Etiket arşivi: Sistematik Hata

Geçerlik(Amaç)

  • Bir ölçme aracının amacına hizmet etme derecesidir.
    Örnek olarak,
    Matematik öğretmenin sınav yapmaktaki amacı matematik bilgi ve beceriyi ölçmektir.İşte bu sınav öğrencinin matematik bilgi ve beceriyi ne kadar iyi ölçüyorsa Geçerliliği yüksektir.
  • Geçerlilik bir ölçme aracının hazırlandığı konuyla ilgili bilen bilmeyen ayrımını yapabilme derecesidir.
    Hazırlanan ölçme aracının hazırlandığı konuyla ilgili bilen bilmeyen ayrımını yapabilme derecesidir.
    Örnek olarak,
    Bir Tarih öğretmeni sınav yapmaktaki amacı öğrencinin Tarih ile ilgili bilgi ve becerisini ölçmektir.Aynı zamanda  o konularla ilgili bilen ve bilmeyen öğrencileri ayırmak isteyebilir.
  • Bir ölçme aracının ölçmek istediği özelliğe başka özellik karıştırmamasıdır.
    Örnek olarak,
    Bir matematik öğretmeninin sınav yapmaktaki amacı öğrencinin matematik bilgi ve becerisini yoklamaktır.Giderde bu öğretmen birde o bilgi ve becerisinin yanı sıra yazı güzelliğine puan verirse ölçtüğü özelliğe başka özellikler kattığı için amacının dışına çıkar ve Geçerlilik düşer.
  • Hatırlarsanız eğer Geçerlik Sabit ve Sistematik hatalardan doğrudan etkileniyordu.O halde;
    Geçerlik elde edilen ölçme sonuçlarının Sabit ve Sistematik hatadan arınık olmasıdır.

Hata Türleri

Yetenek ve tutum değiştirilmesi zordur.Değişme ihtimali az olduğu için hata karışma olasılığı düşüktür.

Öğrenme eksikliği ya da bilgi eksikliği bir hata değildir.

Ölçmede Hata
X(Gerçek) – X(Gözlenen)

Sabit Hata

Her ölçme işlemine aynı miktarda karışan hatadır.Yani, yapılan ölçme işlemini aynı miktarda etkileyen hatadır.

Eğer yapılan hata;

  • Her ölçme işlemine karışıyorsa ve
  • Her ölçme işlemini aynı miktarda etkiliyorsa sabit hata vardır.

Örnek olarak;

Bir öğretmenin tüm öğrencilerine 10 puan fazladan vermesi.

Bir terazinin her ölçümde 100 gr eksik tartması.

Sabit hatanın,

  • Kaynağı, yönü ve miktarı bellidir.
  • İstenildiği taktirde düzeltilebilir.
  • Geçerliliği düşürür, güvenirliği etkilemez.

Bir hata düzeltilebiliyorsa eğer bu hata ölçme işleminde geçerliliği düşürürken güvenirliği etkilemez.

O halde, sabit hata düzeltilebildiği için geçerliliği doğrudan etkiler ama güvenirliği etkilemez.

Sabit hatanın geçerliliği düşürürken, güvenirliği etkilememesinin sebebi düzeltilebilir olmasıdır.

Eğer ölçme işleminde sabit hata varsa;

  • Aritmatik Ortalama
  • Mod
  • Medyan

değişir.

  • Standart Sapma
  • Varyans
  • Varyanj

değişmez.

Örneğin,

30 cm uzunluğunda bir cetvelin 1 cm lik kısmı kırık olsun.Eğer ki ben bu cetvel ile 30 cm altında ölçümler yaparsam, her ölçümde 1 cm lik hata verecektir.Yani sabit hatadır.

Eğer bir sınavda herhangi bir soru tüm öğrenciler tarafından cevapsız bırakılırsa sabit hatadır.

Sistematik Hata

Ölçme işleminin tümünede karışabilir, bir kısmınada karışabilir.Sistemli karışır.Sistemli karışan hatalardır.

Eğer
Ölçme İşleminin Tümüne Karışıyorsa…Ölçme İşleminin Bir Kısmına Karışıyorsa…
Farklı miktarda karışmak zorundadır.Eğer aynı miktarda karışsaydı sabit hata olurdu.Eşit ya da farklı miktarda karışan hatadır.
Örnek
Bir öğretmenin tüm öğrencilerine aldıkları notun %10u kadar puan vermesi.
Örnek
Bir öğretmenin yazısı güzel olan öğrencilere 5 puan fazladan vermesi.

Sistematik Hatanın literatürdeki diğer ismi “Yanlılık Hatası”dır.

Sistematik hatanın,

  • Kaynağı, yönü ve miktarı bilinir.
  • Sabit Hatada olduğu gibi aritmatik işlemlerle düzeltilebilir.
  • Geçerliliği düşürür, güvenirliği etkilemez.

Bir hata düzeltilebiliyorsa eğer, adı ne olursa olsun sadece geçerliliği düşürüyordu.Güvenirliliği de etkilemiyordu.

Sistematik Hatanın, geçerliliği düşürüp, güvenirliliği etkilememesinin sebebi düzeltilebilir olmasıdır.

Genellikle

  • Aritmatik Ortalama
  • Standart Sapma
  • Varyans

değişir.

  • Mod
  • Medyan
  • Ranj

duruma göre ya değişir ya değişmez.

Örneğin,

30 cm uzunluğunda bir cetvelin 1 cm lik kısmı kırık olsun.Eğer ki ben bu cetvel ile 30 cm üstünde ölçümler yaparsam, her bir ölçümde hata tekrarlamaya başlayacağı için sistematik hata söz konusudur.Yani sistematik hatadır.

Sabit hata tekrarlanmaya başlarsa sistematik hataya döner.

Bir terazinin her 1 kg tartımında 100 kg, 2 kg tartımında 200 kg hata vermesi sistematiktir.

Tesadüfi Hata

Ölçme işlemine rastgele ya da kuralsız karışan hatalardır.

  • Kaynağı, yönü ve miktarı belirsizdir.Kestirilemez.
  • Haliyle kaynağını, yönünü ve miktarını bilemediğimiz için düzeltemeyiz.

Bir hata düzeltilemiyorsa güvenirliği etkiler.Dolaylı yoldan da geçerliliği etkiler.Tersi doğru değildir.

Örneğin,

Öğretmen ya da öğrencinin

  • Dikkatsizliği
  • Yorgunluğu
  • Sağlık Durumu
  • Motivasyonu
  • Psikolojik Durumu

Ortamın

  • Sıcak, Isı
  • Ses
  • Işık

Kopya -> Kimin çektiği, nasıl çektiği bilinmez.

Sallama(Şans Başarısı)