Kategori arşivi: Tarih

Türk – İslam Devletleri Kültür ve Medeniyet

  • Emevilerin, arap olmayan müslümanı 2. sınıf müslüman görme politikası Mevali Politikası‘dır.
  • Kağıdın ilk defa Çin dışında Semerkant’ta üretimine başlandı.İleride Semerkant Medresesi‘nin açılmasını sağladı.
  • İlk müslüman Türk boyu Karluklular‘dır.
  • İlk müslüman Türk devleti İtil Bulgarları‘dır.
  • İlk Orta Asya müslüman Türk devleti Karahanlılar‘dır.

İslamiyeti resmi bir din olarak kabul eden ilk Türk devleti İtil Bulgarları‘dır.

İslamiyeti resmi bir din haline getiren ilk büyük Türk İslam Devleti Karahanlılar‘dır.

Karahanlılar

  • Kurucusu Bilge Kül Kadir Han‘dır.
  • Satuk Buğra Han(Abdülkerim) zamanında islamiyete girdi.
  • Türk tarihinde ilk defa Ribat adı verilen kervansarayları kurdu.
  • Ribat’ı, kervansaraydan ayıran özellikler;
    • Ribat’ta, din adamları bulunmasıdır.
    • Ribat, gazilerin sığındığı yerlerdir.
    • Ribat, yolların güvenliğinin sağlanmasıdır.

Türk tarihinde ilk defa Posta Teşkilatı Göktürkler‘dedir.

Türk tarihinde ilk defa düzenli(sistemli) Posta Teşkilatı Karahanlılar‘dadır.

İlk Türk İslam Medresesi Tamgaç Buğra Han zamanında yapılan Semerkant Medresesi‘dir.

Dünyanın ilk burslu öğrenciliğik sistemini Karahanlılar başlattılar.

İlk Türk – İslam hastanesi olan Bimarhane yaptılar.

İlk Gulam Sistemi‘ni yaptılar.

İlk Türk – İslam eserini verdiler.(Kutadgu Bilig)

Gazneliler

  • Afganistan’ın Gazne kendinde kuruldu.
  • Kurulduğu yerden ismini almıştır.
  • En önemli hükümdarı Gazneli Mahmut‘tur.
  • Gazneli Mahmut ilk Sultan ünvanı verilen yöneticidir.
  • Hindistan’a 16 sefer yapmıştır.(Eskiden 17 idi ama yeni güncelleştirmeler eşliğinde sefer sayısı 16 kararı alınmış, o 1 adet gidişide seyehat amaçlı olarak nitelendirilmiştir.)
  • Biruni(El Üstad), Gazneli Mahmut ile Hindistan seferlerine katılmıştır.
  • Gazneli Mahmut, Biruni hakkında “Sarayımın en kıymetli hazinesi” diye nitelendirmiştir.

Mısır’da Kurulan Türk Devletleri

Tolunoğulları

  • Mısırda kurulan ilk Türk – İslam devletidir.

Abbasilerde bir vali görevindeyken bağımsızlıklarını ilan eden ufak devletçiklere Tevaihi Mülük denir.

İhşitler(Akşitler)

  • Fatimiler tarafından yıkılmıştır.
  • Hicaz bölgesine egemen olmuşlardır.
  • Akşitler ünvanını Er Razi Billah(Vallah Billah 🙂 ) vermiştir.

Eyyubiler

  • Kudüsü haçlılardan almıştır.
  • Kumanlar(Kıpçaklar) Eyyubilere yardım etmiştir.

Memlükler

  • Veraset sistemi tek değişik olan Türk devletidir.
  • Dünya tarihinde Moğolları yenen ilk ve son Türk devletidir.

İslamiyetin koruyuculuğu Gazneliler tarafından başlatılmıştır.

Büyük Selçuklu Devleti

  • Türk tarihinde son kez ikili teşkilatı uyguladılar.

Anadolu’da yurt bulmak amaçlı ilk keşif hareketini yapan Selçuklular’dır.

Bizansta yetişen özel askere Şovalye denir.

  • İlk Türk – İslam – Bizans savaşı olan Pasinler Savaşı‘nı kazandılar.
  • Bağdat seferine çıkan Tuğrul Bey, Şii Büveyhoğulları‘nı yıktı.
  • Doğunun ve Batının Sultanı ünvanı Tuğrul Bey’e verildi.
  • Sultan Alparslan, Hristiyanlarca kutsal kabul edilen Ani şehrini alarak halifeden Ebul Feth(Fetihlerin Babası) ünvanını almıştır.
  • Sultan Arpaslan ile Romen Diyojen arasında Malazgirt Savaşı kazanıldı.

Danişmentliler

  • Sivas ve Tokat çevresinde kuruldu.
  • Kayseri Ulu Camii
  • Yağıbasan Medresesi(Anadolu’da kurulan ilk medresedir.)
  • Çukur Medresesi
  • Anadolu Selçuklu Devletini en çok uğraştıran devlettir.

Saltuklular

  • Erzurum ve çevresi
  • Anadolu’da kurulan ilk Türk devletidir.
  • Mama Hatun Türbesi
  • Tepsi Minare
  • Üç Kümbetler
  • Kale Camii

Mengücekler

  • Erzincan ve Divriği çevresinde.
  • Divriği Ulu Camii ve Külliyesi(Unesco tarafından korunmaktadır.)

1929, 1921 ve 1939 Erzincan’da bulunan depremler yüzünden günümüze eserlerinin çoğu gelmeyen Türk İslam Devleti Mengücek’tir.

Mengücek Şahı Davut Şah zamanında Erzincan sarayında bilime hizmet eden ünlü top alimi Muvaffakuddin Abdüllatif‘tir.

Artuklular

  • Mardin, Diyarbakır, Batman

Bu dönemde Robotik ve Sibernetik biliminin kurucusu El Cezeri(Robotların Babası) yaşamıştır.

Çaka Beyliği

  • İzmir ve çevresi.
  • İlk Türk denizcisidir.

Anadolu’da denizciliğin öncüsü olan ilk Türk devleti Anadolu Selçuklu Devleti‘dir.

Tarih 50 Yeni Bilgi(6)

  1. Büyük Selçuklu Devleti‘nde vilayetlerde askeri valilik yapan, hanedandan olmayan görevlilere Şıhne denir.
  2. Osmanlı Devleti’nde İstanbul’un ilk kadısı Hızır Çelebi‘dir.
  3. 1. Murat döneminde ilk acemi ocağı Gelibolu‘da açılmıştır.
  4. Katip Çelebi’nin 15 civarında kitabın tanıtımını yaptığı eseri Keşfüzzünun‘dur.
  5. Osmanlı Devleti’nde Ramazan aylarında sarayda işlenen derslere Huzur adı verilir.
  6. 1. Dünya Savaşı öncesinde İngiltere’ye sipariş edilen ancak savaş esnasında Osmanlı’ya gönderilmeyen gemiler;
    • Sultan Osman
    • Reşadiye
  7. Fransa’nın “Alp dağlarına sahip bir Nil Deltası” olarak gördüğü ve işgal ettiği bölge Çukurova‘dır.
  8. Milli Hatip“, “Cumhuriyet Hatibi” unvanlarına sahip kişi Hamdullah Suphi‘dir.
  9. Sis, Ferda, Rücü şiirleri Tevfik Fikret‘e aittir.
  10. Atatürk döneminde;
    • Dış Ticaret Ofisleri
    • Örnek Üretim Çiftlikleri
    • Tütüncüler Bankası
      oluşturulmuştur.
  11. 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı neticesinde Atatürk’ün emri ile kurulan Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti‘ni kuran dönemin TBMM başkanı Kazım Özalp‘tir.
  12. Orta Doğu Teknik Üniversitesi(ODTÜ) açılmasına katkı sağlayan vakıf Ford Vakfı‘dır.
  13. Dayton Antlaşması‘nda Franco Tucman, Aliya İzzetbegoviç ve Slobodan Miloseviç imzası vardır.
  14. Türkler arasında Gulam Sistemini ilk kez kullanan devlet Karahanlılar‘dır.
  15. Gazneliler, Sebük Tigin döneminde bağımsız hale geldiler.
  16. Osmanlı Devleti’nde ilk Kazasker Çandarlı Kara Halil Paşa‘dır.
  17. Osmanlı Devlet medreselerinde;
    • Dahil
    • Sahn
      gibi kısımlar bulunmaktadır.
  18. Halkın refahını sürekli kılmak için öncelikle istenilen kalitede ve uygun fiyata yeterli malın bulunmasına İaşecilik denir.
  19. Sadrazam Konağında toplanan divanlar;
    • Çarşamba Divanı
    • Cuma Divanı
    • İkindi Divanı
  20. Osmanlı Devleti’nde ilk deniz şirketi Şirket-i Hayriye‘dir.Abdülmecid döneminde kurulmuştur.
  21. 1871 Londra Konferansı‘na Osmanlı Devleti’ni temsilen Musurus Paşa katılmıştır.
  22. Mustafa Kemal’in Nutuk eserinde anlattığı, Karakol Cemiyeti üyesi Yahya Kaptan‘dır.
  23. Erzurum Kongresi‘ni geçici başkan sıfayıtla açan Hoca Raif Efendi‘dir.
  24. Milli Mücadelede 70. Alay’da görev yapan kadın kahraman Küçük Nezahat‘tir.
  25. Osmanlı Devleti’nin Mondros’u imzalamasıyla Milli Mücadele’nin en ateşli dönemlerini anlatan “Yorgun Savaşçı” eseri Kemal Tahir‘e aittir.
  26. Mevlana Müzesi‘nin açılması Atatürk dönemine aittir.
  27. Bütün Azerbaycan Yolunda” isimli eserin yazarı olan, Azerbaycan’ın ikinci Cumhurbaşkanı Ebulfeyz Elçibey‘dir.
  28. Millet Partisi‘nin kurucuları arasında;
    • Fevzi Çakmak
    • Yusuf Hikmet Bayur
    • Osman Bölükbaşı
      yer almaktadır.
  29. Bağdat’ta ilk Nizamiye Medresesi Sultan Alparslan döneminde açılmıştır.
  30. Büyük Selçuklu Devleti‘nin yıkılması ile “Musul” bölgesinde kurulan atabeylik Zengiler‘dir.
  31. Hint Deniz Seferi‘ne katılanlar;
    • Seydi Ali Reis
    • Piri Reis
    • Murat Reis
  32. Osmanlı Devleti’nde Rumeli’de Şehzade sancağı olmamasında;
    • Savcı Bey İsyanı‘nın çıkması
    • Fetret Devri’nde Rumeli’de yaşanan bazı olaylar
      etkili olmuştur.
  33. Osmanlı Devleti’nde divan kararlarını kaydeden, anlaşma ve fermanları yazan kalem Beylikçi‘dir.
  34. Osmanlı Devleti’nde tımar sahibinin bedenen çalışarak ödediği vergiye Adet-i Irgadiye denir.
  35. Tanzimat döneminde açılan okullar;
    • Musevi Asri Mektebi
    • Mekteb-i Osmani
    • Darülmuallimat
  36. Osmanlı ressamlarından Şeker Ahmet Paşa ve Süleyman Seyyid Bey‘i Avrupa’ya yollayan padişah Abdülaziz’dir.
  37. Kafkas İslam Ordusu‘nun şehit askerlerinin bulunduğu şehir Bakü’dür.
  38. Osmanlı Devleti’nde ilk futbol klübünü kuran devlet İngiltere’dir.
  39. Batı’da “Hristiyan Türkler” olarak anılan Osmanlı unsuru Ermeniler‘dir.
  40. Mudanya Konferansı‘nda General Monbelli İtalya’yı temsil etmiştir.
  41. Montrö Boğazlar Sözleşmesi‘ni Türkiye adına imzalayan dönemin dış işleri bakanı Tevfik Rüştü Aras‘tır.
  42. Mustafa Kemal’in kısa süreli tedavi gördüğü Karlsbad’ın bulunduğu ülke Avusturya’dır.
  43. Çöl Fırtınası olarak da bilinen 1. Körfez Savaşı sırasında Türkiye Cumhuriyeti başbakanı Yıldırım Akbulut‘tur.
  44. Bizans’ı baskı altında tutmak için Trakya’ya sefer düzenleyen ve barış isteyen Trakya Valisi’ne “Güneşin battığı yere kadar, her yeri zaptedebilirim” diyen Hun lideri Uldız‘dır.
  45. Gazneli tarihinin anlatıldığı Tarih-i Yemin adlı eserin yazarı Utbi‘dir.
  46. Askerlerin davalarına, Kadıyı Haşem(Leşkeri Hazret) bakar.
  47. Tolunoğulları’nda vezirlik makamı oluşturulmamıştır.
  48. Amacı hazineye ait gelirleri mümkün olduğu kadar yüksek düzeye çıkarmak ve ulaştığı düzeyin altına inmesini engellemek olan ilke Fiskalizm‘dir.
  49. Tanzimat döneminde çıkarılan kanunları ve mahkeme kararlarını halka duyurmak amacıyla yayınlanmaya başlananlar;
    • Düstur
    • Ceride-i Mehakim
  50. Tanzimat döneminde Abdülmecid Döneminde kurulan bakanlıklar,
    • Posta Nezareti
    • Maarif Nezareti

Tarih 50 Yeni Bilgi(5)

  1. Soğuk Savaş deyimini ilk kez kullanan kişi Bernard Baruch‘tur.
  2. Yüzdeler Antlaşması ile İngiltere Yunanistan’dan üstün konuma gelmiştir.
  3. En yüksek siyasal organı “Siyasal Danışma Komitesi(CPC)” olan uluslararası oluşum Varşova Paktı‘dır.
  4. Marshall Planı‘na karşılık SSCB’nin Demir Perde ülkelerine yardımı öngeren planı Molotof‘tur.
  5. Türkiye’nin NATO’da ki ilk temsilcisi Fatin Rüştü Zorlu‘dur.
  6. Asvan Barajı için ABD ve Dünya Bankası’ndan istenilen kredinin ABD tarafından engellenmesi Süveyş Krizine yol açmıştır.
  7. Adnan Menderes döneminde;
    • ODTÜ
    • Karadeniz Teknik Üniversitesi
    • Anadolu Üniversitesi
      açılmıştır.
  8. Demokrat Parti‘nin kurucu genel başkanı Celal Bayar‘dır.
  9. Volkan Teşkilatı, EOKA terör örgütüne karşı kurulmuştur.
  10. Yabancı Sermayeyi Teşvik ve Petrol Yasası Adnan Menderes başbakanlığı döneminde çıkarılmıştır.
  11. Türkiye, 1958 yılında IMF’den borç alımına başlamıştır.
  12. 1955 – 1956 sezonunda ilki düzenlenen Şampiyon Klüpler Kupası‘nı İspanya kazanmıştır.
  13. ABD, Truman Doktrini yayınlamasıyla uzun yıllar dış politikasının esasını oluşturan Yalnızlık Politikasından vazgeçmiştir.
  14. SSCB’nin Avrupa’da yayılmacı politikasına karşı İngiltere, Fransa, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg’un bir araya gelerek oluşturduğu teşkilata Batı Avrupa Birliği denir.
  15. Türkiye, Birleşmiş Milletler‘in kurucu üyesidir.
  16. ABD, Uzakdoğu’da etkisini artırabilmek amacıyla SEATO kuruluşunu oluşturmuştur.
  17. Buhran dönemlerinde yaşanan ortamda yanlış anlamalar olmasın diye Kırmızı Telefon Hattı ABD ve SSCB kurmuştur.
  18. Bağlantısızlar Hareketi‘nin Yugoslavya lideri Josip Broz Tito‘dur.
  19. Bağlantısızlar Hareketi‘nin temeli olan Bandung Konferansı Endonezya’da toplanmıştır.
  20. 1963’te uzaya gönderilen ilk kadın kozmonot Valentina Tershokova‘dır.
  21. Bağımsız Kıbrıs Cumhuriyeti‘nin ilanında ortam oluşturan antlaşmalar Zürih ve Londra’dır.
  22. Çandarlı gemisinin yaptığı çalışmalar kıta sahanlığı sorununu yeniden gündeme getirmiştir.
  23. Asala Ermeni terör örgütünün kurulduğu ülke Lübnan’dır.
  24. 1971 Muhtırası‘nın ardından Nilat Erim başbakanlığa getirilmiştir.
  25. Çekoslavakya’da komünizm boyunduruğuna karşı başlayan hareketin genel adı Kadife Devrimi‘dir.
  26. Orta Asya Cumhuriyetleri içerisinde en büyük doğal gaz rezervine sahip olan ülke Türkmenistan’dır.
  27. Kırgızistan’ın ilk Cumhurbaşkanı Askar Akayev‘dir.
  28. Rus doğalgazının Karadeniz’in altından döşenecek bir boru hattı ile Samsun’a ulaşmasını sağlayan proje Mevi Akım Projesi‘dir.
  29. Kazakistan’ın bağımsızlığının kazanılmasında büyük çaba harcayan devlet adamı Nursultan Nazarbayev‘dir.
  30. Küresel ısınmaya karşı alınabilecek önlemlere ve doğuracağı sonuçlara çözüm bulmak amacıyla 2005’te yürürlüğe giren antlaşma Kyoto Protokolü‘dür.
  31. SSCB’de uygulanan Glasnost ve Perestroika politikaları ile beraber Azerbaycan’ın bağımsızlığına kavuşması için kurulan ve mücadele eden örgüt Halk Cephesi‘dir.
  32. Türkiye Cumhuriyeti’nin Avrupa Birliği süreci Ankara Antlaşmasıyla başlamıştır.
  33. Türklerde ilk kez yaygın eğitim görüldüğü topluluk Asya Hunları‘dır.
  34. Seyfüddevle, Hindistan Fatihi gibi unvanlarla tanınan, Peşaver Seferi ile Hindistan’da etkinlik kazanan Türk hükümdarı Gazneli Mahmut‘tur.
  35. Türk – İslam mimarisinin ilk örneklerini Afrika’da veren Türk devleti Tolunoğulları‘dır.
  36. 1025 yılında oluşan, Maveraünnehir İttifakı olarak bilinen yapı Büyük Selçuklular‘a karşıdır.
  37. Yıldırım Beyazıt, Niğbolu Savaşı’nın ganimetleriyle Bursa Ulu Camii‘yi yaptırmıştır.
  38. Abdülmecid Döneminde günümüz Talim Terbiye Kurulu’nun kökeni olan ve eğitim – öğretimde okutulan ders kitaplarını hazırlaması için kurulan kurum Encümen-i Daniş‘tir.
  39. Yunanistan’ın bağımsızlığına dair Petersburg Protokolü İngiltere – Rusya tarafından imzalanmıştır.
    • Mekteb-i Ulum-u Edebiye
    • Rüştiyeler
      2. Mahmut zamanında açılan Batı tarzı eğitim kurumlarıdır.
  40. Çanakkale Savaşları‘nın yiğit kahramanı Seyit Onbaşı‘ya Çabuk soyadı verilmiştir.(Seyit Ali Çabuk)
  41. Ankebut, Kıbrıs Türkleri tarafından çıkarılan Milli Mücadele yanlısı yayın organıdır
  42. Büyük Taarruz’un hazırlıkları sırasında ordu karargahı Akşehir’e taşınmıştır.
  43. Karaisalı Müftüsü Mehmet Hoca Maraş’ta savunmasına katılmıştır.
  44. Mustafa Kemal’in, “Kemal” adını aldığı okul Selanik Askeri Rüştiyesi‘dir.
  45. Scala Nutku, Benito Mussolini‘ye aittir.
  46. Almanya’nın Ren bölgesini işgal etmesi, İngiltere’nin izlediği Yatıştırma Politikası‘nın son bulmasına neden olmuştur.
  47. 1953 Moncada İsyanı ile başlayan devrim hareketi Küba’da yaşanmıştır.
  48. Şan Kızı Destanı Bulgarlar’a aittir.
  49. Bizans ile yapılan ve “Yurt Tutan“, “Kumdanlı” isimleri ile de bilinen savaş Miryokefalan Savaşı‘dır.

Tarih 50 Yeni Bilgi(4)

  1. Medeni Kanun, Türk kadınına Edinilmiş mallara katılma rejimi hakkı vermemiştir.Bu hak 2002 yılında çıkarılan bir yasayla düzenlenmiştir.
  2. Hukuk alanında meydana gelen değişimlerin kronolojik sıralaması;
    1. Şeriye Mahkemeleri’nin kaldırılması.
    2. Medeni Kanununun kabul edilmesi.
    3. Devletin dini İslam’dır, hükmünün anayasadan çıkarılması.
    4. Atatürk ilkelerinin anayasa konulması.
  3. 1928 yılında yapılanlar;
    • Milletler Arası rakamların kabul edilmesi.
    • Yeni Türk Harflerinin kabulü.
    • Millet Mekteplerinin açılması.
  4. Osmanlı Devleti döneminde Osman Hamdi Bey öncülüğünde açılan Sanayi-i Nefise Mektebi Güzel Sanatlar Fakültesi‘ne dönüştürülmüştür.Günümüzde adı Mimar Sinan Üniversitesi olarak değiştirilmiştir.
  5. Türk Dil Kurumu‘nun ilk başkanı Samih Rıfat Yalnızgil‘dir.
  6. 1933 yılında Atatürk tarafından gerçekleştirilen üniversite reformu Albert Malche isimli bilim adamının yazdığı rapor doğrultusunda şekillenmiştir.
  7. Atatürk’ün direktifleriyle Türkiye’de ki müzik kurumlarının durumları hakkında rapor yazdırılan ve bu rapor doğrultusunda Musiki Muallim Mektebi’nin açılmasına katkı sağlayan Prof. Paul Hindemith‘tir.
  8. Türkiye Cumhuriyeti’nden önce para basmaya yetkili olan Osmanlı Bankası(Bank-ı Osmani), 1930’da Merkez Bankası‘nın kurulmasıyla para basma yetkisini bu bankaya devretmiştir.
  9. Mustafa Kemal Atatürk, 1927 yılında Cumhuriyet Halk Partisi‘nin “Değişmez Genel Başkanı” olarak seçilmiştir.
  10. 1926 yılından itibaren Türk kadınına verilen hakların uluslararası boyutta anlatılması ve tartışılması amacıyla Atatürk tarafından 22 Nisan 1935’de İstanbul’da Uluslararası Kadınlar Birliği Kongresi toplanmıştır.
  11. Kabotaj Kanunu‘nun çıkarılması kapitülasyonların kaldırılmasını tamamlayan bir gelişmedir.
  12. Türkiye, 1926 yılından itibaren yılbaşını 1 Ocak ve günü yirmi dört saate taksim eden değişikliği yapmıştır.
  13. TBMM, Mustafa Kemal’i 4 kere Cumhurbaşkanlığı’na seçmiştir.
  14. 1. Beş Yıllık Sanayi Planı 1934 yılında uygulamaya konulmuştur.
  15. Teşkilat-ı Esasiye Kanunu‘nun çıkarılması TBMM’nin gerçekleştirdiği Cumhuriyet rejiminin temelini oluşturmak için atılan ilk adım olmuştur.
  16. 20. YY başlarında nesnelerin parçalanıp, ayrıştırılıp derin bir anlam ve görünüm kazandıran, en ünlü temsilcilerinin Pablo Picasso ve Georges Braque olan ve ülkemizdeki birçok ressamı da etkileyen sanat akımı Kübizm‘dir.
  17. Atatürk’ün hastalığının ilerlemesi nedeniyle 1 Kasım 1938’de TBMM toplantısının açılış konuşmasını Atatürk’ün yerine yapan devlet adamı Celal Bayar‘dır.
  18. Atatürk’ün rahatsızlığına Yalova gezisinde ilk teşhisi koyan doktor Dr. Nihat Reşat Belger‘dir.
  19. 1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile daha önce yapılmış Lozan Antlaşmasın‘daki milli egemenliğimizi sınırlandıran engeller ortadan kalkmıştır.
  20. Ankara’da bulunan Gençlik Parkı ve İstanbul’da bulunan Gezi Parkı İsmet İnönü zamanında açılmıştır.
  21. Türkiye SSCB tarafından oluşturulan ve harbi kanun dışı sayan Litvinov Protokolü‘nü imzaladı.Bu protokolü imzalayan Türkiye, ABD’nin önderliğinde kurulan ve harbi kanun dışı sayan bir başka oluşum olan Briand Kellog Paktı‘na üye oldu.
  22. Türkiye ve İngiltere arasındaki Musul Meselesini çözmek için Haliç Konferansı düzenlenmiştir.
  23. Türkiye’nin kuruluşlara üye tarihleri;
    • 1932’de Milletler Cemiyeti
    • 1934’te Balkan Antantı
    • 1937’de Sadabat Paktı
  24. Paris Barış Konferansı‘nda oluşan Dörtler Konseyi üyeleri; İngiltere, ABD, Fransa, İtalya
  25. Paris Barış Konferansı‘na sunulan ve Suriye ve Filistin Araplarını konu eden rapor King – Crane‘dir.
  26. Bolşeviklerin sistemli eylemlerde kullandıkları örgüt ÇEKA‘dır.
  27. Basmacı Harekatının manevi esin kaynağı olan kişi Köroğlu‘dur.
  28. Üç Tarzı Siyaset adlı eserin yazarı Yusuf Akçura‘dır.
  29. 1929 Dünya Mali Bunalımı‘nın Türkiye’ye etkisi olan Milli İktisat ve Tasarruf Cemiyeti‘nin kurucusu Kazım Özalp‘tır.
  30. 1929 Dünya Mali Bunalımı öncesinde hiperenflasyonun en güçlü şekli ile yaşandığı Avrupa ülkesi Almanya’dır.
  31. 1939 yılında İgor Sikorsky adlı mühendis Helikopter konusunda ilki yapmıştır.
  32. Zeki Velidi Togan‘ı Türkiye’ye davet ederek ona gerekli çalışma ortamını sağlayan dönemin Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi‘dir.
  33. Türkiye’yi Milletler Cemiyeti‘nde ilk kez temsil eden görevli Cemal Hüsnü Taray‘dır.
  34. Montrö Boğazlar Sözleşmesini Türkiye adına imzalayan Dış İşleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras‘tır.
  35. İtalya, Nyon Konferansı‘nın toplanmasına yol açmıştır.
  36. Çiçek Savaşı, Almanya’nın Avusturya’ya saldırmasını ifade etmektedir.
  37. 2. Dünya Savaşı sırasında Japonya Hong Kong’u İngiltere’den almıştır.
  38. 2. Dünya Savaşı sırasında toplanan 1. Kahire Konferansı‘nda Türkiye’yi temsil eden Dışişleri Bakanı Numan Menemencioğlu‘dur.
  39. Türkiye, 2. Dünya Savaşında Krom satmıştır.
  40. 2. Dünya Savaşı sırasında başbakanlarımız;
    • Refik Saydam
    • Ahmet Fikri Tüzer(vekaleten)
    • Şükrü Saraçoğlu
  41. Almanya’nın olası saldırısına karşı Çatalca’da Çakmak Hattı kurulmuştur.
  42. 2. Dünya Savaşı etkisi ile Türkiye’de;
    • Et Balık Kurumu
    • İaşe Müsteşarlığı
    • Petrol Ofisi
    • Ticaret Ofisi
      kuruldu.
  43. Sol eğilimli günlük yayın yapan bir gazetenin karşıt gruplar tarafından basılmasına Tan Olayı denir.
  44. İsmet İnönü için Milli Şef ifadesini ilk kullanan gazete Akşam‘dır.
  45. Almanya’nın Südetler bölgesini işgal etmesi Avrupa devletlerinin Münih Konferansı‘nı yapmasına neden olmuştur.
  46. Roosevelt, Churcill ve Stalin arasında savaş sonrası yapılacaklara yönelik kararların alındığı konferans Yalta Konferansı‘dır.
  47. 2. Dünya Savaşından sonra yapılacak olan barış antlaşmalarının şartlarının belirlendiği konferans Postdam Konferansı‘dır.
  48. 2. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru toplanan Yalta Konferansı‘nda Mihver Devletlere savaş ilan eden devletlerin Birleşmiş Milletlere üye olarak kabul edilmesine karar verilmiştir.
  49. İngiltere Yatıştırma Politikası doğrultusunda Avrupalı devletlerle Münih Konferansı‘nı toplamıştır ve bu konferansta Almanya’ya Südetler bölgesini vermiştir.
  50. 1943 yılında Fransız Ulusal Kurtuluş Komitesi‘nin başkanı olan ve Fransa’nın Alman işgalinden kurtulmasında önemli rol oynayan eski Fransa Cumhurbaşkanı Charles De Gaulle‘dir.

 

Tarih 50 Yeni Bilgi(3)

  1. 2. Mahmut zamanında batı tarzı hükümet anlayışını yerleştirmek amacıyla merkez teşkilatında yapılan yeni düzenlemeler arasında Şehremini‘nin varlığına dokunulmamıştır.
  2. Osmanlı Devletine karşı başlayan Rum isyanına, Rus çarı tarafından kurdurulan Etniki Eterya Cemiyeti destek vermiştir.
  3. Napolyon’un değiştirdiği Avrupa haritasının yeniden çizmek ve Avrupa’nın geleceğini belirlemek amacıyla toplanan kongre Viyana Kongresi‘dir.
  4. Suntan Abdülaziz’in Avrupa gezisine çıktığı Saltanat Vagonu bugün Rahmi Koç Sanayi Müzesi‘nde sergilenmektedir.
  5. Osmanlı Devleti, Mısır sorunu çözümünde destek olabilmek için İngiltere ile Balta Limanı Antlaşması‘nı imzalamıştır.
  6. İtalya, 1840 yılında yapılan Londra Boğazlar Konferansına katılmamıştır.
  7. Osmanlı Devletinde ilk siyasi partiler 1. Meşrutiyet’te değil, 2. Meşrutiyet’te kurulmuştur.
  8. 1878 yılında Ayastefanos Antlaşması‘nın yerine imzalanan Berlin Antlaşması ile Osmanlı Devleti’nin tek kazancı Doğu Beyazıt‘tır.
  9. 1. Dünya savaşı sonunda kurulan yeni devletler arasında; Yugoslavya, Çekoslovakya ve Polonya vardır.
  10. 2. Meşrutiyet’in ilanı sırasında;
    • Girit
    • Bosna – Hersek
    • Bulgaristan
      Osmanlı devletinin elinden tamamen çıkmıştır.
  11. Osmanlı tarihinde ilk kez meclis kararıyla görevinden alınan padişah 2. Abdülhamit‘tir.
  12. İzmir’in işgalinin protesto edilmesi amacıyla yapılan Sultan Ahmet ve Fatih mitinglerinde milli duyguları coşturan ve işgalleri protesto eden konuşmacılar;
    • Halide Edip Adıvar
    • Selim Sırrı Tarcan
    • Mehmet Emin  Yurdakul
    • Nakiye Hanım
    • Namık Kemal
  13. Milli Mücadele’nin hazırlık döneminde millet iradesine dayalı yeni bir devlet kurulacağının ilk işareti Amasya Genelgesi(Amasya Tamimi)‘nde verilmiştir.
  14. Hacım Muhittin Bey önderliğinde toplanan Balıkesir ve Alaşehir Kongreleriyle Batı Cephesi kurularak Yunanlılarla daha aktif bir şekilde savaşılması kararı alınmıştır.
  15. Halide Edip Adıvar ve Yunus Nadi‘nin katkısı Mustafa Kemal’in izniyle Milli Mücadele’yi halka ve dünya kamuoyuna duyurmak amacıyla 6 Nisan 1920’de Ankara’da açılan kurum Anadolu Ajansı‘dır.
  16. 1921 Anayasası’nda İki Dereceli Seçim Sistemi vardır.Tek Dereceli Seçim Sistemi 1946 yılından sonra uygulanacaktır.
  17. 1. TBMM’nin, “Yasama ve Yürütme yetkisi TBMM’ye aittir.” kararı ileride Cumhuriyet rejimine geçileceğinin en güçlü kanıtıdır.
  18. Anadolu içinde devlet kurma amacıyla çıkan isyanlar.
    • Cemil Çeto
    • Rum
    • Ermeni
  19. Düzenli orduya geçiş çalışmalarının sıralaması;
    1. Kuvay-ı Milliye giderlerinin Milli Savunma Bakanlığı tarafından karşılanması.
    2. Subay Yetiştirme Merkezleri’nin açılması.
    3. Seferberlik ilan edilerek askere alma işlemlerinin başlaması.
    4. Batı Cephesi’nin ikiye ayrılması.
  20. Kurtuluş Savaşı’nın hüznünü, yıkıcılığını ve savaşın ne zor şartlar altında kazanıldığını tuvallerine yansıtan ressamlar;
    • İbrahim Çallı(Zeybekler Tablosu)
    • Ruhi Arel
    • Hikmet Onat
    • Cemal Tollu
  21. 1. İnönü Savaşı‘nın kazanılmasında İsmet Paşa ve İzzettin Paşa etkin rol oynamıştır.
  22. 1. İnönü Savaşı‘ndan sonra yapılan Londra Konferansı‘na, Fransa ve İtalya Yunanistan’ın da katılması için çaba sarf etmiştir.
  23. Kurtuluş Savaşı üzerine yazılan ilk roman Halide Edip Adıvar – Ateşten Gömlek‘tir.
  24. Türk tarihinde ilk kez Teşkilât-ı Esasîye ile egemenlik sadece millete verilmiştir.
  25. Halide Edip Adıvar, Kurtuluş Savaşı yıllarında onbaşı, çavuş, başçavuş rütbelerinde ordu hizmetinde çalıştığı dönemde yaşadıklarını Türk’ün Ateşle İmtihanı adlı eserinde toplamıştır.
  26. Fatih Rıfkı Atay‘ın Mustafa Kemal’in yaşamını, Kurtuluş Savaşı yıllarını ve Cumhuriyet devri ile ilgili anılarını Çankaya adlı eserinde kaleme almıştır.
  27. Sakarya Savaşı’ndan sonra Yunanlıların yakıp yıktığı bölgeleri incelemek için Anadolu’ya gönderdiği Tetkik-i Mezalim Heyeti(Yunan Zulmünü İnceleme) içerisinde yer alanlar;
    • Halide Edip Adıvar
    • Yusuf Akçura
    • Yakup Kadri Karaosmanoğlu
    • Fatih Rıfkı Atay
    • Mehmet Asım
  28. Lozan görüşmeleri’ne boğazların statüsü konusunda Bulgaristan ve Sovyet Rusya dahil olmuştur.
  29. Büyük Taarruz öncesi sorunun barışçıl yollarla çözülmesini isteyen Mustafa Kemal’in Avrupa’da temaslarda bulunmak için gönderdiği Dışişleri Bakanı, Yusuf Kemal Tengirşenk‘tir.
  30. Kitap yazan komutanlar;
    • Kazım Karabekir, İstiklal Harbimiz
    • Ali Fuat Cebesoy, Milli Mücadele Hatıraları
    • Kemal Arıburnu, Atatürk’ten Anılar
  31. Atatürk döneminde çok partili hayata geçiş denemelerini sona erdiren gelişme Menemen Olayı‘dır.
  32. Cumhuriyet rejimini ve devlet yapısını değiştirmeye yönelik çıkan ikinci isyan Menemen Olayı‘dır.
  33. Menemen isyanı, Serbest Cumhuriyet Fırkası kapatıldıktan sonra ortaya çıkmıştır.
  34. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanması 1925 yılında yasalaşmıştır.
  35. Mustafa Kemal’in doğumunun 100. yılında bildiri yayınlayan UNESCO, bildiride aşağıdakilere değinmiştir;
    • Atatürk sömürgecilik ve yayılmacılığa karşı savaş açan ilk liderdir.
    • Mücadelesini gerçekleştirirken barışa ve insan haklarına saygıya büyük önem vermiştir.
  36. Cumhuriyet’in onuncu yıl kutlamalarına gelerek bu tarihi olayı filme alarak belgeleyen Rus yönetmen Sergey Yutkeviç‘tir.
  37. Mustafa Kemal’in “Bu dizelerde ulusal benliğimizin gururunu tattıran ilk anlatımı buldu.” dediği “Cenge Giderken” şiiri Mehmet Emin Yurdakul‘a aittir.
  38. Cumhuriyetçilik ilkesinin bütünleyicileri Ulus Egemenliği, Demokrasi ve Seçme ve Seçilmedir.
  39. Halkçılık ilkesi ile ilgili olanların bazıları;
    • Medeni Kanunun çıkarılması.
    • Soyadı Kanunun kabul edilmesi.
    • Millet Mekteplerinin açılması.
  40. Ankara’nın başkent ilan edilmesinde TBMM’ye sunduğu önergeyle İsmet İnönü rol oynamıştır.
  41. Cumhuriyet döneminde Erkan-ı Harbiye Vekaleti‘nin kaldırılmasıyla ordu siyasettin dışında tutulmuştur.
  42. Erkan-ı Harbiye Vekaleti yerine;
    • Sadece askeri işlerden sorumlu Genelkurmay Başkanlığı
    • Sadece siyasi konulardan sorumlu Milli Savunma Bakanlığı
      kuruldu.
  43. Cumhuriyet döneminde yürürlüğe giren ilk kağıt para İngiltere’de basılmıştır.
  44. Atatürk döneminde halkın ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde müfredatların yenilenmesi ile okul açılmasının Milli Eğitim Bakanlığı‘nın iznine bağlanması Maarif Teşkilatı Kanunu ile belirlenmiştir.
  45. Atatürk döneminde tarımsal üretimi artırmak için aşağıdakiler yapılmıştır;
    • Atatürk Orman Çiftliği’nin kurulması.
    • Aşar vergisinin kaldırılması.
    • Tohum Islah İstasyonları’nın kurulması.
  46. Atatürk döneminde,
    • Türk Kuşu
    • Türk Hava Kurumu 
      kurulmuştur.
  47. Atatürk’ün kağıt para üzerindeki resimleri 1938 – 1951 yılları arası kaldırılmıştır.
  48. Türkiye’de maden işletmeciliğini gerçekleştirmek amacıyla 1925 senesinde Etibank kurulmuştur.
  49. Türkiye Cumhuriyeti’nde kadınlar 1935 yılında yapılan genel seçimlerde ilk defa oy kullanmışlardır.
  50. Atatürk döneminde inkılap kronolojisi;
    1. Şapka Kanunu(1925)
    2. Miladi Takvim(1926)
    3. Ölçü birimlerinde değişiklik(1931)
    4. Soyadı kanunu(1934)

Tarih 50 Yeni Bilgi(2)

  1. Reform hareketleri sonucu ortaya çıkan Protestanlık mezhebinin varlığı Katolikler ile yapılan Augsburg Antlaşması sonucu kabul edilmiştir.
  2. Dünyanın yuvarlak olduğunu ve güneşin etrafında döndüğünü açıkadığı için klise tarafından Aforoz edilen ve Enginizasyon Mahkemeleri’nde yargılanan Rönesans dönemi bilim adamı Galile‘dir.
  3. Macellan, Vasko Dö Gema ve Bartelmi Diyaz coğrafi keşiflere katılmıştır.
  4. Katip Çelebi, devletin buhrana girmesini Osmanlı medreselerinin bozulmuş olmasına bağlamıştır.
  5. 17. YY, dönemin aydınları tarafından”Tereddi ve Tagayyür(Yozlaşma ve Bozulma)” olarak nitelendirilen yüzyıldır.
  6. Vaka-i Vakvakiye ve Çınar Vakası olarak bilinen olay 4. Mehmed döneminde ortaya çıkmıştır.
  7. 17.YY’da mutalist(karşılıklı çıkar) bir tavır sergileyen Osmanlı – Fransız arası Mora’yı kuşatan Venediklilere Fransa’nın mühimmat ve askeri yardım yapması ile bozulmuştur.Mora Yardımı
  8. Celay-ı Vatan” ve “Diyar-ı Terk” sorunları Celali İsyanlarından sonra ortaya çıkmıştır.
  9. Celali İsyanlarından sonra Anadolu’da nizamı ve devlet otoritesini sağlayan vezir-i azam Kuyucu Murad Paşa‘dır.
  10. Sultan İbrahim’in gözdesi iken Osmanlı soyunun kurumasını hanedana bir şehzade vererek önleyen haseki sultan Hatice Turhan Sultan‘dır.
  11. 17. YY’da Osmanlı Devleti’ni 14 sene isyanla uğraştıran Celaliler, bu dönemin Celali Fetreti ismiyle anılmalarına sebep olmuştur.
  12. Osmanlı topraklarında Hristiyanların kendi arasındaki yaptığı mücadeleler Cizvili Papazlarının Misyonerliklerinden sonra başlamıştır.
  13. 17. YY Osmanlı Devleti’nin Avrupa’yı örnek almamasının nedeni Kanun-ı Kadim isimli belgelerdir.
  14. Viyana bozgunundan sonra Avusturya’nın kuşattığı ilk şehir Budin‘dir.
  15. Osmanlı tarihinde ilk defa gece sokağa çıkma yasağı getiren padişah 4. Murat’tır.
  16. İstanbul’da bulunan Yeni Cami ve Mısır Çarşısı 4. Mehmet döneminde inşa edilmiştir.
  17. Avrupa’da yaşayan Rönesans ve Akıl Çağı ileride Sanayi İnkılabının zeminini hazırlamıştır.
  18. Avrupa halkına mezhep seçme özgürlüğü Vestfalya Antlaşması ile verilmiştir.
  19. Osmanlı – İran antlaşmalarından biriside Serav Antlaşması‘dır.
  20. Avrupa tarzında düzenlenmiş ilk Osmanlı kurumu Humbaracı Ocağı‘dır.Aleksandra Comte de Bonnevale ıslah etmiştir.
  21. 3. Selim’in at üzerinde duran yağlıboya tablosunu çizen ünlü ressam Hippolite Bertaux‘dur.
  22. Osmanlı Devletinde 18. YY başlarında Edirne Vakası‘nın yaşanması, Osmanlı devlet adamlarının iç meselelere eğilmesinin kaçınılmaz olduğunu ve ilk iş olarakta merkezi otoriteyi güçlendirmesi gerekliliğini açıkça göstermiştir.
  23. 1. Abdülhamit zamanında yapılan yenileşme hareketleri 3. Selim ve 2. Mahmut zamanında yapılan yeniliklerin temelini oluşturmuştur.
  24. François Baron de Tott, 1. Abdülhamit döneminde İstanbul’a gelen ve Sürat Topçuları Ocağı ve Mühendishane‘yi kuran bir subaydır.
  25. Osmanlı topraklarına Matbaayı ilk Yahudi’ler getirdi.
  26. 3. Selim zamanında Avusturya’ya elçi olarak gönderilen ve 1799’da Viyana’dan döndükten sonra Avrupa’da ki sosyal ve askeri hayatı anlattığı 500 sayfalık Seferetnamesini 3. Selim’e sunan devlet adamı Ebubekir Ratıp Efendi‘dir.
  27. Yazdığı hatların günümüze ulaştığı ilk Osmanlı Padişahı 2. Mustafa‘dır.
  28. Mora’yı 2. kez fetheden Osmanlı padişahı 3. Ahmet‘tir.
  29. Lale Devri ismini bir romanında kullanan ve bu olaydan sonra 18. YY’da Osmanlı’nın bu dönemini “Lale Devri” diye ifade etmemizi sağlayan yazar Ahmet Refik‘tir.
  30. Lale devrinde padişahların eğlenmesi için yapılan saraya Sadabad denir.
  31. Atina Harabeleri adlı eserinde Türk Marşı yer alan besteci Beethoven‘dır.
  32. Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere ile yapılan Versay Antlaşması sonucu kurulmuştur.
  33. 18. YY’da Osmanlı Devleti ile Rusya arasında ilk Dostluk Antlaşması İstanbul Antlaşması‘dır.
  34. Lale Devri 1718 – 1730 tarihleri arasıdır.
  35. 18. YY’da Avrupa devleti “Amaca ulaşmak için her türlü araca başvurmasının uygun olduğu” anlamına gelen Makyavelizm anlayışıyla hareket etmiştir.
  36. Rusya ve Avusturya’nın Osmanlı topraklarını paylaşmak üzere ortaklaşa hazırladıkları proje Dakya Projesi‘dir.
  37. Grek Projesi,
    • Türkler Avrupa’dan atılacak.
    • İstanbul merkez olmak üzere bir Rus prensinin yönetiminde bir devlet kurulacak.
  38. Osmanlı devletinde Avrupa’yı örnek alıp inkılap niteliğinde ıslahatlar yapan ilk padişah 3. Selim’dir.
  39. 2. Abdülhamit zamanında Telgraf hatları Hicaz’dan Yemen’e kadar uzatılırken, telgrafçılık öğrenimi için Fransa’ya öğrenci gönderilmiştir.
  40. Osmanlı devletinin parlamenter hayata geçmesinde;
    • Muhassıllık Meclisleri
    • Vilayet Meclisleri
    • Şuray-ı Devlet
      etkili olmuştur.
  41. 1856 Islahat Fermanı’na karşı 1859 yılında İstanbul’da ortaya çıkan ve amaçları Sultan Abdülmecit’i tahttan indirerek eski düzeni yeniden kurmayı amaçlayan darbe girişimi Kuleli Vakası‘dır.
  42. Osmanlı devleti tarihinde ilk defa halkın temsilcilerinin seçimle belirlenmesi Sultan Abdülmecid döneminde olmuştur.Muhassıllık Meclisleri’ne kişi seçilmesi için halk ilk defa oy kullanmıştır.Muhassıllık Meclisleri Osmanlı Devleti tarihinde ilk defa halkın temsilcileri tarafından seçilmiştir.Bu olay demokrasi yolunda önemli bir adımdır.
  43. 1840 yılında sancak merkezlerinden sancaktan alınan vergilerin miktarını saptamak ve onların düzenli toplanmasını sağlamak amacıyla Muhassıllık Meclisleri kurulmuştur.
  44. Meclis-i Ali Tanzimat, ilk kez yasama ile yürütme yetkilerini birbirinden ayrılarak, yasama organına yürütme organını denetleme ve kontrol etme gücü vermiştir.
  45. 2. Mahmut devlet yönetimini Topkapı Sarayı’ndan, Dolmabahçe’ye taşınmıştır.
  46. Osmanlı devletinin belirli ürünlerde uyguladığı Yed-i Vahit(Devlet Tekeli) kuralı Baltalimanı Antlaşması sonucu tamamen kaldırılmıştır.
  47. 2. Meşrutiyet döneminde görülen İslamcılık fikrinin alt yapısını;
    • Sebilürreşad
    • Beyanü’l Hak
    • Sırat-ı Müstakim
  48. Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’nın Mısır’da çıkardığı ilk resmi gazete Vekayi-i Mısriyye‘dir.
  49. İslam aile hukuku alanında yapılan ilk resmi düzenleme Hukuk-ı Aile Kararnamesi‘nin çıkarılmasıdır.
  50. Padişahlığı meclis tarafından onaylanan ve mecliste yemin ederek görevine başlayan ilk Osmanlı Padişahı 5. Mehmet Reşat‘tır.

Tarih 50 Yeni Bilgi(1)

  1. Türkiye Avrupa Birliği tarafından aday ülke olarak ilan edildiği tarih 1999‘dur.
  2. Türkiye Avrupa Birliğine aday ülke olarak 1999 Helsinki Zirvesinde kabul edilmiştir.
  3. Almanya’ya karşı Yatıştırma Politikasını izleyen ancak Hitlerin Südetler bölgesini işgaliyle bu politikası başarılı olmayan İngiliz devlet adamı Chambenain‘dir.
  4. Megali İdea‘nın mimarı olarak tanınan, 1930 Ahali Antlaşması‘nın imzalanma sürecinde uzlaşmacı tutumuyla bilinen Yunanistan Başbakanı Venizelos‘tur.
  5. Osmanlı Devleti’nde halkın refahını sürekli kılmak için öncelikle piyasalarda istenilen kalitede uygun fiyata yeterli miktarda mal bulunması ile arz yönlü bir ekonominin çıkmasını sağlayan anlayışa İaşecilik denir.
  6. Osmanlı Devleti’nin ülkede yaşayan toplulukları din ya da mezhep esasına göre örgütleyerek yönetme biçimine Millet Sistemi denir.
  7. İstanbul’a ilk rasathane 3. Murat zamanında kurulmuştur.
  8. Teşrifatçı Kalemi = Divan-ı Hümayun’da veya sarayda yapılan merasimlerin protokolünü düzenleyen kalemdir.
  9. Osmanlı Devleti’nin yürütme organı olan hükümet sarayı Babüssaade‘de toplanır.
  10. Babüssaade, Cülus, bayram gibi törenlerin yapıldığı, savaşa gidecek olan sadrazama Sancak-ı Hümayun‘un verildiği ve hükümet işlerinin görüşüldüğü sarayın en önemli kapısıdır.
    • Dar-ı Şura-yı Askeri : Askeri
    • Dar-ı Şura-yı Babıali : Yönetim
    • Meclis-i Ahkam-ı Adliye : Adalet
  11. Osmanlı ekonomisinde eksik rekabet şartlarından dolayı devletin fiyatlara müdahale etmesine Narh denir.
  12. 16. YY’ın ortasında 17. YY sonlarına kadar Batı Avrupa’da etkili olan, bir ülkenin zenginliğinin sahip olduğu altın, gümüş gibi değerli madenlerin miktarlarıyla ölçüldüğü ve Osmanlı ekonomisinde de bozulmalara yok açan ekonomik anlayış Merkantilizm‘dir.
  13. Tanzimat Dönemi’nde açılan hem kanun tasarılarını hazırlama hem de idari uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla 1868 yılında kurulan Şuray-ı Devlet, Conseil d’État müessesesinden etkilenerek kurulmuştur.
  14. 19. YY Türkiye’sinin önde gelen bilim ve devlet adamlarından olan Ahmet Cevdet Paşa, “Tarih-i Cevdet” adlı eserini Sultan Abdülmecit‘e sunmuştur.
  15. 1889’da gizli olarak İstanbul’da İttihadi Osmani Cemiyeti adı ile kurulan ve daha sonra ismini İttihat ve Terakki olarak değiştiren cemiyet, gizlilik ve disiplin prensiplerini İtalya’nın siyasi birliğini oluşturmasında büyük rol oynayan gizliliği ve disiplini ile ünlenen Carbonari Cemiyeti‘ni örnek almıştır.
  16. 19. YY’da Osmanlı Devleti’nde, devletin finans merkezi olan, Bank-ı Dersaadet adında ilk Osmanlı bankasının kurulmasını sağlayan bankerlerin bulunduğu yer Galata‘dır.
  17. Osmanlı Devleti ticareti geliştirmek için yol ağının her biriminde taşımacılığın hızlı bir şekilde yapılması için Menzil Teşkilatı‘nı, anayollar üzerinde geçitlerin denetimi için Derbentçiler‘i ve ticaret yolları üzerinde taşımacılığı meslek edinen Mekkari Taifesi‘ni kurmuş ve desteklemiştir.
  18. Yeniçeri Ocağı’ndan çıkanlar, emekli olan veya ölenlerin yerine Acemi Oğlanlarından yapılan yeni alıma Bedergah denir.
  19. Yeniçerilerin sefere çıkmadan önce okudukları duaya Gülbank denir.
  20. Orhan Bey’in Bursa’yı alması sonucu Osmanlı Beyliği’nin teşekkül aşaması tamamlanmıştır.
  21. Osmanlı adı Bizans kaynaklarında Atman olarak geçmektedir.
  22. Osmanlı’nın Edirne’den sonra Trakya’da ilk ele geçirdiği önemli şehir Dimatoka‘dır.
  23. Bizans devleti Orhan Gazi döneminde Osmanlı devleti haraçgüzarı olmuştur.
  24. Osmanlı devletinin feth ettiği ilk toprak parçası Karacahisar‘dır.
  25. 1. Murat zamanında toplatışmış ve padişahlara av seferlerinde eşlik eden ocağa Sekban denir.
  26. Osmanlı Devleti’nde beyliği teşkilatlandırma, sosyal hayatı düzenleme ve beylere danışmanlık yapma gibi önemli görevleri üstlenen kişiler Ahiler‘dir.
  27. Osman Bey’e Eskişehir ve İnönü’yü ikta olarak vererek Osmanoğulları beyliğinin tasdiğini veren Anadolu Selçuklu Hükümdarı 2. Gıyaseddin Keyhüsrev‘dir.
  28. Osmanlı Devleti Yıldırım Beyazıt zamanında vilayet tahriri, gelişmiş maliye usulleri ve merkezi hazine ile başkentte, ülkenin her tarafında devlet denetimini sağlayan bir bürokrasi kurulmuştur.
  29. Bursa Ulu Cami ve Şifahanesi‘ni yaptıran Osmanlı padişahı Yıldırım Beyazıt‘tır.
  30. İbni Batuta‘nın “Türk hükümdarlarının en ulusu” teşkilatçı, toparlayıcı ve askeri bir deha olaran nitelendirdiği Osmanlı padişahı Orhan Bey‘dir.
  31. Osmanlı Devleti’nin doğuşunu 13. YY Anadolu tarihinin bir parçası, uzantısı olarak ele alan, Uç’lara özgü kültür üzerinde duran ve bu görüşünü 1932’de Paris’te bulunan Sobanne Üniversitesi‘nde dile getiren Türk Kültür ve Edebiyat tarihinin kurucusu Fuad Köprülü‘dür.
  32. Anadoluya gaza yapmak için gelen Türkmen topluluklarına Gaziyanirum denir.
  33. Ankara Savaşı neticesinde Yıldırım Beyazıt’ın yanında şehzadelerden Mustafa Çelebi‘de esir olarak götürülmüştür.
  34. Niğbolu Savaşı sonrası Bulgar Krallığına tamamen son verilirken Macarlar etkisiz duruma getirildi.Ayrıca bu savaş sonucunda Eflak ve Boğdan Osmanlı üstünlüğünü tanımıştır.
  35. Haçlıların 2. Mehmet’in küçük yaşta tahta geçmesinden faydalanmak istemeleri Varna Savaşı‘na neden olmuştur.
  36. Tarihçi Gibbons “Padişahlığı boyunca Hristiyanlara papalıktan daha iyi muamele etmiştir.” diyerek 1. Murat‘ın hoşgörüsüne vurgu yapmıştır.
  37. 2. Mehmed’in ölümü üzerine İstanbul’da meydana gelen olayların asıl sebebi Kul sınıfı ile ulema arasındaki çatışmalardır.
  38. Kurtarıcısı 1. Süleyman olan Fransız Kralı 1. François, Pavia Savaşı sonrası Roma Germen İmparatorluğu‘na esir düşmüştür.
  39. Osmanlı Devletini, Türk Federatif Yönetim anlayışıyla yönetilmesini teklif eden Osmanlı Şehzadesi Şehzade Cem‘dir.
  40. Sırbistan’ın Osmanlı hakimiyetine geçişi Semendire kentinin 2. Mehmet’e teslimiyeti ile gerçekleşmiştir.
  41. Tersane-i Amire, İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet’in emriyle Haliç’te kurulan, sonraki dönemlerde yeni yapılar eklenerek genişletilen Osmanlı İmparatorluğu donanması gemilerinin inşa ve tamir edildiği ana deniz üssüdür.
  42. Islahat Risaleleri, Kanuni Sultan Süleyman döneminden itibaren yazılmaya başlanmıştır.
  43. Fatih ve 2. Beyazıd zamanlarında Akdeniz’de ki Türk korsanlarını destekleyip onları himayesine alıp İstanbul’da tersane açan Osmanlı padişahı Yavuz Sultan Selim‘dir.
  44. Kanuni Sultan Süleyman döneminde Cezayir-i Bahr-i Sefid beylerbeyliğine ilk atanan büyük denizci Barboros Hayrettin Paşa‘dır.
  45. Fatih Sultan Mehmed’i, İstanbul’un fethinden vazgeçirmek için toplanan meclisin adı Meşveret Meclisi‘dir.
  46. 2. Mehmet saltanatı boyunca neredeyse her yıl çıktığı seferlerde, askeri cephede tutabilmek için reayanın ödediği Çift Resmi vergisini büyük oranda yükseltmiştir.
  47. Tanzimat Fermanı‘nı hazırlayan ve Gülhane Parkında bizzat okuyan devlet adamı Mustafa Reşit Paşa‘dır.
  48. Almanya, Hayat Sahası Politikası ile savaş öncesinde; Ren ve Südetler bölgelerini işgal etmiştir.
  49. Demokrat Parti kurucuları; Celal Bayar, Adnan Menderes, Refik Koraltan, Fuat Köprülü

Bilim Tarihi

  • Thales
    • Millet Okulu‘nun ilk temsilcisidir.
  • Anaksimandros
    • Millet Okulu’nun temsilcisidir.
  • Anaksimenes
    • Millet Okulu’nun temsilcisidir.
  • Demokritos
    • Materyalist doğa bilimlerinin ilk temellerini atmıştır.
  • Strabon
    • Coğrafyacıdır.
    • Coğrafya adında eserleri vardır.
  • Ptolemaios
    • Coğrafyacıdır.
    • Coğrafya adında eseri vardır.
  • Hippocrates(Hipokrat)
    • Tıbbın babasıdır.
    • Hastalığın insanın içindeki sıvıların dengesizliğinden kaynaklandığını savunmuştur.
    • Kendisinin en ünlü kitabı Kutsal Hastalık‘tır.
    • Birde Corpus Hippocraticum yani Hipokrat Yazıları veya Hipokrat’ın Toplu Yapıtları adlı eseri vardır.
    • Tıbbın ilk kuralı olan “Önce zarar verme” ilkesini söylemiştir.
  • Galenos
    • Anatomi ve fizyoloji alanında yaptığı çalışmalar ile tanınan ve Küçük Kan Dolaşımını bulan bilim insanıdır.
    • Ama yanlış bulmuştur.
    • İbn Nefis hatayı yıllar sonra düzeltecektir.

      Küçük Kan Dolaşımını bulan Türk İslam bilgini derse İbn Nefis diyeceğiz.

  • Fergani
    • Astronomdur.
    • Astronominin Esasları adlı eseriyle ünlenmiştir.
    • İtalyan şair Dante “İlahi Komedya” adlı yapıtında orta çağdaki bilimsel gelişmeleri anlatırken Ferhani’den ve eserlerinden bahsediyor.
  • Cabir İbn Hayyan
    • Modern kimyanın kurucusudur.
    • Kükürt – Civa kuramını bulmuştur.
    • Yapay altın üretmiştir.
    • İlk Hassas Teraziyi kullanandır.
    • Nitrik ve Sülfirik gibi mineral asitleri keşfetmiştir.
  • Zekeriya El-Razi
    • Cabir İbn Hayyan’dan sonra İslam dünyasının tanıdığı en büyük simyacıdır.
    • Bağdat ve Rey’de doktorluk yapıyor.
    • Kendisi Çiçek Aşısı ve Kızamık Aşısının farkını bulmuştur.
    • El Havi Ansiklopedisi(Kitab El-Havi Fi El Tıp) isimli eseri vardır.
  • Halid Bin Yezid
    • Kimyacıdır.
  • Cafer Sadık
    • Kimyacıdır.
  • Musa Kardeşler(Beni Musa)
    • Basınçlı hava ile çalışan mekanik sistemleri inceledi.
    • Kitabül Hiyel isminde kitap yazdılar.
    • Bu eserin yazma nüshaları günümüzde 3. Ahmet Kütüphanesi(Topkapı Sarayı) ile Vatikan ve Goethe müzesindedir.
    • Rügarda Sönmeyen Lambayı yaptı.
  • Cezeri
    • Artuklular devrinde yaşamıştır.
    • Sibernetik ve Otomasyonun dahisi kabul edilir.
  • İbn-i Sina
    • Doktor, filozof, bilgin, fizikçi ve sanatkar.
    • Kendisinin bulduğu “Kasri Meyil” kavramını batı “Hız Eğilimi” olarak çevirmiştir.
  • Cahiz
    • Biyolog ve tıpçı.
    • Kitab el Hayavan eseri vardır.
  • İbn Nefis
    • Galenos’un kalbin içinden geçen bir delik sayesinde sağdan sola kan geçiyor tespitini düzeltmiştir.
  • İbn Baytar
    • Endülüste yaşamış botanikçidir.
    • Basit ilaçlar yapmıştır.
  • Zehravi
    • Cerrah
    • Hayvanları canlı olarak ameliyat etmiştir.
    • Tasrif adlı eseri latinceye çevrilmiştir.
  • Battani
    • Zici Sebi isimli eseri vardır.
    • Kopernik’in ünlü eseri De Revolutionibus(Gök Kürelerinin Harekatı)‘de Battani adı defalarca zikredilmiştir.
  • Beyruni
    • Gazneli Mahmut döneminde yaşamıştır.
  • İbn El Heysem
    • En ünlü optikçidir.
    • Kitap El MenazırGeorge Sarton = Bütün zamanların en büyük optik bilimcisi İbn El Heysem demiştir.
  • Kemaleddin-i El Farisi
    • Optikçidir.
    • Gökkuşağının oluşumunu doğru açıklayan ilk bilim insanıdır.
    • Tenkih El Menazır
  • Harezmi
    • Matematik, astronomi üzerine çalışmıştır.
    • El Cebr ve’l Mukabele adlı eseriyle tanınmıştır.
  • Hazini
    • İslam dünyasında denge üzerine çalıştı.
    • Archimedes’in inşa ettiği su terazileri üzerine yoğunlaştı.
    • Büyük Selçuklu Sultan Sancar döneminde yaşamıştır.
    • Kitap Mizan Ül Hikme(Bilgelik Ölçüsü) adlı eserinde su terazisini bir ölçü aracı olarak kullanmıştır.
  • Ömer Hayyam
    • Celali Takvimi
    • Risale El Cebr isimli bir kitabı vardır.
  • Marco Polo
    • Seyyahtır.
    • Avrupa’da başladığı seyahati, Çin’de bulunan Kubilay hanlığında sona erdi.
    • Gördüklerini “İl Milione” yani Yolculuk adlı kitabında topladı.
  • İbn Battuta
    • Seyyahtır.
    • Osmanlı devletinin kuruluş dönemine denk geliyor.
    • Anadoluda’ki ahilikten bahsediyor.
    • Orhan Bey hakkında bilgi veriyor.
  • Roger Bacon
    • Doğa felsefecisidir.
    • Deneyin kesin bilgiye ulaşmada bir araç olduğunu söyler.
    • Olağanüstü Bilgin anlamında Doctor Mirabilis denilmiştir.
  • Gutenberg
    • Modern matbaanın kurucusudur.
  • Leonardo Da Vinci
    • 2. Beyazıt’a Haliç üzerine bir köprü yapmayı tasarladığını söyledi.
    • Ancak kabul edilmedi.
  • Kristof Kolomb
    • Amerika kıtasına ilk ulaşandır.
  • Bartolomeu Draw(Bartelmi Diaz)
    • Ümit Burnu‘nu buldu.
  • Galileo
    • İlk termometreyi buldu.
  • Fahrenheit
    • Kendi adıyla termometre yapmış ve civayı kullanmıştır.
  • Mikolaj Kopernik
    • Güneş merkezli kuramı açıkladı.
  • Denis Papin
    • İlk Buhar Makinesini yapan adamdır.
    • İlk Düdüklü Tencereyi bulan adamdır.
  • Nasirüddin-i Tusi
    • Astronomdur.
    • Meraga Gözlem Evini kurdurmuştur.
  • Uluğ Bey
    • Astronom ve matematikçidir.
    • Timur devletinde yetişmiştir.
    • Semerkant Gözlem Evini kurdurtmuştur.
  • Ali Kuşçu
    • Astronom Risalesi” adlı bir eseri vardır.
    • Bu eseri “Fethiye” adıyla Otlukbeli Zaferi’ne istinaden Fatih Sultan Mehmet Han’a sunmuştur.
  • Sabuncuoğlu Şerafettin
    • Cerrahtır.
    • Kitabül Cerrahiyetü’l Haniye adlı eseri vardır.
  • Piri Reis
    • Çizdiği ilk dünya haritasını Yavuz Suntan Selim’e sunmuştur.
  • Takiyüddin Mehmet
    • İstanbul Rasathanesi
    • İlk otomatik makineler üzerine kitap yazan ilk kişidir.
  • Katip Çelebi
    • Bibliyograf
    • Avrupalılar Hacı Halife veya Hacı Kalfa derler.
    • Eserleri Cihannüma ve Keşfel Zünun‘dur.
  • Mustafa Behçet Efendi
    • 2. Mahmut zamanında yetişmiştir.
    • Tıbbiye-i Şahane‘nin kurulmasında etkili olmuştur.
    • Çiçek Risalesi en önemli eseridir.
  • Toriçelli
    • Civalı Barometreyi bulan adamdır.
  • Christian Huygens
    • İlk içten yanmalı motoru şey etmiş.
  • Carl Friedrich Gauss
    • Matematiğin Prensi
  • James Cook
    • Avusturalya kıtasını bulan kişidir.
  • Alessandro Volta
    • İlk elektrikli pili icat eden.
  • Montgolfier Kardeşler
    • İlk balonla uçuşu gerçekleştirmişlerdir.
  • Richard Trevit Chile
    • İlk buharlı otomobili yapmıştır.
  • Samuel Morse
    • Telgrafın mucididir.
    • Mors Alfabesini şey etmiştir.
  • Alexander Graham Bell
    • Telefonu icat etti.
  • Carl Friedrich Benz
    • Benzinle çalışan ilk otomobili icat etti.
    • Motorwagen‘i üretmiştir.
  • Mehmet Fatih Gökmen
    • Astronom

Küreselleşen Dünya

  • Gorbaçov, SSCB dağılmaması için GLASNOST‘u ve PERESTROYKA‘yı açıkladı.
  • Dünya Vatandaşı” ödülünün 2004 sahibi olan ve dünyayı nükleer savaşın eşiğinden döndüren Stanislav Petrov‘dur.
  • Kadife Devrimi ile Çekoslavakya, Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak iki ayrıldı.
  • Şangay Beşlisi‘ne en son katılan Özbekistan‘dır.
  • Azerbaycan devletinin kurucusu?
    Ebulfez Elçibey
  • Türk – Azeri ilişkilerinde “Biz bir millet, iki devletiz” sözlerini Haydar Aliyev söylemiştir.
  • Kazakistan’ın kurucusu Nursultan Nazarbayev‘dir.
  • Dünyada ilk defa gönüllü olarak kendi nükleer silah deposundan vaz geçen ülke Kazakistan‘dır.
  • Lale Devrimi Kırgızistan’da yaşanmıştır.
  • Türkmenistan’ın kurucusu Saparmurat Niyazov‘dur.
  • Avrupa Ekonomik Topluluğu hangi antlaşmayla ismini Avrupa Birliği olarak değiştirmiştir?
    Maastricht Antlaşması
  • Türkiye Maastricht Kriterlerini yakalamıştır.Kopenhag Kriterlerini yakalayamamıştır.
  • Maastricht Kriterleri, detaylı ekonomik bilgi verir.
  • Kopenhag Kriterleri, iyi niyet varsa, yüzeysel ekonomik bilgi veriyorsadır.
  • Türkiye’nin AB ile ilişkileri 12 Eylül 1963 Ankara Antlaşması ile başlamıştır.
  • Yugoslavya’nın parçalanmasıyla hangi devletler ortaya çıkmıştır?
    • Skıvebya
    • Hırvatistan
    • Bosna – Hersek
    • Karadağ
    • Sırbistan
    • Makedonya
  • Yugoslavya’dan ayrılan ilk ülke Slovenya’dır.
  • Ratko Mladiç komutasındaki Sırp güçleri Srebrenica‘da çok büyük katliam yaptı.
  • Bosnada’ki Srebrenica belgeselini anlatan belgesen Mavi Kelebek‘tir.
  • Bosna – Hersek’in Bilge Lider lakaplı ilk Cumhurbaşkanı Aliya İzzetbegoviç‘tir.
  • İlk ateist devlet Arnavutluk’tur.
  • Arnavutluğa ateistliği getiren Enver Hoca‘dır.
  • Filistin’in İsrail’e karşı başlattığı ayaklanmaya İntifada denir.
  • Ortadoğu’da su sorununa neden olan nehirler?
    • Dicle
    • Fırat
    • Asi
    • Şeria
    • Nil
  • Arap Baharı‘nın başladığı ilk ülke Tunus’tur.
  • Türkiye’nin Kore’den sonra ilk asker gönderdiği ülke Somali’dir.
  • Küresel ısınmaya karşı alınan bir önlem Kyoto Protokolü‘dür.
  1. SSCB Lideri Garboçav’un ekonomiyi düzeltmek amacıyla ilan ettiği politikanın adı?
    PERESTROYKA
  2. Bilge Lider lakaplı Bosna – Hersek’in Cumhurbaşkanı?
    Aliye İzzet Begoviç
  3. “Biz bir millet, iki devletiz” diyen Azerbaycan Cumhurbaşkanı’nın adı?
    Haydar Aliyev
  4. Dünya’da ilk defa gönüllü olarak nükleer deposundan vaz geçen ülke?
    Kazakistan
  5. Azerbaycan devletinin kurucusu?
    Ebulfeyz Elçibey
  6. Ünlü Kırgız yazarın adı?
    Cengiz Aytmatov
  7. Şangay Beşlisi’ne katılan son ülke?
    Özbekistan
  8. Türkiye’de ki ilk cep telefonu görüşmesi kimle kimin arasındadır?
    Süleyman Demirel – Tansu Çiller

Yumuşama Dönemi – Türkiye

Türk – Yunan İlişkileri

  1. Kıbrıs Meselesi

    • Adayı Yunanistan’a bağlama fikrine Enosis denir.
    • Bunu gerçekleştirecek Rum gizli örgütüne EOKA denir.
    • Türkler Kıbrıs’ta tedhiş hareketine devam eden EOKA’ya karşı Türk Mukavemet Teşkilatı(TMT)‘yi kurdu.
    • Yunanlılar’ın Patris Gazetesi‘nde yayınlanan bir habere göre, Türk halkının ani bir şekilde yok edilerek ve adanın Kıbrıs’a bağlanacağı Akritos Planı ortaya çıktı.
  2. Ege Adaları

    • Ege adalarında sorun olan en büyük ada Limni Adası‘dır.
    • Kara sularının 12 mile çıkarılması kanunu
      • Yunanistan 6 milden 12 mile çıkarma kararı almıştır.
      • Türkiye 6 milin üzerine savaş nedeni saymıştır.

Ermeni – Türk İlişkileri

  • Asala‘nın ilk eylemi yaptığı yer?
    Los Angeles

  • 1982 Anayasası‘nı hazırlayan komisyon başkanı Prof. Orhan Aldıkaç‘tır.
  • 1982 darbesinden sonra yapılan genel seçimlerde tek başına iktidar olan parti Anavatan Partisi‘dir.
  • Necip Fazıl tüm şiirlerini Çile adlı kitabında topladı.
  • Metin Erksan‘ın yönetmenliğinde ki Susuz Yaz filmi Berlin Film Festivali‘nde Altın Ayı Ödülünü kazandı.
  1. Kıbrıs Barış Harekatı yapıldığında hükümet ortağı olan siyasi lider kim?(Başbakan Yardımcısı)
    Erbakan
  2. 1983 seçimlerinde hangi parti iktidara geldi?
    Anavatan Partisi(Turgut Özal)
  3. Yunanistan hangi adayı silahsızlandırıp NATO’ya vermek istedi?
    Limni Adası
  4. ASALA ilk eylemini nerede yaptı?
    Los Angeles
  5. Bir gecede bütün Türkler’in öldürülerek adaya sahip olunması ne planıydı?
    Akritas Planı
  6. Kıbrıs Adasını Yunanistan’a bağlama fikrine ne denir?
    ENOSİS
  7. İzmir ve çevresini Yunanistan’a bağlama fikrine ne denir?
    Megali İdea
  8. Çile adlı kitap kime aittir?
    Necip Fazıl