
| Sosyometri tekniğine benzeyen, grup içi ilişkileri belirlemeye yarayan bir tekniktir.Bu teknikte sınıf rehber öğretmeni sınıf listesinin karşısına beşli bir derecelendirme yapar.”1″ için “en yakın”, “5” için “en uzak” yazar.Öğrencilerden ölçeği alan kişinin kendi isminin üzerini çizdikten sonra arkadaşlarını kendilerine yakınlık ve uzaklık derecesine göre derecelendirmesini ister.Sınıftaki her öğrenci, diğer öğrencileri hazırlanan bu beşli derecelendirmeye göre değerlendirir.
Grupta yer alan her bir bireyin, grupta yer alan her bir bireyi kendisine olan yakınlığından uzaklığına doğru derecelendirdiği tekniktir. |
| Rol Dağıtım Tekniği |
| Kimdir bu tekniğiyle aynı amaçtadır. |
Etkileşime Dayalı Teknikler
| Görüşme(Mülakat) |
|
Görüşmeye Karışan Hatalar Tanıma Hatası Görüşülen kişilerde ortak olan olayların veya işaretlerin tanınmaması, bunlara dikkat edilmemesi veya bunların küçümsenmesidir. İhmal Hatası Özellikle görüşmelerin raporlaştırılması, not alma esnasında bazı olayların ve özelliklerin önemsenmeyerek ihmal edilmesi durumudur. Derleme Hatası Görüşülen kimsenin cevapları hatırlanırken bunların abartılması, büyütülmesidir.Bir bilginin yerine bir başkasını koyma, görüşme özelliğinin tam yansıtılmasına engel olur. Yerini Değiştirme Hatası Görüşmecinin olayların sırasını ve olaylar arasındaki bağlantıyı doğru hatırlayamamasından kaynaklanan hatadır. |
| Psikodrama |
| Bana özgü bir şeyi canlandırıyoruz… |
| Sosyodrama |
| Sosyal bir olayı canlandırıyoruz. |
| Rol Oynama |
| Bireyin empati becerisini geliştirir. |
| Oyun Terapisi |
| Önceden hazırlanmış bir oyun ortamında serbestçe oynarken çocukların duygu ve davranışlarının gözlem yolu ile incelenmesine yarayan bir terapi tekniğidir. |
Diğer Teknikler
| Bibliyoterapi |
Kaynak, kitap tavsiye etmek.
|
| Vak’a İncelemesi |
| Bir vak’anın ayrıntılı olarak incelenmesi, analiz edilmesidir. |
| Vak’a Konferansı(Vak’a Tartışması) |
| İşin içerisinde birden fazla kişi var.
Vak’a ile ilgili uzman kişiler bir araya gelir.Vakayı kendi aralarında tartışıp, değerlendirirler. |
| Veli Görüşmesi |
| Öğrencinin ailevi özelliklerini sağlamak hem de aile ile iyi ilişkiler geliştirmek ve onların desteğini almak adına öğrenci velileri ile gerçekleştirilen görüşmelerdir. |
| Ev Ziyaretleri |
| Öğrencinin aile ortamı hakkında bilgi toplamak, böylece onu daha iyi tanıyarak onun kendi kendini tanımasına yardımcı olmak amacıyla yaşadığı ortama düzenlenen ziyaretlerdir. |
Toplu Dosya
|
| Bu yukarıdaki tekniklerin alayı bu dosyada saklanır.
Öğrenciye ilişkin çeşitli yollarla elde edilen bilgilerin sınıflandırılarak ve özetlenerek kaydedildiği dosyalara “toplu dosya, gelişim dosyası, öğrenci tanıma ve izleme dosyası vb.” isimler verilmektedir. Toplu dosyalarda kişiye özgü özel bilgilerin(psikolojik, tıbbi ve yasal inceleme sonuçları vb. gibi) gizliliğinin korunması güç olduğu için yer almaması daha uygundur.Çünkü toplu dosyalar okul yöneticilerine, öğretmenlere, danışmanlara, öğrencilerin kendilerine ve hatta velilere de açık olabilecek dosyalardır ve onların yararlanmasına sunulan dokümanlardan oluşur.
Toplu Dosyaya Konulmaması Gereken Bilgiler
|
Test Dışı Tekniklerde,
Gözleme Dayalı Tekniklerinin tamamını(Gözlem, Olay(Anekdot) Kaydı, Gözlem Listesi, Özellik Kayıt Çizelgesi, Derecelendirme Ölçeği) öğretmenler kullanabilirler.
Kendini Anlatma Tekniklerinin tamamını(Otobiyografi, Arzu(İstek, Dilek) Listesi, Zaman Cetveli, Problem Tarama Listesi, Anket, Öğrenci Tanıma Formu(Fişi), Kime Göre Ben Neyim?) öğretmenler kullanabilirler.
Başkalarının Görüşlerine Dayalı Tekniklerinin tamamını(Sosyometri, Kimdir Bu?, Sosyal Uzaklık Ölçeği, Rol Dağıtım Tekniği) öğretmenler kullanabilir.
Etkileşime Dayalı Tekniklerinin(Görüşme(Mülakat), Rol Oynama) öğretmenler kullanabilir lakin diğerleri(Psikodrama, Sosyodrama, Oyun Terapisi) uzmanlık ister.
Diğer Tekniklerde ise (Bibliyoterapi, Vaka İncelemesi, Vak’a Konferansı) uzmanlık ister.Veli Görüşmesi ve Ev ziyaretleri öğretmenler kullanabilir.