Etiket arşivi: Sosyal Rehberlik

Problem Alanlarına Göre Rehberlik

Eğitsel Rehberlik
Amacı : Öğrenmeyi öğretir.
Eğitsel rehberlik çalışmaları ile öğrencinin en temelde “öğrenmeyi öğrenmesi” ve “öğrenmeye karşı olumlu tutumlar kazanması” amaçlanmaktadır.Eğitsel rehberlik problem alanında yer alan konu ve problemler.

Okula ve eğitim ortamına uyum sağlama.Planlı ve programlı çalışabilme.
Verimli ders çalışma tekniklerinin kazandırılması.Yönergeleri ve talimatları izleyebilme.
Öğrencilerin öğrenme stillerinin belirlenmesi.Uygun ve gerçekçi eğitsel kararlar(okul seçimi, alan seçimi, ders seçimi vb.) verme.
Hızlı ve etkili okuma alışkanlığının kazanılması.Akademik anlamda öz güven kazanma.
Ders araç – gereçlerini etkili kullanma.Başarıyı engelleyen etmenleri azaltma ya da ortadan kaldırma.
Dikkatini toplayabilme ve motivasyonu arttırma.Öğrencinin ilgi, yetenek, eğitim ve özelliklerine uygun eğitsel ortamlar oluşturma.
Not tutma becerilerinin kazandırılması.Sınav sistemlerini tanıtma ve sınavlara hazırlanma.
Zamanı etkili kullanma ve boş zamanlarını verimli değerlendirme.Sınav kaygısı ile başa çıkabilme.
Çalışma ortamını düzenleme.

Yönlendirme

Bireyi kendine uygun eğitsel alanlara, okullara, seçmeli derslere, eğitsel kulüplere yönlendirmek eğitsel rehberliktir.

Üst Öğretim Kurumlarını Tanıtma

İlk öğretim kurumlarını, ortaöğretim kurumlarını kurum bazında, işleyiş bazında üniversiteleri tanıtmak eğitsel rehberliktir.

Başında veya kaynağında eğitsel bir ifade yer alıyorsa; uyum, kaygı ve kararsızlık eğitsel rehberliktir.(Sınav kaygısı, Sınav fobisi, Okul seçme, Alan seçme, Ders seçme)


Kişisel – Sosyal Rehberlik
Amacı : Yaşamda başarılı olmayı, yaşamayı öğretir.
Bireylerin kişisel – sosyal gelişim ihtiyaçlarını karşılamak ve böylelikle gelişim ve uyumlarına yardımcı olmak amacıyla yürütülen çalışmalar kişisel – sosyal rehberlik kapsamında değerlendirilmektedir.

Kapsamı en geniş problem alanıdır.

En fazla uzmanlık isteyen problem alanıdır.

Başında veya kaynağında kişisel – sosyal ifade yer alıyorsa; uyum, kaygı ve kararsızlık kişisel sosyal rehberlik olur.


Mesleki Rehberlik
Amacı : Çalışmayı, çalışma hayatında başarılı olmayı öğretir.
Bireyin meslek seçme süreci ve mesleki yaşantılar sürecinde karşılaştığı problemlerdir.

Başında veya kaynağında mesleki bir ifade yer alıyorsa; uyum, kaygı ve kararsızlık mesleki rehberlik olur.

Mesleki Rehberlik ve Yöneltme Süreci, Mesleki Rehberlik Alanında Önemli Kavramlar
Mesleki rehberlik çalışmaları ile bireyin kendisine uygun mesleği tercih etmesi ve mesleki yaşantı içerisinde kendisini geliştirmesi amaçlanmaktadır.Bu noktada yapılan yöneltme hizmetleri önemlidir.Mesleki rehberlik kapsamında yöneltme hizmetlerini kullanırken izlenmesi gereken bazı ilkeler söz konusudur.

  • Bireysel Sorumluluk İlkesi
    Herkes kendi yaşamının sorumluluğunu üstlenmek zorundadır.
  • Süreklilik İlkesi
    Bir ana bakarak bireyi değerlendir, süreci göze al.
  • Fırsat Eşitliği İlkesi
  • Bütünlük İlkesi

Mesleki rehberlik alanında bilinmesi gereken önemli bazı kavramlar bulunmaktadır.Bunlar; iş, meslek, mesleki danışmanlık, kariyer danışmanlığı, mesleki olgunluk, mesleki doyum, öz yeterlilik, öz düzenleme olarak ifade edilebilir.

Mesleki Rehberlikte Önemli Kavramlar

  • Mesleki Danışmanlık
    Meslek seçimi ve mesleki kararsızlık durumlarında kullanılan yardımdır.
  • Kariyer Danışmanlığı
    Bireyin meslekleri tanıması, isabetli seçimler yapabilmesi, mesleki alanda kendini geliştirebilmesi noktasında sürdürülen yardımlardır.Mesleki Danışmanlığa göre daha kapsamlıdır.Yani Mesleki Danışmanlığı içine alır.
  • Mesleki Olgunluk
    Bireyin içinde bulunduğu dönem itibariyle kendisinden beklenen mesleki gelişim görevlerini yerine getirip getirememesi durumudur.

Öğretim Kademelerine Göre Rehberlik

Okul Öncesinde Rehberlik
Okul öncesi dönem 0 – 6 yaş arasını kapsayan dönemdir.Bu dönemdeki gelişim görevlerinin çocuğun daha sonraki gelişim dönemlerine önemli etkileri bulunmakta ve bu dönemde çocuk ilk defa ailesinden ayrılıp eğitim ortamına dahil olduğu için bu dönem ayrı bir önem kazanmaktadır.Bu dönemde çocuğa kazandırılması gereken nitelikler ve bu dönemin özellikleri şu şekilde ifade edilebilir.

Kişisel – Sosyal RehberlikEğitsel RehberlikMesleki Rehberlik
Kendini kabulOkula uyum ve ilköğretime hazırlanmaÇeşitli mesleklerin var olduğunu fark etme
Öz güven geliştirmeOkula yönelik temel becerileri kazanmaHer mesleğin önemli ve gerekli olduğunu bilme
Olumlu benlik algısı oluşturmaOkul kurallarını öğrenme ve kurallara uygun hareket edebilmeMeslek seçiminin bir süreç sonunda gerçekleştiğini öğrenme
SosyalleşmeMeslek seçiminde cinsiyet ayrımının olmadığını görme olarak ifade edilebilir.
Akranlarıyla aynı fiziksel mekanı paylaşabilme
Gerçek anlamda olmasa da teorik anlamda oyunu bilme
Öz bakım becerilerini kazanma
En yoğun verilen rehberlik türüdür.
  1. Bu kademedeki en yoğun verilen rehberlik türü Kişisel – Sosyal Rehberliktir.
  2. Doğrudan uygulamalar işe yaramıyor.Dolaylı hitap ediliyor.
  3. Bu kademede bireysel rehberlik, bireysel ve grupla psikolojik danışma yapmak zordur.
  4. Bu kademede aile ve öğretmen rehberliği(Hizmet Alanlarındaki Adı Müşavirliktir), grup rehberliği, oyun, gözlem, resim ve drama çocuğa ulaşmanın yollarıdır.
  5. Aile ile işbirliğinin en üst düzeyde kurulduğu kademedir.

İlkokul Kademesinde Rehberlik
İlkokul kademesi 6 – 10 yaş arasını kapsamaktadır.Bu dönemde çocuk okul yaşantısına başlamakta ve okul yaşantısına başlama ile beraber çocukta önemli değişiklikler gözlenmektedir.

Kişisel – Sosyal RehberlikEğitsel RehberlikMesleki Rehberlik
Kendini tanımaOkula uyum ve ilköğretime hazırlanmaÇeşitli mesleklerin var olduğunu fark etme
Kendini kabulOkula yönelik temel becerileri kazanmaHer mesleğin önemli ve gerekli olduğunu bilme
Özgüven geliştirmeOkul kurallarını öğrenme ve kurallara uygun hareket edebilmeMeslek seçiminin bir süreç sonunda gerçekleştiğini öğrenme
SosyalleşmeEğitsel açıdan kritik dönemdir.Çocuğun başarıyı tatması ve akademik açıdan özgüven kazanması amaçlanır.Meslek seçiminde cinsiyet ayrımının olmadığını görme olarak ifade edilebilir.
Problem çözme ve karar verme becerileri kazanmaDaha yoğundur.
Akranlarıyla geçinmeyi ve birlikte hareket edebilmeyi öğrenme
Gerçek anlamda oyun oynamayı öğrenme
Ailesi ile ilişkilerini daha olumlu hale getirme
  1. Bu kademede en yoğun verilen rehberlik türü eğitsel rehberliktir.
  2. Bu kademede de aile ve öğretmen rehberliği, grup rehberliği, oyun, gözlem, resim ve drama çocuğa ulaşmanın yollarıdır.
  3. Bu kademede de bireysel rehberlik, bireysel ve grupla psikolojik danışma yapmak zordur.(Dolaylı uygulamalara daha fazla ağırlık verilir.)
  4. Bu kademede rehberlik hizmetlerinin merkezinde öğretmen vardır.

Ortaokul Kademesinde Rehberlik
Bu dönem, 10 – 13 yaş arası dönemi kapsamaktadır.Bu dönemde birey, çocukluktan ergenliğe geçmekte ve bu nedenle sunulan rehberlik hizmetlerinde önemli değişiklikler olmaktadır.

Kişisel – Sosyal RehberlikEğitsel RehberlikMesleki Rehberlik
Ergenlik döneminin özelliklerini öğrenme.Çalışmayı öğrenme ve çalışma becerilerini geliştirmeMesleklerin özelliklerini araştırma ve keşfetme
Akranlarıyla daha olgun ilişkiler geliştirebilme.Geleceği için önemli olan sınavlara hazırlanmaYetenek, ilgi, başarı durumu gibi kişisel niteliklerini fark etme
SosyalleşmeSınava hazırlık sürecini yönetebilmeMesleklere ilişkin düşünceler geliştirme olarak ifade edilebilir.
Bedene iyi bakım alışkanlıklarını kazanma ve beden fonksiyonlarına karşı sağlıklı bir tutum geliştirmeKendisine uygun okul seçiminde bulunma olarak ifade edilebilir.
Geleceğe yönelik düşünme olarak ifade edilebilir.En yoğun verilen rehberlik türüdür.
  1. Bu kademede en yoğun verilen rehberlik türü eğitsel rehberliktir.
  2. Bu kademede bireysel rehberlik yapılabilir, ancak bireysel ve grupla psikolojik danışma hala tam anlamıyla yapılamaz.(Çünkü daha belli bir duygusal olgunluğa erişmemiş)
  3. İlk defa gerçekçi bir şekilde eğitsel ve mesleki bir yönlendirme yapılır.

Genel bir not!
İlköğretimde rehberliğin genel amacı bireyin kendisini tanımasını sağlamaktır.İlköğretim kademesinde bireyi tanıma ve müşavirlik çok kullanılır.


Ortaöğretimde Rehberlik
Bu dönem 14 – 18 yaş grubunu kapsamaktadır.Ortaöğretim kademesi ergenlik dönemi özelliklerinin ve sorunlarının daha yoğun görüldüğü dönemdir.Bu nedenle bu dönemde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ihtiyaç artmaktadır.

Kişisel – Sosyal RehberlikEğitsel RehberlikMesleki Rehberlik
Hızlı değişen fiziksel özelliklerine olumlu tutum geliştirme.Çalışmayı alışkanlık haline getirme.Meslekleri yakından tanıma ve özelliklerini öğrenme
Duygusal özerkliğini kazanmaYetenek ve ilgilerine uygun eğitsel alan seçimi yapma.Kişisel niteliklerinin belirginleşmesi ve sahip olduğu nitelikleri tanıma
Her iki cins akranlarıyla olgun ilişkiler geliştirmeGeleceğine yön verecek sınavlara hazırlanmaSahip olduğu niteliklerle mesleklerin niteliklerini eşleştirerek kendisine uygun meslek tercihi yapma.
Kendisine uygun bir kimlik edinmeye çalışmaSınav sürecini yönetme olarak ifade edilebilir.Geleceğe yönelik hedeflerini belirleme olarak ifade edilebilir.
Erkeksi veya kadınsı sosyal role erişme olarak ifade edilebilir.En yoğun verilen rehberliktir.
Mesleki açıdan kritik dönemdir.
  1. Bu kademede en yoğun verilen rehberlik türü mesleki rehberliktir.
  2. Bu kademeden itibaren bireysel ve grupla psikolojik danışma yapılabilir.
  3. Akran Danışmanlığı
    Bu kademede Akran Danışmanlığı hizmeti ön plandadır.
    Öğrenciden öğrenciye bir programdır.Öğrencilerin birbirine destek olmasını, bağzı sorunları kendi aralarında çözebilmesini amaçlar.
    Akran Arabulucu
    Özellikle çatışma ve anlaşmazlık durumlarında kullanılır.
    Akran Eğitimi
    Öğrencilerin birbirlerini bilgilendirmesi, eğitmesi durumudur.
    Akran Süpervizörlüğü
    Bu hizmetleri yerine getirecek öğrencileri seçmek ve yetiştirmek işlevidir.Psikolojik danışman seçer.
    Akran Zorbalığı
    Sözel, duyuşsal, fiziksel, cinsel, siber

Yükseköğretimde Rehberlik
Bu dönem 18 yaş ve üstünü kapsamaktadır.Bu dönemde bireyler çoğunlukla ailelerinden ayrılmakta olduğundan bireysel sorunlar ön plana çıkmakta, bu sorunların çözümü ve bireylerin kendilerini geliştirmeleri için kişisel – sosyal rehberlik hizmetleri ağırlık kazanmaktadır.

Kişisel – Sosyal RehberlikEğitsel RehberlikMesleki Rehberlik
Çevreye uyum sağlamaKendisini hedefine ulaştıracak çalışmaları yapmaTercih ettiği mesleği yakından tanıma
Kendine uygun bir sosyal gruba ait olmaAkademik anlamda kendini geliştirmeMesleğin çalışma alanları hakkında bilgi elde etme
Eş seçme, evliliğe ve aile kurmaya hazırlanmaYükseköğretim sonrası sınavlara hazırlanmaYükseköğretim sonrası çalışacağı alanları belirleme.
Toplumsal sorumluluklarını yerine getirmeMesleki yaşantısı için kendini geliştirme
Sanatsal, sportif ve kültürel ortamlar oluşturma
Burs, yurt, kredi konularında bilgiler edinme
Kişisel sorunlarıyla başa çıkabilmeyi öğrenme
En yoğun verilen rehberlik türüdür.
  1. Bu kademedeki en yoğun verilen rehberlik türü Kişisel – Sosyal Rehberliktir.
  2. Bireysel ve grupla psikolojik danışma en iyi ve en yoğun bu kademede verilir.
  3. Öğrenci kişilik hizmetlerininde en iyi ve en yoğun sunulduğu kademedir.

Öğretim kademelerinin tamamıyla alakalı genel not!!!
Bağzı kademelerde bağzı problem alanları ön plana çıksa da her kademede en önemli problem alanı kişisel – sosyal rehberliktir.Çünkü yaşamla ilgilidir.